Ǝyǝ kwɔrɔ kwuthǝmthisi-lǝ tatap.
(Mɔrgus 9:33-37Luuga 9:46-48)
1 Ki-lɔɔmɔr-la ṯǝ kila nǝ ṯalaamiiz iila naanɔ-gwɔ Yǝcu nǝr uṯicǝlɔ narǝccǝŋw, “Ǝyǝ kwɔrɔ kwɔthǝmthi-lɔ ki Ŋeeleny-na ŋǝthi’ ki-leere-naŋw?” 2 Nǝ Yǝcu ɔrnɔṯa tɔɔrɔ tokwɔjony nɔŋw rilli kiyǝnǝ yeeŋen; 3 nɔŋwsǝccǝŋw, “Nyii kwǝccǝ-ŋǝsi-mɔ ŋwɔ rerrem, meere aapthalɔ mac mindaŋ ethaajanni nyɔɔrɔ nyokwɔɽony tǝ, ere ǝnḏi ki Ŋeeleny-na ŋǝthi ki-leere-naŋw ḏuṯ. 4 Ŋgwa kwɔppa ki Ŋeeleny-na ŋǝthi ki-leere-naŋw kwundǝ kwɔrɔ kwǝṯi ǝjlinni ki-rogɽo mindaŋ ǝṯɔŋw aaɽanni tɔɔrɔ tokwɔɽony. 5 Kweere nyithak kwǝṯi ǝnyji teeretokwɔɽony tir kaka kɔrɔ, ŋwɔni kwǝnyjǝ-nyii tok kilɔɔɽɔ-na.
Ṯɔmɔmma ethi ǝrri ŋikivaŋi.
(Mɔrgus 9:42-48Luuga 17:1-2)
6 “Mɔŋw ṯɔgdasi kweere teere ṯǝthi kinyɔ nyokwɔɽony, nyǝṯi-nyii ǝmminici, nǝr ɔvthanni ethi kǝkkici kwizi ŋgwa aali wɔppa kwɔrom-la kwuuŋwun, mindaŋ ǝri kaṯṯɔ ki-bahar-na lac-lac.
7 “Ǝyǝwǝy ǝnnǝ kwǝthi ṯurmun kwomne-gi-na ŋgwa kwǝṯir-gi tɔkwɔkwɔdasi lithaathɔ mindaŋ ethi ṯuusi ṯǝmminǝ teeŋen! Ŋiɽaŋal ŋirtaŋw ŋinḏi ethi ǝrrinǝthǝ dok, laakin ǝyǝwǝy ǝnnǝ turvǝ ṯǝthi ŋgwa kwinḏi ethoro sǝbǝb kweeŋen! 8 Mǝŋǝ tii ṯɔɔŋwa alla laara lɔɔŋwa ṯɔgdasi ethisi ǝrri ŋigii, uɽuthusi kithaay, ǝsi kaṯṯɔ kinǝŋgwu tuk; ŋɔvthanna dɔŋgwɔŋa ethǝnḏi ki-ŋimiitha-na ŋɔvɽuturi ya ŋomsoŋa, ki-lɔɔbi lǝthi-li kǝṯṯini kiigǝ-nǝ wǝṯi nannitha dok-dok rii-ri riɽǝndǝk nǝ ŋwaara-ŋi ŋwupndɔk. 9 Nǝ mǝŋǝ lǝy lɔɔŋwa irrǝci keereny ethi ǝrri ŋikiyaŋi, ǝlli kithaay a kaṯṯɔ wur; kaka nɔvthannar-gwɔ ethǝnḏi ki-ŋimiitha-na ŋadinya, ki-lɔɔbi lǝthi-li kǝṯṯini yɔy-yi yiɽǝndǝk kiigǝ-nǝ wǝthi jahannam.
Mǝthǝl kwǝthi kaaŋal kɔthɔɔthɔ.
(Luuga 15:3-7)
10 “Aŋricar ǝṯeere ajlasi ǝṯeere ṯǝthi kinyɔ nyokwɔɽony mac, nyii kwǝccǝ-ŋǝsi-mǝ ŋwɔ limeleka leeŋen lǝṯi rilli nyaamin tatap kiyǝnǝ yǝthi Papa kwiinyi kwǝṯi nanni ki-leere-na. [ 11 Kaka ninḏi-gwɔ Tɔr ṯǝthi Kwizigwunǝŋ ethisi kilǝthi kila limǝ ṯɔɔthi.] 12 Fikir kwaalɔ kwǝni ɔyɔ? Mǝ kwizi kweere ǝthi yaaŋali ruɽi-tɔthni, mindaŋ mɔŋw ṯɔɔthi kette, e-ta ŋwɔseere ṯayyalɔ yithaathɔ yir ruɽi-kwaɽiŋan-la wrii-kwunǝtǝrri ki-lundǝr-lǝ yiinalɔ, mindaŋ ŋweele ethi iccalɔ ŋga kɔthɔɔthɔ mac-a? 13 Nǝ mɔŋw inda tǝ, nyii kwɔŋǝsi andaci rerrem, ŋwaamina beṯṯen kaaŋal-gi ŋga ethi kiyala yir ruɽi-kwaɽiŋan-la wrii-kwunǝṯɔrri, yiti yɔthɔɔthɔ mac. 14 Ŋwǝṯaŋw nǝreere oro ŋǝthi ṯɔgwor ṯǝthi Papa kwiinyi mac kwǝṯi rianni ki-leere-na ethi tette kiirathalɔ tǝthi kinyɔ nyokwɔɽony.
Ethisi iɽinyacalɔ lithaathɔ.
(Luuga 17:3)
15 “Mǝŋǝ aŋgalɔ kweere ǝkkici lɔɔmɔri puɽucur, nḏi naanɔ-ŋgwɔ ǝsi ilŋithini ŋǝthi ghalṯa kuuŋun ŋaaŋa ndǝndǝn, mɔŋw niŋnaci ŋaaŋwɔ tǝ, ǝni kwɔmǝ ǝgini aŋgalɔ. 16 Laakin mɔŋweere niŋnaci ŋaaŋwɔ mac tǝ, a mɔlthanni kwette ya ndǝn lithaathɔ, ethoro shuhuud kwǝthi ŋiɽaŋal ŋa tatap ŋinḏi ethi andanni, ethisi elŋe ethaarɔŋw ŋir rerrem. 17 Mɔŋw derne ethisi niŋnaci ŋunduŋwsi tok mac tǝ, a andaci kǝniisǝ; nǝ mɔŋw derne ethisi neŋne ŋǝthi kǝniisǝ tok mac tǝ, a ruusi kaka kwette kwiti kwilŋithi Allah mac, ya ŋgwa kwǝṯi allilla ṯɔlba.
Ŋǝthisi ǝrri nǝ ŋǝthseere ǝrri mac.
Untitled design-3
18 “Nyii kwǝccǝ-ŋǝsi-mǝ ŋwɔ rerrem, ŋeere nyithak ŋǝsi kǝkki kɔnɔŋw kwurǝyu-lu, ǝri kǝkkini tok ki-leere-na, nǝ ŋǝsi kǝdu kɔnɔŋw kwurǝyu-lu ɔri kǝdinni ki-leere-na tok. 19 Ethi-ŋǝsi andaci kwokwony; mǝ leere ndǝn daŋgal-na kǝkki ŋipaŋali dɔŋw kɔnɔŋw kwurǝyu-lu mindaŋ ethi-ŋi aari kiyiiriny, ǝsi Papa kwiinyi kwǝṯi nanni ki-leere-na ǝrrici ŋunduŋwsi. 20 Na mǝr aaɽathi leere dɔŋw ndɔn ya ṯoɽol kiyiiriny-nǝ yiinyi, ǝṯiny naani deŋgen-na tok.”
Mǝthǝl kwǝthi khaḏaam kiti kǝtisi iɽinyacalɔ lithaathɔ mac.
21 Nǝ Bɔṯrɔs iila naanɔ-gwɔ Yǝcu nɔŋw uṯicǝlɔ nɔŋwɔccǝŋw, “Kweeleny mɔnyii ǝŋgɔri kweere ǝkkici lɔɔmɔri puɽucur, kwɔnyii iɽinyacalɔ nyaamin-na tha? Nyaamin-na dɔvokwɔɽonya?” 22 Nǝ Yǝcu ǝŋnici nɔŋwɔccǝŋw, “Bǝri-mǝ nyaamin-na dɔvokwɔɽony mac, laakin nyaamin-na ruɽi-ṯoɽol-la wrii nyaamin-na dɔvokwɔɽony.
23 “Ṯaŋw nɔ Ŋeeleny ŋǝthi ki-leere-naŋw aaɽanni mǝlik-gǝ kwette kwinḏi ethi iisacci yadaama yuuŋwun kǝmsu kǝthir ŋunduŋǝ-li. 24 Mɔŋw aari ibṯǝḏi ethisi iisacci, nǝr mɔlca kette kǝthir-gi kǝmsu gwuruushɔ kwir malaayiin; 25 mindaŋ mɔŋweere ǝthici ŋɔma-na mac ethi ruu, nǝ mǝlik alla waamira ethi iila ŋunduŋw kaka kwɔwaay, nǝ kwaaw kwuuŋwun tok, nǝ nyelle-ŋa kwomne-gina tatap kwǝthiŋw, ethi-mǝ ruu kɔmsu kuuŋun. 26 Nǝ khaḏaam iidǝcci mǝlik-gǝlɔ ŋwɔɽelle-na ŋwuuŋwun ŋwɔrgwɔ-ŋalɔ. Nɔŋw tuurǝccǝlɔ tur, nɔŋwɔccǝŋw, ‘Mithicǝ-nyii ṯɔgwori, nǝ nyii kwɔŋa tǝ rucci rac kwomne kwɔɔŋa ndendeṯ!’ 27 Nǝ ṯɔgwor yee mǝlik-gǝnǝ ṯǝni ŋundu, mindaŋ nɔŋw iɽinyaci kǝmsu-lɔ kuuŋun ndendeṯ, e-ta nɔŋw duŋgwǝci nɔŋweele.
28 “Laakin nǝ khaḏaama-ṯǝ ŋga kette-kette, ruu nɔŋweele, nɔŋw kaṯṯasi khaḏaama kithaathɔ kakkir-gi ŋothɽor, kǝthir-gi kǝmsu kǝthi gwuruush tok; nɔŋw kaṯṯɔ yaamin kworo nɔŋwɔccǝŋw, ‘Ruccǝ-nyii kǝmsu kiinyi!’ 29 Nǝ khaḏaam, iidǝccǝlɔ nɔŋw tuurǝccǝlɔ, nɔŋwɔccǝŋw, ‘Mithicǝ-nyii ṯɔgwori, nǝ kiŋǝtǝ rucci rac’. 30 Nɔŋw derne mindaŋ nɔŋgeele nɔŋw kaṯṯa ki-sijin-nǝ ethi naani kinanaŋw mindaŋ ethi ruwǝ kǝmsu. 31 Nǝ Yaḏaam yithaathɔ ese ŋiɽaŋali ŋa ŋimǝ ǝrrini, nǝreere aamina mac, nǝreele nǝr andaci mǝlik-gǝ kweeŋen ŋiɽaŋali ŋa tatap ŋimǝ ǝrrini. 32 Nɔŋw ɔrnɔti nɔŋwɔccǝŋw, ‘Ŋa kwir khaḏaam ŋgɔ kirtalɔŋw! Nyimǝŋǝ-thi iɽinyaci kǝmsu-lɔ kɔɔŋa ŋga tatap tugwrǝ, kaka tuurǝccǝny-gwɔlɔ tur. 33 Nǝr ɔvthanni naani-ŋa-gwɔ tok, ethi ṯɔgwor ṯɔɔŋwa tok yatha ŋaaŋwɔ duŋgwun, kaka yathɔŋgwɔ nyuŋwu ṯiinyi dɔŋgwɔŋa’. 34 Nǝ mǝlik urǝzi ṯɔgwori deddep, mindaŋ nɔŋw kaṯṯɔ khaḏaama ki-sijin-nǝ, etrii-gwɔ aavi jiizǝ kwuuŋwun mindaŋ ethi ruwǝ kǝmsu kuuŋun ndendeṯ. 35 Nǝrṯoroŋw, ǝsi-tǝ Papa kwiinyi kwǝthi ki-leere-naŋw ǝrrici ṯǝŋw kwette nyithak daŋgal-na, meere iɽinyaci aŋgal-lɔ mac ki-ṯɔgwor-na ṯɔɔŋwa rerrem.”
الأعظم في ملكوت السماوات
(مرقس 9‏:33‏-37، لوقا 9‏:46‏-48)
1 ودَنا التّلاميذُ في ذلِكَ الوَقتِ إلى يَسوعَ وسألوهُ: «مَنْ هوَ الأعظَمُ في مَلكوتِ السّماواتِ؟»
2 فدَعا يَسوعُ طِفلاً وأقامَهُ في وسَطِهِم 3 وقالَ: «الحقّ أقولُ لكُم: إنْ كُنتُم لا تَتَغيّرونَ وتَصيرونَ مِثلَ الأطفالِ، فلن تَدخُلوا مَلكوتَ السّماواتِ. 4 مَن اَتّضعَ وصارَ مِثلَ هذا الطّفلِ، فهوَ الأعظمُ في مَلكوتِ السّماواتِ. 5 ومَنْ قَبِلَ طِفلاً مِثلَهُ باَسمي يكونُ قبِلَني.
6 مَنْ أوقعَ أحَدَ هؤُلاءِ الصّغارِ المؤمنينَ بي في الخَطيئةِ، فخَيرٌ لَه أنْ يُعلّقَ في عُنُقهِ حجَرُ طَحْنٍ كبيرٍ ويُرمى في أعماقِ البحرِ. 7 الويلُ لِلعالمِ ممّا يُوقِعُ الناسَ في الخطيئةِ! ولا بُدّ أنْ يَحدُثَ ما يُوقِعُ في الخَطيئةِ، ولكنّ الويلَ لمَنْ يُسَبّبُ حُدوثَهُ!
8 فإذا أوقَعَتكَ يَدُكَ أو رِجلُكَ في الخَطيئةِ، فاَقْطَعْها وألْقِها عَنكَ، لأنّهُ خَيرٌ لكَ أنْ تَدخُلَ الحياةَ الأبديّةَ ولكَ يدٌ أو رِجلٌ واحدةٌ، مِنْ أنْ يكونَ لكَ يَدانِ ورِجلانِ وتُلقى في النّارِ الأبديّةِ. 9 وإذا أوقَعَتكَ عَينُكَ في الخَطيئةِ، فاَقلَعْها وألقِها عَنكَ، لأنّهُ خَيرٌ لكَ أنْ تَدخُلَ الحياةَ الأبديّةَ ولكَ عَينٌ واحدةٌ، مِنْ أنْ يكونَ لكَ عَينانِ وتُلقى في نارِ جَهنّمَ.
10 إيّاكُم أنْ تَحتقروا أحدًا مِنْ هَؤلاءِ الصّغارِ. أقولُ لكُم: إنّ ملائِكَتَهُم في السّماواتِ يُشاهِدونَ كُلّ حِينٍ وجهَ أبي الّذي في السّماواتِ. 11 [فاَبنُ الإنسانِ جاءَ ليُخلّصَ الهالِكينَ].
الخروف الضال
(لوقا 15‏:3‏-7)
12 «وما قولُكُم؟ إنْ كانَ لِرجلٍ مِئَةُ خَروفٍ وضَلّ واحدٌ مِنها، ألا يَترُكُ التّسعةَ والتّسعينَ في الجِبالِ ويَبحَثُ عَن الخَروفِ الضّالّ؟ 13 وإذا وجَدَهُ، ألا يَفرَحُ بِه؟ الحقّ أقولُ لكُم: إنّهُ يَفرَحُ بِه أكثرَ مِنْ فَرَحِهِ بالتّسعةِ والتّسعينَ الّتي ما ضَلّت. 14 وهكذا لا يُريدُ أبوكُمُ الّذي في السّماواتِ أنْ يَهلِكَ واحدٌ مِنْ هَؤلاءِ الصّغارِ.
التسامح الأخوي
(لوقا 17‏:3)
15 «إذا خَطِئَ أخوكَ إليكَ، فاَذهَبْ إلَيهِ وعاتِبْهُ بَينَكَ وبَينَهُ، فإذا سَمِعَ لكَ تكونُ رَبِحتَ أخاكَ. 16 وإنْ رَفَض أنْ يَسمعَ لكَ، فَخُذْ معَكَ رَجُلاً أو رَجُلينِ، حتّى تُثْبِتَ كُلّ شيءٍ بِشَهادَةِ شاهِدَينِ أو ثلاثَةٍ. 17 فإنْ رَفَضَ أنْ يَسمَعَ لهُم، فقُلْ لِلكنيسةِ، وإنْ رَفَضَ أنْ يَسمَعَ لِلكنيسةِ، فَعامِلْهُ كأنّهُ وثَنيّ أو جابي ضرائبَ. 18 الحقّ أقولُ لكُم: ما تَرْبُطونَهُ في الأرضِ يكونُ مَربوطًا في السّماءِ، وما تَحُلّونَهُ في الأرضِ يكونُ مَحلولاً في السّماءِ.
19 الحقّ أقولُ لكُم: إذا اَتّفَقَ اَثنانِ مِنكُم في الأرضِ أنْ يَطلُبا حاجةً، حَصَلا علَيها مِنْ أبي الّذي في السّماواتِ. 20 فأينَما اَجتمعَ اَثنانِ أو ثلاثَةٌ باَسمي، كُنتُ هُناكَ بَينَهُم».
مثل العبد الذي لا يغفر
21 فدَنا بُطرُسُ وقالَ لِيَسوعَ: «يا سيّدُ، كَم مرّةً يَخطَأُ إليّ أخي وأَغفِرُ لَهُ؟ أسبعَ مَرّاتٍ؟»
22 فأجابَهُ يَسوعُ: «لا سَبعَ مرّاتٍ، بل سَبعينَ مرّةً سبعَ مرّاتٍ. 23 فمَلكوتُ السّماواتِ يُشبِهُ مَلِكًا أرادَ أنْ يُحاسِبَ عَبيدَهُ. 24 فلمّا بَدَأَ يُحاسِبُهُم، جِيءَ إلَيهِ بِواحدٍ مِنهُم علَيهِ عَشَرةُ آلافِ دِرهَمٍ مِنَ الفِضّةِ. 25 وكانَ لا يَملِكُ ما يُوفي، فأمَرَ سيّدُهُ بأنْ يُباعَ هوَ واَمرأتُهُ وأولادُهُ وجميعُ ما يَملِكُ حتّى يُوفيَهُ دَينَهُ. 26 فركَعَ العبدُ لَه ساجدًا وقالَ: أمهِلني فأُوفيَكَ كُلّ ما لك علَيّ! 27 فأشفَقَ علَيهِ سيّدُهُ وأطلَقَهُ وأعفاهُ مِنَ الدّينِ. 28 ولمّا خرَجَ الرّجلُ لَقِيَ عَبْداً مِنْ أصحابِه كانَ لَه علَيهِ مئةُ دينارٍ، فأمسكَهُ بِعُنُقِهِ حتّى كادَ يَخنُقُهُ وهوَ يقولُ لَه: أوفِني ما لي علَيكَ! 29 فركَعَ صاحِبُهُ يَرجوهُ ويقولُ: أمْهِلْني، فأوفيكَ. 30 فما أرادَ، بل أخَذَهُ وألقاهُ في السّجنِ حتّى يُوفيَهُ الدّينَ.
31 ورأى العَبيدُ أصحابُهُ ما جرى، فاَستاؤوا كثيرًا وذَهَبوا وأَخْبَروا سيّدَهُم بِكُلّ ما جرى. 32 فدَعاهُ سيّدُهُ وقالَ لَه: يا عَبدَ السُوءِ! أعْفَيْتُكَ مِنْ دَينِكَ كُلّهِ، لأنّكَ رَجَوْتَني. 33 أفما كانَ يَجبُ علَيكَ أنْ تَرحَمَ صاحِبَكَ مِثلَما رحَمتُكَ؟
34 وغَضِبَ سيّدُهُ كثيرًا، فسَلّمَهُ إلى الجَلاّدينَ حتى يُوفِيَهُ كُلّ ما لَه علَيهِ. 35 هكذا يَفعَلُ بِكُم أبي السّماويّ إنْ كانَ كُلّ واحدٍ مِنكُم لا يَغفِرُ لأخيهِ مِنْ كُلّ قَلبِهِ».