Ŋen ŋə-Yesu na lorəba əllëɽəŋu
1 Orn Yesu gafo gabakaldaica alo yi-Jalil, na gaber gwonaṯa gəbakaldaica alo Yuḏiya, ŋen ŋanṯa Alyawuḏ yamapwaiña ṯa almaɽiñe. 2 Na ëməd̶ia g-Alyawuḏ gafo ṯwaiñ igi yeɽaŋa Iŋutu. 3 Nṯia lorəba lə-Yesu ldəməlwaɽəṯi ṯa, “Ŋgaṯo ëli ŋaɽe alo Yuḏiya ṯa led̶a ildi ləŋateṯa aləseici ŋen iŋi ŋoɽra agəbəd̶ia, 4 ŋen ŋanṯa ed̶a gero gəbəd̶ia ŋen eŋaməɽa ndə gwonaṯa gələŋinia eled̶a. Ndə agəbəd̶ia ŋen iŋi aŋeicu alo pred̶!” ( 5 Ŋen ŋanṯa com lorəba lero ləbëndia ŋen ŋəlëɽəŋu.)
6 Yesu nəŋəlwaɽəṯi ṯa, “Liga lamulu ildi lëɽənṯiñi, orn liga eldalo lëni jaica jaica. 7 Led̶a lalo laber ləɽwad̶aṯa ləndəned̶a, orn fiñi ñiŋgi ləned̶əñe, ŋen ŋanṯa igaləɽwatiṯia ṯa ŋen eŋen ŋeicia. 8 Ñaganəñaŋ abwoṯr nëməd̶ia igamulu egabwoṯwa nëməd̶ia igi ŋen ŋanṯa liga lëɽənṯiñi lamulu ləɽiñəd̶aid̶ia.” 9 Yesu gəlwaɽəṯəlo ŋen iŋi orn nəŋəṯëd̶əni alo yi-Jalil.
Ŋen Yesu gəfo nëməd̶ia gəd̶əɽaŋa Iŋutu
10 Orn ndə lorəba labwoṯo d̶əge gënəŋu com nəŋabwoṯe nëməd̶ia, gerṯe ed̶ad̶ id̶i led̶a lwaiñau orn gabəɽo eŋaməɽa ṯa led̶a alerṯe ləmaseicia. 11 Alyawuḏ nëməd̶ia yafo yamapwaiña na yabekeɽəd̶ia ṯa, “Gënəŋu gwuŋga?” 12 Na led̶a taləɽwatəmau ŋaməɽa kaiñ, ləmaṯan ldaṯa, “Gënəŋu game.” Na lwomən ldaṯa, “Ndo, gënəŋu gëbəd̶ia liji ŋad̶əna.” 13 Orn ed̶a gero gənəŋ gəɽwata pəlelo ŋen ŋanṯaŋu, ŋen ŋanṯa lënəŋulu lad̶əñia Alyawuḏ.
Ŋen Yesu gërrəŋaid̶u ŋen alo yi-Ursalim ṯa geṯo i-Rəmwa
14 Orn ndə ëməd̶ia gəmulu gəbəɽinḏeinia, Yesu nəgabəṯa ig-Alekəl na gënəŋu ṯaŋërrəŋaicu led̶a ŋen. 15 Na Alyawuḏ ŋen ŋajəbinṯəlo kaiñ niyaṯa, “Ŋen ŋanṯau gënəŋu gələŋeṯo nad̶am gerogəberrəŋainia ŋen?” 16 Yesu nəŋəluɽəbib eŋen nəŋaṯa, “Ŋen iŋi igəbërrəŋaid̶ia, gerṯe ŋalëɽəñi, orn ŋalëɽəŋu igi gəd̶waṯəñe. 17 Ndə ed̶a gənəŋ gwonaṯa ŋen Rəmwa rwonaṯa gënəŋu gid̶i aŋələŋeṯe ndə ŋen igəbërrəŋaid̶ia ŋeṯo i-Rəmwa walla egəɽwata bəɽan. 18 Ed̶a gəɽwata bəɽan gwonaṯa gəneinia ŋaɽrwa, orn ed̶a gwonaṯa ṯa gënəŋu aŋənaice ed̶a ŋaɽrwa igi gəd̶waṯəma, gënəŋu gad̶eṯəm na ŋen ŋəɽiano ŋero ŋəmaufia kwai kwai. 19 Musa gero gəndənaica Alganun? Orn ed̶a gero eñaŋ gəbəd̶ia ŋen ŋ-Alganun. Ñagwonaṯa ñəgaiñaɽiña ed̶a?” 20 Nṯia led̶a ldəmuɽəbiṯi eŋen ldaṯa, “Aganəŋa agerṯo usila nano geicia! Ǝsëgi gwonaṯa gəŋaɽiña?”
21 Yesu nəŋəluɽəbiṯi eŋen ṯa, “Igid̶u ŋen ŋonto, na ñaŋ pred̶ nəñirəwətiano. 22 Ŋen ŋaɽo ṯia Musa ganaicənde ŋen ŋəd̶uɽəd̶ənia, orn ŋen iŋi ŋero ŋeṯo i-Musa orn ed̶aṯanda ləpənde, na ñaguɽəd̶ia led̶a e-Loman ləd̶əmiñəniano. 23 Ndə ed̶a guɽəd̶ənia e-Loman ləd̶əmiñəniano ṯa ñerṯe ñagera Alganun yi-Musa, ŋen ŋanṯau ñageicəṯiñiano ŋen ŋanṯa igid̶u ed̶a geid̶inu egaŋəno pred̶ e-Loman ləd̶əmiñəmano? 24 Inḏeicr ŋenia gerṯe ŋenŋa ŋəd̶əseicia orn akəmed̶r ŋenŋa ŋəd̶urwaṯo.”
Ŋen ŋəd̶eɽəd̶ia ṯa gaɽe Yesu gaɽo Almasiya
25 Na led̶a ləmaṯan lalo yi-Ursalim ldaṯa, “Gerṯe fəŋu igi lënəŋulu lwonaṯa ləmaɽiña? 26 Nwanəd̶r! Gënəŋu gaɽwataṯa eled̶a na lënəŋulu lderṯe ləmalwaɽəṯia ŋen ŋənəŋ. Nələŋ nafid̶u ŋen ṯa d̶eṯəm gënəŋu gaɽo Almasiya? 27 Orn lëndr ləgaləŋeṯr ṯa ed̶a igi geṯo ŋga, orn ndə Almasiya geṯo d̶əge, ed̶a gero gənəŋ gid̶i aŋələŋeṯe ṯa gënəŋu gaŋga na geṯo ŋga.”
28 Ndə Yesu gəbërrəŋaicia led̶a ŋen ig-Alekəl, ṯaŋəɽwato pəlelo nəŋaṯa, “A, ñagaləŋeṯəñe na ñagaləŋeṯo ṯa egaŋga na egero egeṯo bəɽan eŋen ŋəlëɽəñi orn gënəŋu igi gad̶eṯəm igi ñagaijəbama, 29 orn egaləŋeṯəma ŋen ŋanṯa egeṯəmau na gënəŋu gad̶waṯəñe.”
30 Na lënəŋulu ṯalwonaṯo ləmëndia orn ed̶a gero gənəŋ gëɽəma d̶əŋ nano, ŋen ŋanṯa sa yëɽənṯəma yamulu yeṯo. 31 Orn led̶a lwaiña ldëndi ŋen ŋəlëɽəŋu ldaṯa, “Ndə Almasiya gid̶i aŋela gënəŋu gid̶i aŋid̶i aŋwara ywaiña yeməñaṯo ed̶a igi?”
Ŋen askari yid̶weinu ṯa aiyëndi Yesu
32 Na Alfarisiyin niyene led̶a ləɽwata ṯia iŋu, na ŋen ŋafəṯia nələŋ nəkana na Alfarisiyin ldəd̶waṯe askari ŋen ŋanṯa almëndi. 33 Ŋen ŋafəṯia Yesu nəŋəlwaɽəṯi ṯa, “Igënəñi ləgaɽaŋar liga lobəlano orn igid̶i yoɽəbaṯe ŋu nano igi gəd̶waṯəñe. 34 Ñagid̶i ñaiñəpwaiñe orn ñagaber ñagid̶i ñaiñəfid̶i na alo isi egəfau ñagaber ñagəɽwad̶aṯia ñageṯau.”
35 Ŋen ŋafəṯia Alyawuḏ ṯaiɽwataid̶o ŋaməɽa niyaṯa, “Gënəŋu gid̶i aŋəɽe ŋga, ləgəber ləgəmaufid̶ar? Gënəŋu gabəṯa eled̶a eldaiñ ildi ləfo led̶a nano ildi ləfo alo y-Alyunaniyin, na gabəla aŋërrəŋaici led̶a ŋen ildi ləɽo l-Aiyunaniyin? 36 Ŋen ŋanṯau iŋi gënəŋu gəbaṯa ṯa, ñagid̶i ñaiñəpwaiñe orn ñagaber ñagid̶i ñaiñəfid̶i na ñagaber ñagid̶i ñaɽwad̶aṯe ñageṯo alo isi egəweṯa?”
Ŋen ŋebarlda yeŋawa iŋi ŋəd̶əməṯia
37 Eloman ɽrəto lənḏurṯu lëməd̶ia, ildi ləɽo loman loɽra, Yesu nəŋətwod̶e nəŋəlwaɽe pəlelo ṯa, “Ed̶a igi aŋal gərrəma, ŋgiṯəma aŋəñeṯa nano aŋəṯi ŋawa, 38 ŋen ŋarno ŋen ŋəwërd̶ənu egad̶am gə-Rəmwa ṯa, ‘Ed̶a gëndu ŋen ŋəlëɽəñi, gënəŋu gid̶i aŋerṯe ebarlda eŋawa ŋəd̶əməṯia ŋəbərlda egare gəlëɽəŋu’.” 39 Gënəŋu galwaɽo eŋen ŋ-Usila Gətəɽe igi lënəŋulu lëndu ŋen ŋəlëɽəŋu lid̶i alneini. Iliga lakəl Usila Gətəɽe gamulu gəneid̶ənia, ŋen ŋanṯa Yesu gamulu gəneinia ŋaɽrwa.
Ŋen ŋəd̶əndəd̶iano eŋen ŋə-Yesu
40 Ŋen ŋafəṯia led̶a lwaiña ildi ləno ŋen ldaṯa, “Đeṯəm gënəŋu gaɽo anabi yakəl!” 41 Na led̶a lwomən ldaṯa, “Fəŋu Almasiya!” Orn lwomən təŋ ldaṯa, “Almasiya geṯo alo yi-Jalil? 42 Ad̶am gə-Rəmwa gaṯa ṯa Almasiya galəŋənia eled̶a lə-Ḏawuḏ, na irnuŋ alo yi-Beṯlam alo isi Ḏawuḏ gəfau.” 43 Na led̶a lafo landəd̶iano ŋen ŋanṯa ŋu, 44 ləmaṯan iŋulu lwonaṯa ləmëndia, orn ed̶a gero gənəŋ gëɽəma d̶əŋ nano.
Ŋen ŋənələŋ n-Alyawuḏ ini nero nəbëndia ŋen
45 Nṯia askari niyoɽəbaṯe nələŋ nano nəkana na Alfarisiyin. Na nələŋ nəleiṯi ṯa, “Ñagero ñagaməma ed̶a?” 46 Askari niyəluɽəbiṯi eŋen ṯa, “Ed̶a gero gənəŋ gəɽwata garno maje igei kwai kwai.” 47 Ŋen ŋafəṯia Alfarisiyin niyəluɽəbiṯi eŋen ṯa, “Ñaŋ com ñagwatinu nənid̶əni ŋad̶əna? 48 Ed̶a gëni gənəŋ enələŋ walla ig-Alfarisiyin gëndu ŋen ŋəlëɽəŋu? 49 Orn led̶a ildi lero laləŋeṯa wagənəŋ eŋen ŋ-Alganun, lënəŋulu labuŋənu.” 50 Maje gənəŋ iŋulu gəbërnia Nikəḏimus, gënəŋu igi gəfo geṯo Yesu nano uləŋgi, nəŋəleiṯi ṯa, 51 “Alganun yabaṯa ləgaɽwad̶aṯiar ləgakəmiar ed̶a ŋen ləgəmulur ləgəmanaṯar na ləgəfid̶iar ŋen gënəŋu gid̶u?” 52 Lënəŋulu ldəmuɽəbiṯi eŋen ṯa, “Aganəŋa agalo yi-Jalil com? Pwaiñəd̶o ŋəseid̶i egad̶am, na ñagid̶i ñaləŋeṯe ŋen ṯa anabi yero yenəŋ yeṯo alo yi-Jalil kwai kwai.” [ 53 Na pred̶ ldəɽe eneɽa enen.
Yasuuⓐ a limegen luŋun
1 A ma dhuŋun ibidhe erna a Yasuuⓐ elila galo Jaliil; ŋinena doinyuŋw delila galo Yahuudiiya, ŋinena ari gwa Yahuud rinya. 2 Ŋidwa ŋa Yahuud ŋa Jutu ŋijo githo. 3 A limegen aicinu, Abiro mina, ŋela Yahuudiiya, di ma calmiz juŋa aŋa ŋiro ko ŋina ŋathaŋal apai. 4 Kwiji gweda gwate gwina gwathapai dhuŋuna nyim, ŋwubari ŋwaŋini no. Ada ŋa gwimapai dhuŋuna ibidha, tejinu galo gidhila. 5 A ŋinena ko athathi limegen uminyu no. 6 Al Yasuuⓐ aicinu, Lamun liny loma lati lidhi no; abi ŋwamun ŋwalo ŋwathije gigina. 7 Gidhila gati guthi ŋoma gajidoinya no; abi gathi ginyidoinya, ŋinena riny shaahid gwa ŋiro ŋuŋun ŋina ŋike. 8 Alidhul ŋidwa; nyi gwati gwalo nanaŋ kimure ibiga no; ŋinena athi lamun liny lidhi no. 9 A dina muŋwulabiŋaijo dhuŋuna ibidha, ŋwunanaŋ je Jaliil. 10 Abi dina ma limegen alo ŋidwa, a Yasuuⓐ alo ko nyim, athuŋw idhi ditir no. 11 A Yahuud ileje gi ŋidwa, alarnu, Ŋeda gwada? 12 A liji romaje diman galo gwoinyadho; a coŋ arnu, Ŋeda gwiŋir; a liter arnu, Oo, abi gwathukinejo lijo ganu. 13 Abi kwiji gwate gweta gwina gwabiŋudhi dugun ditir no, ŋinena dhenyilo Yahuud.
Yasuuⓐ gwalimiyo gi Urushaliim, ŋwarnu gwidhi di Kalo
14 Abi keligeny ganu ŋwamun ŋwa ŋidwa a Yasuuⓐ alo gi hekal, ŋwulalimiye. 15 A Yahuud ali galo dir, alarnu, Kwiji ibigwa gwiliŋidhi jitham na? ŋinena gwati gwaliminu no. 16 Al Yasuuⓐ aicinu, Alimiye gwiny gwati gwiro gwiny no, ŋwubiro gwa ŋeda gwina gwukejiny. 17 Ada kwiji gweda gwimaro gwapai bupuŋw gwuŋun, gwaji gwaliŋa taⓐliim, ada dhimaro dha Kalo, i ada nyi gwimabiŋa gi dhugor dhiny. 18 Gwina gwathabiŋi gi dhugor dhuŋun gwathibupe majdh gwuŋun; abi gwina gwathibupe majdh gwa ŋeda gwina gwukejo, gwathabiŋi dhuŋuna dhina dhiro titiganu, athuŋw uthi ŋwujimiya no. 19 Muusa gwati gwidhedhaje naamuus na? abi gwati gweda dagalo gwathuthejo naamuus kuni no. Kworaŋ nyabi bupe dinyil rinya? 20 A liji aicinu, Ŋa gwuthi ŋurinya. Ei gwiro gwina gwara gwaŋarinya? 21 Al Yasuuⓐ abiŋaijo, ŋwulaici, Nyi gwimapai ŋiro ŋeta ŋaji ŋai alije galo dir peth. 22 Gi dhuŋun ibidha Muusa gwidhedhaje dhuŋuna dha dhurtedhini; (dhati dhiro dha Muusa no, ŋwubiro dha baboŋa;) abi gi lamun la Sabith nyaŋa lathura kwijo. 23 Ada kwiji gwimuminyi duredhini gi lamun la Sabith, a naamuus gwa Muusa gwati gwakini no; nyilbi kijo dugore ŋinena getiny kwijo momaŋ gi lamun la Sabith a? 24 Athanyan akimaijajo ganu no, nyabakimiye gi dhuŋun dhina dhathau.
25 A la Urushaliim coŋ arnu, Gwati gwiro ibigwa gwina gwaril gwai nu gwalrinya na? 26 Aŋadhul, ŋeda gwabiŋu ditir, athilabiŋaijo dhuŋuna dhetipo dugun no. Leleny liliŋidhi momaŋ darnu gwiro al Masiiẖ titiganu a? 27 Abi anaŋa liliŋidhi kaloŋa gina gidhina kwiji ibigwa; abi maji ma al Masiiẖ ila, kwiji gwati gweda gwina gwiliŋidhi kaloŋa gina gidhuŋwuna no. 28 Dina alimiye Yasuuⓐ gi hekal, ŋwabiŋi gwuleny, ŋwulaici, Nyaŋa liliŋidhiny, nyaliŋa ko kaloŋa gina gidhinyina; a nyi gwati gwidhi gi dhugor dhiny no, abi ŋeda gwina gwukejiny gwiro titiganu gwina gwati gwiliŋidhanya no. 29 Abi nyi gwiliŋidhi ŋeduŋw; ŋinena idhiny dugun, a ŋeda gwukejiny. 30 Albupe alari gwalmutha; athibi kwiji gweda muthi doi dai no, ŋinena athi saaⓐa juŋun idhi no. 31 A liji loinyadho uminyi, alarnu, Maji ma al Masiiẖ ila, ŋwapai ŋiro ŋoinyadhanu gi ŋiro ibiŋa ŋina ŋipiŋipa ŋina ŋapilo kwiji ibigwa a? 32 Dina ma Farriisiyiin diŋini darnu liji limaromaje Yasuuⓐuŋw diman galo minoŋ; a Farriisiyiin a leleny la gusus ukeje gadham dilmutha. 33 Al Yasuuⓐ aicinu, Alaje nanaŋ gwitiny, a nyi gwaji gwela di ŋeda gwina gwukejiny. 34 A nyaŋa laji linyibupe, a nyaŋa lati linyibuje no; a kalo gina ginyinje, nyaŋa lati luthi ŋoma lila no. 35 A Yahuud abiŋaijiye, alarnu, Gwara gwela na, athilbuthi ŋoma gwalbuje no? Gwara gwela gi liji lina limabai galo gi Liumam, dalimiye Liumam a? 36 Dhuŋun dhiro dhaŋ dhina dharuŋw dhinu, Nyaŋa laji linyibupe, a nyaŋa lati linyibuje no; a kalo gina ginyinje, nyaŋa lati luthi ŋoma lila no?
Ŋau ŋimidho
37 Gi lamun la gidon lina liro lamun lipa la ŋidwa, a Yasuuⓐ dhuna, ŋwure gwula, ŋwarnu, Ada kwiji gweta gima odha eny, abrico ŋwila diginy, ŋwiye. 38 Gwina gwiny uminyi, gwiro ŋinena abiŋina kitham, ŋau ŋina ŋimidho ŋaji ŋire kari ganu guŋun. 39 (Ŋwubabiŋa gi Dhigirim dhina dhaji dhuŋwuldhedha lina luminyu; ŋinena athi Dhigirim dhina Dhiŋir dhedhinu degen no; ŋinena athi Yasuuⓐ majidhinu nanaŋ no). 40 A ma liji loinyadho diŋini dhuŋuna ibidhe, alarnu, Titiganu ibigwa gwiro nebi. 41 A liter arnu, Al Masiiẖ gwiro ibigwa, abi liter arnu, al Masiiẖ gwaji gwila Jaliil a? 42 Kitham gati gabiŋu darnu al Masiiẖ gwiro ŋwulaŋ ŋwa Daawud, ŋwuliŋini gi len lan Betlaẖm lina lijina Daawud na? 43 A liji lagaje dhuŋuna ganu gi dhuŋun dhuŋun. 44 A coŋ ari gwalmutha; athibi gweta muthi doi dai no. 45 A jadham ela gi leleny la gususŋa Farriisiyiin ŋalai; alabiŋaijo, alaici, Kworaŋ athanyabi udhi no? 46 A jadham aicinu, Kwiji gwati gweta gwina gwabiŋu gwiro ŋinena kwiji ibigwa no. 47 Al Farriisiyiin aicinu, Nyaŋa ko lakinejinu ganu a? 48 Leleny i Farriisiyiin gwuminyulo a? 49 Abi liji ibila lina lati liliŋidhi naamuus no aldunyini. 50 A Niiguudiimuus, (gwina gwidhi di Yasuuⓐ gile, gwiro gweta degen,) ŋwulaicinu, 51 Naamuus gwega gwati gwathakimiye kwijo gwina gwati gwimadiŋini kwereny, ŋwuliŋa dhuŋuna dhuŋun no, darnu gwapaŋa na? 52 Alabiŋaijo, alaici, Ŋa gwati gwiro gwa Jaliil ko na? Bupo, ŋa datiŋa; nebi gwati gwitui Jaliil no. 53 Athi kwiji gweta gweta ela dunu dugun.