Mǝthǝl kwǝthi ŋwetteṯ wrii.
1 ‘Ki-lɔɔmɔr-la ṯǝ kila, a Ŋeeleny ŋǝthi ki-leere-naŋw aaɽanni ŋiɽaŋali ŋɔ ŋinḏi. Nǝ ŋwetteṯ naani wrii ŋwɔdimmǝ ŋwombo ŋweeŋen nǝr-ŋi ruu ethi biɽitha ki-thaay kwɔr-ŋǝli kwaagithɔ. 2 Ṯɔthni deŋgen-na ŋwithii kii, nǝ ṯɔthni ŋwɔfirlli kii. 3 Nǝ ŋwa ŋwɔthii kii nǝr dimmǝ ŋwombo ŋweeŋen laakin nǝreere appi ŋiila ŋuuru mac, 4 nǝ ŋwa ŋwɔfirlli kii appanni ŋiila ŋibaalalɔ kwomne-na kwir ter ŋǝthi ŋwombo ŋweeŋen. 5 Nǝ kwɔr kwaagithɔ ɽindaŋnalɔ ethi ɔppatha, mindaŋ nǝ ŋwetteṯ nḏirathala kwɔnoŋw-kwɔnoŋw mindaŋ nǝsi ŋwaarɔ aavanni nǝr nḏiri.
6 “Mǝ kulŋǝ-nǝ oro tittir, nǝ kwɔɔla aara; ǝɽir kwɔr kwaagithɔ caŋgwala kwɔmǝ iila! Ruuthǝr ǝli kadritha ki-thaay! 7 E-ta nǝ ŋwetteṯ ŋwir wrii diiɽi nǝr daɽimatha ŋwombo ŋweeŋen. 8 Nǝ ŋwithii kii nǝrsǝccǝ ŋwɔfirlli kii-ŋw, ‘Nḏǝthǝr-nyji ŋiila ŋoko ŋaalɔ, kaka ninḏi-gwɔ ŋwombo ŋwɔri ethi ai!’ 9 Nǝsi ŋwɔfirlli kii ǝŋnici nǝrsǝccǝŋw, ‘Bǝri-mǝ! Ŋiti ŋǝthinǝsi ŋɔgbathɔ mac, ŋǝthisi inḏǝthǝ ŋaaŋwɔsi mindaŋ ethisi ǝɽicci rogɽo rǝri. Nḏir naanɔ-gwɔ kila lǝṯisi iila ǝsi licca rogɽo raalɔ!’ 10 Nǝ ŋwetteṯ ŋwithii kii ele ethi liṯṯa ŋiila; a-naanir tǝ kinnǝ par, nǝ kwɔr kwaagithɔ ɔppatha. Nǝ ŋwetteṯ ŋwa ŋwir ṯɔthni ŋwaagwɔ ǝzir nǝr ǝnḏi kwɔr-ŋǝli kwaagithɔ kǝzuumǝ-nǝ wǝthi @iris, mindaŋ nǝ ǝgwur lǝŋthǝnni.
11 “Kwaathan kwokwok tǝ nǝ nyiira nyithaathɔ ɔppatha. Nǝr urnuni nǝraarɔŋw, ‘Yaa sǝyyiḏ! Yaa sǝyyiḏ duŋgwǝcǝ-nyji nyǝnḏǝ’. 12 Nǝsi kwɔr kwaagithɔ ǝŋnici nɔŋwsǝccǝŋw, ‘Bǝri-mǝ! Nyiiti-mǝ kwilŋithi-ŋǝsi rerrem mac!’
13 “Aŋrathir kaka niti nilŋithiŋǝ-gwɔ laaminɔ alla saa@ mac.
Mǝthǝl kwǝthi kwɔr kwinḏǝthǝ yaḏaama gwuruushǝ ethi ɔraṯisi-na.
(Luuga 19:11-27)
14 “Ki-lɔɔmɔr-la ṯǝ kila a Ŋeeleny ŋǝthi ki-leere-naŋw aaɽanni mǝthǝlǝ ŋgwɔ kwinḏi ethiila. Nǝ kwɔr kwette naani kwinḏi ethi ṯayyi dɔɔnɔŋw-lɔ kwuuŋwun etheele ŋiirin; nɔŋw ɔrnɔṯi yaḏaama yuuŋwun nɔŋwsi kette ki-ŋothɽor-na ŋuuŋun ethisi karnaci. 15 Nɔŋwsi kannaci leere-leere kwir-ga kwǝthicǝr ŋɔma-na; nɔŋw inḏǝthǝ kette jineya ṯɔthni, nǝ kithaathɔ jineya kwuɽǝn nǝ kir ter jineya kwette. Mindaŋ nɔŋwaari saafira. 16 Nǝ khaḏaam ŋga kaava jineya ṯɔthni ele nɔŋgi aari ṯaajira-lɔ mindaŋ nɔŋw ǝginǝ jineya ṯɔthni kwɔthaathɔ. 17 Nǝ ŋga kaava jineya kwuɽǝn nɔŋwsi-ṯǝ ruusuŋw tok, mindaŋ nɔŋwɔginǝ jineya kwuɽǝn tok kwɔthaathɔ. 18 Laakin khaḏaam ŋga kaava jineya kwette, nɔŋweele tɔc, nɔŋw kwuuruci lubuŋi mindaŋ nɔŋw lucci gwuruushǝ kwǝthi sǝyyid kwuuŋwun. 19 Mǝ ŋwɔɔmɔr ŋwuuru ernene tǝ, nǝ sǝyyid kwǝthi yaḏaam kiya aaɽa nɔŋwsi naŋni ethisi iiɽǝci ŋgwa kwɔmǝr ǝginǝ. 20 Nǝ khaḏaam iila ŋga kaava jineya ṯɔthni nɔŋw indethǝ jineya ŋgwa tok kwir ṯɔthni kwǝginǝŋw, mindaŋ nɔŋwɔccǝŋw, ‘Yaa sǝyyiḏ a kwinḏǝthǝ-nyii jineya ṯɔthni, iisamba ŋgwɔ kwir ṯɔthni kwɔmǝ-nyii ǝginǝ kwir ter’. 21 Nǝ sǝyyid kwuuŋwun ǝccǝŋw, ‘Ŋisaaw beṯṯen ŋimǝsi ǝrri, a kwir khaḏaam kirllalɔ kaka naŋricaŋa-gwɔ ŋgwa kwokwɔṯoc, ŋǝ ruusi wǝkiil wǝthi ŋgwa kwuuru, ǝnḏǝ kiininy ndi ɔɽɔmaṯṯi ki-ṯaama-na ṯiinyi’. 22 Nǝ khaḏaam iila ŋga tok kaava jineya kwuɽǝn nɔŋwɔccǝŋw, ‘Yaa sǝyyiḏ a kwinḏǝthǝ-nyii jineya kwuɽǝn. Iisamba ŋgwɔ kwuɽǝn kwokwony kwɔmǝ-nyii ǝginǝ’. 23 Nǝ sǝyyiḏ kwuuŋwun ǝccǝŋw, ‘Ŋisaaw beṯṯen! A kwir khaḏaam kirllalɔ! Kaka aŋricaŋa-gwɔ ŋgwa kwokwɔɽoc, ŋǝ ruusi wǝkiil wǝthi ŋgwa kwuuru, ǝndǝ kiininy ndi ɔrɔmaṯṯi ki-ṯaama-na ṯiinyi!’ 24 Nǝ khaḏaam ŋga kaava jineya kwette iila nɔŋwɔccǝŋw, ‘Yaa sǝyyiḏ! Nyii kwilŋica-ŋa rac a kwiti kwǝthi ŋimɽiyǝnǝ mac, a kwǝṯi ɔni kǝzir witi wǝṯi-gwɔ kwee mac, ǝṯi firṯatha kǝzir witi wǝṯi-gwɔ urnǝsi mac. 25 Ṯaŋw nǝnyii teenye ninyeele nǝnyii kwurṯǝthǝ gwuruushǝ ŋgwɔ ki-lubuŋw-nǝ. Iisamba gwuruushǝ kwɔɔŋa kwir-ṯa-pa ŋgwɔ’. 26 Nǝ sǝyyiḏ kwuuŋwun ǝccǝŋw, ‘A kwir khaḏaam kigiik kir kwɔmoso! A kwilŋica-nyii aŋgwɔrɔ kwǝṯi ɔni kǝzir witi wǝṯiny-gwɔ kwee mac, nǝ ǝṯiny firṯatha kǝzir wa witi wǝṯiny-gwɔ urnǝsi ŋwaana mac? 27 Kaan ŋɔvthanna naani-ŋa-gwɔ ǝŋgi kette gwuruushǝ kwiinyi ki-bǝŋgi-nǝ mindaŋ ǝŋginyii aavi misaaga-gi. 28 Aagathir gwuruushǝ a inḏǝthǝ ŋga kǝthi jineya wrii. 29 Kaka kweere mɔŋwɔthi kwomne kweere ǝrgwɔ kiɽǝzǝci-lǝ, mindaŋ ŋwɔthi kwuuru; laakin ŋgwa kwiti kwǝthi kwomne kweere mac mɔŋwsi kinnǝni ǝthi nyokwɽoc ǝrsi-tǝ aagatha. 30 Laakin ŋǝthi khaḏaam ŋgɔ kirtalɔŋw kǝṯṯir kirim-nǝ kaaṯathɔ ndom-ndom; ŋwɔgwɔ aarii kinanaŋw, ŋwɔgwɔ yee yiŋath-na tok!’
Hɔkwɔm wa winḏi ethiila kwaathan.
31 “Mǝ Tɔr ṯǝthi kwizigwunǝŋ iila kaka mǝlik, limeleka-li tatap, ŋwɔ naanalɔ kwɔrsi-la kwǝthi ŋinith ŋuuŋun, 32 a lizi tatap lǝthi ṯurmun raaytha dɔŋw kiyǝnǝ yuuŋwun. E-ta ŋwɔsi uṯǝthǝnǝ ŋwɔdɔŋw-na ŋwuɽǝn, kaka ǝṯi-gwɔ taaṯa ruu yaaŋal-na yiiɽɔ-yi. 33 Ŋwɔ rilli yaaŋali ki-thii ṯǝthi mɔni, nǝ yiiɽɔ ki-thii ṯǝthi ŋǝgwur. 34 E-ta ǝsi mǝlik ǝccǝ kila linaanɔ ki-thii ṯǝthi mɔniŋw, ‘Ilar ŋaaŋa kila lɔrtathisi Papa kwiinyi! Ilar aavi Ŋeelenyi ŋa ŋǝgicǝr-ŋǝsi-ŋi ǝzir kinaŋw tuk nigittar-gwɔ ṯurmunǝlɔ kwon-kwon. 35 Kinaŋw niithiny yaaŋwɔ, nǝrnyii ithni, niithiny ǝwthǝ nǝrnyji inḏǝthǝ nǝnyjii, nithimthinany-gwɔ nǝrnyii ǝnyji ki-dɔɔnɔ-na kwaalɔ. 36 A-naaninyii lɔvdɔṯṯɔ nǝrnyii kinnini; numǝny-gwɔ nǝrnyii raaŋitha’. 37 Ǝrǝŋnici kila jɔvthanna ǝrǝccǝŋw, ‘Ṯaccaŋ-tuk kwɔrɔ Kweeleny kwiisarŋa-gi kwiithi yaaŋwɔ mindaŋ nithnǝr-ŋǝ-mǝ, alla iithiŋǝ-gwɔ ǝwthǝ mindaŋ niccǝr-ŋǝsi-gwɔ? 38 Ṯaccaŋ-tuk kwɔrɔ kwiisarŋa-gi kwǝthimthina mindaŋ nǝnyjǝrŋǝ-gwɔ ki-dɔɔnɔ-na kwǝri, alla a-naaniŋa-gwɔ lɔvdɔṯṯɔ mindaŋ a kinninǝr-ŋǝ? 39 Taccaŋ-tuk kwɔrɔ kwiisarŋa-gi kwuumǝ nǝ kwɔnaanɔ ki-sijin-nǝ mindaŋ raaŋathir-ŋa-mǝ?’ 40 Ǝsi mǝlik ǝŋnici ŋwɔsǝccǝŋw, ‘Nyii kwǝccǝ-ŋǝsi-mǝ ŋwɔ rerrem, mǝsi ǝrrici kweere kwǝthi kɔlɔ liti lǝṯirsi ǝnyji ki-lɔɔɽɔ-na mac, iir liyǝŋgǝri liinyi, nǝṯǝni lǝrricǝ-nyji nyuŋwɔ tok!’ 41 E-ta ŋwɔsǝccǝ kila linaanathi ṯii-trii ṯǝthi ŋǝgwur-ŋwɔ, ‘Tuccǝr-nyii-nǝ kithaay ŋaaŋa limǝsi Allah ollo! Tuccǝr-nyii-nǝ kithaay ele kiigǝ-nǝ wǝṯi nanni dok-dok wǝgizǝr-yi Ibliis-ŋwɔsi ǝzir limeleka-li luuŋwun! 42 Kaka niithiny-gwɔ yaaŋwɔ, laakin nǝrnyeere ithni mac, nǝnyii ǝwthǝ yee, laakin nǝrnyeere icci ŋaaw mac; 43 nǝnyii ṯimethine laakin nǝrnyeere ǝnyji ki-dɔɔnɔ-na kwaalɔ mac, nǝnyii umi nǝ nǝnyii naani ki-sijin-nǝ, laakin nǝrnyeere kettice yǝy mac’. 44 E-ta ǝrǝŋnici ǝrǝccǝŋw, ‘Kweeleny, nyiiŋǝ liisaŋa ṯaccaŋ kwiithi yaaŋwɔ, alla kwiithi ǝwthǝ alla kwǝthimthina, alla kwɔnaanɔ lɔvdɔṯṯɔ, alla kwuumǝ, alla kwɔnaanɔ ki-sijin-nǝ mindaŋ niti nimǝccǝr-ŋǝ mac?’ 45 Ǝsi mǝlik ǝŋnici ŋwɔsǝccǝŋw, ‘Nyii kwǝccǝ-ŋǝsi-mǝ ŋwɔ, mǝ derne ethi mǝcci kweere kwǝthi kɔlɔ liti lǝṯirsi ǝnyji ki-lɔɔɽɔ-na mac, nǝni ṯǝ lidirna ethi mǝcci nyuŋwɔ’. 46 Ŋwɔṯaŋw ǝrsi ṯiŋatha kɔlɔ ki-turvǝ-nǝ ṯǝthi hɔkwɔm wǝṯi nannatha dok-dok, laakin kila lɔvthanna tǝ, ereele ki-ŋimiitha-na ŋǝṯi nannitha dok-dok.”
مثل العذارى
1 «ويُشبِهُ مَلكوتُ السّماواتِ عَشرَ عَذارى حمَلْنَ مَصابيحَهُنّ وخرَجْنَ لِلقاءِ العَريسِ. 2 وكانَ خَمسٌ مِنهُنّ جاهِلاتٍ وخَمسٌ عاقِلاتٍ. 3 فحَمَلتِ الجاهِلاتُ مَصابيحَهُنّ، وما أخَذنَ معَهنّ زَيتًا. 4 وأمّا العاقِلاتُ، فأخَذْنَ معَ مَصابيحِهِنّ زَيتًا في وِعاءٍ. 5 وأبطأَ العَريسُ، فنَعِسنَ جميعًا ونِمنَ.
6 وعِندَ نِصفِ اللّيلِ عَلا الصّياحُ: جاءَ العَريسُ، فاَخْرُجْنَ لِلقائِهِ! 7 فقامَتِ العَذارى العَشْرُ وهيّأْنَ مَصابيحَهُنّ.
8 فقالَتِ الجاهِلاتُ لِلعاقِلاتِ: أعطينَنا من زَيْتِكُنّ، لأنّ مَصابيحَنا تَنطفِئُ. 9 فأجابَتِ العاقِلاتُ: رُبّما لا يكفي لنا وَلكُنّ، فاَذهَبْنَ إلى البَيّاعينَ واَشترِينَ حاجَتَكُنّ.
10 وبَينَما هُنّ ذاهباتٌ ليَشترينَ، وصَلَ العَريسُ. فدَخلَتْ معَهُ المُستعِدّاتُ إلى مكانِ العُرسِ وأُغلقَ البابُ.
11 وبَعدَ حينٍ رجَعَتِ العَذارى الأُخَرُ فقُلنَ: يا سيّدُ، يا سيّدُ، اَفتَحْ لنا! 12 فأجابَهُنّ العريسُ: الحقّ أقولُ لكُنّ: أنا لا أعرِفُكُنّ.
13 فاَسهَروا، إذًا، لأنّكُم لا تَعرِفونَ اليومَ ولا السّاعَةَ.
مثل الوزنات
(لوقا 19‏:11‏-27)
14 «ويُشبِهُ مَلكوتُ السّماواتِ رجُلاً أرادَ السّفَرَ، فدَعا خدَمَهُ وسَلّمَ إلَيهِم أموالَهُ، 15 كُلّ واحدٍ مِنهُم على قَدْرِ طاقَتِهِ. فأعطى الأوّلَ خمسَ وزَناتٍ مِنَ الفِضّةِ، والثّاني وزْنَتَينِ، والثّالثَ وزنَةً واحدةً وسافرَ. 16 فأسرَعَ الّذي أخذَ الوَزَناتِ الخَمسَ إلى المتُاجَرةِ بِها، فربِحَ خَمسَ وزَناتٍ. 17 وكذلِكَ الّذي أخذَ الوَزْنَتينِ، فرَبِحَ وزْنَتينِ. 18 وأمّا الّذي أخذَ الوَزْنَة الواحدَةَ، فذهَبَ وحفَرَ حُفْرةً في الأرضِ ودفَنَ مالَ سيّدِهِ.
19 وبَعدَ مُدّةٍ طويلةٍ، رجَعَ سيّدُ هؤُلاءِ الخَدَمِ وحاسَبَهُم. 20 فجاءَ الّذي أخَذَ الوَزَناتِ الخَمسَ، فدَفَعَ خَمسَ وزَناتٍ مَعَها وقالَ: يا سيّدي، أعطيتَني خَمسَ وَزَناتٍ، فخُذْ خَمسَ وزَناتٍ رَبِحتُها. 21 فقالَ لَه سيّدُهُ: أحسَنتَ، أيّها الخادمُ الصالِحُ الأمينُ! كُنتَ أمينًا على القليلِ، فسَأُقيمُكَ على الكَثيرِ: اَدخُلْ نَعيمَ سيّدِكَ.
22 وجاءَ الّذي أخَذَ الوَزْنتَينِ، فقالَ: يا سيّدي، أعطَيتَني وزْنَتَينِ، فخُذْ معَهُما وزْنتَينِ رَبِحتُهُما. 23 فَقالَ لَه سيّدُهُ: أحسنتَ، أيّها الخادِمُ الصّالِحُ الأمينُ! كُنتَ أمينًا على القَليلِ، فسأُقيمُكَ على الكَثيرِ: اَدخُلْ نَعيمَ سيّدِكَ.
24 وجاءَ الّذي أخَذَ الوَزْنةَ الواحِدَةَ، فقالَ: يا سيّدُ، عَرَفْتُكَ رجُلاً قاسِيًا، تحصِدُ حيثُ لا تَزرَعُ، وتَجمَعُ حيث لا تَبذُرُ، 25 فخِفتُ. فذَهبتُ ودفَنْتُ مالَكَ في الأرضِ، وها هوَ مالُكَ. 26 فأجابَهُ سيّدُهُ: يا لَكَ من خادِمٍ شِرّيرٍ كَسلانَ! عَرَفتَني أحصِدُ حَيثُ لا أزرَعُ وأجمَعُ حيثُ لا أبذُرُ، 27 فكانَ علَيكَ أنْ تضَعَ مالي عِندَ الصّيارِفَةِ، وكُنتُ في عَودتي أستَرِدّهُ معَ الفائِدَةِ. 28 وقالَ لخَدَمِه: خُذوا مِنهُ الوَزْنَةَ واَدْفَعوها إلى صاحِبِ الوَزَناتِ العَشْرِ، 29 لأنّ مَنْ كانَ لَه شيءٌ، يُزادُ فيَفيضُ. ومَنْ لا شيءَ لَه، يُؤخذُ مِنهُ حتى الّذي لَه. 30 وهذا الخادِمُ الّذي لا نَفْعَ مِنهُ، اَطرَحوهُ خارِجًا في الظّلامِ. فهُناكَ البُكاءُ وصَريفُ الأسنانِ.
يوم الدينونة
31 «ومَتى جاءَ اَبنُ الإنسانِ في مَجدِهِ، ومعَهُ جميعُ ملائِكَتِهِ يَجلِسُ على عرشِهِ المَجيدِ، 32 وتَحتَشِدُ أمامَهُ جميعُ الشّعوبِ، فيُفرِزُ بَعضَهُم عَنْ بَعضٍ، مِثلَما يُفرِزُ الرّاعي الخِرافَ عَنِ الجداءِ، 33 فيَجعَلُ الخِرافَ عَنْ يَمينِهِ والجِداءَ عن شِمالِه. 34 ويقولُ المَلِكُ للّذينَ عن يَمينِهِ: تَعالَوا، يا مَنْ باركهُم أبي، رِثُوا المَلكوتَ الذي هَيّأهُ لكُم مُنذُ إنشاءِ العالَمِ، 35 لأنّي جُعتُ فأطعَمتُموني، وعَطِشتُ فسَقَيْتُموني، وكُنتُ غَريبًا فآوَيْتُموني، 36 وعُريانًا فكَسَوْتُموني، ومَريضًا فَزُرتُموني، وسَجينًا فجِئتُم إليّ. 37 فيُجيبُهُ الصّالِحونَ: يا ربّ، متى رأيناكَ جوعانًا فأطْعَمناكَ؟ أو عَطشانًا فَسَقيْناكَ؟ 38 ومتى رَأيناكَ غَريبًا فآويناكَ؟ أو عُريانًا فكَسوناكَ؟ 39 ومتى رَأيناكَ مَريضًا أو سَجينًا فزُرناكَ؟ 40 فيُجيبُهُمُ المَلِكُ: الحقّ أقولُ لكُم: كُلّ مَرّةٍ عَمِلْتُم هذا لواحدٍ من إخوتي هَؤلاءِ الصّغارِ، فلي عَمِلتُموهُ!
41 ثُمّ يَقولُ لِلّذينَ عَنْ شِمالِهِ: اَبتَعِدوا عنّي، يا ملاعينُ، إلى النّارِ الأبدِيّةِ المُهيّأةِ لإبليسَ وأعوانِهِ: 42 لأنّي جُعتُ فما أطعَمْتُموني، وعَطِشتُ فما سَقَيْتُموني، 43 وكُنتُ غَريبًا فما آوَيْتموني، وعُريانًا فما كَسَوْتُموني، ومريضًا وسَجينًا فما زُرْتُموني. 44 فيُجيبُهُ هؤُلاءِ: يا ربّ، متى رأيناكَ جوعانًا أو عَطشانًا، غريبًا أو عُريانًا، مريضًا أو سَجينًا، وما أسْعَفْناكَ؟ 45 فيُجيبُهُم المَلِكُ: الحقّ أقولُ لكُم: كُلّ مرّةٍ ما عَمِلتُم هذا لِواحدٍ مِنْ إخوتي هؤلاءِ الصّغارِ، فلي ما عمِلتُموهُ. 46 فيذهَبُ هؤُلاءِ إلى العَذابِ الأبديّ، والصّالِحونَ إلى الحياةِ الأبدِيّةِ».