التمسك الأعمى بالتقاليد
(مرقس 7‏:1‏-13)
1 وأقبَلَ إلى يَسوعَ بَعضُ الفَرّيسيّينَ ومُعلّمي الشّريعةِ مِنْ أُورُشليمَ، فسألوهُ: 2 «لِماذا يُخالِفُ تلاميذُكَ تقاليدَ القُدَماءِ، فلا يَغسِلونَ أيديَهُم قَبلَ الطّعام؟» 3 فأجابَهُم يَسوعُ: «ولِماذا تُخالِفونَ أنتم وصيّةَ اللهِ مِنْ أجلِ تَقاليدِكُم؟ 4 قالَ اللهُ: أكرِمْ أباكَ وأمّكَ، ومَنْ لعنَ أباهُ أو أمّهُ فموتًا يَموتُ. 5 وأمّا أنتُمْ فتَقولونَ: مَنْ كانَ عِندَهُ ما يُساعِدُ بِه أباهُ أو أمّهُ وقالَ لَهُما: هذا تقدمَةٌ للهِ، 6 فلا يلزَمُهُ أنْ يُكرِمَ أباهُ. وهكذا أبطَلْتُم كلامَ اللهِ مِنْ أجلِ تقاليدِكُم. 7 يا مُراؤون، صَدَقَ إشَعْيا في نُبوءتِهِ عنكُم حينَ قالَ:
8 هذا الشّعبُ يُكرمُني بِشَفَتيهِ،
وأمّا قَلبُهُ فبعيدٌ عنّي.
9 وهوَ باطِلاً يَعبُدُني
بِتعاليمَ وضَعَها البشرُ».
ما ينجس الإنسان
(مرقس 7‏:14‏-23)
10 ثُمّ دَعا الجُموعَ وقالَ لهُم: «اَسمَعوا واَفهَموا: 11 ما يَدخُلُ الفَمَ لا يُنجّسُ الإنسانَ، بَلْ ما يَخرُجُ مِنَ الفمِ هوَ الذي يُنَجّسُ الإنسانَ».
12 فتقَدّمَ تلاميذُهُ وقالوا لَه: «أتعرِفُ أنّ الفَرّيسيّينَ اَستاؤوا عِندَما سَمِعوا كلامَكَ هذا؟ 13 فأجابَهُم: «كُلّ غَرْسٍ لا يَغرِسُه أبي السّماويّ يُقلَعُ. 14 أُترُكوهُم! هُمْ عُميانٌ قادةُ عُميانٍِ. وإذا كانَ الأعمى يَقودُ الأعمى، سقَطا معًا في حُفرةٍ».
15 فقالَ لَه بُطرُسُ: «فَسّرْ لنا هذا المَثَلَ». 16 فأجابَ: «أأنتُم حتى الآنَ لا تَفْهَمونَ؟ 17 ألا تَعرِفونَ أنّ ما يَدخُلُ فمَ الإنسانِ يَنْزِلُ إلى الجوفِ، ومِنهُ إلى خارجِ الجسَدِ؟ 18 وأمّا ما يَخرُجُ مِنَ الفَمِ، فمِنَ القلبِ يَخرُجُ، وهوَ يُنجّسُ الإنسانَ. 19 لأنّ مِنَ القَلبِ تَخرُجُ الأفكارُ الشّرّيرةُ: القَتلُ والزّنى والفِسقُ والسّرقَةُ وشَهادَةُ الزّورِ والنّميمةُ، 20 وهيَ التي تُنَجّسُ الإنسانَ. أمّا الأكلُ بأيدٍ غيرِ مَغسولةٍ، فلا يُنجّسُ الإنسانَ».
إيمان المرأة الكنعانية
(مرقس 7‏:24‏-30)
21 وخرَجَ يَسوعُ مِنْ هُناكَ وجاءَ إلى نواحي صورَ وصيدا. 22 فأَقبلَتْ إلَيهِ اَمرأةٌ كَنْعانِيّةٌ مِنْ تِلكَ البلادِ وصاحَتِ: «اَرْحَمني، يا سيّدي، يا اَبن داودَ! اَبنتي فيها شَيطانٌ، ويُعذّبُها كثيرًا». 23 فما أجابَها يَسوعُ بكَلِمَةٍ. فَدنا تلاميذُهُ وتَوَسّلوا إلَيهِ بقولِهِم: «اَصرِفْها عنّا، لأنّها تَتبَعُنا بِصياحِها!» 24 فأجابَهُم يَسوعُ: «ما أرسلَني اللهُ إلاّ إلى الخِرافِ الضّالّةِ مِنْ بَني إِسرائيلَ». 25 ولكنّ المرأةَ جاءَتْ فسَجَدَتْ لَه وقالَت: «ساعِدْني، يا سيّدي!» 26 فأجابَها: «لا يَجوزُ أنْ يُؤخذَ خُبزُ البَنينَ ويُرمى إلى الكِلابِ». 27 فقالَت لَه المَرأةُ: «نَعم، يا سيّدي! حتّى الكلابُ تأكُلُ مِنَ الفُتاتِ الذي يَتَساقَطُ عَنْ موائدِ أصحابِها». 28 فأجابَها يَسوعُ: «ما أعظَمَ إيمانَكِ، يا اَمرأةُ! فلْيكُنْ لَكِ ما تُريدينَ». فشُفِيَت اَبنَتُها مِنْ تِلكَ السّاعةِ.
يسوع يشفي كثيرين
29 واَنتَقَلَ يَسوعُ مِنْ هُناكَ إلى شاطئِ بحرِ الجليلِ، فصَعِدَ الجبَلَ وجَلَسَ هُناكَ. 30 فجاءَتْهُ جُموعٌ كبيرةٌ ومَعَهُم عُرْجٌ وعُميانٌ ومُقعَدونَ وخُرسٌ وغَيرُهُم كَثيرونَ، فطَرحوهُم عِندَ قدَمَيْهِ فشفاهُم. 31 فتعجّبَ النّاسُ عِندَما رأوا الخُرسَ يَتكَلّمونَ، والعُرجَ يُشفَونَ، والمُقعَدينَ يَمشُونَ، والعُميانَ يُبصِرونَ. فمَجّدوا إلهَ إِسرائيلَ.
يسوع يطعم أربعة آلاف رجل
(مرقس 8‏:1‏-10)
32 ودَعا يَسوعُ تلاميذَهُ وقالَ لهُم: «أُشفِقُ على هذا الجَمعِ، فهُم مِنْ ثلاثَةِ أيّامٍ يُلازِمونَني، وما عِندَهُم ما يأكُلونَ. فلا أريدُ أن أصرِفَهُم صائِمينَ، لِئلاّ تَخورَ قِواهُم في الطّريقِ». 33 فقالَ لَه التّلاميذُ: «مِنْ أينَ لنا في هذِهِ البرّيّةِ خُبزٌ يُشبِعُ مِثلَ هذا الجمع؟» 34 فقالَ لهُم يَسوعُ: «كَمْ رَغيفًا عندَكُم؟» أجابوا: «سَبْعةُ أرغِفَةٍ وبعضُ سَمكاتٍ صِغارٍ».
35 فأمَرَ يَسوعُ الجَمعَ أنْ يَقعُدوا على الأرضِ، 36 وأخَذَ الأرغِفَةَ السّبعَةَ والسّمكاتِ، وشَكَرَ وكَسَرَها وأعطى تلاميذَهُ، والتّلاميذُ أعطَوْا الجُموعَ. 37 فأكلوا كُلّهُم حتى شَبِعوا، ثُمّ رَفَعوا ما فضَلَ مِنَ الكِسَرِ سَبعَ سِلالٍ مُمتَلئَةٍ. 38 وكانَ الّذينَ أكلوا أربعةَ آلافِ رجُلٍ ما عدا النّساءَ والأولادَ. 39 وصَرفَ يَسوعُ الجُموعَ ورَكِبَ القارِبَ وجاءَ إلى أرضِ مَجْدَان.
Ṯa@liim ṯǝthi ǝthi wǝthi lugwurnǝ.
(Mɔrgus 7:1-13)
1 Kwaathan tǝ nǝ Lifirriisiiyyiin-ŋǝ mɔ@allimiin-gi kwǝthi Sherii@a iila Urshaliim-ŋgi, nǝreele naanɔ-gwɔ Yǝcu, nǝr uṯicǝlɔ nǝrǝccǝŋw, 2 “Talaamiiz ṯɔɔŋwa ṯotho ṯǝti dappi ǝthiyilǝ wa wɔtayyica-nyji papa-ŋalɔ lǝri lǝthi kerreny-ŋwɔ? Kaka nǝṯir-gweere ɔni rii reeŋen ŋǝmmǝŋ mac kerreny ethi-mǝ ethne!” 3 Nɔŋwsǝŋnici nɔŋwsǝccǝŋw, “Nǝ ŋaaŋa lotho lidappɔ kuruu-gilǝ kǝthi Allah, mindaŋ ǝti rɔɔmi ta@liima-lɔ ṯǝthi ŋwɔɽa ŋwaalɔ? 4 Kaka naarɔ-gwɔ Allah-ŋwɔ, ‘Ǝtiiɽi tarnyalɔ-ŋwsi-na laanyalɔ-gi’, nǝ ‘Kweere kwollo ṯǝrnyin-ŋwɔsi lǝnyin-gi ǝri ɽeenye’. 5 Laakin ŋaaŋa lǝṯi aari @allima eṯaarɔŋw, mǝ kwizi kweere ǝthi kwomne kweere kwǝthi-gi mǝcci ṯǝrnyin-ŋwɔsi lǝnyin-gi, laakin mɔŋwaarɔŋw, ‘Kwomne-ŋgwɔ kwɔmoro kwǝthi Allah’, 6 nǝreere ɔvthanni kwokwony mac ethi-gi iiɽi ṯǝrnyin-nǝ lǝnyin-gi. Nǝ sǝbǝb-gi-ṯǝ ŋgwɔ nǝni limǝ dappi kuruu-gilǝ kǝthi Allah, mindaŋ ǝti rɔɔmi ṯa@liima-lɔ ṯǝthi ŋwɔɽa ŋwaalɔ. 7 Ŋaaŋa kila lǝṯi arri ŋidiny! Isha@ya kwaamimi andasiŋw ŋiɽiiya-ŋi ŋiɽaŋali ŋǝni ŋaalɔ naarɔ-ŋgwɔŋw, 8 ‘Allah waarɔŋw, Lizi kɔlɔ lǝṯi-nyii iiɽinǝ ruunyu-ri domony, laakin rɔgwor reeŋen tǝ, nǝrnyiiruccinǝ tuk. 9 Lende lǝthi faayitha kweere ethi-mǝ kwocce nyuŋw-lɔ, kaka nǝtir-gwɔ ǝccǝ lizi @allima waamira wǝthi ŋizigwunǝŋ, kaka ǝṯɔŋworo Sherii@a kwiinyi!’ ”
Kwomne kwǝṯi ruuŋwi kwizi-nǝ.
(Mɔrgus 7:14-23)
10 E-ta nǝ Yǝcu ɔrnɔṯi lizi nɔŋwsǝccǝŋw, “Niŋnarsi-ṯi ŋɔ ǝsi elŋe tok. 11 Kwomne kwǝṯi ǝnḏi kworo-gi kwiti kwǝṯi ruuŋwuci kwizi ṯɔgwori mac; illi ŋgwa kwǝṯi ruuthǝ duŋgwun-nǝ. Nɔŋworo kwǝṯi ruuŋwi ŋunduŋw-nǝ.” 12 E-ta nǝ ṯalaamiiz iila nǝrǝccǝŋw, “A kwilŋica ethaarɔŋw Lifirriisiiyyiin liti laamina mac a-niŋnar ŋiɽaŋali ŋɔ-a?” 13 Nɔŋwsǝŋnici nɔŋwsǝccǝŋw, “Kwaaɽi kweere kwiṯi kwugiithǝ Ṯǝrnyǝri mac ṯǝṯi naani ki-leere-na, ǝri allathalɔ kithaay puduk. 14 Ǝṯisi kittica yǝy mac! Lir ŋwɔɽa ŋwir lunduŋw. Mǝ kwunduŋ mɔmlotto kwunduŋǝ, ǝri iidǝthi ndǝndǝk ki-lubuŋw-nǝ.” 15 Laakin nǝ Bɔṯrɔs ǝccǝŋw, “Uppucǝ-nyji-ṯi mǝthǝlǝ-nǝ ŋgwɔ.” 16 Nɔŋwsǝccǝŋw, “Ŋiti ŋilŋithi-ŋǝsi ŋaaŋa tok mac-a? 17 Ŋiti ŋilŋithi-ŋǝsi mac-a, mǝ kwomne kweere ǝnḏi kworo-gi mindaŋ ǝṯɔŋw ɔɽi kaari-na, mindaŋ ǝṯɔŋw ralli ǝṯɔŋw ruwǝthǝlɔ-a? 18 Laakin ŋgwa kwǝṯi allitha kworo-gi kwǝni kwǝṯi ruuthǝ ki-ṯɔgwor-na, nɔŋworo kwǝṯi ruuŋwi kwizi-nǝ. 19 Ŋgwa kwǝṯi ruuthǝ ki-ṯɔgwor-na ṯuuŋwun: ǝfkǝr wigii wǝthi-yi kette dimmi ya, ǝthǝrri ŋiijinǝ nǝ ǝthisi ǝrri ŋithaathɔ ŋir ŋǝrṯǝmbǝl, ŋɔɔṯam, ŋǝluŋ, nǝ ṯɔŋwɔn tok. 20 Kwomne kwirṯa ŋgwɔ kwǝṯi ruuŋwi lizi-nǝ. Laakin ŋǝthi ethne rii-ri riti riiyinnǝ mac tǝ; ŋɔrɔŋw ŋende ŋǝṯi ruuŋwi kwizigwunǝŋi-nǝ.’”
Ṯǝmminǝ ṯǝthi kwaaw kwir Kan@aaniiyya.
(Mɔrgus 7:24-30)
21 Nǝ Yǝcu ɔrlacci ǝzir wa ŋwɔḏoŋw, nɔŋweele kǝzir wǝthi mudun kwǝthi Sɔɔr-ŋǝ Sayda-gi. 22 Nǝ kwaaw kwir Kan@aaniiyya kwɔnaanɔ kǝzir wa, iila naanɔ-ŋgwɔ nɔŋw aaritha nɔŋw-ǝccǝŋw, “Tɔr ṯǝthi Ḏaawḏ-ŋǝ iinǝnyii-ṯǝ ṯɔgwor-na yaa sǝyyid! Tɔr ṯiinyi tir tiira, kirana ṯǝthi ṯigɽimǝ-nǝ ṯigii tuumǝ beṯṯen.” 23 Laakin nǝ Yǝcu ere uvici kworo mac. Mindaŋ mǝ ṯalaamiiz ṯuuŋwun iila nǝr tuurǝccǝlɔ nǝrǝccǝŋw, “Ṯiŋathi kithaay! Kaka kwakithathɔ-ŋgwɔ nyuŋwsi kenyjer-gilɔ!” 24 Nǝsi Yǝcu ǝŋnici nɔŋwsǝccǝŋw, “Lɔɔsasa-nyii ki-yaaŋal yɔthɔɔthɔ yǝthi lizi lir Israa-iil ṯɔɽɔk.” 25 Nǝrṯǝ oroŋw mindaŋ nǝ kwaaw iila nɔŋw iidǝccǝlɔ ŋwɔɽelle-na nɔŋwɔccǝŋw, “Mǝccǝnyii-ṯǝ ya sǝyyid!” 26 Nǝ Yǝcu ǝŋnic nɔŋwɔccǝŋw, “Ŋende ŋɔvthanna ethi dimmǝthǝ nyelle ethnc, ethi kǝṯṯici nyinyǝnu.” 27 Nǝ kwaaw ǝŋnjci nɔŋwɔccǝŋw, “Aw a kwɔvthasa rac yaa sǝyyid. Laakin nyinyǝn nyǝṯi-pǝ mumnǝthǝ kwuthunǝŋ-lɔ kwǝṯi bibindatha rerbeeza reeŋen kuṯtu.” 28 Mindaŋ nǝ Yǝcu ǝŋnici nɔŋwɔccǝŋw, “A kwir kwaaw kwette kwǝthi ṯǝmminǝ ṯɔppa ṯimni! Ethir-ŋǝ ǝrrinici ŋir-ga ŋinaŋna-ŋasi.” Nǝ ki-lɔɔmɔr-la ṯǝ kila nǝ tɔr ṯuuŋwun tir tiira sawanni tɔc.
Yǝcu mɔŋgwɔ sǝwi lizi luuru.
29 Nǝ Yǝcu diiɽi kǝzir wa nɔŋweele kwindarathi bahara kwǝthi Jǝliil-ŋwɔ. Nɔŋw allɔ ki-lundǝr-lǝ nɔŋgwɔ naanalɔ. 30 Nǝ ŋwɔdɔŋw iila naanɔ-ŋgwɔ ŋwittǝzir ŋwɔmɔlthu lizi lir yomsoŋ, lir lunduŋw, lir ŋwikii mindaŋ, lanninna riŋla-lɔ, nǝ lithaathɔ littǝzir luumǝ nǝrsi kettice-lɔ ŋwɔɽelle-na ŋwuuŋwun; mindaŋ nɔŋwsi sǝwi. 31 Nǝ lizi liŋɽalɔ buruc, mǝrseese lanninna riŋla-lɔ limǝ andisalɔ bireṯ, nǝ ŋwikiya ŋwɔmǝ saawi, nǝ yomsoŋa yimǝ iirǝrǝlɔ, nǝ lunduŋǝ limǝ aami ese ǝzir-ŋwɔ; mindaŋ nǝr ɔrtatha Allah wǝthi Israa-iil.
Yǝcu mɔŋgwɔ ithni lɔɔrɔ lir arba@ alf.
(Mɔrgus 8:1-10)
32 Nǝ Yǝcu ɔrnɔṯi ṯalaamiiza ṯuuŋwun nɔŋwsǝccǝŋw, “Ṯɔgwor kɔthɔ tiyathiny ki-lizi, kaka mǝrnyii-gwɔ naanasi yaaŋwɔn ṯoɽol liti liithi kwomne kweere mac; ninyeere ǝmmini mac ethisi ṯiŋatha kithaay-la yaaŋwɔ-yi, mindaŋ etheere ajli kǝzir weere kithaay-la mac.” 33 Nǝ ṯalaamiiz ǝccǝŋw, “Nyiiŋǝ laalasi ethneya wittǝzir ṯaka manɔ ki-sahraa-na kɔnɔŋw ethi ithni dɔŋw kɔlɔ tugwrǝ?” 34 Nǝsi Yǝcu ǝccǝŋw, “A lǝthi rǝghiivǝ tha?” Nǝrǝccǝŋw, “Dɔvokwɔɽony, nǝ nyɔm nyokwo.” 35 Nǝ Yǝcu andaci lizi ethi naanalɔ kwurǝyu-lu. 36 E-ta nɔŋw dimmi rǝghiivǝ rir dɔvokwɔɽony nǝ nyɔm tok, nɔŋwɔccǝ Allah shukran, nɔŋwsi undǝnǝ, mindaŋ nɔŋwsi inḏǝthǝ ṯalaamiiza, e-ta nǝsi ṯalaamiiz kannaci lizi. 37 Nǝr ethne tatap nǝr bee. Ṯaŋw nǝ ṯalaamiiz dimmi luvǝ dɔvokwɔɽony luurǝnnǝ ethneya deddep wumǝ ǝɽinni. 38 Nǝ lɔr ṯarr lithna nǝroro arba@ alf, nǝreere ǝnyji layɔ-ŋwɔsi kwelle-gi mac. 39 Kwaathan-tǝ nǝ Yǝcu kette lizi kithaay, mindaŋ nɔŋwɔnḏi ki-mɔrkǝb-nǝ nɔŋweele kǝzir wǝni Majdall.