Ŋen led̶a ləlwaɽənṯu ṯa aləŋgiṯi ŋen ŋeicia aloɽəbaṯe Rəmwa nano
1 Iliga lakəl led̶a ləmaṯan leṯo ldəlwaɽəṯi Yesu ŋen ŋəled̶a lalo yi-Jalil ildi Bilaṯus gəɽəñaṯəlo ig-Alekəl nəŋəlobəd̶aid̶e ŋəfəm ano eŋen d̶əɽəd̶əniad̶a ed̶en. 2 Yesu nəŋəluɽəbiṯi eŋen ṯa, “Ñagaṯa ṯa led̶a ildi lalo yi-Jalil ildi ləneinu ŋen iŋi ŋubwa, Jaicia kaiñ laməñaṯo led̶a lwomən lalo yi-Jalil? 3 Igandəlwaɽəṯia ṯa ndo! Orn ndə ñagəber ñagəŋgiṯia ŋen eŋalo ŋeicia ñoɽəbaṯe Rəmwa nano ñagid̶i ñaməndëd̶əni ŋen ŋarno lënəŋulu. 4 Na led̶a lakəl laɽo red̶ na d̶enəŋ ldəməñe liɽijin, ildi eɽa igi gwala gəd̶aŋəṯo elo alo yi-Silwam giɽəṯəlo nano nəŋələɽiñe, ñagaṯa ṯa lënəŋulu leicia laməñaṯo led̶a pred̶ lwomən lalo yi-Ursalim? 5 Igandəlwaɽəṯia ṯa ndo! Orn ndə ñagəber ñagəŋgiṯia ŋen eŋalo ŋeicia ñoɽəbaṯe Rəmwa nano ñaŋ pred̶, ñagid̶i ñaməndëd̶əni garno ŋulu com.”
Ŋen ŋəwujənu ŋəbəd̶a igi gəber gələŋa
6 Yesu nəŋəlwaɽəṯi ŋen iŋi ŋəwujənu, nəŋaṯa, “Ed̶a gənəŋ gerṯo ebəd̶a igi gəkad̶o igii gəlëɽəŋu genəb nəŋela nəŋaṯa gamama ləd̶ia nəŋerṯe gələfid̶ia.Uɽi gebəd̶a 7 Na gënəŋu nəŋeiṯi ed̶a gərəmoṯwa gii ṯa, ‘Nṯəlia niɽijin egeṯo ṯa epwaiñe ŋəbəd̶a niyerṯe igələfid̶ia. Red̶o uɽi! Ŋen ŋanṯau uɽi gəmo alo isi pred̶ məɽəməɽeñ?’ 8 Ed̶a nəŋəmuɽəbiṯi eŋen ṯa, ‘Ya eləŋ, ŋgiṯu uɽi iṯəlia igi gonto ṯa yuri alo id̶urṯu yeworəjaice d̶əl. 9 Ndə gid̶i gələŋo ŋen ŋëpi, orn ndə gero gələŋa oro ŋared̶e’.”
Ŋen wuji gəɽəbwa geid̶inu e-Loman ləd̶əmiñəniano
10 Na Yesu gafo gəbërrəŋaicia led̶a ŋen emajma yenəŋ e-Loman ləd̶əmiñəniano, 11 na wuji gafo gənəŋ igi gerṯo usila nano geicia nṯəlia red̶ na d̶enəŋ nəməñe niɽijin gid̶əma gərwaṯo. Wuji gafo geɽəwano kaiñ na gero gəɽwad̶aṯia gətwoṯa elo. 12 Na ndə Yesu gəseicəma nəŋəmundəd̶i ṯa aŋəmeṯa nano nəŋaṯa, “Ya wuji, ageid̶inu id̶əmwa d̶əlaɽəŋa!” 13 Nəŋəmëɽi rəŋ nano. Na taltal wuji nəŋətwoṯe elo nəŋəd̶urwaṯe nəŋənaice Rəmwa ŋaɽrwa. 14 Orn eləŋ gəmajma nəŋəciṯano kaiñ ŋen ŋanṯa Yesu geid̶u wuji e-Loman ləd̶əmiñəniano, nəŋəlwaɽəṯi led̶a ṯa, “Eñoman d̶enəŋ ldəməñe lonto led̶a lëbəd̶ia ŋəmëɽria nṯia elar ṯa ñakeid̶ini eñoman iñi, orn gerṯe e-Loman ləd̶əmiñəniano!”
15 Na Eləŋ Yesu nəŋəmuɽəbiṯi eŋen ṯa, “Ya led̶a ñəŋgi ñagerṯo ŋen ŋəɽijan! Gerṯe ñaŋ pred̶ ñagəmiña ŋənḏəri na ŋəɽiŋgia eneɽa ṯa ñalnaice ŋawa e-Loman ləd̶əmiñəniano? 16 Na wuji igi ged̶ələŋəd̶ia d̶-Ibrayim igi Seṯan yakasəma nṯəlia red̶ na d̶enəŋ nəməñe niɽijin, na gerṯe ŋen ŋaŋəra ṯa gënəŋu aŋəmiñəni eŋen iŋi e-Loman ləd̶əmiñəniano?” 17 Ŋen Yesu gəlwaɽo ṯia led̶a pred̶ ildi ləgciyəma ldirəwano, na led̶a pred̶ ldəməŋërṯi nano kaiñ ŋen ŋanṯa aŋwara na ŋəmëɽria pred̶ gid̶u.
Ŋen ŋəwujənu ŋəŋolwa ŋalkarḏal
(Maṯṯa 13:31-32Margus 4:30-32)
18 Yesu nəŋaṯa, “Ŋələŋe ŋə-Rəmwa ŋarno wande? Walla ṯa igaɽwajid̶ia ŋenŋa ŋəwande? 19 Ŋələŋe ŋə-Rəmwa ŋarno ŋolwa ŋəkarḏal iŋi ŋərresi kaiñ iŋi maje gənəŋ gəkad̶əlo ejənena, na ŋolwa nəŋobəd̶e nəŋəɽeṯe uɽi goɽra kaiñ na ndəfia nelo ṯanəɽaŋo ndreṯia rəlëɽəŋu.”
Ŋen ŋəwujənu ŋud̶əɽi
(Maṯṯa 13:33)
20 Na təŋ Yesu nəŋaṯa, “Igaɽwajid̶ia ŋələŋe ŋə-Rəmwa ŋenŋa ŋəwande? 21 Ŋələŋe ŋə-Rəmwa ŋarno ud̶əɽi igi wuji gəmo nəŋënəci egaicəba igəsafiya iɽijin ṯa aŋəmiñi aicəbano pred̶.”
Ŋen ŋëuwər yiniud̶wano yed̶əməṯia
(Maṯṯa 7:13-14, Maṯṯa 21-23)
22 Ŋen Yesu gəfo ed̶ad̶ gabəṯa alo yi-Ursalim, nəŋəməñe irnuŋ gwaiña ṯaŋërrəŋaid̶u ŋen. 23 Na ed̶a gənəŋ nəŋəmeɽəd̶e ṯa, “Ya Eləŋ led̶a ildi lëbərnia lënəŋulu lətëfr?” Yesu nəŋəlwaɽəṯi ṯa, 24 “Ëndəjeicr ŋen ŋəɽwano ṯa ñënṯi igëuwər yimud̶wano, ŋen ŋanṯa igandəlwaɽəṯia ṯa led̶a lwaiña lid̶i alwonaṯe ləbënṯia orn laber lid̶i aləɽwad̶aṯe ləbënṯia. 25 Ndə ed̶a gerṯo eɽa gətwod̶a nəŋəldanḏe eɽa na ñaŋ ñagid̶i ṯəñaṯuru ndëuwər ṯəñepu ëuwər ṯəñaṯa, ‘Ya eləŋ, gagiṯənde!’ Gënəŋu gid̶i aŋənduɽəbiṯi eŋen aŋaṯa, ‘Egaijəbande ñageṯo ŋga!’ 26 Oro ñagid̶i ñaṯa, ‘Ləgasr na ləgëṯr na agërroŋaid̶u ŋen irnuŋ egaiñ!’ 27 Orn gënəŋu gid̶i aŋaṯa, ‘Igandəlwaɽəṯia ṯa egaŋəbande ñageṯo ŋga. Ŋgaṯəñr nano ya led̶a pred̶ ñəŋgi ñagəbəd̶ia ŋen ŋeicia!’ 28 Đara na d̶əsaṯa eŋad̶ lid̶i aləfeṯe alo yakəl ndə ñagəseicia Ibrayim na Isag na Yagub na anəbiya pred̶ ləfo eŋələŋe ŋə-Rəmwa na ñaŋ ñëɽəni ndëuwər! 29 Led̶a lid̶i alela alo endaləŋgwa na alo endelia na alo ed̶eɽəd̶alo na lid̶i aləse eŋələŋe ŋə-Rəmwa. 30 Đeṯəm led̶a ləmaṯan ildi lənḏurṯu lid̶i alɽeṯe lnëiñua, na led̶a ləmaṯan ildi lnëiñua lid̶i alɽeṯe lənḏurṯu.”
Ŋen Yesu gəbwa aloya yi-Ursalim
(Maṯṯa 23:37-39)
31 Iliga lakəl Alfarisiyin yemaṯan niyela niyeiṯi Yesu ṯa, “Twod̶o alo isi ŋaɽe, ŋen ŋanṯa Iruḏus gwonaṯa gəŋaɽiña.” 32 Yesu nəŋəleiṯi ṯa, “Mbər ñəlwaɽəṯi od̶əlaŋ gakəl ṯa, ‘Đəñid̶i na ulaldiṯano igəmiña nusila neicia na igəbeid̶ia d̶əmwa na ndə ñoman ñəɽo ñiɽijin ŋəmëɽria ŋəlëɽəñi ŋid̶i aŋəɽiñad̶eini. 33 Orn d̶eṯəm egabəla d̶əñid̶i na ulaldiṯano na eloman lwomən ŋen ŋanṯa nabi yero yenəŋ yebaiyəṯia alo yerto, illi alo yi-Ursalim’.
34 “Ya Ursalim, ya Ursalim! Ŋəŋgi agəɽiño alanəbiya na agəməndaiyo led̶a ŋwandraŋa ildi ləd̶weinṯiaŋa! Ñoman ñaɽo mənau egəfo egwonaṯa igərarreid̶ia ñere ñəlaɽəŋa ñi nano ŋen ŋarno waro gərarreid̶ia ləd̶ia enəlde, orn nəŋaned̶e. 35 Seid̶u, eɽa gəlaɽəŋa gaṯëd̶ənialo. Igaŋəlwaɽəṯia ṯa agaber agid̶i ŋaiñəseici təŋ, illi ndə liga leṯo ildi agid̶i ŋaulwaɽe ṯa, ‘Gënəŋu gəbuŋənṯu igi geṯo igirəŋ g-Eləŋ Rəmwa’.”
Ṯɔrlacca ŋikiyaŋi ŋwɔdoŋw.
1 Ki-lɔɔmɔr-la ṯǝ kila nǝ lizi naani lokwo kinaŋw, nǝr andaci Yǝcu-ŋwɔ ŋiɽaŋali ŋǝthi lizi lir Jǝliiliiyyiin, kila limǝsi Biilaaṯɔs ɽeenye, kinaŋw kitticar-gwɔ Allah kiraama. 2 Nǝsi Yǝcu ǝŋnici nɔŋwsǝccǝŋw, “Ŋaaŋa laari ŋarnaŋw lizi kila lir Jǝliiliiyyiin lir lizi ligii beṯṯen kilizi-lǝ tatap lithaathɔ lǝthi Jǝliil-ŋwɔ, kaka niɽiryithirsi-ṯǝ ŋwɔ-a? 3 Bǝri-mǝ! Nyii kwǝccǝ-ŋǝsi-mǝ ŋwɔ, meere ɔrlacca ŋikiyaŋi ŋaalɔ ŋwɔḏoŋw mac tǝ, ǝtǝ ai tatap tok kaka ṯǝ ŋunduŋwsi. 4 Nǝ ŋǝthi kila lir wrii-dɔvokwɔppa limǝsi lithmin lɔɔlala aathitha mindaŋ nɔŋwsi ɽeenye kǝzir wǝni Silwaam. E-ta ŋaaŋa laarɔŋw lizi kila lithǝmthisi-lǝ ŋikiyaŋi tatap linannɔ Urshaliima? 5 Bǝri-mǝ! Nyii kwǝccǝ-ŋǝsi-mǝ ŋwɔ, meere ɔrlacca ŋikiyaŋi ŋaalɔ ŋwɔdoŋw mac tǝ, ǝṯǝ ai tatap tok kaka ṯǝ ŋunduŋwsi.”
Mǝthǝl kwǝthi kwɔɔtha kwiti kwǝṯi riiɽi mac.
6 E-ta nǝsi Yǝcu andaci mǝthǝlǝ-ŋgwɔ nɔŋwsǝccǝŋw, “Kwɔr kwɔnaanɔ kwette kwǝthi kwɔɔtha ki-jineene-na kwuuŋwun. Nɔŋweele ethi ulǝccǝ ŋwɔɔtha ŋweere, laakin nɔŋwseere kaṯṯica ŋweere mac. 7 E-ta nɔŋwɔccǝ kwɔɔrɔ kwǝṯi aŋraci jineeneya-ŋwɔ, ‘Iisa-ṯi nyii kwɔmǝthi yithlǝyu ṯoɽol yǝṯiny-yi iila kɔnɔŋw ethi ulǝcci kwɔɔtha-ŋgwɔ ŋwɔɔtha ŋweere, laakin ǝṯi-nyjeere inḏaci ŋweere mac. Uɽuthǝthǝlɔ kithaay! Aatha kwɔrɔ kwɔŋwɔ nanyji kɔnɔŋw domony ethi kiirasi wurǝyuŋi-lu?’ 8 Laakin nǝ kwɔr kwǝṯi aŋraci jineeneya ǝŋnici nɔŋwɔccǝŋw, ‘Yaa sǝyyiḏ duŋgwǝcǝ-ṯi kinnǝ kithlǝyu-ŋgɔ kette; mindaŋ nyii kwuuruci lubuŋi nyii rikaccalɔ, mindaŋ nyii balci lur. 9 Ŋwɔṯaŋw mɔŋw riiɽi nyɔɔrɔ kithlǝyu kaaɽu tǝ, a ŋiɽaŋal saawi beṯṯen, nǝ ŋiti ŋɔ mac tǝ, e-ta ǝmǝ uɽuthǝthǝlɔ kithaay’.”
Yǝcu mɔŋgwɔ sǝwi kwayɔ kwɔgwɔdɔma ṯɔɔɽɔwana.
10 Laamin lette lǝthi Sǝbiṯ nǝ Yǝcu aari @allima ki-majma@-na. 11 Nǝ kwaaw naani kwette kinaŋw kwǝthi ṯigɽimǝ-nǝ ṯigii, nɔŋw uumi ŋundu-ŋwɔ yithlǝyu wrii-dɔvokwɔppa; mindaŋ nɔŋw kwodmena nɔŋweere ǝthi ŋɔma mac ethi rillala cor-cor. 12 Mǝ Yǝcu ese tǝ, nɔŋw ɔrnɔṯi nɔŋwɔccǝŋw, “Kwaaw kwaalɔ ethiŋǝ kimǝthi kɔɔŋa duŋgwǝci!” 13 Nɔŋw kette rii ruuŋwun duŋgwun-lǝ, nǝ ŋwɔṯaŋw tɔc nɔŋw irllathala cor-cor, mindaŋ nɔŋw ɔrtatha Allah.
14 Nǝ rǝ-iis rǝthi majma@ urǝzi ṯɔgwori kaka nǝṯi-gwɔ Yǝcu sǝwi ki-laamin-la lǝni Sǝbiṯ, mindaŋ nɔŋw andaci lizi nɔŋwsǝccǝŋw, “Ŋwaamin ŋwɔnaani nyirlil ŋwɔthi-ŋi akkɔ ŋothɽor, nǝ ki-ŋwaamin-la ṯǝ ŋwɔ, nǝroro ŋwɔthi ṯisǝwǝ, laakin Sǝbiṯ tǝ, bǝri!”
15 Nǝ Kweeleny ǝŋnici nɔŋwɔccǝŋw, “Ŋaaŋa kila lǝṯi arri-ri ŋidiny! Kweere nyithak daŋgal-na kwiira kwǝṯi kǝḏu tithri ṯuuŋwun ya tǝɽiŋgǝŋi ki-lɔz-na lǝthi ŋirel ǝṯɔŋw-ri ele ethi iccǝ ŋaaw ki-laamin-la lǝthi Sǝbit! 16 Nǝ ŋǝthi kwaaw ŋgwɔ kwir tɔr tir tiira tǝthi Ibraahiim tikǝkkǝ Shiiṯaan yithlǝyu wrii-dɔvokwɔppa; e-ta ŋweere kǝdinni ki-laamin-la lǝthi Sabiṯ mac-a?” 17 Nǝ ṯɔrony mithǝ ṯuwǝnu ṯuuŋwun mǝrsi neŋne ŋǝthi ṯǝŋnicǝ ṯuuŋwun, nǝ lizi-tǝ, nǝr nyeŋlena ŋundu-ŋǝ kwomne-gi ŋgwa tatap kwǝrrǝŋw kwir ŋilim.
Mǝthǝl kwǝthi lɔɔla lǝthi kwatta.
(Maṯṯa 13:31-32Mɔrgus 4:30-32)
18 Nǝ Yǝcu ɔṯalɔ nɔŋwaarɔŋw, “Ŋeeleny ŋǝthi Allah ŋaaɽinna aathaŋw? Ŋǝnyji biɽithinǝ aatha-gi? 19 Ŋaaɽinna lɔɔla lǝthi kwatta, lidimmǝ kwor kwette nɔŋw ǝnyjǝlɔ ki-ṯɔrɔny-na, mindaŋ nɔŋw peŋe nɔŋworo kwaaɽi, e-ta ǝṯi ndǝw iila ǝṯir-gwɔ kette yɔɽɔɔ yeeŋen ki-ril-la ruuŋwun.”
Mǝthǝl kwǝthi khamiira.
(Maṯṯa 13:33)
20 Nǝ Yǝcu ɔṯalɔ kwokwony, nɔŋwaarɔŋw, “Aatha kwɔrɔ kwǝnyii-gi biɽithi Ŋeeleny-na ŋǝthi Allah? 21 Ŋaaɽinna khamiira kette kidimmǝ kwaaw kwette, nɔŋw-ŋgi uthǝthǝ yiilǝ yir lisǝfiyǝ ndǝn mindaŋ nǝr ole tatap.”
Ǝgwur wumǝṯinǝ.
(Maṯṯa 7:13-14, Maṯṯa 21-23)
22 Nǝ Yǝcu ele nɔŋw ruu muḏun-ginǝ nǝ ŋwilli-ŋina tok, kwǝccǝ lizi @allima inḏi-ŋgwɔ etheele Urshaliim. 23 Nǝ kwette uṯicǝlɔ nɔŋwɔccǝŋw, “Kweeleny, lizi linḏi-ṯǝ ethi kilaaw leere caaw dak-ga?”
Nǝsi Yǝcu ǝŋnici nɔŋwsǝccǝŋw, 24 “Kwɔrmɔṯannar tetter ethi ǝnḏi ǝgwur-yi wumǝṯina; kaka ninḏi-gwɔ lizi littǝzir ethi tǝccici ethi-yi ǝnḏi, laakin areere ǝthi ŋɔma mac. 25 Mǝ kwizi kwǝthi dɔɔnɔŋwɔ diiɽi mɔŋw lǝŋthithǝ ǝgwur; na mǝ rilli ŋaaŋa par mindaŋ mǝ ippi lɔbaaba, mindaŋ mǝccǝŋw, ‘Kweeleny, kiṯṯicǝ-nyji lɔbaaba!’ E-ta ŋwɔ ǝŋnicǝ ŋaaŋwɔsi ŋwɔccǝ ŋaaŋwɔsiŋw, ‘Nyii kwiti kwilŋithi-ŋǝsi mac ŋaaŋa lǝthi ṯakaŋw lɔrɔ!’ 26 E-ta ǝŋnici ǝccǝŋw, ‘A kwithnar-pa na nǝr ii dɔŋw tok; nǝ ǝtaari @allima ki-lishaar-la lǝri tok!’ 27 Laakin ŋwɔsi ǝccǝ kwokwony-ŋwɔ, ‘Nyii kwende kwilŋithi-ŋǝsi ŋaaŋa lǝthi ṯaka-ŋwɔ lɔrɔ. Tuccǝrnyiinǝ kithaay ŋaaŋa tatap lir lothɽor lǝthi ŋikiya!’ 28 Ŋaaŋa limbaami aariŋw, nǝ a yee yiŋath-na tok, meese Ibraahiim-ŋwɔsi Is-haag-gi, nǝ Ya@guub-ŋǝ liɽii-ŋǝli tatap ki Ŋeeleny-na ŋǝthi Allah, nǝ ŋaaŋa tǝ limǝ kǝṯṯini par! 29 Lizi linḏi ethiila aaŋwɔn-yi, nǝ ǝzir-yi wǝṯi-yi aaŋwɔn ɔɽi, nǝ wuthǝri-ŋgi nǝ ŋwɔdoŋw-ŋala-ŋgi, ǝri naanalɔ ki Ŋeeleny-na ŋǝthi Allah. 30 Ŋwɔṯaŋw a kila liŋna ǝri aaɽitha kwaathan, nǝ kila linaanɔ kwaathan ǝri eŋne.”
Ṯamɽa ṯǝthi Yǝcu ṯamɽaŋw-thi Urshaliim-ŋwɔ.
(Maṯṯa 23:37-39)
31 Ki-lɔɔmɔr-la ṯǝ kila lette-lette, nǝ Lifirriisiiyyiin iila lokwo naanɔ-gwɔ Yǝcu nǝrǝccǝŋw, “Laazim a ruu kithaay kǝzir wɔ, mindaŋ ele kǝzir wir ter, kaka naŋnaŋa-gwɔ Hiiruuḏus ethi ɽeenye.”
32 Nǝsi Yǝcu ǝŋnici nɔŋwsǝccǝŋw, “Nḏir andaci kwɔthlɔma-ŋgwa ǝccǝŋw, ‘Nyii ŋgwɔ kwɔllilli rigɽimǝ rigii kithaay, nyji sǝwi aŋwɔnɔ, nǝ ŋɔrpɔ tok, nǝ ki-laamin-la kila lir ṯɔɽɔl nyii rattasi ŋothɽor ŋiinyi’. 33 Laakin laazim nyii naani ki-thaay-la ṯiinyi aŋwɔnɔ, ŋɔrpɔ nɔ ŋɔrpɔ ŋgwala, kaka niti nɔvthannar-gwɔ mac ethi ɽeenye kwiɽiiya kǝzir weere mac illi Urshaliim.
34 “Athrɔ Urshaliim! Athrɔ Urshaliim! Ŋa ŋgwɔ kwǝṯi endindinye liɽiiyaŋi, nǝ ǝṯi accicatha yaavɔra-lɔ kiya yusicǝ-ŋǝsi Allah! Nyii kwǝṯi naŋni beṯ-beṯṯen nyaamin nyittǝzir ethi alla rii-na mindaŋ ethi aaɽasi lizi lɔɔŋwa dɔŋw, kaka kagrɔ kǝṯi aaɽasi nyagwrɔŋi dɔŋw ki-yivɔɔ-na yuuŋwun; laakin nirnyeere duŋgwǝci mac! 35 Ṯaŋw Heikal waalɔ winḏi ethi arṯinnalɔ. Nyii kwɔŋǝsi andaci, ŋaaŋa liti lǝnyii ese mac mindaŋ mǝ lɔɔmɔr iila linḏiŋǝ-li ethaarɔŋw, ‘Kwɔrtanni ŋgwa kwinḏi yiriny-yi yǝthi Kweeleny!’ ”