مثل الخروف الضائع
(متى 18‏:12‏-14)
1 وكانَ جُباةُ الضّرائبِ والخاطِئونَ يَدنُونَ مِنْ يَسوعَ ليَسمَعوهُ. 2 فقالَ الفَرّيسيّونَ ومُعَلّمو الشّريعةِ مُتذمّرينَ: «هذا الرّجُلُ يُرَحّبُ بالخاطِئينَ ويأكُلُ مَعَهُم!» 3 فكَلّمَهُم بِهذا المَثَلِ: 4 «مَنْ مِنكُم إذا كانَ لَهُ مئةُ خروفٍ، فأضاعَ واحدًا مِنها، لا يَترُكُ التّسعَةَ والتّسعينَ في البرّيّةِ ليَبحَثَ عَنِ الخَروفِ الضائِعِ حتى يَجدَهُ؟ 5 فإذا وجَدَهُ حَمَلهُ على كَتِفَيهِ فَرِحًا، 6 ورجَعَ إلى البَيتِ ودَعا أصدِقاءَهُ وجيرانَهُ وقالَ لهُم: إفرَحوا مَعي، لأنّي وجَدتُ خَروفي الضائِعَ! 7 أقولُ لكُم: هكذا يكونُ الفَرَحُ في السّماءِ بِخاطئٍ واحِدٍ يَتوبُ أكثَرَ مِنَ الفَرحِ بِتسعَةٍ وتِسعينٍ مِنَ الأبرارِ لا يَحتاجونَ إلى التّوبَةِ.
مثل الدرهم المفقود
8 «بل أَيّةُ اَمرأةٍ إذا كانَ لها عَشرَةُ دَراهِمَ، فأضاعَت دِرهمًا واحدًا، لا تُشعِلُ السّراجَ وتُكَنّسُ البَيتَ وتَبحثُ عَنْ هذا الدّرهَمِ جيّدًا حتى تَجدَهُ؟ 9 فإذا وجَدَتْهُ، دَعَت صَديقاتِها وجاراتِها وقالَت: إفرَحْنَ معي لأنّي وجَدتُ الدّرهَمَ الذي أضَعْتُهُ.
10 أقولُ لكُم: هكذا يَفرَحُ ملائِكةُ اللهِ بِخاطئٍ واحدٍ يَتوبُ».
مثل الابن الضال
11 وقالَ يَسوعُ: «كانَ لِرَجلٍ اَبنانِ، 12 فقالَ لَهُ الأصغَرُ: يا أبي أعطِني حِصّتي مِنَ الأملاكِ. فقَسَم لهُما أملاكَهُ. 13 وبَعدَ أيّامٍ قَليلةٍ، جمَعَ الابنُ الأصغَرُ كُلّ ما يَملِكُ، وسافَرَ إلى بِلادٍ بَعيدَةٍ، وهُناكَ بَدّدَ مالَهُ في العَيشِ بِلا حِسابٍ. 14 فلمّا أنفَقَ كُلّ شيءٍ، أصابَت تِلكَ البلادَ مَجاعةٌ قاسِيَةٌ، فوقَعَ في ضيقٍ. 15 فلَجأ إلى العَمَلِ عِندَ رَجُلٍ مِنْ أهلِ تِلكَ البِلادِ، فأرسَلَهُ إلى حُقولِهِ ليَرعى الخنازيرَ. 16 وكانَ يَشتَهي أنْ يَشبَعَ مِنَ الخُرنُوبِ الذي كانَتِ الخنازيرُ تأكُلُهُ، فلا يُعطيهِ أحدٌ. 17 فرَجَعَ إلى نَفسِهِ وقالَ: كم أَجيرٍ عِندَ أبي يَفضُلُ عَنهُ الطّعامُ، وأنا هُنا أموتُ مِنَ الجوعِ. 18 سأقومُ وأرجِعُ إلى أبي وأقولُ لَه: يا أبي، أخطَأتُ إلى السماءِ وإلَيكَ، 19 ولا أستحِقّ بَعدُ أنْ أُدعى لكَ اَبنًا، فعامِلْني كأَجيرٍ عِندَكَ.
20 فقامَ ورجَعَ إلى أبيهِ. فَرآهُ أبوهُ قادِمًا مِنْ بَعيدٍ، فأشفَقَ علَيهِ وأسرَعَ إلَيهِ يُعانِقُهُ ويُقَبّلُهُ. 21 فقالَ لَهُ الابنُ: يا أبي، أخطَأْتُ إلى السّماءِ وإلَيكَ، ولا أستَحِقّ بَعدُ أنْ أُدعى لكَ اَبنًا. 22 فقالَ الأبُ لخَدَمِهِ: أسرِعوا! هاتُوا أفخَرَ ثوبٍ وأَلْبِسوهُ، وضَعُوا خاتَمًا في إصبَعِهِ وحِذاءً في رِجلَيهِ. 23 وقَدّموا العِجلَ المُسمّنَ واَذبَحوهُ، فنَأْكُلَ ونَفرَحَ، 24 لأنّ اَبني هذا كانَ مَيْتًا فعاشَ، وكانَ ضالاّ فَوُجِدَ. فأخذوا يَفرَحونَ.
25 وكانَ الابنُ الأكبرُ في الحَقلِ، فلمّا رجَعَ واَقتَرَبَ مِنَ البَيتِ، سَمِعَ صَوتَ الغِناءِ والرّقصِ. 26 فدَعا أحَدَ الخَدَمِ وسألَهُ: ما الخَبرُ؟ 27 فأجابَهُ: رجَعَ أخوكَ سالِمًا، فذبَحَ أبوكَ العِجْلَ المُسَمّنَ. 28 فغَضِبَ ورَفَضَ أنْ يَدخُلَ. فخَرَجَ إلَيهِ أبوهُ يَرجو مِنهُ أنْ يَدخُلَ، 29 فقالَ لأبيهِ: خَدَمْتُكَ كُلّ هذِهِ السّنينَ وما عَصَيتُ لكَ أمرًا، فما أعطَيتَني جَدْيًا واحدًا لأفرَحَ بِهِ معَ أصحابي. 30 ولكنْ لمّا رجَعَ اَبنُكَ هذا، بَعدَما أكَلَ مالَكَ معَ البَغايا، ذَبَحتَ العِجلَ المُسَمّنَ!
31 فأجابَهُ أبوهُ: يا اَبني، أنتَ مَعي في كُلّ حِينٍ، وكُلّ ما هوَ لي فهوَ لكَ. 32 ولكِنْ كانَ علَينا أنْ نَفرَحَ ونَمرَحَ، لأنّ أخاكَ هذا كانَ مَيّتًا فَعاشَ، وكانَ ضالاّ فَوُجِدَ».
Kaaŋal kɔthɔɔthɔ.
(Maṯṯa 18:12-14)
1 Laamin lette nǝ kila lǝṯi allilla ṯɔlba lizi-li ligii rɔgwori tok, nǝr iila ethi niŋnaci Yǝcu-ŋwɔ. 2 Nǝ Lifirriisiiyyiin-ŋǝ mɔ@allimiin-gi kwǝthi Sherii@a aari ibṯǝḏi ethi ǝrmithǝthǝnǝ, nǝraarɔŋw, “Kwɔr ŋgwɔ kwotho kwǝṯi ǝmmini lizi ligii rɔgwori ǝṯir-li ethne!” 3 E-ta nǝsi-mǝ Yǝcu andaci mǝthǝlǝ-ŋgwɔ nɔŋwsǝccǝŋw,
4 “Ǝngi kwette kwaalɔ ǝthi yaaŋali ruɽi-ṯɔthni, mindaŋ ǝŋgiŋw tɔɔthi kette e-ta ǝŋgiŋw ǝrri aatha? Ŋwɔsi ṯayyalɔ kiya yir ruɽi-kwaɽiŋan-la wrii-kwunǝṯɔrri ki-wuthǝr-nǝ, ǝŋgiŋw ele ǝŋgiŋw naŋna-lɔ ŋga kɔthɔɔthɔ mindaŋ ǝŋgiŋw kaṯṯisa. 5 Nǝ mɔŋw kaṯṯisa tǝ, ŋwɔ nyeŋlena beṯṯen, ŋwɔɽɔmuthǝ ki-yilli-la, 6 ŋwɔ-gi aaɽitha dɔɔnɔ. E-ta ŋwɔ ɔrnɔṯa limethgen-ŋwɔsi jiiraan-gi dɔŋw, mindaŋ ŋwɔsi ǝccǝŋw, ‘Nyii kwɔmaamina beṯṯen kaka mǝnyii-gwɔ kaṯṯisa kaaŋali kiinyi kɔthɔɔthɔ Ŋwɔṯaŋw ǝri nyeŋlena ki-luuvǝ-nǝ kɔlɔ!’ 7 Nǝrṯǝ oroŋw tok, ŋǝsi andaci, ṯaamana ṯinḏi ethi naani ki-leere-na ṯɔppa ṯǝthi kwikiya kwɔtɔpɔt kwumurlǝ ṯɔgwor-lɔ ethi kila-la lirllalɔ lir ruɽi-kwaɽiŋan-la wrii-kwunǝṯɔrri, liti linaŋna ethi urlǝ rɔgwor-lɔ kwokwony mac.
Girish kithɔɔthaathɔ kwayɔ.
8 “Ya ǝŋgi kwaaw kwette ǝthi girishǝ wrii, mindaŋ ǝŋgiŋw ṯuusi kette, e-ta aatha kwɔŋw ǝrri? Ŋwɔ fuudi lombo, nǝ ŋwɔ ferṯe dɔɔnɔŋwalɔ dar, mindaŋ ŋwɔ naŋnalɔ ŋǝmǝ-ŋǝmmǝŋ ǝzir naana tatap mindaŋ ŋwɔ kaṯṯasi. 9 Mɔŋw kaṯṯasi-tǝ ŋwɔrnɔṯa limethgen nǝ jilraana tok dɔŋw, mindaŋ ŋwɔsi ǝccǝŋw, ‘Nyi-mǝ nyeŋlena beṯṯen kaka mǝny-gwɔ kaṯṯasi girishǝ kithɔɔthathi-nyii. Ŋwɔṯaŋw ǝri nyeŋlena ki-luuvǝ-nǝ kɔlɔ!’ 10 Nǝrṯǝ oroŋw tok ŋǝsi andaci, limeleka lǝthi Allah linḏi ethi aamina beṯṯen kwɔkiya-gi kwette kwǝṯi urlǝ ṯɔgwor-lɔ.”
Tɔr tɔthɔɔthɔ.
11 Nǝ Yǝcu aari isṯimir kandisa-gi nɔŋwaarɔŋw, “Kwɔr kwɔnaanɔ kwette kwǝthi nyɔɔrɔ nyiɽǝn nyir nyoŋwor. 12 Nǝ tokwɔɽony ǝccǝŋw, ‘Papa nḏǝthǝ-nyii lɔɔɽɔŋi liinyi lǝthi ŋɔr ŋɔɔŋa kirem ṯaŋw, linḏi-nyji ethi kannaci kwaathan’. Ṯaŋw nǝ kwɔr kannaci nyɔɔrɔ nyuuŋwun nyiɽǝnḏǝk ŋɔɔrɔ ŋuuŋun. 13 Mǝ nyaamin nyokwo ere nǝ tɔr tokwɔɽony iila kwomne tatap kwǝthi-ŋwɔ, nɔŋw dimmi gwuruushǝ nɔŋw ɔrlacci dɔɔnɔŋwɔ ŋwɔdoŋw. Mindaŋ nɔŋweele ki-bǝlǝḏ kwɔɔlɔna dɔddɔl, nɔŋgwɔ ǝthivǝyini gwuruushǝ-lɔ dɔmɔny ki-ŋiɽaŋal-na ŋigii. 14 Nɔŋw ṯuusi kwomne tatap kwǝthiŋw. E-ta na yaaŋwɔ karbatha bǝlǝḏǝ ŋgwa yuu tottor. Nǝ ŋundu-tǝ nɔŋwɔni kwɔmǝ naanalɔ ṯar-ṯṯar. 15 Mindaŋ nɔŋweele ethi ǝkkici kwette ŋɔthɽor kwǝthi bǝlǝḏ-ŋgwa, mindaŋ nɔŋw ɔɔsi kɔ-thrɔny-na ethi iyici yiizǝŋi-lɔ. 16 Mindaŋ nɔŋw naŋni beṯṯen ethi bii rogɽo ruuŋwun lɔgwoli lǝṯi yiizǝŋ yee, laakin nǝ kwizi ere kweere mac kwɔmǝ inḏǝthǝ kwomne kweere kwǝthi yee. 17 Kwaathan tǝ nɔŋw kithaayini nɔŋwaarɔŋw, ‘Athrɔ yaḏaam tatap yǝthi papa kwiinyi yǝthi-pǝ eṯhneya witṯǝzir wǝṯir yee, laakin nyii-tǝ, enyiitǝ yaaŋwo iɽinyathalɔ kɔnɔŋw-lɔ domony! 18 Nyii kwɔdiiɽi nyeele naanɔ-gwɔ papa kwiinyi nyǝccǝŋw, Papa, nyii kwɔmǝ ǝkkici Allah pir, nǝ ŋaaŋwɔ tok. 19 Nyiiti kwɔvthanna kwokwony mac ethoro tɔr tɔɔŋwa; ruusǝ-nyii kaka kwette kwǝthi yaḏaama yoɔŋwa’. 20 Nɔŋw diiɽǝ nɔŋw aari ibṯǝḏi ethi aaɽitha naanɔ-gwɔ ṯǝrnyin ṯuuŋwun. Laakin a-naanɔŋw-ṯǝ kinǝŋgwu tuk, nǝ ṯǝrnyin ese, mindaŋ nǝgwɔ ŋimɽi yatha, nɔŋw avri nɔŋw mithǝnni naana tǝttǝr, nɔŋw aaganni ṯuunyu-thi. 21 Nǝ tɔr ǝccǝŋw, ‘Papa, nyii kwɔmǝ ǝkici Allah pir, nǝ ŋaaŋwo tok; ninyeere ɔvthanni kwokwony mac, ethoro tɔr tɔɔŋwa’. 22 Laakin nǝ ṯǝrnyin ɔrnɔṯi yaḏaama yuuŋwun nɔŋwsi ǝccǝŋw, ‘Nḏir fira-vra aava kwɔɔvan kwiccaaw a oɽacci. Nǝ ǝnyjici khaaṯima ki-laamin, nǝ yithwǝnu ŋwaara tok. 23 Mindaŋ ele a moltha tithri tirɔɔla, a ɽeenye ǝri yee mindaŋ ǝri nyeŋlena. 24 Kaka naayɔ-gwɔ tɔr tiinyi kɔrɔ, laakin timǝ miithi kirem; nǝ nɔŋwɔni tɔthɔɔthɔ, laakin timǝ inḏini’. Ŋwɔṯaŋw nǝ luuvǝ aari ibṯǝḏi.
25 “Nǝ ki-lɔɔmɔr-la ṯǝ kila nǝ tɔr tɔppa ṯaaŋa wuthǝri. Nǝ ki-thaay-la kwaaɽathi dɔɔnɔ, mɔŋw iilicǝ yiŋna keṯṯok, nɔŋw neŋne muziiga nǝ kuɽugu tok. 26 E-ta nɔŋw ɔrnɔṯi khaḏaama kette nɔŋw uṯicǝlɔ nɔŋwɔccǝŋw, ‘Aatha kwɔrɔ kwǝrrinǝ?’ 27 Nǝ khaḏaam ǝŋnici nɔŋwɔccǝŋw, ‘Aŋgalɔ kwir-pa kwɔmǝ aaɽitha dɔɔnɔ, mindaŋ nǝ ṯamyalɔ ɽenyje tithri tɔrɔɔla, kaka mɔŋgwɔ aaɽa kwisaaw kwɔvthanna’. 28 Laakin nǝ tɔr tɔppa urǝzi ṯɔgwori nɔŋw derne etheele dɔɔnɔ; mindaŋ nǝ ṯǝrnyin ruuthǝ par nɔŋw tuurǝccǝlɔ tur, ethi ǝnḏi kiininy. 29 Laakin nɔŋw ǝŋnici ṯǝrnyin nɔŋw ǝccǝŋw, ‘Iisa-ṯi yithlǝyu kiyɔ tatap yǝṯiŋǝ-yi ǝkkici ŋothɽor, naŋeere ɔvthaci waamira-lɔ weere ḏuṯ. Nǝ aatha kweere kwɔmǝ-nyii inḏǝthǝ? Wala kinnǝni too teere tǝthi-ri kettice limathi liinyi ŋiirinǝ ŋeere! 30 Laakin mǝ tɔr tɔɔŋwa kirɔ aaɽitha dɔɔnɔ, tǝthiviyinǝ ŋɔɔrɔ-lɔ ŋɔɔŋa domony ki-liijin-ǝ, nǝ ɽenyje ŋunduŋw tithri tɔrɔɔla!’ 31 Nǝ ṯǝrnyin ǝŋnici nɔŋwɔccǝŋw, ‘Tɔr tiinyi, a kwɔnanni-pa kɔnɔŋw nyii-gi nyaamin tatap, nǝ ŋgwa tatap kwǝni kwiinyi, nɔŋwɔni kwɔɔŋa. 32 Laakin ŋovthanna-pa kǝniny ethi kette luuvǝ ethi aamina, kaka nǝni-gwɔ aŋgalɔ ŋgwo kwaayɔ, laakin kwɔmǝ miitha kirem; nǝ nɔŋwɔni kwɔthɔɔthɔ tok, mindaŋ kwɔmǝ inḏinǝ kirem’.”