1 فنظَرَ بولُسُ إلى المجلِسِ وقالَ: «أيّها الإخوةُ، عِشتُ للهِ بِضميرٍ صالِـحٍ إلى هذا اليومِ». 2 فأمَرَ حنانيّا، رَئيسُ الكَهنَةِ، أعوانَهُ بِأنْ يَضرِبوا بولُسَ على فَمِهِ. 3 فقالَ لَه بولُسُ: «ضَرَبكَ اللهُ، أيّها الحائِطُ المُبَــيّضُ! أتَجلِسُ لتُحاكِمَني بِحَسبِ الشريعةِ، وتأمُرُ بِضَربـي فتُخالِفَ الشّريعةَ؟» 4 فقالَ الحاضِرونَ لِبولُسَ: «أنتَ تَشتُمُ رَئيسَ كَهنَةِ اللهِ!» 5 فقالَ بولُسُ: «ما كُنتُ أعرِفُ، أيّها الإخوةُ، أنّهُ رَئيسُ الكَهنَةِ. فالكُتُبُ المُقَدّسَةُ تَقولُ: «لا تَلعَنْ رَئيسَ شَعبِكَ». 6 وكانَ بولُسُ يَعرِفُ أنّ بَعضَهُم صدّوقيّونَ والبَعضَ الآخَرَ فَرّيسيّونَ، فَصاحَ في المَجلِسِ: «أيّها الإخوةُ، أنا فَرّيسيّ اَبنُ فَرّيسيّ. وأنا أحاكَمُ الآنَ لأنّي أرجو قيامَةَ الأمواتِ».
7 فلمّا قالَ هذا، وقَعَ الخِلافُ بَينَ الفَرّيسيّـينَ والصَدّوقيّـينَ واَنقَسَمَ المَجلِسُ، 8 لأنّ الصَدّوقيّينَ لا يُؤمِنونَ بِقيامَةِ الأمواتِ وبوجودِ الملائِكةِ والأرواحِ، وأمّا الفَرّيسيّونَ فيُؤمِنونَ بِهذا كُلّهِ. 9 فاَرتَفَعَ الصّياحُ، وقامَ بَعضُ مُعَلّمي الشّريعَةِ مِنَ الفَرّيسيّـينَ وأخذوا يَحتجّونَ بِشدّةٍ قالوا: «لا نَجِدُ جُرْمًا على هذا الرّجُلِ. رُبّما كَلّمَهُ رُوحٌ أو ملاكٌ». 10 واَشتَدّ الخِلافُ حتى خافَ القائِدُ أنْ يُمَزّقوا بولُسَ تَمزيقًا، فأمَرَ جُنودَهُ بِأنْ يَنزِلوا إلَيهِ ويَنتَـزِعوهُ مِنْ بَينِهِم، ويأخذوهُ إلى القَلْعَةِ.
11 وفي الليلةِ الثانِـيَةِ ظهَرَ الرّبّ لِبولُسَ وقالَ لَه: «تَشَجّعْ! فمِثلَما شَهِدتَ لي في أُورُشليمَ، هكذا يَجبُ أنْ تَشهَدَ لي في رومَةَ».
مؤامرة لاغتيال بولس
12 ولمّا طلَعَ الصّباحُ تآمَرَ اليَهودُ، فحَلَفوا لا يأكلونَ ولا يَشرَبونَ حتى يَقتُلوا بولُسَ. 13 وكانَ المُتآمرونَ أكثَرَ مِنْ أربعينَ. 14 فجاؤوا إلى رُؤساءِ الكَهنَةِ والشّيوخِ وقالوا: «حَلَفْنا لا نَذوقُ شيئًا حتى نَقتُلَ بولُسَ. 15 فاَطلُبوا أنتُم وأعضاءُ المَجلِسِ مِنْ قائِدِ الحامِيَةِ أنْ يُرسِلَ بولُسَ إلَيكُم، بِحُجّةِ أنّكُم تُريدونَ تَدقيقَ النّظَرِ في أمرِهِ، ونكونُ نَحنُ على اَستِعدادٍ لقَتلِهِ وهوَ في طريقِهِ إلَيكُم».
16 وسَمِعَ اَبنُ أُختِ بولُسَ بالكَمينِ، فذهَبَ إلى القَلعَةِ ودخَلَ على بولُسَ وأخبَرَهُ بالأمرِ. 17 فدَعا بولُسُ واحدًا مِن الضّبّاطِ وقالَ لَه: «خُذْ هذا الشّابّ إلى القائِدِ، لأنّ عِندَهُ ما يَقولُهُ لَه». 18 فأخذَهُ الضّابِطُ إلى القائِدِ وقالَ: «دَعاني السّجينُ بولُسُ وطلَبَ أنْ أَجيءَ بِهذا الشّابّ إلَيكَ، لأنّ عِندَهُ ما يَقولُهُ لكَ». 19 فأمسَكَ القائِدُ بِـيدِهِ واَنفرَدَ بِه وسألَهُ: «ما عِندَكَ؟ أخْبِرني». 20 فقالَ: «اَتّفَقَ اليَهودُ على أنْ يَطلبوا إلَيكَ أنْ تُنزِلَ بولُسَ غَدًا إلى المَجلِسِ بِحُجَةِ أنّهُم يُريدونَ تَدقيقَ النّظَرِ في أمرِهِ. 21 فلا تُصَدّقْهُم، لأنّ أكثرَ مِنْ أربعينَ رَجُلاً مِنهُم أقاموا لَه كمينًا، وحَلَفوا لا يأكلونَ ولا يَشرَبونَ حتى يَقتُلوهُ. وهُمُ الآنَ على أتَمّ الاَستعدادِ، يَنتَظِرونَ أنْ تَستَجيبَ لهُم». 22 فقالَ القائِدُ لِلشابِ: «لا تَقُلْ لأحدٍ أنّكَ أخبَرتَني بِهذا الأمرِ». وصرَفَهُ مِنْ عِندِهِ.
بولس عند الحاكم فيلكس
23 ثُمّ دَعا القائِدُ اَثنَينِ مِنْ ضُبّاطِهِ وقالَ لَهُما: «أعِدّا مِئتَي جُنديّ للذَهابِ في الساعةِ التاسِعةِ مِنَ الليلِ إلى قيصرِيّةَ، ومعَهُم سَبعونَ فارِسًا ومِئتا مُسلّحٍ بالرّماحِ. 24 وأعِدّوا لبولُسَ خَيلاً تَحمِلُهُ سالِمًا إلى الحاكِمِ فيلِكْسَ». 25 وكتَبَ إلى الحاكِمِ بِرسالةٍ يَقول فيها: 26 «مِنْ كلوديوسَ ليسياسَ إلى صاحبِ العِزّةِ فيلِكْسَ، سلامٌ: 27 أمسَكَ اليَهودُ هذا الرّجُلَ وكادوا يَقتُلونَهُ. فلمّا عرَفْتُ أنّهُ رومانيّ، أسرَعْتُ إلَيهِ معَ جُنودي فأنقَذْتُهُ. 28 وأردتُ أنْ أعرِفَ بِما يتّهِمونَهُ، فجِئتُ بِه إلى مجلِسِهِم، 29 فتَبـيّنَ لي أنّهُم يتّهِمونَهُ بِمسائِلَ في شَريعتِهِم، وأنْ لا شيءَ مِمّا يتّهِمونَهُ بِه يَستَوجِبُ الموتَ أوِ السّجنَ. 30 ثُمّ سَمِعتُ أنّهُم وضَعوا خُطّةً لاغتِـيالِهِ، فأرسلْتُهُ إلَيكَ في الحالِ، وأبلَغتُ خُصومَهُ أنْ يَرفَعوا إلَيكَ دعواهُم علَيهِ».
31 وقامَ الجُنودُ بِتَنفيذِ أوامِرِ القائِدِ، فـأخذوا بولُسَ ليلاً إلى أنْتيباتْريسَ. 32 وفي الغَدِ رَجَعوا إلى القَلعَةِ وتَرَكوا الفُرسانَ يُواصِلونَ السّفَرَ معَهُ. 33 فلمّا وصَلَ الفُرسانُ إلى قيصرِيّةَ، أدخَلوا بولُسَ على الحاكِمِ وسَلّموا إلَيهِ الرّسالَةَ. 34 فقرأها وسألَ بولُسَ عَنِ الوِلايةِ التي يَنتَمي إلَيها. فلمّا عرَفَ أنّهُ مِنْ كِيليكِيّةَ، 35 قالَ لَه: «سأسمَعُ مِنكَ متى حضَرَ خُصومُكَ». وأمَرَ جُنودَهُ بِأنْ يَحرُسوا بولُسَ في قَصْرِ هيرودُسَ.
1 Nǝ Bɔɔlɔs ecce mǝjlǝsǝ tok-tok mindaŋ nɔŋwsǝccǝŋw, “Liyǝŋgǝri liinyi! Nyii kwaami eleŋw ṯɔgwor-thi min-min ki-thaay-la ṯǝthi Allah mindaŋ laamin limǝ iila kɔlɔ kimaara.” 2 Nǝ Hanaaniiyya kwir Rǝ-iis Rɔppa ŋǝthi kahana ǝllici lizi kila liŋlacca Bɔɔlɔs-ŋwɔlɔ keṯṯok waamira ethi ippi, ki-ṯuunyu-nǝ. 3 Nǝ Bɔɔlɔs ǝccǝŋw, “Ethi-ŋǝ Allah ippi ŋaaŋwɔ rerrem ŋa kwir heyṯa wɔfiithɔ wɔ! A kwɔnaanalɔ kinɔŋw ethi ǝccǝ nyuŋwɔ haakima Sherii@a-gi; laakin a kwɔmǝ kii Sherii@a-nǝ, nǝllicǝ-ŋǝsi-gwɔ waamira ethi ippi nyuŋwɔ!” 4 Nǝ kila lirlaccalɔ ǝccǝŋw, “A kwotho kwɔmǝ ollo Rǝ-iisa Rɔppa rǝthi kahana rǝthi Allah?” 5 Nǝsi Bɔɔlɔs ǝŋnici nɔŋwsǝccǝŋw, “Liyǝŋgǝri liinyi, nyii kwende kwilŋithi ethaarɔŋw kwir Rǝ-iis Rɔppa rǝthi kahana. Kaka nɔlɔɔthɔnar-gwɔ ŋaarɔŋw, ‘Laazim ǝṯeere andisasa ŋiɽaŋali ŋigii kweelenyi naana kwǝthi lizi lɔɔŋwa mac’.”
6 Mǝsi Bɔɔlɔs ese lokwo linaanɔ ki-lɔdɔŋw-na lir Lisaḏɔɔgiiyyiin nǝ lokwo lir Lifirriisiiyyiin nɔŋw ɔvɔna ki-mǝŋlǝs-nǝ, nɔŋwaarɔŋw, “Liyǝŋgǝri liinyi! Nyii kwir Kwɔfirriisii, kwir tɔr tǝthi Kwɔfirriisii. Nyii kwɔnaanɔ ki-mahkama-na-ŋgwɔ sǝbǝb-gi kwǝthinyii-gi ṯǝkkizǝ kizǝn nǝ ṯidiiɽǝ ki-ŋiɽany-na!” 7 Mɔŋwsi ṯǝmsi ŋɔ tɔc, na Lifirriisiiyyiin-ŋǝ Lisaḏɔɔgiiyyiin-ŋǝli aari ibṯǝḏi ethi urrǝthi, mindaŋ nǝ lɔdɔŋw uɽǝnninǝ. 8 Kaka nǝṯi-gwɔ Lisaḏɔɔgiiyyiin-ŋǝ aarɔŋw, ṯidiiɽǝ ṯiti ṯǝṯi naani mac ki-ŋiɽainy-na, wala ethi limeleka naani, wala rigɽim; laakin Lifirriisiiyyiin-ŋǝ tǝ, nǝrsi ǝmmini ŋɔ tatap. 9 Mindaŋ nǝ kwɔɔla kikindǝthi, nǝ mɔ@llimiin kwokwo kwǝthi Sherii@a kwirir Lifirriisiiyyiin-ŋǝli dɔŋw, diiɽi nǝr ǝrum ŋɔmmaŋi nǝraarɔŋw, “Nyiiŋǝ lende linḏaca kwɔɔrɔ-ŋgwɔ kaṯṯiya keere! Yǝmkin kwɔmǝ ṯigɽim ṯeere ya meleka kweere andca rerrem!” 10 Mindaŋ mǝ ṯɔppathalɔ naŋni ethǝthi ŋǝryǝ-nǝ tǝ, nǝ gaa-iḏ ṯeenye Bɔɔlɔs-ŋgi ethi ŋiraŋnina. E-ta nɔŋw ǝllici jesha kwuuŋwun waamira ethɔɔɽi ki-lɔdɔŋw-na ethisi aagatha Bɔɔlɔs-ŋwɔ ethigeele kǝzir wǝthi jesh.
11 Nǝ mǝ kulŋǝ iila ŋga kithaathɔ, nǝ Kweeleny irllaci Bɔɔlɔs-ŋwɔlɔ nɔŋwɔccǝŋw, “Ǝṯi ṯiinya mac! A kwɔmǝ kette shahaaḏa kwǝni nyii kɔnɔgw Urshaliim, nǝ laazim ǝsiṯǝ ǝrriŋw tok Rɔɔma.”
Bɔɔlɔs mǝr-gwɔ iilicǝlɔ ethi ɽeenye.
12 Nǝ mǝ ŋɔrpana oro ŋgwa tǝ, nǝ Yahuuḏ pinni yokwo dɔŋw nǝr kette araaya dɔŋw. Nǝraari haalifa etheere ethne wala ethii kwomne kweere mac, mindaŋ ǝŋgir ɽeenye Bɔɔlɔs-ŋwɔ rac. 13 Nǝ kila ligitta araaya dɔŋw, nǝr ṯamthɔ ruɽi-riɽǝn-ŋwɔlǝ. 14 E-ta nǝreele naɔnɔ-gwɔ rɔ-asa rǝthi kahana-ŋǝ lishiyuukh-li, nǝrsǝccǝŋw, “Nyiiŋǝ laari haalifa dɔŋw-li etheere yee kwomne kweere mac mindaŋ mǝnyii ɽeenye Bɔɔlɔs-ŋwɔ rac. 15 Ŋwɔṯaŋw, ṯiŋaccar gaa-iḏa kir Rɔɔmaani ŋiɽaŋali ŋaaŋa majlǝs-ŋǝli, ethi molca ŋaaŋwɔsi Bɔɔlɔs-ŋwɔ ethi-gi ɔɽa naaniŋa-gwɔ, liruusǝ rogɽo raalɔ kwir kaka ǝṯi naŋni ethi elŋe ŋiɽaŋali ŋir rerrem ŋǝni ŋundu. Laakin nyiiŋǝ-tǝ, nyii naanalɔ cɔgwo-cɔgwɔp ethi ɽeenye ŋunduŋw kwiti kwɔmǝ ɔppatha kinnǝni kinaŋw mac.”
16 Laakin nǝ tɔr tir toŋwor tǝthi eŋgen kwǝthi Bɔɔlɔs-ŋǝ kwir kwaaw neŋne ŋiɽaŋali ŋǝthi araay wa; mindaŋ nɔŋweele kǝzir wǝthi jesh nɔŋw andica Bɔɔlɔs-ŋwɔ. 17 Mindaŋ nǝ Bɔɔlɔs ɔrnɔṯi ḏoobitha ṯette, nɔŋwɔccǝŋw, “Mɔlca gaa-iḏa kaamali ŋgɔ; nǝ kǝthi ŋiɽaŋali ŋette ŋǝthisi andaci ŋunduŋwɔ.” 18 Nǝ ḏoobiṯ mɔlo nɔŋgeele naanɔ-gwɔ gaa-iḏ nɔŋwɔccǝŋw, “Mahbuus kwǝni Bɔɔlɔs kwɔrnɔṯɔ-nyii nɔŋwɔccǝ nyuŋwɔ-ŋw, mɔlca ŋunduŋw kaamali-ŋgɔ, kaka nǝthi-ngwɔ ŋiɽaŋali ŋette ŋǝthisi andaci ŋaaŋwɔ.” 19 Mindaŋ nǝ gaa-iḏ mɔlo ṯii-thi nǝr-gi ruwǝthǝ-lɔ cuk-cuk, mindaŋ nɔŋw uṯicǝlɔ nɔŋwɔccǝŋw, “Aatha kwir kwɔnaŋna-nyii ethi andaci?” 20 Nɔŋwɔccǝŋw, “Lizi lir Yahuuḏ lǝthi sɔlṯa kilala ligitta ŋiɽaŋali dɔŋw, ethi uṯici ŋaaŋwɔlɔ Bɔɔlɔs-ŋgi ethisi mɔloce ethi-ii ɔɽi ki-mǝjlǝs-nǝ, nǝr ruusi rogɽo reeŋen kaka kwinḏi ethi mǝjlǝs uṯicǝlɔ ethelŋe ŋiɽaŋali rerrem ŋǝmǝ-ŋǝmmǝŋ ŋǝni ŋundu. 21 Laakin ǝṯisi niŋnaca mac, kaka a-naanɔ-gwɔ lɔr luuru lithǝmthi ruɽi-riɽǝn ŋwɔlǝ, linḏi ethi luccuni ethi ǝkkici ŋunduŋw kizǝn. Kaka mǝr-gwaari haalifa etheere ethne wala ethii tok mac, mindaŋ mǝr ɽeenye ŋunduŋw rac. Nǝ kilala ligittathɔ ethisi ǝrri ŋɔ, nǝrǝni lǝkkicǝ waamira wɔɔŋa kizǝn dak.” 22 Nǝ gaa-iḏ ǝccǝŋw, “Ǝṯisi ilŋithinǝ kwizi kweere mac ethǝccǝŋw kwɔmǝ-nyii andaci.” E-ta nɔŋw kette kaamali kithaay.
Bɔɔlɔs mǝr-gwɔ ṯiŋatha naanɔ-gwɔ haakim wǝni Fiiliiks.
23 E-ta nǝ gaa-iḏ ɔrnɔṯi ḏoobitha ṯiɽǝn nɔŋwsi ǝccǝŋw, “Kitar jesha-lɔ ruɽi-wrii cɔgwo-cɔgwɔp, etheele Gaysariiyya, nǝ ŋgwa kwǝṯi dallɔ ki-lɔmɔrṯa-la ruɽi-ṯoɽol-la wrii tok, nǝ kwǝṯi appi nyiiri ruɽi-wrii mindaŋ mǝ naanalɔ cɔgwo-cɔgwɔp ethi diiɽi saa@ kwunǝṯurri kwǝthi kilkǝlu-ŋw. 24 Ǝvicǝ Bɔɔlɔs-ŋwɔ lɔmɔrṯa lokwo lǝthi-li allɔla tok, mindaŋ mǝ ɔppasi kwisaaw naanɔ-gwɔ haakim wǝni Fiiliiks.” 25 Ǝ-ta nǝ gaa-iḏ lo juwaaba kwǝniŋw:
26 “Nyii kwɔrɔ kwǝni Kuluuḏiyuus Liisiiyaas, kwɔlɔcca haakima wɔppǝ ŋiɽaŋali wǝni Fiiliiks. Nyii kwaaginna-ŋa. 27 Yahuuḏ yimthi kwɔɔrɔ ŋgwɔ mindaŋ nǝr aadithi ethi ɽeenye. Mǝnyii elŋece ethaarɔŋw kwir Rɔɔmaani, ninyeele jesh-gi kwiinyi nǝnyii kilǝthǝ. 28 Nǝnyii naŋni ethi elŋe kwothɔ kwɔgitticar shǝkiyǝ, e-ta nǝnyii mɔlo nǝny-gi ɔɽi ki-mǝjlǝs-nǝ kweeŋen. 29 Mindaŋ ninyeere kaṯṯica ŋiɽaŋali ŋeere ŋǝrrǝ-ŋwsi ŋigii ŋǝthi-ŋi ɽeenye ŋunduŋw mac, wala ŋǝthi-ŋi kette ŋunduŋw ki-sijin-nǝ; laakin shǝkiyǝ ŋgwa kwallisar naana, nɔŋwɔrɔ kwǝthi Sherii@a kweeŋen. 30 Nǝ mǝr-nyii ilŋithini ethaarɔŋw ŋgwana kwunǝŋnicǝr-lɔ ethi ɽeenye, nǝnyii kittatha tɔc ethi ṯiŋacca ŋaaŋwɔ. Mindaŋ nǝnyji andaci lǝnyjǝ ŋunduŋw nda naana ethiila ethi kette shǝkiyǝ naaniŋa-gwɔ.”
31 Ṯaŋw nǝ jesh neŋne waamira weeŋen. Nǝr mɔlo Bɔɔlɔs-ŋwɔ kulŋǝ-ṯǝ ŋga nǝrgeele mindaŋ nǝr-gi ɔppathi naanɔ-gwɔ Anṯiibaaṯriis. 32 Mǝ ŋɔrpɔ-ŋgwa oro tǝ, nǝ jesh ŋgwa kwǝṯeele ŋwaaraŋi-lɔ aaɽitha kǝzir wǝthi jesh, mindaŋ nǝr ṯayya ŋgwa kwǝṯeele lɔmɔrṯa-li etheele ŋundu-ŋgi. 33 Mindaŋ nǝr mɔlo nǝrgeele Gaysariiyya, e-ta nǝr inḏǝthǝ haakima juwaaba, na nǝr inḏǝthǝ Bɔɔlɔs-ŋwɔ tok. 34 Mǝ haakim ɔrti juwaaba-tǝ nɔŋw uṯici Bɔɔlɔs-ŋwɔlɔ ethelŋe kwǝthi muḏiiriiyyǝ kwundǝr kwǝndu. Nǝ mɔŋw elŋe ethaarɔŋw kwǝthi Kiiliikiiyyǝ-ŋw kwiri 35 nɔŋwɔccǝŋw, “Nyii kwɔŋa niŋnaci mǝr iila kila ligittica-ŋa shǝkiyǝ.” E-ta nɔŋw alla waamira ethi karni Bɔɔlɔs-ŋwɔlɔ kǝzir wǝthi riyaasa rǝthi muḏiiriiyyǝ.