Yǝcu mǝr-gwɔ dirnathalɔ Naasira-na.
(Maṯṯa 13:53-58Luuga 4:16-30)
1 Nǝ Yǝcu ṯayya ǝzirlɔ wa, nɔŋw aaɽitha kǝzir wǝthi lizi luuŋwun, e-ta nǝ ṯalaamiiz ṯuunwun kwaathitha. 2 Mǝ laamin oro lǝthi Sǝbiṯ nɔŋwaari ibṯǝḏi ethaari @allima ki-majma@-na; nǝ littǝzir limǝ niŋnaci nǝr liŋɽi, nǝraarɔŋw, “Kwɔr-ŋgwɔ kwaava-ṯhi ŋiɽaŋali ŋɔ tatap taka? Ṯǝthinǝ yǝnǝ ṯir ṯaŋ tinḏǝthǝr? Ŋilim ŋirṯaŋ ŋɔ ŋɔppa ŋǝṯɔŋwsi ǝrri rii-ri ruuŋwun! 3 Kwiti kwundǝr-ŋgwɔ kwir najjaar mac-a, kwir tɔr tǝthi Mǝryǝm, nǝ liyeŋgen lǝni Ya@guub-ŋǝ Yuusi-gi, nǝ Yahuuthǝ-ŋǝ sim@aan-gi, nǝ liyeŋgen lir laaw linannir-li kɔnɔŋwa?” Ṯaŋw nǝr dirnathalɔ. 4 Nǝsi Yǝcu ǝccǝŋw, “Kwiɽii kwǝṯir iiɽinǝ kǝzir tatap, illi ki-bǝlǝḏ kwuuŋwun, nǝ ki-lizi-nǝ luuŋwun nǝ dɔɔnɔ kwuuŋwun tok.” 5 Nǝrṯǝ oroŋw mindaŋ nɔŋweere ǝrri ŋilima ŋeere deŋgen-na ḏuṯ, illi nɔŋw kette rii dak ki-lizi-lǝ lokwo luumǝ, mindaŋ nɔŋwsi sǝwi. 6 Mindaŋ nɔŋw liŋɽi beṯṯen ŋiɽaŋal-ŋi ŋǝthi ṯǝmminǝ ṯeeŋen ṯǝni tiira. Ṯaŋw nɔŋweele nɔŋw iirǝrǝlɔ ŋwilli-na eṯhisi ǝccǝ @allima.
Yǝcu mɔŋgwɔ ɔɔsi ṯalaamiiza ṯir wrii-kwuɽǝn.
(Maṯṯa 10:5-15Luuga 9:1-6)
7 E-ta nɔŋwsi ɔrnɔṯi lir wrii-kwuɽǝn, nɔŋwsi ɔɔsi ndǝnndǝn, mindaŋ nɔnwsi inḏǝthǝ sɔlṯa ethi-gi illazi rigɽimǝ gii rigii. 8 Nɔŋwsi andaci etheere appi kwomne kweere mac illi rɔɔ domony; wala ethne, wala lulgwuŋw, wala gwuruush ki-lijɔzlaan-na; 9 laakin ethi kenne yithwǝnu, nǝ etheere ɔgbasi lɔɔvana-na mac. 10 Mindaŋ nɔŋwsi ǝccǝŋw, “Mǝ ǝnḏi ki-dɔɔnɔ kweere tǝ, ǝṯi nanni kinaŋw mindaŋ mǝ dɔŋgwalɔ. 11 Nǝ mǝ iila ki-mǝḏiinǝ-nǝ kweere mindaŋ mǝŋǝsi lizi lǝthi ǝzir wa ere ǝnyji deŋgen-na mac, nǝ mǝreere kettice ŋiɽanali ŋaalɔ yǝi mac, mindaŋ mǝsi ɔrlacci ŋwɔdoŋw tǝ, ǝsi pǝcci kuulǝŋi ŋwaara naana ŋwaalɔ, ethisi ɔɽacci lɔɔma ki-rogɽo-na reeŋen.” 12 Ṯaŋw mǝr ruu nǝreele kithaay, mindaŋ nǝrǝccǝ lizi bǝshirǝ ethi urlǝ rɔgwor-lɔ. 13 Nǝr allilla rigɽimǝ kithaay rigii rittǝzir, nǝrsi ɔratha luuru luumǝ ŋiila-ŋi ŋǝthi zeiṯuun mindaŋ nǝrsi sǝwi.
Ŋiɽany ŋǝthi Yuhanna kwǝni Ma@maḏaan.
(Maṯṯa 14:1-12Luuga 9:7-9)
14 Mǝsi mǝlik kwǝni Hiiruuḏus neŋne ŋɔ, kaka mǝgwɔ yiriny yǝthi Yǝcu elŋethine ki-lizi-nǝ dedder. Nǝraarɔŋw lokwo, “Yuhanna kwǝni Ma@maḏaan kwundǝr-ṯǝ kwɔmǝ diiɽǝ ki-ŋiɽany-na; ŋwɔṯaŋw nɔŋw-mǝ ǝthi ŋɔma ŋǝthi-ŋi ǝrri ŋilima ŋɔ.” 15 Ǝṯiraari lokwoŋw, “Iliiyyǝ kwɔrɔ.” Nǝ lithaathɔ aarɔŋw, “Kwiɽii kwɔrɔ kwette kwǝṯhi kila lǝthi kerreny-ŋwɔ.” 16 Laakin mǝsi Hiiruuḏus neŋne ŋɔ nɔŋwaarɔŋw, “Yuhanna kwundǝr-ṯǝ ŋgwǝ kwuɽuthǝthi-nyii nda-lɔ, kwɔmǝ diiɽǝ ki-ŋiɽany-na.” 17 Kaka nɔɔsɔthɔ-gwɔ Hiiruuḏus ethi mithǝ Yuhanna-ŋwɔ ethi kaṯṯɔ ki-sijin-nǝ, ŋiɽaŋal-ŋi ŋǝthi Hiiruuḏiiyyǝ kwir kwaaw kwǝthi eŋgen kwǝni Fiilibbus, kwɔmǝŋw kǝṯṯinǝthǝ. 18 Kaka nǝṯi-gwɔ Yuhanna dǝŋṯini ethǝccǝ Hiiruuḏus-ŋwɔ, “Ŋende ŋɔvthanna mac ethi kǝṯṯinǝthǝ aŋgalɔ kwayɔ kwuuŋwun!” 19 Nǝrṯǝ oroŋw nǝmǝ Hiiruuḏiiyyǝ ǝthici Yuhanna-ŋw gǝbiinǝ, nɔŋw nǝŋnicǝlɔ ethi ɽeenye, laakin nɔŋw ulǝcci ṯaay ḏuṯ, sǝbǝb-gi kwǝthi Hiiruuḏus. 20 Ǝṯi Hiiruuḏus ṯeenye Yuhanna-ŋw, kaka nilŋica-ŋgwɔ rac ethaarɔŋw kwir kwirllalɔ, nɔŋworo kwɔr kwirllinǝlɔ ter tok. Nɔŋw-mǝ aŋraci. Mɔŋw neŋne ŋiɽaŋali ŋuuŋun, ǝṯɔŋw urǝŋni wurǝŋ. Nǝ ŋɔ tatap ǝtɔŋw-tǝ aamina ethisi neŋne.
21 Mǝ fɔrsa iila kwǝthi laamin lǝthi ŋelŋe ŋǝthi Hiiruuḏus, nɔŋw kettice lizi ǝzuumǝ kila lɔppa ŋɔɔrɔ, nǝ ɔrṯa tok lizi-li lir leeleny lǝthi Jǝliil-ŋwɔ. 22 Mindaŋ nǝ ŋiira iila ŋethi Hiiruuḏiiyyǝ nɔŋwɔnḏi mindaŋ nɔŋw irṯi, mindaŋ nɔŋw ǝmi Hiiruuḏus-ŋwɔsi-nǝ liirin-li luuŋwun; mindaŋ nǝ mǝlik ǝccǝ tiira-ŋw, “Uṯicǝnyii-lɔ kwomne-gi kweere nyithak ŋǝtǝ inḏǝthǝ.” 23 Nɔŋwɔrici haalifa nɔŋwɔccǝŋw, “Ŋette nyithak ŋǝny-ŋi uṯicǝlɔ ŋǝsi-tǝ inḏǝthǝ, mǝr kinnǝni oro nus ŋeeleny ŋiinyi!” 24 Nǝ tiira ruuthǝ nɔŋweele ethi uṯica lǝnyin-lɔ, nɔŋwɔccǝŋw, “Kwǝnyii uṯicǝlɔ aatha-gi?” Nɔŋwɔccǝŋw, “Kiɽa kǝthi Yuhanna kwǝni Ma@maḏaan.” 25 Nǝ tiirǝ aaɽi dae, nɔŋwɔccǝ mǝlik-gǝ-ŋwɔ, “Nyii kwɔnaŋna nyinḏǝthǝ kiɽa kǝthi Yuhanna kwǝni Ma@maḏaan ki-sohan-na!” 26 Nǝ mǝlik ronyine beṯṯen kaka mɔŋgwɔ ṯǝmsi ṯuunyu, kaka nandica-ŋgwo tok kiyǝnǝ yǝthi liirin luuŋwun, laakin nɔŋweere kaṯṯasi ṯaay ṯǝthi-thi derne mac. 27 Nɔŋw ɔɔsi @askǝrǝ waamir-yi ethi aava kiɽǝ kǝthi Yuhanna. Nɔŋweele nɔŋw uɽuthǝ nda lǝthi Yuhanna ki-siŋin-nǝ; 28 ṯaŋw nɔŋw aava kiɽa ki-sohan-na, nɔŋw inḏǝthǝ tiira, tiira tǝ nɔŋw inḏǝthǝ lǝnyin. 29 Mǝ ṯalaamiiz ṯǝthi Yuhanna neŋne ŋiɽaŋali-ŋɔ, nǝreele nǝr dimmǝ aŋna wuuŋwun, mindaŋ nǝr aanitha.
Yǝcu mɔŋgwɔ ithni lɔɔrɔ lir khamsa alf.
(Maṯṯa 14:13-21Luuga 9:10-17Yuhanna 6:1-14)
30 Nǝ yaavɔr aaɽa kiya yɔɔsa-ŋwsi, nǝr andaci Yǝcu-ŋw ŋiɽaŋali tatap ŋa ŋǝrrǝrsi, nǝ ŋaarir-ŋi @allima tok. 31 Kaka naanɔ-gwɔ lizi littǝzir lilanḏathila, nǝ Yǝcu-ŋǝ ṯalaamiiz-thi ere kaṯṯasi ṯaay ṯǝthi-thi yee ethneya weere mac. Nǝsi Yǝcu ǝccǝŋw, “Ilar-pa ereele ǝri ruwǝthǝ-lɔ cuk-cuk kǝzir weere argwɔ kaṯṯɔ wǝŋ kwokwo.” 32 Ŋwɔṯaŋw nǝreele nǝr ǝnḏi ki-mɔrkǝb-nǝ mindaŋ nǝreele nǝr ruwǝṯhǝ-lɔ cuk-cuk. 33 Nǝsi lizi luuru ese limǝ ele, nǝrsi elŋe bir, mindaŋ nǝr ruuthǝ lǝthi muḏun tatap nǝr afri nǝrsi irrǝci keereny ǝzir-yi wa wiilathir-gwɔ. 34 Mǝ Yǝcu ruuthǝ ki-mɔrkǝb-nǝ, nɔŋweese ŋwɔdɔŋw ŋwittǝzir, mindaŋ nǝr iini ṯɔgwor-na, kaka naaɽnnar-gwɔ yaaŋali yiira ṯaaɽa-na; mindaŋ nɔŋwsi ǝccǝ @allima ŋiɽaŋali ŋuuru. 35 Mǝ aaŋwɔn ere tǝ, nǝ ṯalaamiiz ṯuuŋwun iila naanɔ-ŋgwɔ nǝrǝccǝŋw, “Lɔɔmɔr limǝ ṯamthitha keereny na nǝ ǝzir oro wuthǝr domony tok. 36 Ṯaŋw kitta lizi kithaay ǝri faatha ǝzir naana, ki-ŋwilli-na ethi liṯṯa ethneya weere wǝthi yee.” 37 Nɔŋwsi ǝŋnici nɔŋwsǝccǝŋw, “Nḏǝthǝrsi-mbǝ ŋaaŋa ethneya wǝthi yee.” Nǝraccǝŋw, “A kwɔnaŋna-nyji etheele ethisi licca ethneya gwuruush-gi kwittǝzir ethisi inḏǝthǝ ethi yee-a?” 38 Nɔŋwsǝccǝŋw, “A lǝthi rǝghiivǝ tha? Ndir-ti ǝsiisa.” Mindaŋ mǝrsi iisa nǝrǝccǝŋw, “Ṯɔthni nǝ lɔm ndǝn.” 39 Nɔŋwsi andaci ethisi ǝwulu ŋwɔdɔŋw-ŋwɔdɔŋw kaǝraaw-la kiglǝ. 40 Nǝr naanalɔ yaŋi-yaŋi, lokwɔ ruɽi-ṯɔthni lokwo ruɽi-riɽǝn-la wrii. 41 Nǝ Yǝcu aavi rǝghiivǝ rir ṯɔthni nǝ lɔm ndǝn, nɔŋw baaŋatha leereya-la, nɔŋw-ri ǝccǝ Allah shukran. Mindaŋ nɔŋwsi undǝnǝ, nɔŋwsi inḏǝthǝ ṯalaamiiza ethisi kannaci lizi tatap, nǝ lɔm ndǝn tok. 42 Nǝr ethne mindaŋ nǝr bee tatap. 43 Nǝr ɔṯi rǝghiivǝ rǝɽinnǝ, nǝrsi urǝzi luvǝ wrii-kwuɽǝn lɔmli-na tok. 44 Nǝ kila lithna oro kaka khamsa alf lir lɔr dak.
Yǝcu mɔŋgwɔ ele ŋaaw-la.
(Maṯṯa 14:22-33Yuhanna 6:15-21)
45 Ŋwɔṯaŋw nɔŋw ṯiŋatha ṯalaamiiza ṯuuŋwun tɔc, ethǝndi ki-mɔrkǝb-nǝ, ethi iŋnaci ŋunduŋw keereny-gi, ethi tamthɔ bahar-gila etheele Beiṯ-sayḏa, mindaŋ ethi-mǝ fǝthǝ lizi. 46 Mɔŋwsi kette kithaay tǝ, nɔŋw allɔ kaayin-la ethaari kiyiiriny. 47 Mǝ kilkǝlu oro tǝ, nǝ mɔrkǝb ɔppathi ki-bahar-na kelgeny-na, Yǝcu tǝ nɔŋw tǝ naani nḏɔṯɔma kǝni kinnǝ kwɔtɔpɔt. 48 Mindaŋ nɔŋwseese limǝ ǝnḏi ki-ṯurvǝ-nǝ ṯɔppa mɔrkǝb-gi, kaka kwɔɔmathir-gwɔ kɔrɔn-na. Mǝ yɔthɔgɽi ɔrri, nɔŋwsi iilatha naana ŋaaw-la, mindaŋ nɔŋworo-ga lɔŋwsi ṯamthalɔ, 49 laakin mǝreese kwinḏi ŋaaw-la nǝraarɔŋw, “Kwozŋwor kwɔrɔ!” Nǝraari kwɔɔla; 50 kaka mǝr-gwɔ ese tatap nǝr ṯeenye. Nɔŋwsi andicanna fittak Nɔŋwsi ǝccǝŋw, “Mithir rɔgwori nyii kwɔrma! Ǝṯi ṯiinya mac!” 51 Nɔnweele naanir-gwɔ ki-mɔrkǝb-nǝ, mindaŋ nǝ kɔrɔn biɽǝlɔ pǝt. Nǝ ṯalaamiiz liŋɽi tatap beṯṯen kaka aatha kweere, 52 kaka niti nilŋithir-gwɔ ma@na rerrem mac kwǝthi ethne wiithi lizi lir khamsa alf; kaka mǝr-gwɔ riimi ŋwɔɽa-na.
Yǝcu mɔɽgwɔ sǝwi lizi luumǝ kǝzir wǝni Janniisaaraṯ.
(Maṯṯa 14:34-36)
53 Mǝr ṯamthɔ bahar-gila, nǝr ɔppathi kǝzir wǝni Janniisaaraṯ, nǝr-gwɔ kǝkki mɔrkǝbǝ kinaŋw. 54 Mindaŋ mǝr ɔrlacci mɔrkǝbǝ ŋwɔdɔŋw, nǝsi lizi ilŋithanni tɔc bir, 55 nǝr avra ǝzir naana tatap, lappinna lizi luumǝ ŋwɔmbany-ŋi, nǝ kǝzir wette nyithak wǝṯir-gwɔ niŋnaci ethaarɔŋw ŋgwana kinanaŋw. 56 Nǝ kǝzir wette nyithak wumǝ-ŋgwɔ ǝnḏi, ki-ŋwilli-na alla ki-muḏun-nǝ, ǝṯir daadica-lɔ mindaŋ ǝŋgir fǝtǝ mɔmmuci yǝni yǝthi yireth yuuŋwun. Nǝ kila limǝsi mɔmmi nǝr saawi tɔc ndendeṯ.
الناصرة ترفض يسوع
(متى 13‏:53‏-58، لوقا 4‏:16‏-30)
1 وخرَجَ مِنْ هُناكَ وجاءَ إلى بلدِهِ يَتبَعُهُ تلاميذُهُ. 2 وفي السّبتِ أخَذَ يُعلّمُ في المَجمعِ. فتَعجّبَ أكثرُ النّاسِ حينَ سَمِعوهُ وقالوا: «مِنْ أينَ لَه هذا؟ وما هذِهِ الحِكمَةُ المُعطاةُ لَه وهذِهِ المُعجزاتُ التي تَجري على يَدَيهِ؟ 3 أما هوَ النّجّارُ اَبنُ مَريمَ، وأخو يَعقوبَ ويوسي ويَهوذا وسِمعانَ؟ أما أخَواتُهُ عِندَنا هُنا؟» ورَفَضوهُ. 4 فقالَ لهُم يَسوعُ: «لا نَبِيّ بلا كرامةٍ إلاّ في وطَنِهِ وبَينَ أقربائِهِ وأهلِ بَيتِهِ». 5 وتَعذّرَ على يَسوعَ أنْ يَصنَعَ أيّةَ مُعجِزَةٍ هُناكَ، سِوى أنّهُ وضَعَ يدَيهِ على بَعضِ المَرضى فشَفاهُم. 6 وكانَ يتَعجّبُ مِنْ قِلّةِ إيمانِهِم. ثُمّ سارَ في القُرى المُجاوِرَةِ يُعلّمُ.
يسوع يرسل التلاميذ الاثني عشر
(متى 10‏:5‏-15، لوقا 9‏:1‏-6)
7 ودَعا إليهِ التلاميذَ الاثنَي عشَرَ وأخَذَ يُرسِلُهُم اَثنَينِ اَثنَينِ ليُبَشّروا، وأعطاهُم سُلطانًا على الأرواحِ النّجِسَةِ. 8 وأوصاهُم قالَ: «لا تأخُذوا للطَريقِ شيئًا سِوى عَصًا: لا خُبزًا، ولا كيسًا، ولا نُقودًا في جُيوبِكُم، 9 بَلِ اَنتَعِلوا حِذاءً، ولا تَلبَسوا ثوبَينِ». 10 وقالَ لهُم: «وحَيثُما دَخَلتُم بَيتًا، فأقيموا فيهِ إلى أنْ تَرحَلوا. 11 وإذا جِئْتُم إلى مكانٍ وما قَبِلَكُم أهلُهُ ولا سَمِعوا كلامَكُم، فاَرْحَلوا عَنهُ واَنفُضوا الغُبارَ عَنْ أقدامِكُم نَذيرًا لهُم!»
12 فخَرَجوا يَدعونَ النّاسَ إلى التّوبةِ، 13 وطَرَدوا كثيرًا مِنَ الشّياطينِ، ودَهَنوا بالزّيتِ كثيرًا مِنَ المَرضى فشَفَوهُم.
موت يوحنا المعمدان
(متى 14‏:1‏-12، لوقا 9‏:7‏-9)
14 وسمِعَ المَلِكُ هِيرودُسُ بأخبارِ يَسوعَ، لأنّ اَسمَهُ أصبحَ مَشهورًا. وكانَ بَعضُ النّاسِ يَقولونَ: «قامَ يوحنّا المَعمدانُ مِنْ بَينِ الأمواتِ، ولذلِكَ تَجري المُعْجِزاتُ على يدِهِ». 15 وقالَ آخرونَ: «هوَ إيلِيّا»، وآخرونَ: «هوَ نَبيّ كسائِرِ الأنبياءِ». 16 فلمّا سَمِعَ هِيرودُسُ قالَ: «هذا يوحنّا الذي قَطعتُ أنا رأسَهُ، قامَ مِنْ بَينِ الأمواتِ!» 17 وكانَ هِيرودُسُ أمسَكَ يوحنّا وقَيّدَهُ في السّجنِ، مِنْ أجلِ هِيرودِيّةَ التي تَزوّجَها وهيَ اَمرأةُ أخيهِ فيلبّسَ. 18 فكانَ يوحنّا يقولُ لَه: «لا يَحلّ لكَ أنْ تأخُذَ اَمرأةَ أخيكَ». 19 وكانَت هيرودِيّةُ ناقِمَةً علَيهِ تُريدُ قَتلَه فلا تَقدِرُ، 20 لأنّ هِيرودُسَ كانَ يَهابُهُ ويَحميه لعِلْمِهِ أنّهُ رَجُلٌ صالِحٌ قِدّيسٌ. وكانَ يَسُرّهُ أنْ يَستمِعَ إليهِ، معَ أنّهُ حارَ فيهِ كثيرًا.
21 وسنَحَتِ الفُرصةُ لِهيرودِيّةَ عِندَما أقامَ هِيرودُسُ في ذِكرى مَولِدِه وَليمَةً للنُبَلاءِ وكِبارِ القادَةِ وأعيانِ الجَليلِ. 22 فدخَلَتِ اَبنَةُ هيرودِيّةَ ورَقَصَتْ، فأعجَبَت هِيرودُسَ والمَدعوّينَ. فقالَ المَلِكُ لِلفَتاةِ: «أُطلُبي ما شِئتِ فأُعطيَكِ». 23 وحلَفَ لها يَمينًا مُشدّدًا قالَ: «أُعطيكِ كُلّ ما تَطلُبينَ، ولَو نِصفَ مَملكَتي!» 24 فخَرجَتِ الفَتاةُ وسألَت أُمّها: «ماذا أطلُبُ؟» فأجابَتْها: «رأسَ يوحنّا المَعمدانِ!» 25 فأَسرَعَت إلى المَلِكِ وقالَت لَه: «أُريدُ أن تُعطِيَني الآنَ على طَبَقٍ رأسَ يوحنّا المَعمَدانِ!» 26 فحَزِنَ المَلِكُ كثيرًا، ولكِنّهُ أرادَ أنْ لا يَرُدّ طَلَبَها مِنْ أجلِ اليمينِ التي حلَفَها أمامَ المَدعوّينَ. 27 فأرسَلَ في الحالِ جُنديّا وأمرَهُ بأنْ يَجيءَ برَأسِ يوحنّا. فذهَبَ وقطَعَ رأسَهُ في السّجنِ، 28 وجاءَ بِه على طَبَقٍ وسلّمَهُ إلى الفَتاةِ فحمَلَتْهُ إلى أُمّها. 29 وبلَغَ الخبَرُ تلاميذَ يوحنّا، فجاؤُوا وأخَذوا جُثّتَهُ ووضَعوها في قَبرٍ.
يسوع يطعم خمسة آلاف رجل
(متى 14‏:13‏-21، لوقا 9‏:10‏-17، يوحنا 6‏:1‏-14)
30 واَجتَمَعَ الرّسُلُ عِندَ يَسوعَ، وأخبروهُ بِكُلّ ما عَمِلوا وعَلّموا. 31 وكانَ كثيرٌ مِنَ النّاسِ يَروحونَ ويَجيئونَ، فلا يَتركونَ لهُم فُرصةً ليأكُلوا طعامَهُم، فقالَ لهُم يَسوعُ: «تعالَوا أنتُم وحدَكُم إلى مكانٍ مُقفِرٍ واَستَريحوا قليلاً». 32 فذَهبوا في القارِبِ وحدَهُم إلى مكانٍ مُقفِرٍ.
33 فرآهُمُ النّاسُ ذاهبينَ، وعرَفَ كثيرٌ مِنهُم إلى أينَ، فأسرَعوا مِنْ جميعِ المُدُنِ مَشيًا على الأقدامِ وسَبقوهُم إلى ذلِكَ المكانِ. 34 فلمّا نزَلَ يَسوعُ مِنَ القارِبِ رأى جَمْعًا كبيرًا، فأشفَقَ علَيهِم، لأنّهُم كانوا مِثلَ غنَمٍ لا راعيَ لها، وأخَذَ يُعلّمُهُم أشياء كثيرةً. 35 وفاتَ الوقتُ، فدَنا مِنهُ تلاميذُهُ وقالوا لَهُ: «فاتَ الوقتُ، وهذا مكانٌ مُقفِرٌ، 36 فقُلْ لِلنّاسِ أنْ يَنصرِفوا إلى المَزارِعِ والقُرى المُجاوِرَةِ ليَشتَروا لهُم ما يأكُلونَ». 37 فأجابَهُم يَسوعُ: «أعطوهُم أنتُم ما يأكُلونَ». فقالوا: «أتُريدُنا أنْ نَذهَبَ ونَشترِيَ خُبزًا بمئَتَي دينارٍ ونُعطيَهُم لِيأكُلوا؟»
38 فقالَ يَسوعُ: «كَم رغيفًا عِندَكُم؟ اَذهَبوا واَنظُروا». فلمّا عَرَفوا ما عِندَهُم، قالوا لَهُ: «خَمسةُ أرغِفَةٍ وسَمكَتانِ». 39 فأمرَهُم أنْ يُقعِدوا النّاسَ جماعةً جماعةً على العُشْبِ الأخضَرِ. 40 فقَعَدوا صُفوفًا صُفوفًا، في بعضِها مِئةٌ وفي بَعضِها خَمسونَ. 41 وأخَذَ يَسوعُ الأرغِفَةَ الخَمسةَ والسّمكتَينِ ورفَعَ عَينَيهِ نَحوَ السّماءِ وبارَكَ وكَسَرَ الأرغِفَةَ وناوَلَ تلاميذَهُ ليُوزّعوها على النّاسِ، وقَسّمَ السّمكتَينِ علَيهِم جميعًا. 42 فأكلوا كُلّهُم حتى شَبِعوا. 43 ثُمّ رَفَعوا اَثنتَي عَشْرَةَ قُفّةً مَملوءَةً مِنَ الكِسَرِ وفَضَلاتِ السّمكَتَينِ. 44 وكانَ الذينَ أكَلوا مِنَ الأرغِفَةِ نَحوَ خَمسَةِ آلافِ رَجُلٍ.
يسوع يمشي على الماء
(متى 14‏:22‏-33، يوحنا 6‏:16‏-21)
45 وأمَرَ يَسوعُ تلاميذَهُ أنْ يَركَبوا القارِبَ ويَسبِقوهُ إلى بَيتَ صيدا، عِندَ الشّاطئِ المقابلِ، حتى يَصرِفَ الجُموعَ. 46 فلمّا صرَفَهُم ذهَبَ إلى الجبَلِ ليُصلّي. 47 وعِندَ المَساءِ، كانَ القارِبُ في وَسْطِ البحرِ، ويَسوعُ وحدَهُ على البَرّ. 48 ورأى يَسوعُ أنّ تلاميذَهُ يُلاقونَ مَشقّةً في التّجذيفِ، لأنّ الرّيحَ كانَت ضِدّهُم. فَجاءَ إليهِم قَبلَ الفَجرِ ماشِيًا على البحرِ، وكادَ يمُرّ بِهِم.
49 فلمّا رأوهُ ماشِيًا على البحرِ ظنّوهُ شَبَحًا فصَرَخوا، 50 لأنّهُم رأوهُ كُلّهُم فاَرتَعَبوا. فكلّمَهُم في الحالِ، قالَ: «اَطمئِنّوا. أنا هوَ، لا تَخافُوا». 51 وصَعِدَ القارِبَ إليهِم، فهدَأتِ الرّيحُ. فتَحيّروا كثيرًا، 52 لأنّ مُعجِزَةَ الأرغِفَةِ فاتَهُم مَغزاها، لِبَلادَةِ قُلوبِهِم.
يسوع يشفي من أمراض كثيرة
(متى 14‏:34‏-36)
53 وعَبَروا إلى برّ جِنّيسارَتَ ورَبَطوا قارِبَهُم هُناكَ. 54 وما إن نَزَلوا، حتى عرَفَ النّاسُ يَسوعَ. 55 فَساروا في تِلكَ الأنحاءِ كُلّها وأخذوا يَحمِلونَ المَرضى على فُرُشِهِم إلى كُلّ مكانٍ سَمِعوا أنّهُ فيهِ. 56 وكانوا أينما دخَلَ، سَواءٌ إلى القُرى أوِ المُدنِ أوِ المزارعِ، يَضَعونَ المَرضى في السّاحاتِ ويَطلُبونَ إليهِ أنْ يَلمسوا ولَو طَرَفَ ثَوبِهِ. فكانَ كُلّ مَنْ يَلْمسُهُ يَشفى.