1 دَوّنْتُ في كتابـيَ الأوّلِ، يا ثاوفِـيلسُ، جميعَ ما عَمِلَ يَسوعُ وعَلّمَ مِنْ بَدءِ رِسالَتِه 2 إلى اليومِ الذي اَرتفَعَ فيهِ إلى السّماءِ، بَعدَما أعطى بِالرّوحِ القُدُسِ وصايا للذينَ اَختارَهُم رُسُلاً. 3 ولَهُم أظهَرَ نَفسَهُ حَيّا بِبراهينَ كثيرةٍ، وتَراءى لهُم مُدّةَ أربَعينَ يومًا بَعدَ آلامِهِ، وكَلّمَهُم على مَلكوتِ اللهِ. 4 وبَينَما هوَ يأكُلُ معَهُم قالَ: «لا تَترُكوا أُورُشليمَ، بَلِ اَنتَظِروا فيها ما وعَدَ بِه الآبُ وسَمِعْتُموهُ مِنّي: 5 يوحنّا عَمّدَ بالماءِ، وأمّا أنتُم فتتَعَمّدونَ بِالرّوحِ القُدُسِ بَعدَ أيّامٍ قَليلةٍ».
صعود يسوع إلى السماء
6 فسألَ الرّسُلُ يَسوعَ عِندَما كانوا مُجتَمعينَ معَهُ: «يا رَبّ، أفي هذا الزّمَنِ تُعيدُ المُلْكَ إلى إِسرائيلَ؟» 7 فأجابَهُم: «ما لكُم أنْ تَعرِفوا الأوقاتَ والأزمِنةَ التي حَدّدَها الآبُ بِسُلطانِهِ. 8 ولكِنّ الرّوحَ القُدُسَ يَحلّ علَيكُم ويهَبُكُمُ القُوّةَ، وتكونونَ لي شُهودًا في أُورُشليمَ واليَهودِيّةِ كُلّها والسّامِرَةِ، حتى أقاصي الأرضِ». 9 ولمّا قالَ يَسوعُ هذا الكلامَ اَرتَفعَ إلى السّماءِ وهُم يُشاهِدونَهُ، ثُمّ حَجَبَتْهُ سَحابَةٌ عَنْ أنظارِهِم.
10 وبَينَما هُم يَنظُرونَ إلى السّماءِ وهوَ يَبتَعِدُ عَنهُم، ظهَرَ لهُم رَجُلانِ في ثِـيابٍ بَيضاءَ 11 وقالا لهُم: «أيّها الجَليليّونَ، ما بالُكُم واقِفينَ تَنظُرونَ إلى السّماءِ؟ يَسوعُ هذا الذي صَعِدَ عَنكُم إلى السّماءِ سيَعودُ مِثلَما رأيتُموهُ ذاهِبًا إلى السّماءِ».
إختيار خلف ليهوذا
12 فرَجَعَ الرّسُلُ إلى أُورُشليمَ مِنَ الجبَلِ الذي يُقالُ لَه جبَلُ الزّيتونِ، وهوَ قَريبٌ مِنْ أُورُشليمَ على مَسيرةِ سَبتٍ مِنها. 13 ولمّا دَخَلوا المدينةَ صَعِدوا إلى غُرفَةٍ في أعلى البَيتِ كانوا يُقيمونَ فيها، وهُم بُطرُسُ ويوحنّا، ويَعقوبُ وأندَراوُسُ، وفيلبّسُ وتُوما، وبرتولوماوُسُ ومتّى، ويَعقوبُ بنُ حَلفى، وسِمْعانُ الوَطَنِـيّ الغَيورُ، ويَهوذا بنُ يَعقوبَ. 14 وكانوا يُواظبونَ كُلّهُم على الصّلاةِ بِقَلبٍ واحدٍ، معَ بَعضِ النساءِ ومَريَمَ أُمّ يَسوعَ وإخوَتِه.
15 وفي تِلكَ الأيّامِ خطَبَ بُطرُسُ في الإخوةِ، وكانَ عدَدُ الحاضرينَ نحوَ مِئةٍ وعشرينَ، فقالَ: 16 «يا إخوتي، كانَ لا بُدّ أنْ يَتِمّ ما أنبأَ بِه الرّوحُ القُدُسُ في الكِتاب مِنْ قَبلُ بِلسانِ داوُدَ، على يَهوذا الذي جعَلَ نَفسَهُ دَليلاً للذينَ قَبضوا على يَسوعَ. 17 كانَ واحدًا مِنّا ولَه نَصيبٌ مَعَنا في هذِهِ الخِدمَةِ، 18 ثُمّ اَشتَرى بِثَمَنِ الجريمَةِ حَقلاً، فوَقَعَ على رَأْسِهِ واَنشَقّ مِنْ وسَطِهِ، واَندَلَقَت أمعاؤُهُ كُلّها. 19 وعرَفَ ذلِكَ سُكّانُ أُورُشليمَ كُلّهُم، حتى تَسمّى هذا الحقلُ في لُغَتِهم «حَقَلْ دَما» أي حَقلَ الدّمِ. 20 فكِتابُ المزاميرِ يَقولُ: «لتَصِرْ دارُهُ خَرابًا، ولا يكُنْ فيها ساكِنٌ». ويقولُ أيضًا: «لِـيأخُذْ وَظيفَتَهُ آخَرُ». 21 ونَحنُ فينا رِجالٌ رافَقونا طَوالَ المُدّةِ التي قَضاها الرّبّ يَسوعُ بَينَنا، 22 مُنذُ أنْ عَمّدَهُ يوحنّا إلى يومِ اَرتفَعَ عَنّا، فيَجبُ أنْ نَختارَ واحدًا مِنهُم ليكونَ شاهِدًا مَعَنا على قيامَةِ يَسوعَ».
23 فاَقترَحَ الإخوةُ اَثنَينِ مِنهُم هُما يوسُفُ المدعو بارَسابا المُلَقّبُ بِـيوستُسَ، ومَتّياسُ. 24 ثُمّ صَلّوا فقالوا: «يا رَبّ، أنتَ تَعرِفُ ما في القُلوبِ. أظهِرْ لنا مَنِ اَختَرتَ مِنْ هَذينِ الرّجُلينِ 25 ليَقومَ بالخِدمةِ والرّسالةِ مَقامَ يَهوذا الذي تَركَهُما ومضى ليَلقى مَصيرَهُ». 26 ثُمّ اَقتَرَعوا فأصابَتِ القُرعةُ مَتّياسَ، فاَنضَمّ إلى الرّسُلِ الأحدَ عشَرَ.
1 Yaa Sǝyyiḏ Ṯaawfulus, kiṯaab-na kiinyi kiŋna kǝthi kerreny-ŋwɔ, nǝŋǝ lɔcca kwomne tatap ŋgwa kwǝrrǝ Yǝcu nǝ kwaari-ŋgi @allima tok, ki-lɔɔmɔr-la kila laarɔŋw-li ibṯǝḏi ŋothɽor ŋuuŋun, 2 mindaŋ nǝ laamin iila limǝŋw-li dimmǝnni ki-leere. Laakin kinaŋw niti nidimmǝnnǝ-ŋgwɔ kinnǝni ki-leere mac tǝ, nɔŋw icci yaavɔra kiya yicca-ŋwsi-na rejmethi ŋɔma-ŋi ŋǝthi Ṯigɽim Ṯirllinǝlɔ ter, ethisi mithǝ. 3 Nǝ ki-ŋwaamin-la ŋwa ŋwir ruɽi-riɽǝn ŋwɔmǝŋw-ŋwi diiɽǝ ki-ŋiɽany-na, nɔŋwsi ruwǝnnicǝlɔ nyaamin-na nyittǝzir, mindaŋ etheere oro rɔgwor-na riɽǝ-riɽǝn mac, ŋiɽaŋal-ŋi ŋǝthi miithi kwuuŋwun. Nǝreese yǝy-yi naana yeeŋen, mindaŋ nɔŋwsi andaci ŋiɽaŋal ŋǝthi Ŋeeleny ŋǝthi Allah. 4 Mǝr aaɽathi dɔŋw, nɔŋwsi inḏǝthǝ waamira wuuŋwun wǝni-ŋwɔ, “Ǝṯi ruccǝ Urshaliim-ŋwɔna mac, laakin ǝkkici haḏiiyyǝ kizǝn wandica-ŋǝsi-yi, wir haḏiiyyǝ waari-yi Papa kwiinyi wa@ḏa. 5 Yuhanna kwǝṯaari @ammiḏa ŋaaw-ŋi, laakin ki-ŋwaamin-la ŋwɔ ŋwokwo ŋwinḏi ethiila, ǝṯaari ŋaaŋa @ammiḏa Ṯigɽim-thi Ṯirllinǝlɔ ter.”
Yǝcu mɔŋgwɔ allanni ki-leere-na.
6 Mǝ yaavɔr aaɽathi dɔŋw Yǝcu-ŋǝli, nǝr uṯicǝlɔ nǝrǝccǝŋw, “Kweeleny a kwaɽicǝ Israa-iila Ŋeelenyi ki-lɔɔmɔl-la ṯǝ lir kaka kɔlɔ-a?”
7 Nǝsi Yǝcu ǝccǝŋw, “Ŋaalɔ ŋiti ŋir mac ŋǝthi-ŋi elŋe ŋwaaminɔ-ŋwɔsi ŋwɔɔmɔr-ŋi ŋwɔgittasi Papa kwiinyi sɔlṯa-gi kwuuŋwun, nǝreere oro ŋaalɔ mac ethisi elŋe ŋinḏi ethi naani ṯaccaŋ tuk. 8 Laakin mǝ Ṯigɽim Ṯirllinǝlɔ ter ɔɽatha daŋgal-na tǝ, kwɔŋǝsi urǝzi ŋɔma-na deddep, mindaŋ ǝŋi ɔnḏi kiyǝnǝ ŋǝni nyii, ki Urshaliim-na nǝ Yahuuḏiiyyǝ-ŋwɔ naana tatap, nǝ Saamira tok, nǝ ǝzir naana wandi-gwɔ ṯurmun-lɔ cuk-cuk.” 9 Mɔŋwsi andaci ŋɔ tǝ, nɔŋw dimmǝnni-lǝ ki-leere, mindaŋ mǝr iccasila tǝ, nǝ lebleth kwuɽubǝthǝ ŋunduŋw kiyǝnǝ yeeŋen.
10 Nǝ kinaŋw mɔŋwsi ɔrlacci ŋwɔdoŋw etheele, nǝr ɔnḏasi yǝy yeeŋen leereya naana kwɔrop, e-ta nǝsi lɔr ndǝn liginna yirethi yifiithɔ per-per irlacalɔ. 11 Mindaŋ nǝrsǝccǝŋw, “Lɔr lǝthi Jǝliil-ŋwɔ, ŋaaŋa laaritha nirliŋa kinaŋw niccasa-ŋa leereya-la? Yǝcu-ṯǝ ŋgwa kwɔmǝr-ŋǝsi dimmǝthǝ ethigeele ki-leere-na, kwaaɽa kaka-ṯaŋw niisaŋa-gwɔ ǝllithi-ŋgwɔ ki-leere-na.”
Kaavɔr kimǝr mɔrthasi ki-lɔɔbi lǝthi Yahuutha.
12 E-ta nǝ yaavɔr diiɽǝ kinaŋw kaayin wǝni Zeṯuun wir ŋaajara nus miil min mǝḏiinǝ, nǝr aaɽitha Urshaliim. 13 Mǝr ɔnḏi ki-mǝḏiinǝ-nǝ nǝreele nǝr dallɔ ki-lithmin-na kǝzir wǝṯir-gwɔ naani, Bɔṯrɔs-ŋǝ Yuhanna-gi, Ya@guub Anḏraaws-gi, Fiilibbus-ŋǝ Ṯɔɔma-gi, Barṯulamaaws-ŋǝ Maṯṯa-gi, Ya@guub kwir tǝr tǝthi Halfa, Sim@aan kwǝṯi ṯogthi ethi kǝdu bǝlǝḏǝ kwuuŋwun, nǝ Yahuuthǝ kwir tɔr tǝthi Ya@guub. 14 Ǝṯir andindathi dɔŋw ethi ǝrri-ri kiyiiriny laaw-li nǝ Mǝryǝm kwir lǝnyin kwǝthi Yǝcu-ŋǝ, nǝ liyeŋgen tok lir lɔr.
15 Mǝ ŋwaamin ŋwokwo ere tǝ, nǝr aaɽathi dɔŋw mindaŋ nǝ Bɔṯrɔs diiɽi kelgeny-na kǝthi ṯalaamiiz, nǝ kila linaanɔ kinaŋw nǝroro tatap ruɽi-nyirlil, 16 nɔŋwsǝccǝŋw, “Liyǝŋgǝri liinyi ŋiɽaŋal ŋɔlɔɔthɔna Kiṯaab-na Kirllinǝlɔ ter ŋimǝ rattathi ŋandisasi Ṯigɽim Ṯirllinǝlɔ ter Ḏaawḏ-ŋgi kerreny tuk, ŋǝthi Yahuuthǝ ŋgwa kwɔmǝ mɔlca Yǝcu-ŋwɔ lizi mindaŋ nǝr mithǝ. 17 Nɔŋworo kwette kwǝthi lɔdɔgw lǝri ki-ŋothɽor-na.” 18 Nǝ Yahuuthǝ iila ṯɔrɔny gwuruush-gi ŋgwa kwaava-ŋwɔ kwǝthi ŋiɽaŋal ŋuuŋun ŋigii, nɔŋw iidi nda-li, nɔŋw ɔvi kaari wɔlac, mindaŋ nǝ kwomne tatap kiwǝthi kaarinanw balthalɔ balac. 19 Nǝ lizi tatap linannɔ Urshaliim neŋne ŋiɽaŋali ŋɔ, ŋwɔṯaŋw mindaŋ nǝr ǝnyjici ṯɔrɔny yiriny kandisa-gi keeŋen yǝniŋw, “Hagil Ḏamakh”, ŋǝniŋw ṯɔrɔny ṯǝthi ŋin.
20 “Kaka lɔɔthɔnar-gwɔ Kiṯaab-nǝ kǝthi Mazaamiir ŋaarɔŋw,
‘Ethi dɔɔnɔ kwuuŋwun ɔpannalɔ, ǝgwɔ kwizi kweere ere nanni-na mac’.
Nǝr lothone kwokwony ŋaarɔŋw,
‘Ethi kwette mɔrthathi ki-ŋothɽor-la ŋuuŋun’.
21 Nǝrṯoroŋw, nǝr saawi ethi kwette kwǝthi kila lǝṯir-li rɔɔmɔthi ŋwaamin tatap ŋwa ŋwɔnaani-ŋi Kweeleny kwǝni Yǝcu dǝŋgǝr-nǝ, ŋwɔṯɔŋw-ŋi irǝrǝlɔ, 22 min ki-laamin-la limǝ-li Yuhanna aari ibṯǝḏi ethaari @ammiḏa, lahaḏḏɔ ki-laamin-la limǝŋw-li dimmini kithaay kimaara dǝŋgǝr-nǝ, nǝ laazim ŋworo shuhuuḏ kwǝthi ṯidiiɽǝ ṯuuŋwun ki-ŋiɽany-na.”
23 Nǝr alla lɔɔrɔ ndǝn Yuusuf kwǝni Baarsaaba kwǝṯir ǝccǝ Yuusṯus nǝ Miṯṯiyaas tok, 24 mindaŋ nǝraari kiyiiriny nǝraarɔŋw, “Kweeleny a kwilŋithi ǝfkǝrǝ wǝthi lizi tatap, ŋwɔṯaŋw ilŋithinǝ-nyji ǝyǝ kwɔrɔ kwette kwɔmǝ allana kwǝthi kɔlɔ lir ndǝn, 25 ethi akkɔ ŋothɽor ŋǝthi paavɔr ki-lɔɔbi lǝthi Yahuuthǝ, ŋa ŋimǝ-ŋwsi ṯayyalɔ mindaŋ nɔŋweele kǝzir wɔvthannica.” 26 Ṯaŋw nǝr kaṯṯɔ gwɔra@ minaaŋ nɔŋw iidi ethi Miṯṯiyaas-la, mindaŋ nǝr ɔɽɔmaṯṯi yaavɔr-yi dɔŋw yir wrii-kwette.