Ŋen ŋəwujənu ŋwuji gəṯëd̶ənialo na ed̶a gakəməd̶ia
1 Yesu nəŋəlwaɽəṯi ṯaləmis ŋen ŋəwujənu ṯa, d̶eṯəm yënəŋulu ṯayekeɽəd̶o Rəmwa jaica jaica na aiyerṯe yofəd̶iano, 2 nəŋaṯa, “Eləŋ gafo gənəŋ alo yenəŋ igi gero gəd̶əñia Rəmwa na gero gəd̶əñia led̶a com. 3 Na wuji gafo gənəŋ alo yakəl igi ebaŋgen gaiyo, na gënəŋu nəŋəmeṯa nano ñoman ñwaiña nəŋaṯa, ‘Naicəñe ŋen ŋəd̶urwaṯo ŋed̶a igi gəgeiyeiñe!’ 4 Iliga lwalano gënəŋu ganed̶o orn iliga lənḏurṯu nəŋaṯa egare gəlëɽəŋu, ‘Egero igəd̶əñia Rəmwa na egero igəd̶əñia led̶a, 5 orn ŋen ŋanṯa wuji igi gaiñirnḏeicia kaiñ igid̶i emanaice ŋen ŋəd̶urwaṯo ŋen ŋanṯa nḏurṯu alo gënəŋu aŋerṯe gaiñəcwaria gəñokoɽəbaṯa nano!’ ” 6 Eləŋ Yesu nəŋaṯa, “Nər ŋen iŋi ŋeləŋ gero gəd̶urwaṯa eŋen gəlwaɽo. 7 Na Rəmwa raber rid̶i arəmoṯe ŋen ŋəled̶a əllëɽəŋu ildi luṯənu na lurəndəd̶ia ṯa alneini ŋen ŋəd̶urwaṯo ildi lurəndəd̶ia ëd̶əñëd̶əñin na uləŋgələŋ? Gaɽe rënəŋu raber rid̶i arəlaməd̶aṯe taltal? 8 Igandəlwaɽəṯia ṯa rënəŋu rarəmoṯwa ŋen ṯa lënəŋulu alneini ŋen ŋəd̶urwaṯo taltal. Orn gaɽe Id̶ia gə-Led̶a gid̶i aŋəfid̶i led̶a ildi lerṯo d̶wonaṯa alo ndə geṯo?”
Ŋen ŋəwujənu ŋ-Alfarisi na ŋed̶a gətəmeicia ṯolba
9 Na Yesu nəŋəlwaɽəṯi led̶a ləmaṯan ŋen ŋəwujənu ildi lëɽənu d̶əñano ṯa lad̶urwaṯo eŋen na lad̶aməco led̶a eŋen ildi lwomən pred̶: 10 “Led̶a ləɽijan lënṯu ig-Alekəl ṯa aleɽəd̶e Rəmwa. Ed̶a gənəŋ g-Alfansiyin, na ed̶a gwomən gəled̶a lətəmeicia ṯolba.
11 “Ed̶a g-Alfarisiyin gad̶əru nəŋəṯurṯi Rəmwa ṯia eŋen ŋəlëɽəŋu ṯa, ‘Ya Rəmwa igaŋërṯiaŋa nano ŋen ŋanṯa egero egəbarna led̶a ildi lwomən, ildi ləsaṯa lorəba na ləgera ŋen na ləɽo nalaiñ, na ŋen ŋanṯa egero egəbarna ed̶a igi gətəmeicia ṯolba com. 12 Egaɽaŋa ŋorwaṯaŋa ñoman ñəɽijan eñoman d̶enəŋ ñəməñe ñəɽijan. Na egananaid̶ia laŋge egworəb ildi ləɽo red̶ elaŋge pred̶ igəfafid̶əlo’. 13 Orn ed̶a igi gətəmeicia ṯolba gad̶əru nwaldaŋ aten na gero gamed̶əño ṯa gatucia isi elo orn ṯaŋəpunu lurəmia bəɽan nəŋaṯa, ‘Ya Rəmwa giyacəñe ŋəbaiya nano ŋen ŋanṯa igeicia!’ ” 14 Yesu nəŋaṯa, igandəlwaɽəṯia ṯa, “Ed̶a igei gətəmeicia ṯolba gad̶aŋəṯo eɽa gəd̶urwaṯo eŋen Rəmwa nëiñua orn ed̶a gwomən gero gəbəd̶ia ṯia. Ŋen ŋanṯa ed̶a igi goɽrinia bəɽan gënəŋu gid̶i aŋid̶əni gəta na ed̶a igi gəbəd̶ənia gəta bəɽan gënəŋu gid̶i aŋoɽrini.”
Ŋen Yesu gabuŋṯu ñere ñərra
(Maṯṯa 19:13-15Margus 10:13-16)
15 Led̶a ləmaṯan lafo lamaməṯu Yesu ñere eñen ṯa gënəŋu aŋələpərre. Orn ndə ṯaləmis yiseicu ṯia, negəriñaṯe led̶a. 16 Yesu nəŋundəd̶eini ñere nano, nəŋaṯa, “Ŋgiṯr ñere aiñeṯa nano. Ñerṯe ñagələtriṯia ŋen ŋanṯa led̶a larno ṯia ŋələŋe ŋə-Rəmwa ŋaŋen. 17 Đeṯəm igandəlwaɽəṯia ṯa ed̶a gənəŋ igi gəber gəbaŋënṯia ŋələŋe ŋə-Rəmwa ŋen ŋarno ŋere ŋəta gënəŋu gaber gid̶i aŋënṯi.”
Ŋen maje gerṯo laŋge lwaiña gəpwaiña d̶əməṯia d̶əbəɽəbəte
(Maṯṯa 19:16-30Margus 10:17-31)
18 Na eləŋ gənəŋ gəled̶a l-Alyawuḏ geɽəd̶o Yesu nəŋaṯa, “Ya Ed̶a gəŋəra gəbërrəŋaid̶ia ŋen, igëbəd̶ia ṯau ṯa yerṯe d̶əməṯia d̶əbəɽəbəte?”
19 Yesu nəŋəmeiṯi ṯa, “Agënəciñi egəŋəra ed̶a? Ed̶a gero gənəŋ gəŋəra illi Rəmwa ronto. 20 Agaləŋeṯo Alganun: Ŋerṯe agəɽaŋa wujiga gərto, ŋerṯe agəɽiñəd̶ia, ŋerṯe agəlaldəbəca, ŋerṯe agaɽia wen na d̶əñiṯu eṯalo na ləŋgalo.” 21 Na eləŋ nəŋəmeiṯi ṯa, “Egarəmoṯo ŋen iŋi pred̶ liga egəɽo ëd̶əm na d̶əñid̶i məldin.” 22 Ndə Yesu gəno ŋen iŋi nəŋəmeiṯi ṯa, “Agafo pwa eŋen ŋənəŋ. Mbu ŋaṯwe laŋge pred̶ əllaɽəŋa na ŋananaice led̶a algərus ildi ləɽo ləbai na agid̶i ŋerṯe laŋge lwaiña elo. Oro ŋela ŋaiñəteṯe.” 23 Orn ndə eləŋ gəno ŋen iŋi ṯaŋwano kaiñ ŋen ŋanṯa gënəŋu gerṯo laŋge lwaiña. 24 Ndə Yesu gəseicu eləŋ gwana kaiñ nəŋaṯa. “Ŋen ŋau ŋəbɽwaŋəno ṯia eled̶a ildi lerṯo laŋge lwaiña ṯa alënṯi eŋələŋe ŋə-Rəmwa! 25 Ŋen ṯa d̶ëuri d̶əbënṯia id̶əɽi d̶alibria ŋen iŋi ŋabaped̶ ŋaməñaṯo ŋen ṯa ed̶a igi gerṯo laŋge lwaiña gəbënṯia eŋələŋe ŋə-Rəmwa.” 26 Led̶a ildi ləno ŋen iŋi ldaṯa. “Ndə ŋen ŋəfo ṯia, əsëgi gəɽwad̶aṯa gëbərnia.” 27 Orn Yesu nəŋaṯa, “Ŋen iŋi led̶a ləber ləɽwad̶aṯa ləbəd̶ia, Rəmwa rënəŋu raɽwad̶aṯa rəbəd̶ia.” 28 Buṯrus nəŋaṯa, “Seicu, nanda ñagaŋgiṯu neɽa enaiñ nəñaŋateṯe.” 29 Yesu nəŋəlwaɽəṯi ṯa, “Đeṯəm igandəlwaɽəṯia ṯa led̶a pred̶ ildi ləŋgiṯu neɽa enen na wasenanda na lorldenanda na eṯenanda na ləŋgenanda na ñere ŋen ŋanṯa ŋələŋe ŋə-Rəmwa, 30 lënəŋulu lid̶i alneini d̶əñid̶i ŋen ŋwaiña kaiñ ŋəməñaṯo ŋen ŋananoŋ na iliga ildi lid̶i alela lid̶i alneini d̶əməṯia d̶əbəɽəbəte.”
Ŋen Yesu gəlwaɽo təŋ eŋen ŋəŋəɽaiñ ŋəlëɽəŋu
(Maṯṯa 20:17-19Margus 10:32-34)
31 Yesu nəŋəmaṯe ṯaləmis aləsoŋ isi yeɽo red̶ neməñe eɽijan nəŋəlwaɽəṯi ṯa, “Seicr! Ləgabəṯar alo yi-Ursalim na ŋen pred̶ iŋi alanəbiya yiwërd̶u eŋen ŋ-Id̶ia gə-Led̶a ŋid̶i aŋəɽiñad̶eini. 32 Ŋen ŋanṯa gënəŋu gid̶i aŋəneid̶əni eled̶a ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ na gid̶i aŋəd̶aməjəni eŋen na gid̶i aŋwërni na gid̶i aŋəd̶aṯabijəni nano. 33 Lënəŋulu lid̶i almëpwi kaiñ almaɽiñe, na ndə ñoman ñəɽo ñiɽijin gënəŋu gid̶i aŋətwod̶e eŋəɽaiñ.” 34 Orn ṯaləmis yero yeləŋeṯa ŋen iŋi pred̶ na ŋen ŋatërainəlo nano. Na yënəŋulu niyaijəbeṯe ŋen iŋi Yesu gəɽwataṯa nano.
Ŋen Yesu geid̶u ed̶a gəŋəlisi
(Maṯṯa 20:29-34Margus 10:46-52)
35 Ndə Yesu gəfo alo y-Ariya ṯwaiñ, ed̶a gənəŋ gəŋəlisi gəber gəseid̶ia gafo gaɽaŋa ed̶ad̶ ṯaŋekeɽəd̶o led̶a laŋge. 36 Ndə maje gəno led̶a lwaiña ləbərlda ed̶ad̶ nəŋeɽəd̶əd̶e ṯa, “Ŋen ŋəwande?” 37 Na led̶a ldəmeiṯi ṯa, “Yesu galo yi-Nasəraṯ fəŋu gəbərlda ed̶ad̶!” 38 Gënəŋu nəŋundəd̶i Yesu nəŋaṯa, “Ya Yesu Id̶ia gə-Ḏawuḏ, giyacəñe ŋəbaiya nano.” 39 Led̶a ildi lafəṯu Yesu nëiñua ldəmagariñaṯe ldəmeiṯi ṯa bwaiño ŋəma, orn maje ṯaŋurndəd̶u kaiñ nəŋaṯa ṯa, “Id̶ia gə-Ḏawuḏ giyacəñe ŋəbaiya nano.” 40 Yesu nəŋəd̶uri nəŋəlwaɽəṯi led̶a ṯa aləmamaṯe maje nano. Ndə geṯo Yesu ṯwaiñ, nəŋəmeɽəd̶e ṯa, 41 “Fəwandəgi agwonaṯa igəŋiṯia?” Maje nəŋaṯa, “Ya Eləŋ ŋgiṯəñi iseid̶i təŋ.” 42 Yesu nəŋəmeiṯi ṯa, “Seid̶u. Đwonaṯa d̶əlaɽəŋa d̶eid̶iaŋa.” 43 Na maje nəŋəseid̶i taltal nəŋəteṯe Yesu ṯaŋənanaico Rəmwa ŋaɽrwa. Na led̶a pred̶ ldənaice Rəmwa ŋaɽrwa ndə ləseicu ŋen iŋi.
Gadhi gina gike
1 Ŋwulabiŋaijo odaije gwai gwiro minoŋ, ŋwulaici, Aram liji peth lathilabiŋaijo Kaloŋa ŋwamun peth, athil mulo nono no. 2 Ŋwulaici, Gadhi geta gijo gi len leta, gina gati gathidhenya Kaloŋa no, athuŋw muna lijo ganu. 3 A kwa gweta je gi len ibile gwina gwiro gwinina; ŋwela dugun, ŋwaici, Urudhije ganu, ŋekajo kwijo gwina gwikiana gwai. 4 Ŋwubidoinya ŋwamun coŋ; ŋwubaji ŋwabiŋini gi dhugor ganu dhuŋun, ŋwarnu, Nyi gwati gwathidhenya Kaloŋa no, nyi muna lijo ganu. 5 Abi kwa ibigwa gwathinyabiŋiye gigina, linyil ura ganu kwiji gwai gwina gwikil gwai, dathinyi muliye nono dila diginy gigina no. 6 A Kweleny arnu, Diŋinul dhuŋuna dha gadhi gina gike. 7 A Kalo gati gaji dhedha lijo jiza lina likil liji lai luŋun lina luŋwuluthini ganu, lina lathabiŋaijo aŋina a gile na? A minoŋ ada gimaji ina lijo lina likil lai. 8 Nyi gwa gwabiŋaijaje, ŋajaici, Laji luŋwuldhedha jiza babraŋ, abi maji ma Ŋari ŋa liji ila, ŋabuje imaan mina kidhila a?
Farriisi a kwiji gwina gwathimeje
9 Ŋwulodaije coŋ degen lina lathare gi dugor ganu degen liŋir, aldoinya lijo liter, ŋwulaici, 10 Liji ram liludhi hekal dabiŋaijo Kaloŋa; gweta gwiro Farriisi, a gweta gwiro kwiji gwa dhimeje. 11 A Farriisi dhuna cucun, ŋwabiŋaijo Kaloŋa gi dhugor dhuŋun, ŋwaici, Kalo, nyi gwiŋirijaŋa dhugore; nyi gwati gwiro ŋinena liji liter no lina lathiŋiŋiriye lijo, a lina lati lathapai dhuŋuna dhina dhiŋir no, a lina lathiwal laio, athinyi rui ŋinena kwiji ibigwa gwina gwathimeje no. 12 Nyi gwathije jamu ŋwamun ram ŋwa asbuuⓐ peth, athinyimeje ŋida ŋina ŋiro die ŋa ŋidi peth ŋina ŋuthinyilo. 13 A kwiji gwina gwathimeje dhuna romine, athuŋw baŋadhalaŋ gi Sama no, ŋwubipini gi jabaŋ ganu, ŋwarnu, Kalo, inudhiny gwina gwiro kwiji gwina gwike. 14 Nyi gwa gwabiŋaijaje, ŋajaici, Kwiji ibigwa gwulo dunu dugun, a Kalo aŋa diŋirani kwiji ibigwe gwiter. Liji peth lina lathiro lipilipa gi lidom legen gwiren, laji lajalo murulaŋ; abi lina lathiro litilitiny gi lidom legen gwiren, laji laro lipilipa.
Yasuuⓐ gwibarikiyo keleŋa gina gitigitiny
15 A liji upijo keleŋa gina giro ŋwugur ko, alari guŋwulmini; abi dina mal calmiz aŋa, allekajo. 16 Albi Yasuuⓐ urnie, ŋwari lela dugun, ŋwulaici, Abricul keleŋa gina gitigitiny alila diginy, athanyal ekajo no; liji lina lathije kidhila ga Kalo liro minoŋ. 17 Titiganu nyi gwa gwacaijinu, Kwiji gwina gwati gwuminyi gidhileo ga Kalo gwiro ŋinena ŋari ŋina ŋitiny no gwati gwanuni gatur no.
Midhe gwortal a dhuŋun dhina dhibur dha ŋeleny ŋa ŋidi ŋina ŋuthilo
18 A kweleny gweta othaije galo, ŋwaici, Muⓐallim gwai gwina gwiŋir, nyi gwapaŋa nyibimidhe gwortal? 19 A Yasuuⓐ abiŋaijo, ŋwaici, Kworaŋ ŋa barnu nyi gwiŋir? Kwiji gwate gwetipo gwina gwiŋir no, abi Kalo giro getipo gina giŋir. 20 Ŋa gwiliŋidhi dhuŋuna dha naamuus dhina dharnu, Athaŋa wuli kwaio gwa kwiji gwiter no, athaŋa rinyio dhimar no, athaŋa rui gwuram no, athaŋa abiŋudhi kwiji gwiter dhuŋuna dhina dhiro ŋidhuŋun no, neyo babuŋw gwuŋa a nana gwuŋa. 21 Ŋwarnu, Nyi gwathapai dhuŋuna ibidha peth ro ŋinena riny gwitiny. 22 Dina ma Yasuuⓐ diŋini dhuŋuna ibidhe, ŋwabiŋaijo, ŋwaici, Ŋidi ŋeta ŋoma ŋina ŋati ŋapaŋalo no. Ili ŋida peth ŋina ŋuthaŋalo, ŋa dhedha lijo gwarush lina lati luthi ŋida no; abi ŋa gwaji gwuthi ŋida ŋoinyadho gi Sama; ŋabila, nyi gwuje. 23 Dina muŋwdiŋini dhuŋuna ibidhe, ŋwujalo murulaŋ gi dhugor ganu; gwuthi ŋida ŋoinyadho gwuleny. 24 Dina ma Yasuuⓐ aŋa darnu gwijalo murulaŋ, ŋwarnu, Dhuŋun dha dhuni kidhila ga Kalo dhathenaijo lijo ganu lina luthi ŋida ŋoinyadho. 25 Gwijanu galo edeny di kamila uni gi lubiro la ibra, di kwiji uni kidhila ga Kalo gwina gwuthi ŋida ŋoinyadho. 26 A liji lina lidiŋinu alarnu, Eiŋa luthi ŋoma lagilaŋ? 27 Ŋwubarnu, Kalo guthi ŋoma gapai dhuŋuna dhina dhati dhuthi ŋoma dha liji apai no. 28 A Buṯrus abiŋaijo, ŋwaici, Abi anaŋa ligathanu ŋida ŋuri peth ŋalgwuje. 29 Ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Titiganu nyi gwa gwacaijinu, Kwiji gwate gwina gwimagathana duna gwuŋun, i nana, i babo, i limegen, i kwa gwuŋun, i keleŋa gwan gidhila ga Kalo, 30 gwina gwati gwapai ŋida ŋoinyadhanu kidhila ibiga no, a kidhila gina gaji gila gwatigwamidhe gwortal.
Yasuuⓐ gwabiŋu dhuŋuna dha ai gwuŋun ŋwamun ganu thiril
31 Ŋwodhadha calmiz ter jina jiro die‐a‐ram, ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Aŋadhul, anaŋa la liludhi Urushaliim, a dhuŋun peth dhina dhulo nebiŋa lai dhan Ŋari ŋa liji dhaji dhameajini. 32 A ŋanugejie gi Liumam, a ŋanidhagirini, a ŋalure ŋina, a ŋal gwoginya nono. 33 A ŋalpi laical lai, a ŋal rinya; a ma ŋwamun ro thiril ŋadire manaŋ. 34 Athilbi liŋidhi dhuŋuna ibidhe dhetipo no; a dhuŋun ibidhe dhigilibicinu degen, athil liŋidhi dhuŋuna dhina dhabiŋuŋw no.
Yasuuⓐ gwiŋiriyo kwijo nono gwina gwirima gi je
35 Muŋw doga Ariiẖa, a kwiji gweta je dhai kuni gwina gwirima gi je, athuŋw othaije lijo galo ŋidi ŋai. 36 A dina diŋinuŋw lijo loinyadho dimadhina galo, ŋwulothaije galo, ŋwari gwaliŋa darnu dhuŋun dha dhaŋ dhiro. 37 Alarnu, Yasuuⓐ gwa Naas̱ira gwa gwimadhinadhaŋa galo. 38 Ŋwure gwula, ŋwarnu, Yasuuⓐ, gwina gwiro Ŋari ŋa Daawud, inudhiny. 39 A liji ekajo lina limadhinu, alari gwajalo jigwoiny; ŋwuburani gwula, ŋwarnu, Ŋari ŋai ŋa Daawud, inudhiny. 40 A Yasuuⓐ dhuna, ŋwulabiŋaijo ŋwari gwalodha algwela dugun; a dina muŋwela githo, ŋwothaije galo, 41 ŋwaici, Au gwara nyi gwaŋupijaŋa? Ŋwarnu, Kweleny gwai, nyi gwara gwure je ganu manaŋ. 42 A Yasuuⓐ abiŋaijo, ŋwaici, Daŋudhi galo; imaan gwuŋa gwimaŋa iŋiriye nono. 43 Ŋwundaŋadhadha ganu, ŋwugwuje, ŋwumajidhe Kaloŋa. A dina ma liji peth aŋa dhuŋuna ibidhe, alorthadha Kaloŋa.