مثل الوكيل الخائن
1 وقالَ أيضًا لِتلاميذِهِ: «كانَ رَجُلٌ غَنيّ وكانَ لَهُ وكِيلٌ، فجاءَ مَنْ أخبرَهُ بأنّهُ يُبَدّدُ أموالَهُ، 2 فدَعاهُ وقالَ لَهُ: ما هذا الذي أسمَعُ عَنكَ؟ أعطِني حِسابَ وكالَتِكَ، فأنتَ لا تَصلُحُ بَعدَ اليومِ لأنْ تكونَ وكيلاً لي. 3 فقالَ الوكيلُ في نَفسِهِ: سَيَستَرِدّ سيّدي الوكالَةَ مِنّي، فماذا أعمَلُ؟ لا أقوى على الفِلاحَةِ، وأستَحِي أنْ أستَعطِي. 4 ثُمّ قالَ: عَرَفتُ ماذا أعمَلُ، حتى إذا عزَلَني سيّدي عَنِ الوِكالةِ، يَقبَلُني النّاسُ في بُيوتِهِم. 5 فدَعا جميعَ الذينَ علَيهِم دَينٌ لسَيّدِهِ، وقالَ لأحدِهِم: كَم علَيكَ لسيّدي؟ 6 أجابَهُ: مئةُ كَيلٍ مِنَ الزّيتِ. فقالَ لَهُ الوكيلُ: خُذْ صكوكَكَ واَجلِسَ في الحالِ واَكتُبْ خَمسينَ! 7 وقالَ لآخرَ: وأنتَ، كَم علَيكَ لسَيّدي؟ أجابَهُ: مِئةُ كَيلٍ مِنَ القَمحِ. فقالَ لَهُ الوكيلُ: خُذْ صكوكَكَ واَكتُبْ ثَمانينَ.
8 فمَدَحَ السيّدُ وكيلَهُ الخائِنَ على فِطْنَتِه، لأنّ أبناءَ هذا العالَمِ أكثَرُ فِطنَةً مِنْ أبناءِ النّورِ في مُعامَلَةِ أمثالِهِم.
9 وأنا أقولُ لكُم: إجعلوا لكُم أصدِقاءَ بالمالِ الباطِلِ، حتى إذا نفَدَ قَبِلوكُم في المَساكِنِ الأبدِيّةِ. 10 مَنْ كانَ أمينًا على القَليلِ، كانَ أمينًا على الكَثيرِ. ومَنْ أساءَ الأمانَةَ في القَليلِ، أساءَ الأمانَةَ في الكَثيرِ. 11 وإذا كُنتُم غَيرَ أُمناءَ في المالِ الباطِلِ، فمَنْ يأتَمنُكُم في الغِنى الحَقّ؟ 12 وإنْ كُنتُم غَيرَ أُمناءَ في ما هوَ لِغَيرِكُم، فمَنْ يُعطيكُم ما هوَ لكُم؟
13 لا يَقدِرُ أحدٌ أنْ يَخدُمَ سيّدينِ، لأنّهُ إمّا أنْ يُبغضَ أحدَهُما ويُحِبّ الآخَرَ، وإمّا أن يُوالي أحدَهُما ويَنبِذَ الآخَرَ. فأنتُم لا تَقدِرونَ أنْ تَخدُموا اللهَ والمالَ».
الشريعة والطلاق
(متى 11‏:12‏-13؛ متى 5‏:31‏-32، مرقس 10‏:11‏-12)
14 وكانَ الفَرّيسيّونَ، وهُم مِمّنْ يُحبّونَ المالَ، يَسمَعونَ هذا كُلّهُ ويَهزأُونَ بِهِ. 15 فقالَ لهُم يَسوعُ: «أنتُم تُبرّرونَ أنفُسَكُم عِندَ النّاسِ، لكِنّ اللهَ يَعرِفُ ما في قُلوبِكُم. ورَفيعُ القَدْرِ عِندَ النّاسِ رَجِسٌ عِندَ اللهِ.
16 بَقِيَتِ الشّريعةُ وتَعاليمُ الأنبياءِ إلى أنْ جاءَ يوحنّا، ثُمّ بَدأَتِ البِشارَةُ بِمَلكوتِ اللهِ، فأخَذَ كُلّ إنسانٍ يُجاهِدُ ليَدْخُلَهُ قَسرًا. 17 ولكِنّ زَوالَ السّماءِ والأرضِ أسهَلُ مِنْ أنْ تَسقُطَ نُقطَةٌ واحدةٌ مِنَ الشّريعةِ.
18 مَنْ طَلّقَ اَمرأتَهُ وتَزوّجَ غَيرَها زَنى، ومَنْ تزَوّجَ اَمرأةً طَلّقَها زَوجُها زَنى».
مثل الغني ولعازر
19 وقالَ يَسوعُ: «كانَ رجُلٌ غنيّ يَلبَسُ الأُرجُوانَ والثّيابَ الفاخِرَةَ ويُقيمُ الوَلائِمَ كُلّ يومٍ. 20 وكانَ رَجُلٌ فَقيرٌ اَسمُهُ لِعازَرُ، تُغطّي جِسمَهُ القُروحُ. وكانَ ينطَرِحُ عِندَ بابِ الرّجُلِ الغَنيّ، 21 ويَشتَهي أنْ يَشبَعَ مِنْ فَضَلاتِ مائِدَتِهِ، وكانَت الكِلابُ نَفسُها تَجيءُ وتَلحَسُ قُروحَهُ.
22 وماتَ الفَقيرُ فحَمَلَتْهُ المَلائِكَةُ إلى جِوارِ إبراهيمَ. وماتَ الغَنيّ ودُفِنَ. 23 ورفَعَ الغَنيّ عَينَيهِ وهوَ في الجَحيمِ يُقاسي العَذابَ، فَرأى إبراهيمَ عَنْ بُعدٍ ولِعازَرَ بِجانِبِه. 24 فنادى: إرحَمْني، يا أبي إبراهيمُ، وأرسِلْ لِعازَرَ ليَبُلّ طرَفَ إصبَعِهِ في الماءِ ويُبَرّدَ لِساني، لأنّي أتَعذّبُ كثيرًا في هذا اللَهيبِ. 25 فقالَ لَهُ إبراهيمُ: تذَكّرْ، يا اَبني، أنّكَ نِلتَ نَصيبَكَ مِنَ الخَيراتِ في حياتِكَ، ونالَ لِعازَرُ نَصيبَهُ مِنَ البَلايا. وها هوَ الآنَ يَتَعزّى هُنا، وأنتَ تَتعذّبُ هُناكَ. 26 وفَوقَ كُلّ هذا، فَبينَنا وبَينَكُم هُوّةٌ عَميقةٌ لا يَقدِرُ أحدٌ أن يجتازَها مِنْ عِندِنا إلَيكُم ولا مِنْ عِندِكُم إلينا.
27 فقالَ الغَنيّ: أرجو مِنكَ، إذًا، يا أبي إبراهيمُ، أنْ تُرسِلَ لِعازرَ إلى بَيتِ أبي، 28 ليُنذِرَ إخوتي الخمسَةَ هُناكَ لِئَلاّ يَصيروا هُم أيضًا إلى مكانِ العذابِ هذا. 29 فقالَ لَه إبراهيمُ: عندَهُم موسى والأنبياءُ، فليَستَمِعوا إلَيهِم. 30 فأجابَهُ الغَنيّ: لا، يا أبي إبراهيمُ! ولكِنْ إذا قامَ واحدٌ مِنَ الأمواتِ وذهَبَ إلَيهِم يَتُوبونَ. 31 فقالَ لَهُ إبراهيمُ: إنْ كانوا لا يَستَمِعونَ إلى موسى والأنبياءِ، فهُم لا يَقتَنِعونَ ولو قامَ واحدٌ مِنَ الأمواتِ».
Wǝkiil wir khaayin.
1 Nǝ Yǝcu ǝccǝ ṯalaamiiza ṯuuŋwun-ŋwɔ, “Kwɔr kwɔnaanɔ kwette kwir kwɔrṯɔ, mindaŋ nɔŋwɔthi khaḏaama kǝṯi aŋraci kwomne kwuuŋwun. Nǝr andaci kwɔrṯɔwa ŋiɽaŋali ŋǝthi wǝkiil wuuŋwun wǝṯi ǝthvǝyini kwomne-lɔ ḏoozona. 2 E-ta nɔŋw ɔrnɔṯi nɔŋwɔccǝŋw, ‘Aatha kwɔr-ŋgwɔ kwɔniŋna-nyii kwǝni-ŋa? Nḏǝthǝ-nyii hisaaba wɔɔŋa wǝthi kwomne kwiinyi, kaka niti nǝthiŋǝ-gwɔ ŋɔma kwokwony mac ethoro wǝkiil wiinyi. 3 Nǝ khaḏaam aarɔŋw ki-rogɽo-na ruŋwun-ŋwɔ, ‘Sǝyyiḏ kwiinyi kwǝnyii rutti ki-ŋothɽor-na ŋiinyi. Aatha kwǝnyii ǝrri? Nyii kwende kwufirlli beṯṯen ethi kwuuralu, nǝ ǝnyii ṯɔrony yee tok ethi kittasi rii-la. 4 Ŋǝnyji kittatha ethisi ǝrri ŋɔ! Mindaŋ mǝ ŋothɽor ŋiinyi rilli tǝ, nyǝthi limathi linḏi-nyii ethi ǝmmini ki-dɔɔnɔ-na kweeŋen’. 5 Ṯaŋw nɔŋw ɔrnɔṯi lizi tatap kila lǝthir sǝyyiḏ-gi kwuuŋwun kǝmsu. Nɔŋw uṯicǝlɔ kwiŋna nɔŋwɔccǝŋw, ‘A kwǝthi kǝmsu tha sǝyyiḏ-gi kwiinyi?’ 6 Nɔŋw ǝŋnici nɔŋwɔccǝŋw, ‘Kwǝthinyii-gi libirmiilǝ ruɽi-ṯɔthni lǝthi ŋiila ŋǝthi zeiṯuun’. Nǝ wǝkiil ǝccǝŋw, ‘Hisaab wɔɔŋa wir wɔ, naanalɔ a lo ruɽi-riɽǝn-la wrii’. 7 Nɔŋwaaɽi nɔŋw uṯicǝlɔ kwɔthaathɔ kwokwony nɔŋwɔccǝŋw, ‘Nǝ ŋa tǝ kwǝthiŋǝ-gi kǝmsu tha?’ Nɔŋwɔŋnici nɔŋwɔccǝŋw, ‘Lisǝfiyǝ ruɽi-ṯɔthni lǝthi ŋwan!’ Nǝ wǝkiil ǝccǝŋwɔ, ‘Hisaab wɔɔŋa wir wɔ, luuthu ruɽi-kwaɽiŋan’. 8 Nǝ sǝyyiḏ ɔrtatha wǝkiilǝ wir khaayin ŋiɽaŋal-ŋi ŋimǝ-ŋwsi ǝrri ŋishaaṯir-ŋi, kaka nifirlli-gwɔ nyɔr kii beṯṯen nyǝthi ṯurmun kɔthɔ ki-nyɔr-la nyǝthi fɔɔri, ethisi ǝrrǝthisinǝ wɔɽe-wɔɽeny.”
9 Nǝ Yǝcu aari isṯimir nɔŋwaarɔŋw, “Nyii kwǝccǝ-ŋǝsi-mǝ ŋwɔ; ǝṯi kette limathi lǝthi rogɽo raalɔ ŋɔrṯɔ-ŋi ŋǝthi ṯurmun kɔthɔ ṯigii, mindaŋ mǝ ŋɔrṯɔ ŋaalɔ ere ǝthi faayitha-na kweere mac tǝ, ǝrŋǝsi ǝnyji ki-dɔɔnɔ kwǝti nannitha dok-dok. 10 Kweere nyithak kwǝṯoro ǝmiin kwomne-na kwokwɔɽoc, ŋworo amiin tok kwomne-na kwuuru. 11 Meere oro ɔmanaa mǝc ki-ŋɔrṯɔ-na ŋǝthi ṯurmun, e-ta ǝrŋǝsi-mǝ ǝmminici ŋɔrṯɔ-ŋi ŋir rerrem aŋgwɔrɔ? 12 Nǝ meere oro amiin mac kwomne-gi kwǝthi ŋgwa kwɔthaathɔ, e-ta ǝyǝ kwɔrɔ kwɔŋa kiiracalɔ kwɔɔŋa wɔɽe-waɽeny?
13 “Khaḏaam kiti keere mac kǝṯi ǝkkici lisǝyyiḏǝ ndǝn ŋothɽor; nǝ kwɔŋw firasi kwette, nǝ ŋwamɽi kwɔthaathɔ; ŋwɔ iinyici naana kwette, nǝ ŋwɔrrǝlɔŋw kwɔthaathɔ. Ŋaaŋa liti lǝthi ŋɔma mac ethi ǝkkici Allah ŋothɽor nǝ gwuruush tok.”
Ŋiɽaŋal ŋithaathɔ ŋaari-ŋi Yǝcu @allima.
(Maṯṯa 11:12-13Maṯṯa 5:31-32Mɔrgus 10:11-12)
14 Mǝsi Lifirriisiiyyiin neŋne ŋɔ tatap, nǝr ǝrri Yǝcu-ŋw kathri, kaka namɽar-gwɔ gwuruushǝ. 15 Nǝsi Yǝcu ǝccǝŋw, “Ŋaaŋa lirɔ lǝṯi ruusi rogɽo raalɔ rasɔɔɽɔ kiyǝnǝ yǝthi lizi, laakin Allah tǝ, nɔŋwelŋe rɔgwori raalɔ rac. Kaka nǝṯi-gwɔ kwomne oro ŋgwɔ kwǝṯi lizigwunǝŋ iiɽinǝ, nɔŋweere ǝthi faayitha-na kweere mac kiyǝnǝ yǝthi Allah.
16 “Nǝ Sherii@a kwǝthi Muusǝ-ŋǝ yiṯaab-yi yǝthi liɽii nanni yakkɔ ŋothɽor mindaŋ nǝ Yuhanna kwǝni Ma@maḏaan iila kimaara; e-ta nǝrmǝ aari ibṯǝḏi ethi aari baahirǝ Inyjiil-yi wǝthi Ŋeeleny ŋǝthi Allah, nǝ ǝṯi kwette nyithak kegitte ŋɔma ethi-gwɔ ǝnḏinǝ. 17 Laakin nǝroro heyyin ethi leere-ŋa wurǝyu-yi ernene kithaay, laakin a tɔnɔkṯa tokɽoc tǝthi Sherii@a ŋweere ernene ḏuṯ.
18 “Mǝ kwɔr kweere dirnatha kwayɔlɔ kwuuŋwun mindaŋ mɔŋw aagwɔ kwir ter nɔŋwɔni kwɔmǝ ǝrri ŋiijinǝ, na mǝ kwɔr kweere aagwɔ kwayɔ kwǝrinnǝ ṯolliga, ŋwɔni kwɔmǝ ǝrri ŋiijinǝ.
Kwɔrṯɔ-ŋǝ La@aazar-gi.
19 “Nǝ kwɔr naani kwette kwir kwɔrṯɔ, kwǝṯi keginne yirethi yir ghaali-ghaali, nǝ ǝṯɔŋw yee-yee ethneya ŋwaamin tatap wisaaw-wisaaw. 20 Naaɽi nǝ kwɔr naani kwette kinaŋw tok kwir kwɔwaay kwǝni La@aazar, kwuurǝnnǝ yǝmmǝŋi naana deddep, ǝṯir aava kǝgwur wǝthi kwɔr-ŋgwa kwir kwɔrṯɔ, 21 ǝṯɔŋw kittatha ethi yee kwuuthunǝŋilɔ ŋgwa kwǝṯi bibindathalɔ ṯerbeeza kuṯṯu ṯǝthi kwɔrṯɔ. Nǝ ǝṯi nyinyǝn iila ǝṯir minǝci yǝmǝŋinǝ yuuŋwun. 22 E-ta nǝ kwɔr kwir kwɔwaay ai, mindaŋ nǝ limeleka dimmǝ nǝr kettice Ibraahiim-ŋwɔ-lɔ kaɽiviny-na. Mindaŋ nǝ kwɔr kwir kwɔrṯɔ ai tok, mindaŋ nǝr aanitha; 23 nǝ nɔŋw dimmǝ yǝy ki-jahannam-nǝ kǝzir wurǝrinnǝ-ŋgwɔ beṯṯen, mindaŋ nɔŋweese Ibraahiim-ŋwɔ kinǝŋgwu tuk La@aazar-gi kwɔnaanɔ kaɽiviny-na kuuŋun. 24 Ŋwɔṯaŋw nɔŋw urnuni nɔŋwaarɔŋw, ‘Ṯǝrnyǝri Ibraahiim! Iinǝnyii-ṯǝ ṯɔgwor-na, mindaŋ ɔɔsa La@aazar-ŋwɔ, ŋwɔɔsa taamin tir nda ŋaaw-na mindaŋ kwǝnyii ṯiici ṯiŋla; nǝ nyii-ŋgwɔ kwɔraara beṯṯen kiigǝ-nǝ wɔ!’ 25 Laakin nǝ Ibraahiim ǝccǝŋw, ‘Tɔr tiinyi kithaayina a-naaniŋa-gwɔ kwɔmiithɔ nǝthi kwomne kwisaaw-kwisaaw, laakin La@aazar-tǝ nɔŋwɔthi kwomne tatap kwigii. Laakin kirem-tǝ kwɔmaamina ŋundu kɔnɔŋw, nǝ ŋa tǝ a kwɔmǝ rǝrinni beṯṯen. 26 Nǝ ŋɔ tatap nǝ lɔɔbi naani lɔɔlɔna dɔddɔl kelgeny-na kǝri ŋaaŋa-li, nǝ kɔlɔ linaanɔ kɔnɔŋw mǝr naŋni ethi ṯamthitha kinaŋgwɔ ǝṯireere ǝthi ŋɔma mac’. 27 Nǝ kwɔrṯɔ ǝccǝŋw, ‘E-ta ṯǝrnyǝri Ibraahiim nyii-ŋgwɔ kwutuurǝccǝ-ŋǝlɔ, ethi ɔɔsi La@aazar-ŋwɔ ki-dɔɔnɔ kwǝthi papa kwiinyi, 28 kaka nǝthiny-gwɔ liyǝŋgǝri-ŋi ṯɔthni, ŋwɔsi ulici mindaŋ mǝreere iila kɔnɔŋw mac kǝzir wǝthi ṯurvǝ’. 29 Nǝ Ibraahiim accǝŋw, ‘Ŋana ŋǝthisi liyaŋgalɔ ŋǝthi Muusǝ-ŋǝ liɽii-li, ethisi ulici ŋunduŋwsi; liyaŋgalɔ lǝthi ŋɔma ethisi kettice yǝni ŋanḏisarsi’. 30 Nǝ kwɔrṯɔ ǝŋnici nɔŋwɔccǝŋw, ‘Bǝri, ṯǝrnyǝri Ibraahiim; ŋiṯi ŋuuru ŋɔ mac. Laakin ǝŋgi kwette diiɽǝ ki-ŋiɽany-na etheele naanir-gwɔ, ǝŋgir ɔrlacca ŋikiyaŋi ŋeeŋen ŋwɔdoŋw’. 31 Laakin nǝ Ibraahiim ǝccǝŋw, ‘Mǝrseere kettice yǝy ŋǝthi Muusǝ-ŋǝ liɽii-li mac, ǝrseere ǝmmini tok mac ŋa ŋǝthi ŋgwa kwǝŋgi diiɽǝ ki-ŋiɽany-na’.”