Mǝthǝl kwǝthi @ɔmmaal wigii ki-jineene-na kwǝthi @ineb.
(Maṯṯa 21:33-46Luuga 20:9-19)
1 Nɔwwaari ibṯǝdi ethisi andaci ŋir amthaal nɔŋwsǝccǝŋw, “Kwɔr kwette kwǝthi jineeneya kwǝthi @ineb, nɔŋw ippǝci karṯinya, nɔŋw kwuuruci kɔrlɔŋa ethi-gwɔ tundǝthǝ ŋaaw-na ŋǝthi @ineb, nɔŋw ǝccici ǝzir wɔɔlala tottoc wǝthi-gwɔ kwaŋɽa naani-la, ethi aŋraci. E-tǝ noŋwɔccici @ɔmmaala ajjira mindaŋ nɔŋwaari saafira ki-bǝlǝḏ kwir ter. 2 Mindaŋ mǝ lɔɔmɔr iila kila dap lǝthi ṯɔɔna, nɔŋw ɔɔsi khaḏaama naanɔ-gwɔ @ɔmmaal wǝthi jineene ethi inḏǝthǝ kwomne kwokwo kwǝthi jineene. 3 Nǝr mithǝ nǝr ippi nǝrǝɽi kithaay domony. 4 Nɔŋwsaaɽi noŋwsi usici khaḏaama kette kwokwony, nǝr ippi yǝmmǝŋi kinda, nǝr ǝwɽi yǝy-lɔ, nǝr ǝɽicci rii-ri-na domony. 5 Nɔŋwsi usici kithaathɔ nǝr ɽeenye; nǝ lithaathɔ tok nǝrsi ippi lokwo, nǝ lithaathɔ nǝrsi ɽeenye. 6 Laakin nɔŋw ǝɽinnici kwette kwɔtɔpɔt, kwir tɔr tuuŋwun tamɽaŋw, kwaathan tǝ nɔŋwsi usici wunduŋwsi, kwigittathɔ elhaarɔŋw, ‘Lǝtǝ iiɽi ŋundu tɔɔrɔ-na tiinyi’. 7 Laakin nǝ @ɔmmaal wǝthi jineene ɔŋwnɔthisi-na nǝraarɔŋw, ‘Kwindǝr-ṯǝ ŋgwɔ kwinḏi ethi mɔrthathi ŋɔr-la; ilar-pa, ǝri ɽeenye, mindaŋ mǝ ŋɔr ŋɔ oro ŋǝri’. 8 Nǝr mithǝ nǝr ɽeenye mindaŋ nǝr kaṯṯɔ jineeneya kǝni. 9 Aatha kwinḏi kwɔr kwǝthi jiŋeene ethǝrri? Mɔŋwiila ŋwɔ kiirasi @ɔmmaala-lɔ wǝthi jineene ŋgwa, mindaŋ ŋwɔsi inḏǝthǝ lir ter jineeneya. 10 A liti limǝ ɔrti ŋiɽaŋali ŋa ŋɔlɔɔthɔŋa Kiṯaab-na Kirllinǝlɔ ter ŋaarɔŋw,
‘Kall ŋga tittir kidirnathi lorṯo-lɔ,
kinder-ṯǝ kimoro ṯɔgwagiza ṯǝthi rɔkwɔn;
11 ŋindǝr-ṯǝ ŋɔ ŋǝrrǝsi Kweeleny;
ŋwɔṯaŋw nǝrmǝ oro ŋilim kiyǝnǝ yǝri!’ ”
12 Nǝr ṯǝcci ethi mithǝ, laakin nǝr ṯeenye dɔŋw kaka mǝr-gwɔ elŋe ethaarɔŋw kwandisasa-nyji mǝthǝlǝ-ŋgwɔ naana; ŋwɔṯaŋw nǝr ɔrlacci ŋwɔdɔŋw nǝreele.
Ṯɔlba ṯǝthi inḏǝthǝ Imbraaṯɔɔra alla bǝri.
(Maṯṯa 22:15-22Luuga 20:20-26)
13 Nǝr usici Lifirriisiiyyiin-na lokwo nǝ lizi lǝthi Hiiruuḏus-ŋǝ tok, ethi mithǝthǝ ŋiɽaŋali ŋeere ŋǝŋgi-ŋwsi ṯǝmsǝ-lɔ mirec. 14 Mindaŋ mǝr iila nǝrǝccǝŋw, “Yaa Mɔ@allim, nyiiŋǝ lilŋica-ŋa kwirllalɔ, ati kwǝṯi ṯeenye yǝy yǝthi kweere mac; ǝṯeere ṯǝmsi-lǝ kweere tok mac, laakin ǝṯiŋi aari @allima ŋa ŋir rerrem ŋǝthi ṯaay ṯǝthi Allah. Ŋɔvthanna ethi inḏǝthǝ Imbraaṯɔɔra ṯolbay alla bǝri? Ŋovthanna ethi inḏǝthǝ alla nyeere inḏǝthǝ mac?” 15 Laakin kaka nilŋiṯhi-ŋgwɔ araaya weeŋen, nɔŋwsǝccǝŋw, “A lotho lithǝccǝ-nyii? Ǝvicǝr-nyii-ṯi girishǝ kette nyeese.” 16 Mǝr ǝvicǝ, nɔŋwsǝccǝŋw, “Suurǝ-ŋgwɔ kwǝthi ǝyǝ kwɔrɔ yiriny-yi?” Nǝrǝccǝŋw, “Kwǝthi Imbraaṯɔɔr kwir-pa.” 17 Nǝsi Yǝcu ǝccǝŋw, “Ǝṯinḏǝthǝ Imbraaṯɔɔra kwomne kwǝni Imbraaṯɔɔr, nǝ kwǝthi Allah, ǝṯi-tǝ inḏǝthǝ Allah kwuuŋwun.” Ṯaŋw nǝr liŋɽalɔ buruc ŋiɽǝŋal-ŋi ŋandica-ŋwsi.
Ṯɔṯalɔ ṯǝthi ṯidiiɽǝ ki-ŋiɽany-na.
(Maṯṯa 22:23-33Luuga 20:27-40)
18 E-ta nǝ Lisaḏɔɔŋiiyyiin lokwo iila naanɔ-gwɔ Yǝcu, kila lǝṯaarɔŋw ṯidiiɽǝ ki-ŋiɽany-na ṯiti ṯǝṯi naani mac, nǝr uṯicǝlɔ nǝrǝccǝŋw, 19 “Yaa Mɔ@allim, Muusǝ kwɔlɔcca-nyji waamira nɔŋwaarɔŋw, ‘Mǝ kwɔr kweere ai mindaŋ mɔŋw ṯayyi kwayi-lɔ kwiira nyɔɔrɔ-na, laazim ethi eŋgen kwir kwǝr mɔrthathi kwaaw-la mindaŋ mǝri ilŋanyŋi kwɔɔrɔ kwaayɔ nyɔɔrɔ yiriny-yi yuuŋwun’. 20 Nǝ lɔr naani ŋiyaŋga dɔvokwɔɽony, nɔŋw aagithi kwir nda mindaŋ nɔŋw ai, ŋɔŋweere ṯayyi nyɔɔrɔ-lɔ nyeere mac; 21 nǝgwɔ eŋgeŋ kwɔgaathathi mɔrthathi-la, mindaŋ nɔŋw ai ŋundu tok kwiira nyɔɔrɔ-na, nǝ kwir nimrǝ ṯoɽol tok, nɔŋgwɔ mɔrthathi-la, laakin nǝrṯoro rette-ŋetṯe. 22 Ṯaŋw nǝ kwir nimrǝ dɔvokwɔɽony tok, ŋɔŋweere ṯayyi nyɔɔrɔ-lɔ nyeere mac. Kwaathan tǝ nǝ kwaaw ai tok nɔŋwsi biɽi kuṯṯu. 23 Mǝ laamin iila lǝthi ṯidiiɽǝ-tǝ ŋwɔmoro kwǝthi ǝyǝ rerrec? Kaka naagir-gwɔ tatap dɔvokwɔɽony.” 24 Nǝsi Yǝcu ǝccǝŋw, “A liti limǝ akkɔ ṯaay pir-pǝ, kaka mǝsi-gwɔ ere elŋe ŋa mac ŋɔlɔɔthɔna ki Yiṯaab-na Yirllinǝlɔ ter, nɔ ŋǝma ŋǝthi Allah tok-a? 25 Laakin mǝr diiɽǝ ki-ŋiɽany-na, ǝreere aagathathisi-na kwokwony mac, ǝroro kaka limeleka lǝthi ki-leere-naŋw. 26 Nǝ ŋǝthi ṯidiiɽǝ ṯǝthi kila limǝ ai; ŋiti ŋɔrtɔ-ŋǝsi ŋa ŋuluuthisi Muusǝ ŋǝthi kwaaɽi kwuɽǝthu mac-a, Allah wǝccǝ Muusǝ-ŋwɔ aŋgwɔrɔ, ‘Nyii kwir Allah wǝthi Ibraahiim, nǝ wǝthi Is-haag, nǝ wǝthi Ya@guuba’? 27 Wir Allah wǝthi kila laayɔ mac, laakin nɔŋworo Allah wǝthi kila limiithɔ. A lǝni limǝ akkɔ ṯaay pir beṯten!”
Waamir wuthǝmthisi-lǝ tatap.
(Maṯṯa 22:34-40Luuga 10:25-28)
28 Nɔŋw iila kwette kwǝthi mɔ@allimiin kwǝthi Sherii@a-ŋǝ, nɔŋwsi niŋnaci lɔppathalɔ mindaŋ nɔŋweese kwaamisi ǝŋniciŋw, mindaŋ nɔŋwɔccǝŋw, “Waamir wɔndǝr wǝndu wuthǝmthisi-lɔ tatap?” 29 Nǝ Yǝcu ǝŋnici nɔŋwɔccǝŋw, “Wa wiŋna wɔndǝr wǝni-ŋwɔ, ‘Niŋna-ṯi yaa Israa-iil! Kweeleny kwir Allah wǝri, wir Kweeleny kwɔtɔpɔt. 30 Ǝṯamɽi Kweelenyi kwir Allah wɔɔŋa ṯɔgwor-thi min-min, nǝ rogɽo-ri rɔɔŋwa min-min, nǝ ŋaɽiny-ŋi ŋɔɔŋa min-min, nǝ ŋɔma-ŋi ŋɔɔŋa min-min tok’. 31 Nǝ wɔthaathɔ nɔŋwɔniŋw, ‘Ǝṯamɽi jaara kwɔɔŋa kaka nǝṯi-gwɔ amɽi rogɽo rɔɔŋwa’. Ŋwɔṯaŋw nǝ waamir ere naani weere kwokwony mac wuthǝmthi-lǝ wɔ.” 32 Nǝ mɔ@allim kwǝthi Sherii@a ǝccǝŋw, “Yaa Mɔ@allim a kwɔmaami andasiŋw dap-dap; a kwaami andasiŋw rerrem naariŋaŋw, wiri Allah wɔtɔpɔt. Kaka nɔrɔŋ-ṯǝ wɔtɔpɔt; 33 ethamɽi wunduŋw ṯɔgwor-thi min-min, nǝ ŋaɽiny-ŋi min-min, nǝ ŋɔma-ŋi min-min, nǝ ethamɽi jaara kwɔɔŋa kaka nǝṯi-gwɔ amŋi rogɽo rɔɔŋwa, ŋɔ nǝroro ŋithǝmthi kwomne-la tatap kwǝṯir dunnici Allah, nǝ karaamǝ tok” 34 Mǝ Yǝcu ese kwaami ǝŋnici ŋunduŋw, nɔŋwɔccǝŋw, “A kwiti kwuruccǝ Ŋeeleny-na ŋǝthi Allah tuk mac.” Mǝ ŋiɽaŋal ŋɔ ere tǝ, nǝ kwizi ere kweere mac kwɔmǝ bonye ethi uṯicǝlɔ.
Ṯɔṯalɔ ṯǝni Kwɔrɔsṯɔ.
(Maṯṯa 22:41-46Luuga 20:41-44)
35 Kinaŋw nǝccǝ Yǝcu lizi @allima ki Heikal-na nɔŋwsǝccǝŋw, “Mɔ@allimiin kwǝthi Sherii@a kwaarɔŋw Kwɔrɔsṯɔ kwir tɔr tǝthi Ḏaawḏ aŋgwɔrɔ? 36 Nandisa-ma Ḏaawḏ ŋundu wɔɽe-wɔɽeny Ṯigɽɽim-thi Ṯirllinǝlɔ ter, naarɔ-ŋgwɔŋw,
‘Kweeleny kwǝccǝ Kweelenyi kwiinyi-ŋw,
naanisany-lɔ ki-thii ṯiinyi ṯǝthi mɔni,
mindaŋ mǝŋǝ kettice ṯuwǝnǝ-lɔ ṯɔɔŋwa,
ki-ŋwaara-na ŋwɔɔŋa’.
37 Nɔruusǝ-mǝ Ḏaawḏ ŋundu wɔɽe-wɔɽeny Kweeleny kwuuŋwun; e-ta nɔŋwmoro tɔr tuuŋwun kwokwony aŋgwɔrɔ?” Nǝ dɔŋw lɔppa limni kettice ŋunduŋw yǝni ciɽiŋil laamina.
Yǝcu mɔŋgwɔ iirǝci lizi ethi aŋraci mɔ@allimiina kwǝthi Sherii@a.
(Maṯṯa 23:1-36Luuga 20:45-47)
38 Nǝ ki-ṯa@liim-na ṯuuŋwun nɔŋwsǝccǝŋw, “Aŋricar mɔ@allimiina kwǝthi Sherii@a, kwǝṯamɽi ethi iirǝrǝlɔ surṯǝnnǝ lijǝllǝbiyǝ-li lɔɔla tɔttoc, lǝṯi naŋninni lizi ethisi agikkanni ki-lisuug-nǝ, 39 lǝṯi kwurbunni ki-lɔrsi-la lisaaw-lisaaw ki-limajma@-na, nǝ ki-yǝzuumǝ-nǝ tok, 40 nǝ ǝṯir ɔrnatha leethela yiŋna yeeŋen, ǝṯir aari kiyiiriny ŋidiny lǝlu-ttuk. Lindǝr-ṯǝ linḏi athaavi hɔkwɔma wɔppa wimni ethi lithaathɔ-la.”
Haḏiiyyǝ wǝṯhi kwaaw kwir kweethel.
(Luuga 21:1-4)
41 Mɔŋw naanalɔ khaziina kworo kǝthi Heikal, nɔŋw iccaci lizi lǝni ligǝkṯu gwuruushǝ khazna-na ǝŋgwɔrɔ. Nǝ lɔrṯɔ luuru kegitte kwuuru-kwuuru, 42 nǝ kwaaw kwir kweethel kwir kwɔwaay ceg-cegi iila nɔŋw kaṯṯɔ milliina kwuɽǝn. 43 Nɔŋw ɔrnɔṯi ṯalaamiiza ṯuuŋwun nɔŋwsǝccǝŋw, “Nyii kwǝccǝ-ŋǝsi-mǝ ŋwɔ rerrem, kweethel-ŋgwɔ kwɔmǝŋw kette kwuuru kwuthǝmthisi-lǝ kila lithaathɔ ligǝṯṯi khazna-na. 44 Kaka kila tatap ligǝṯṯu, nǝr kette kwokwo kwǝthi ŋɔrṯɔ ŋeeŋen; laakin ŋundu-tǝ, nɔŋw kette tatap kwǝthi ŋɔwaay ŋuuŋun kwǝthiŋw.”
1 WA huwa biqa yu‘allimahum bi-l-amsāl. Kān wāḥid rāgil zara‘ zirā‘; wa khatt zarība ḥawalēha wa banā bēt, wa ba‘dēn aggaru li nās wa safar. 2 Wa fi-mi‘ad as-samar rassal wāḥid khaddām li-l-muaggarīn fi s̠h̠ān yelimm minnahum ḥaqqu. 3 Wa qabaḍūhu wa ḍa-rabūhu wa ṭaradūhu idēhu yābsāt. 4 Wa ba‘-dēn rassal lēhum ḵh̠addām tāni, wa fallagūhu bi ḥigār wa ṭaradūhu magrūḥ fi rāsu. 5 Wa ba‘dēn rassal lēhum ḵh̠addamīn kutār, wa sawwū fōqhum ka‘b, wa ḍarabū ba‘ḍahum wa katalū ba‘ḍahum. 6 Kān lissa lēhu waladu huwa, el yerīdu khalās, wa qāh̠ Arassil lēhum waladi, fi s̠h̠ān lāzim yeqbalūhu bi-l-iḥtarām. 7 Wa lākin lamman s̠h̠āfīīhu, qālū ma‘a ba‘ḍ, Aho, da al-wāris; araḥkum, nektilu, wa ba‘dēn niris arḍīyyatu. 8 Wa qabaḍūhu wa ka-talūhu wa gada‘ū gittatu barra. 9 Sīd az-zirā‘ mās̠h̠i yesawwi s̠h̠inū? Yegi wa yektil an-nās dōlak wa yuaggir arḍīyyatu li gh̠ērhum. 10 Ma qarētu fi-l-kutub?
Al-ḥagar el bannāyīn ramūhu
Biqa ahamm min al-kull.
11 As̠h̠-s̠h̠ugh̠l dāk kan min ar-Rabb,
Wa biqa ‘agīb fi ‘uyūna?
12 Wa qannabū yekūsū sabab li yeqbaḍūhu fi s̠h̠ān ‘ārifīn huwa qāl al-masal da ‘alēhum, lākin ḵh̠āfū min an-nās, wa ḵhallūhu wa s̠h̠ālū biyūthum. 13 Wa rassalū lēhu ba‘ḍ min al-Farīsīyīn wa min al-Herōdīyīn fi s̠h̠ān yegh̠alliṭūhu fi kalāmu. 14 Wa lamman wiṣlū qālū lēh, Ya mu‘allim, naḥna ‘ārifīn inta ṣādiq wa mā tekhāf min zōḥ wa mā tes̠h̠ūf fāriz an-nās, lākin te‘allim ta‘līm Allah bi-l-ḥaqq, — qūl lēna — wāgib ‘alēna nedfa‘ ‘awāid li-l-malik walla lā? 15 Nedfa‘ au nāba? Lākin Yasū‘ ‘arif ma-krahum wa qāl lēhum, Lē s̠h̠inū tegarribūni? Gībū lēya riāl li nes̠h̠ūfu. 16 Wa gābū riāl, wa huwa qāl lēhum, Fōqa taṣwīrat minu, wa kitābat minu?. Wa qālū lēh, Ḥaqq al-malik. 17 Wa Yasū‘ qāl lēhum, Addū ḥaqq al-malik li-l-malik, wa addū ḥaqq Allah li Allah. Wa it‘aggabū minnu.
18 Wa ba‘dēn gū gamī‘ min as-Sadduqīyīn el ma yeṣaddiqū al-qiyāma, wa sa-alūhu wa qālū, 19 Ya mu‘allim, an-nebi Mūsa katab lēna fi-l-kitāb, Kān akhu zōl māt wa ḵh̠alla maratu, wa mā ḵh̠alaf awlād, ar-rāgil lāzim yegawwiz al-‘azaba fi s̠h̠ān yegīb awlād bi-ism aḵh̠ūhu. 20 Masalan, kān saba‘ aḵh̠wān, al-bikir gawwaz lēhu mara wa itwaffā wa mā ḵh̠alaf awlād. 21 Wa-t-tāni gawwazha wa māt wa mā ḵh̠alaf, wa-t-tālit kamān; wa-s-saba‘ kulluhum gawwazūha wa mā khalafū awlād. 22 Wa fi-l-ākhir al-mara mātat. 23 Fi-l-qiyāma lamman yeqūmū min al-mōt, tebqa mara li minu? Fi s̠h̠ān gawwazat as-saba‘ aḵh̠wān. 24 Wa Yasū‘ qāḥ Intu mā fahimīn al-kutub walla qudrat Allah, wa da sabab g̠h̠alaṭkum. 25 Fi s̠h̠ān lamman ye-qūmū min al-mōt mā yegawwizū walla yitgaw-wizū, lākin yebqū mitil malāikat Allah fi-s-samā. 26 Wa ‘an al-māyitīn wa-l-qiyāma mā qarētū fi sifir Mūsa kēf Allah kallamu fi bakān as̠h̠-s̠h̠idir, wa qāl lēh, Ana Allah Ibrahīm w-Allah Isḥāq w-Allah Ya‘qūb. 27 Ar-Rabb mā Allah al-māyitīn lākin Huwa Allah al-ḥayyīn; fi s̠h̠ān kadi intu g̠h̠alṭānīn.
28 Wa kān wāḥid s̠h̠ēḵh̠ simi‘hum yitfa-wadū fi ba‘ḍ. Wa lamman ‘arif Yasū‘ radd ‘alēhum semiḥ, qaddam lēhu wa qāḥ Yātu al-waṣīya ahamm min al-kull? 29 Wa Yasū‘ qāḥ Aho, al-waṣīya al-ahamm; Eṣṣannatū, ya Beni Isra-īl, Rabbina Allah wāḥid, 30 Wa lāzim terīd ar-Rabb min kull qalbak, wa min kull nafsak, wa min kull qudratak, wa min kull fikrak; di hiya al-waṣīya al-ahamm. 31 Wa-t-tānya mitilha; lāzim terīd qarībak mitil nafsak; mā fi waṣīya akbar min al-etnēn dēla. 32 Wa-s̠h̠-s̠h̠ēkh qāḥ Semiḥ, ya mu‘allim, ḥad-dastana bi-l-ḥaqq; ya‘ni Allah wāḥid wa mā fi g̠h̠ēru. 33 Wa rēdatu min kull al-qalib wa min kull al-qudra wa min kull al-fikir wa rēdat al-qarīb mitil nafsu, da akhēr min aḍ-ḍabīḥa wa min al-karāma. 34 Wa lamman Yasū‘ s̠h̠āyif yitkallim bi-s-siyāsa, qāl lēh, Inta mā ba‘īd min Malakūt Allah. Wa min al-wakit dāk mā fi zōl qidir yesa-alu su-āl abadan.
35 Wa lamman Yasū‘ kān qā‘id yu‘allim fi-g-gāmi‘ al-kebīr, qāl, Lē s̠h̠inū as̠h̠-s̠h̠iyūḵh̠ yeqūlū al-Maṣīḥ ibn Dawūd? 36 Fi s̠h̠ān Dawūd zātu qāl bi Ruḥ al-Qudus,
Ar-Rabb qāl li Rabbi,
Qannib fi yamīni,
Ḥattan aḵh̠utt a‘dāak tiḥit kor‘ēnak.
37 Dawūd bi zātu qāl al-masīḥ rabbu wa kēf yeqdar yekūn ibnu? Wa an-nās inbasaṭū min kalāmu.
38 Wa huwa qāl fi ta‘līmu, Uwa‘ū min an-nās al-kebīr el yeḥibbū yems̠h̠ū lābsin ‘abāyāt semḥāt wa el yeḥibbū iḥtarām an-nās fi-s-sūq. 39 Wa el-yedurū maḥallāt al-aḥsan fi-g-gawā-mi‘ wa fi-l-‘azāim, 40 Wa-l yaḵh̠udū qurūs̠h̠ al-‘azabāt wa ba‘dēn yeṣallū ṣalāwāt ṭawīla quddām an-nās bi-l-makar; dēl yakhudū dēnūna ‘azīma fi-l-āḵh̠ir.
41 Wa Yasū‘ qa‘ad gamb al-ḵh̠azna, wa s̠h̠āf an-nās yermū qurūs̠h̠um fi-l-ḵh̠azna; wa-l-g̠h̠aniyīn ramū qurūs̠h̠ ketīr, 42 Wa waḥida mara miskīna gāt wa hiya ‘azaba wa hiya ramat millīmtēn fi-l-ḵh̠azna. 43 Wa Yasū‘ nādā lēhu ḥērānu wa qāl lēhum, Bi-l-ḥaqq al-‘azaba al-miskīna deyya ramat aktar minnahum kullu-hum. 44 Fi s̠h̠ān an-nās dēlak ramū min faḍlathum lākin hiya ramat kull al-‘indaha el tit‘ēs̠h̠ bēhu.