الرسل الاثنا عشر
(مرقس 3‏:13‏-19، لوقا 6‏:12‏-16)
1 ودَعا يَسوعُ تلاميذَهُ الاثنيَ عشَرَ وأعْطاهُم سُلطانًا يَطرُدونَ بِه الأرواحَ النّجسَةَ ويَشْفونَ النّاسَ مِنْ كُلّ داءٍ ومرَضٍ. 2 وهذِهِ أسماءُ الرّسُلِ الاثني عشَرَ: أوّلُهُم سِمْعانُ المُلَقّبُ بِبُطرُسَ وأخوهُ أندَراوُسُ، ويَعقوبُ بنُ زَبدي وأخوهُ يوحنّا، 3 وفيلُبّسُ وبَرْتولماوُسُ، وتوما ومتّى جابي الضّرائبِ، ويَعقوبُ بنُ حَلْفَى وتَدّاوسُ، 4 وسِمْعانُ الوطنيّ الغَيورُ، ويَهوذا الإسخَرْيوطيّ الذي أسلَمَ يَسوعَ.
يسوع يرسل الاثني عشر
(مرقس 6‏:7‏-13، لوقا 9‏:1‏-6)
5 وأرسَلَ يَسوعُ هؤُلاءِ التلاميذَ الاثنَي عشَرَ وأوْصاهُم قالَ: «لا تَقصِدوا أرضًا وثَنِيّةً ولا تَدْخُلوا مدينةً سامِريّةً، 6 بَلِ اَذْهَبوا إلى الخِرافِ الضّالةِ مِنْ بَني إِسرائيلَ، 7 وبَشّروا في الطّريقِ بأنّ مَلكوتَ السّماواتِ اَقتَرَبَ. 8 واَشفوا المَرضى، وأقيموا الموتَى، وطَهّروا البُرْصَ، واَطرُدوا الشّياطينَ. مجّانًا أخَذتُمْ، فمَجّانًا أعْطُوا. 9 لا تَحمِلوا نُقودًا مِنْ ذَهَبٍ ولا مِنْ فِضّةٍ ولا مِنْ نُحاسٍ في جُيوبِكُم، 10 ولا كِيسًا لِلطّريقِ ولا ثوبًا آخَرَ ولا حِذاءً ولا عصًا، لأنّ العامِلَ يَسْتَحِقّ طعامَهُ. 11 وأيّةَ مدينةٍ أو قريةٍ دَخَلْتُم، فاَستَخبِروا عَنِ المُستحِقّ فيها، وأقيموا عِندَهُ إلى أنْ تَرحَلوا. 12 وإذا دَخلْتُم بَيتًا فسَلّموا علَيهِ. 13 فإنْ كانَ أهلاً للسّلامِ، حلّ سلامُكُم بِه، وإلاّ رجَعَ سَلامُكُم إلَيكُم. 14 وإذا اَمتَنَعَ بَيتٌ أو مدينةٌ عَنْ قَبولِكُم أو سَماعِ كلامِكُم، فاَتركوا المكانَ واَنْفُضوا الغُبارَ عَنْ أقدامِكُم. 15 الحقّ أقولُ لكُم: سيكونُ مَصيرُ سَدومَ وعَمورَةَ يومَ الحِسابِ أكثرَ اَحتِمالاً مِنْ مَصيرِ تِلكَ المدينةِ.
زمن الاضطهاد
(مرقس 13‏:9‏-13، لوقا 21‏:12‏-17)
16 «ها أنا أُرسِلُكُم مِثلَ الخِرافِ بَينَ الذّئابِ فكونوا حَذِرينَ كالحيّاتِ، وُدَعاءَ كالحَمام. 17 واَنتَبِهوا، لأنّ النّاسَ سَيُسلّمونَكم إلى المَحاكِم، ويَجلِدونَكُم في المجامِعِ، 18 ويَسوقونَكم إلى الحُكّامِ والمُلوكِ مِنْ أجلي، لتَشْهَدوا عِندَهُم وعِندَ سائِرِ الشّعوبِ. 19 فلا تَهتَمّوا حِينَ يُسْلِمونَكُم كيفَ أو بِماذا تَتكلّمونَ، لأنّكُم سَتُعطَوْنَ في حينِهِ ما تَتكلّمونَ بِه. 20 فما أنتُمُ المُتكَلّمونَ، بَلْ رُوحُ أبيكمُ السّماويّ يَتكَلّمُ فيكُم. 21 سيُسلِمُ الأخُ أخاهُ إلى الموتِ، والأبُ اَبنَهُ، ويتَمَرّدُ الأبناءُ على الآباءِ ويَقتُلونَهُم، 22 ويُبْغِضُكُم جَميعُ النّاسِ مِنْ أجلِ اَسْمي. والّذي يَثبُتُ إلى النّهايةِ يَخلُصُ. 23 وإذا اَضطَهَدوكُم في مدينةٍ، فاَهرُبوا إلى غَيرِها. الحقّ أقولُ لكُم: لن تُنْهوا عَمَلكُم في مُدُنِ إِسرائيلَ كُلّها حتى يَجيءَ اَبنُ الإنسانِ.
24 لا تِلميذَ أعظَمُ مِنْ مُعلّمِهِ، ولا خادِمَ أعظَمُ مِنْ سيّدِهِ. 25 يكفي التّلميذَ أنْ يكونَ مِثلَ مُعلّمِهِ والخادِمَ مِثلَ سيّدِهِ. إذا كان ربّ البَيتِ قيلَ لَه بَعلَزَبولُ، فكَيفَ أهلُ بيتِهِ؟
مخافة الله
(لوقا 12‏:2‏-7)
26 «لا تَخافوهُم. فما مِنْ مَستورٍ إلاّ سَيَنكَشِفُ، ولا مِنْ خفِيّ إلاّ سَيُظهَرُ. 27 وما أقولُهُ لكُم في الظّلامِ، قولوهُ في النّورِ. وما تَسمَعونَهُ هَمسًا، نادوا بِه على السّطوحِ. 28 لا تخافوا الّذينَ يَقتُلونَ الجسَدَ ولا يَقدرونَ أنْ يقتُلوا النّفسَ، بَل خافوا الّذي يَقدِرُ أنْ يُهلِكَ الجسَدَ والنّفسَ معًا في جَهَنّم. 29 أما يُباعُ عُصْفورانِ بدِرْهَمٍ واحدٍ؟ ومعَ ذلِكَ لا يقَعُ واحدٌ منهُما إلى الأرضِ إلاّ بِعِلمِ أبيكُمُ السّماويّ. 30 أمّا أنتُم، فشَعرُ رُؤُوسِكُم نفسُهُ معدودٌ كُلّهُ. 31 لا تخافوا، أنتُم أفضَلُ مِنْ عصافيرَ كثيرةٍ.
الاعتراف بالمسيح
(لوقا 12‏:8‏-9)
32 «مَنِ اَعترفَ بي أمامَ النّاسِ، أعترِفُ بِه أمامَ أبي الّذي في السّماواتِ.
33 ومَنْ أنْكَرَني أمامَ النّاسِ، أُنكِرُهُ أمامَ أبي الّذي في السّماواتِ.
يسوع والعالم
(لوقا 12‏:51‏-53؛ لوقا 14‏:26‏-27)
34 «لا تَظُنّوا أنّي جِئتُ لأحمِلَ السّلامَ إلى العالَمِ، ما جِئتُ لأحْمِلَ سَلامًا بَلْ سَيفًا. 35 جِئتُ لأُفرّقَ بَينَ الاَبنِ وأبيهِ، والبِنتِ وأمّها، والكَنّةِ وحماتِها. 36 ويكونُ أعداءَ الإنسانِ أهلُ بيتِهِ.
37 مَنْ أحبّ أباهُ أو أمّهُ أكثرَ ممّا يُحِبّني، فلا يَسْتحِقّني. ومَنْ أحبّ اَبنَهُ أو بِنتَهُ أكثرَ ممّا يُحبّني، فلا يَسْتحِقّني. 38 ومَنْ لا يَحمِلُ صليبَهُ ويَتْبعُني، فلا يَسْتحِقّني. 39 مَنْ حَفِظَ حياتَهُ يَخسَرُها، ومَنْ خَسِرَ حياتَهُ مِنْ أجلي يَحفَظُها.
الجزاء
(مرقس 9‏:36‏-41)
40 «مَنْ قَبِلَكُم قَبِلَني، ومَنْ قَبِلَني قَبِلَ الّذي أرسَلَني. 41 مَنْ قَبِلَ نَبيّا لأنّهُ نَبيّ، فَجَزاءَ نَبيّ يَنالُ. ومَنْ قَبِلَ رَجُلاً صالحًا لأنّهُ رجُلٌ صالِحٌ، فجَزاءَ رَجُلٍ صالِحٍ يَنالُ. 42 ومَنْ سَقى أحدَ هؤُلاءِ الصّغارِ ولَو كأسَ ماءٍ بارِدٍ لأنّهُ تِلميذي، فأجرُهُ، الحقّ أقولُ لكُم، لن يَضيعَ».
Yaavɔr yǝthi Yǝcu yir wrii-kwuɽǝn.
(Mɔrgus 3:13-19Luuga 6:12-16)
1 Nǝ Yǝcu ɔrnɔṯi ṯalaamiiza ṯuuŋwun ṯir wrii-kwuɽǝn etheele naanɔ-ŋgwɔ, mindaŋ nɔŋwsi inḏǝthǝ sɔlṯa ethi-gi illazi rigɽimǝ-gii rigii, ethisi rutti kithaay, nǝ ethi sǝwi kimǝthi kirna ter-ter tok. 2 Ṯaŋw nǝ yiriny oro kiyɔ yǝthi ṯalaamiiz ṯir wrii-kwuɽǝn: ṯiŋna, Sim@aan kwǝni Bɔtrɔs, nǝ eŋgen kwǝni Anḏraaws; Ya@guub kwir tɔr ṯǝthi Zabḏi eŋgen-gi kwǝni Yuhanna; 3 Fiilibbus nǝ Barṯulamaaws, Ṯɔɔma, Matṯa kwǝṯi allilla ṯɔlba, Ya@guub kwir tɔr ṯǝthi Halfa, Ṯaḏaaws, 4 Sim@aan kwǝṯi, tɔgthi ethi kǝdu bǝlǝḏǝ kwuuŋwun, nǝ Yahuuthǝ Is-kharyɔɔṯii kwɔmǝ bɔɔŋwɔthi Yǝcu-ŋwɔ.
Yǝcu mɔŋgwɔ ɔɔsi ṯalaamiiza ṯuuŋwun ṯir wrii-kwuɽǝn.
(Mɔrgus 6:7-13Luuga 9:1-6)
5 Nǝsi Yǝcu ɔɔsi kɔlɔ lir wrii-kwuɽǝn, nɔŋwsi inḏǝthǝ awaamira nɔŋwsǝccǝŋw, “Ǝtinḏi ki Umam-na mac, nǝ ere ǝnḏi ki-mǝḏiinǝ-nǝ kweere rnac kwǝthi Lisaamiriiyyiin, 6 laakin nḏir kǝniny ki-yaaŋal-na yɔthɔɔthɔ yir lizi lǝthi Israa-iil. 7 Aaritha bǝshirǝ-lǝ ǝsi ǝccǝŋw, ‘Ŋeeleny ŋǝthi ki-leere-naŋw ŋimǝ aadithi keṯṯok’. 8 Luumǝ ǝsi sǝwi, laayɔ ǝsi dindi, a suuɽi nyiilǝŋǝ, a rutti rigɽlmǝ kithaay rigii. Kaka naavaŋa-gwɔ domony ǝsi inḏǝthǝ domonv tok. 9 Ǝṯi appa ḏahaba ṯeere mac, wala fiḏḏa, wala nɔhaas kweere 10 Ere appi lijɔzlaana ki-mɔmɔriya-na kwaalɔ mac, wala ethi kwɔbasi lɔɔvan-na. Wala ethi appi yithwǝnu, wala rɔɔ, kaka nɔvthanna-gwɔ ŋgwa kwǝṯi akkɔ ŋothɽor ethi aavi ethneya wuuŋwun.
11 “Mǝ ɔppathi ki-mǝḏiinǝ-nǝ kweere, ya lilli leere nyithak, ǝnḏir gwɔnǝ, mindaŋ ǝgi ɔṯalɔ kweere kwǝmmini ethi ǝnyji ŋaaŋwɔsi ki-dɔɔnɔ, naanir-gwɔ ṯǝ kinaŋw mindaŋ mǝ ɔrlacci ǝzir wa ŋwɔḏoŋw. 12 Mǝ ǝnḏi ki-dɔɔnɔ ŋgwa tǝ, ǝti aagannathisi. 13 Mǝr ɔvthanni lǝthi dɔɔnɔ ŋgwa, ǝgwɔ taaginna ṯaalɔ ɔɔmina, laakin mǝreere ɔvthanni mac tǝ, a taaginna ṯaalɔ aaŋtha naaniŋa-gwɔ. 14 Mɔŋweere ǝnyji kweere ŋaaŋwɔsi ki-lɔɔɽɔ-na mac, nǝ mǝrŋǝsi ere niŋnaci tok mac, mindaŋ mǝ duŋgwǝci dɔɔnɔŋw ŋgwa, ya mǝḏiinǝ ŋgwa tǝ, ǝsi ippǝci kuulǝŋi-lɔ ŋwaara naana. 15 Nyii kwǝccǝ-ŋǝsi-mǝ ŋwɔ rerrem, mǝ Laamin iila lɔppa lǝthi Hɔkwɔm, a Allah ǝthici lizi lǝthi Saḏɔɔm-ŋwɔsi @aamɔɔra-gi ŋimɽiyǝnǝ beṯṯen ethi lizi-lǝ lǝthi mǝḏiinǝ ŋgwa.
Ṯǝwɽǝ yǝy ṯinḏi ethiila.
(Mɔrgus 13:9-13Luuga 21:12-17)
16 “Niŋnar-ṯi nyii ŋgwɔ kwɔŋǝsi ṯiŋatha kaka yaaŋal yiiɽǝnnǝ ki-yiiraaw-na, laakin ǝthir yǝnǝ kaka yimǝw, nǝ aaɽanni yɔɔthɔri ŋiiɽǝnnǝ-ŋi. 17 Aŋricar nǝ lizi kila lindi ǝrŋǝsi ɔmɔmmi, ǝrŋǝsi-li ele ki-limahkama-na, ǝriŋǝsi ippipi ki-limajma@-na. 18 Kaka nɔrɔŋa-gwɔ lǝthi yiriny yiinyi, ǝrŋǝsi mɔmlotto-lɔ ǝrŋǝsi-li ele naanɔ-gwɔ limuḏiir-ŋǝ, muiuuk-ŋǝli tok, ethi-ŋi ɔnḏi kiyǝnǝ yeeŋen ŋǝni nyii, nǝ kiyǝnǝ yǝthi Umam tok. 19 Mǝrŋǝsi mɔltha ki-mahkama-na tǝ, ǝṯeere pinni rɔgwor-na mac, ethaarɔŋw, aatha kwǝnyii andasi, nǝ ŋǝnyji andasi aŋgwɔrɔ, mǝ lɔɔmɔr iila tǝ ǝrŋǝsi inḏǝthǝ ŋa ŋinḏi-ŋǝsi ethisi andasi. 20 Kaka niti nɔrŋa-gwɔ mac kwinḏi ethandasi, laakin nǝ Ṯigɽim oro ṯǝthi Ṯarnyalɔ ṯinḏi ethandasi ŋaa-ŋgi.
21 “A lɔr bɔɔŋwɔthi liyeŋgen lir lɔr ethisi inḏǝthǝ lithaathɔ ethisi endinye, ǝsi papa-ŋa ǝrrici-ṯǝ nyɔɔrɔ nyeeŋen ṯǝŋw tok, a nyɔr diiɽǝthǝ rǝrnyin-ŋwɔsi lǝnyin-ŋǝli naana ethisi endinye, 22 mindaŋ ǝŋǝsi lizi uwǝzi tatap sǝbǝb-gi kwiinyi. Laakin kweere kwǝsi indinyanni naana mindaŋ mǝri rattathi tǝ, ŋwɔ kilaaw. 23 Mǝrŋǝsi ɔwɽi yǝy ki-mǝḏiinǝ-nǝ kweere-tǝ, avri ǝgwɔ dɔŋgwatha kwɔthaathɔ, nyii kwǝccǝ-ŋǝsi-mǝ ŋwɔ, a liti lirattasi muḏunǝ tatap mac kwǝthi Israa-iil mindaŋ a Tɔr ṯǝthi Kwizigwunǝŋ iila. 24 Ṯiimiiz ṯiti ṯǝṯi tamthɔ mɔ@allima-la kwuuŋwun mac wala khaḏaam keere ethi ṯamthɔ ŋgwa kwǝkkinǝ ŋothɽor. 25 Ŋuurutǝŋw ethi tilmiiz biɽithina mɔ@allim-gi kwuuŋwun, nǝ khaḏaam ethi biɽithina kwizi-gi ŋgwa kwǝkkinǝ ŋothɽor, mǝr ollo ŋgwa kwir nda lǝthi dɔɔnɔ, ethi ǝccǝ Ba@al-zabuul, nǝ yǝthi dɔɔnɔ kwuuŋwun tǝ, yiti yǝrsi kiyasalɔ rerrem-pa.
Ŋitheny ŋǝthi-ŋi ṯeenye Allah.
(Luuga 12:2-7)
26 “Ŋwɔṯaŋw ǝseere ṯeenye mac, kaka niti ninaani-gwɔ kwomne kweere kwugwuɽubǝthir-lɔ mindaŋ ethleere iijini mac, nǝ ŋgwa kwuluccunǝ ŋwɔ iijini tok. 27 Ŋa ŋǝŋǝsi andaci kirimnǝ, laazim ǝsi andisa-lɔ ŋaaŋa por-por. Nǝ ŋandisarsi-lɔ nyiidi-nyiidi, ǝŋi ɔli ŋaaŋa ki-yiŋna-la. 28 Ǝtiseere ṯeenye kila mac, lǝṯi ɽeenye aŋna laakin ǝṯjreere ǝthi ŋɔma mac ethi ɽeenye ṯigɽimǝ Laakin a kǝniny ṯeenye ŋgwa kwǝṯi kiirasi aŋna-ŋwɔsi-lɔ ṯigɽim-thi ki-jahannam-nǝ.
29 “Kill kiti kǝṯir iila kiɽǝn ṯa@riifa mac-a? Laakin nɔŋweere naani keere mac kɔtɔpɔt kǝṯi iidi kwurǝyu-lu, illi ṯɔgwor-thi ṯǝthi Ṯarnyalɔ ṯaalɔ. 30 Laakin ǝwɽu wǝthi ŋwɔɽa ŋwaalɔ wǝni-pǝ wiiɽǝnnǝ kǝniny ndendeṯ. 31 Ŋwɔṯaŋw ǝṯeere ṯeenye mac; kaka nithǝmthiŋǝ-gwɔ kill-iǝ kuuru pur-pur.
Ethi ǝmmini Kwɔrɔstɔ-ŋw ya ethi derne.
(Luuga 12:8-9)
32 “Kweere kwǝnyii ruwǝzǝ-lɔ kiyǝnǝ yǝthi lizi, nyii ruwǝzǝ-lɔ nyii tok kiyǝnǝ yǝthi Papa kwiinyi kwǝṯi nanni ki-leere-na. 33 Laakin ŋgwa kwǝnyii nyindini kiyǝnǝ yǝthi lizi, nyii nyindini ŋunduŋw tok kiyǝnǝ yǝthi Papa kwiinyi kwǝṯi nanni ki-leere-na.
Ŋɔmath ŋiti ŋir mac, laakin tundǝnnǝnǝ ṯirɔ.
(Luuga 12:51-53Luuga 14:26-27)
34 “Ǝṯi kittathɔ mac ethaarɔŋw kwinḏi ethaava ṯibɽǝthǝlɔ pǝt kɔnɔŋw kwurǝyu-lu, emba nyiiti kwǝvicǝ-ŋǝsi ṯibɽǝthǝlɔ pǝt mac, laakin nǝ kaalala oro. 35 Nyii kwinḏi ethi duŋgwǝci nyɔɔrɔ nyir nyoŋwor ethi dinḏǝthǝ rǝrnyin-ŋwɔsi naana, nǝ nyɔr nyir nyiira, ethi dinḏǝthǝ lǝnyin ŋwɔsi naana, nǝ nyiira nyǝginǝ ethi dinḏǝthǝ luunǝyin naana lir laaw. 36 Ṯuwǝn ṯǝthi kwizi, ṯindǝr-ṯǝ ṯir lizi lǝthi dɔɔnɔ kwuuŋwun. 37 Kweere kwǝṯi amɽi ṯǝrnyin-ŋwɔsi lǝnyin-gi beṯṯen ethi duŋgwiny-lǝ, ŋweere ɔvthanni duŋgwiny-ŋgi ḏuṯ; 38 nǝ kweere mɔŋweere dimmi ŋwuuɽi ŋwuuŋwun ethi-ŋi kwaathitha nyuŋwɔ mac tǝ, ŋweere ɔvthanni duŋgwiny-ŋgi mac. 39 Kweere kwaŋraci ŋimiitha ŋuuŋun ŋwɔsi kiirasalɔ, nǝ kweere kwǝsi kiirasalɔ sǝbǝb-gi kwiinyi ŋwɔsi kaṯṯasi.
Ɔjra.
(Mɔrgus 9:41)
40 “Mɔŋw ǝnyji ŋaaŋwɔsi kweere ki-lɔɔɽɔ-na, ŋwɔni kwǝnyjǝ-nyii tok, nǝ kwǝnyii ǝnyji ki-lɔɔɽɔ-na ŋwɔni kwǝnyjǝ ŋgwakwɔɔsa-nyii. 41 Kweere kwǝnyji kwiɽiya ki-lɔɔɽɔ-na kaka nɔrɔ-ŋgwɔ kwiɽii, ŋwaavi ɔjra wǝthi kwŋii, nǝ kweere kwǝnyji kwɔɔrɔ kwɔvthanna ki-lɔɔɽɔ-na, kaka nɔrɔ-ŋgwɔ kwɔr kwɔvthanna, ŋwaavi ɔjra wǝthi kwɔr kwɔvthanna. 42 Mɔŋw icci kweere kwǝthi lizi kɔlɔ lokwɔɽony ŋaaw ŋithii tiṯraŋ-ri kaka nɔrɔ-ŋgwɔ ṯilmiiz ṯiinyi, nyii kwǝccǝ-ŋǝsi-mǝ ŋwɔ rerrem, kwiti kwirṯasi ɔjra-lɔ wuuŋwun mac.”