Proverbs-29-25
1 Gwiŋir dega alŋa lina libur nono dilmutha dugore gi dhuŋun dha mule nono gwa liji lina limulo nono, athil iŋiriyo lidom lega dugore no. 2 Abricije gweta gweta dega ganu ŋwiŋiriye kwijo dhugore gwina gwathilgwai jaijiye galo gi dhuŋun dhina dhiŋir gi dhuŋun dha dhaice ŋeduŋw momaŋ. 3 Ŋinena athi al Masiiẖ iŋiriyo gwidom gwuŋun dhugore ko no; ŋwubiro ŋinena ulinuŋwna, Lo gwa liji lina liluiyaŋa gwimide diginy alaŋ. 4 Ŋinena dhuŋun peth dhina dhulinu kwereny dhulinu dijalimiye, di mutha dugore a gathaje uwa gwina gwo gi jitham alŋa luthi dhunijuŋw. 5 Kalo gina guthi muthuŋw dhugore a gina guthi gathajuŋw uwa gajidhedha danya ireye je galo ireye gwai je galo gwetipo gwina gwijajina ganu gi dhuŋun dha al Masiiẖ Yasuuⓐ. 6 Danya majidhe Kaloŋa, gina giro Babo gwa Kweleny gwega gwina gwan Yasuuⓐ al Masiiẖ, fikr gwai gwetipo a linyu lai letipo. 7 A minoŋ uminyul gweta gweta dagalo ganu, gwiro ŋinena al Masiiẖ ko gwuminyije gi majdh gwa Kalo. 8 Abi nyi gwarnu Yasuuⓐ al Masiiẖ gwimaro gadham ga urtedhini gan dhuŋun dhina dhiro titiganu dha Kalo, duŋwmuthineye dhuŋuna galo dhina dhabiŋaijidhai Kalo baboŋaije. 9 A Liumam majidhe Kaloŋa gi dhuŋun dha ina gwuŋun; gwiro ŋinena ulinuŋwna, Gi dhuŋun ibidha nyi gwaŋateje galo gi Liumam ganu, nyeliŋaijo jiriny juŋa. 10 A ŋwari manaŋ ko nu, Iŋiriyul dugore, Liumam lai, liji lai luŋun. 11 A ko, Orthadhul Kwelenya, nyaŋa peth lina liro Liumam; a nyiŋirijo ŋeduŋw dhugore, liji lai peth. 12 A ko Ishaⓐya gwarnu, Gwaji gwaro dhuwa gi Yassa, a gwina gwaji gwadire duŋwuthi ŋelenya gi Liumam alaŋ; dhunijo gwa Liumam gwaje dugun. 13 A Kalo gadhi dhunijo gajoinyaje iŋir gwai dugore peth, a audhaijiye galo gi dhuŋun dha imaan, danya oinyadhani gi dhuŋun dha dhunijo ŋoma ŋai ŋa Dhigirim dhina Dhiŋir.
Buulus gwuthi kuŋw dhugore ŋinena uluŋw dhuŋuna momaŋ
14 A nyi ko gwiliŋidhi momaŋ gi dhuŋun dhalo, limaguri lai, darnu nyaŋa ko loinyadhinu dhuŋun dhai dhina dhiŋir, a nyaŋa loinyadhinu liŋa gwai peth, nyuthi ŋoma ko danya ola gweta gweta dagalo ganu. 15 Abi gwoinyadhanu nyi gwimajulijo re gwai ganu dhuŋuna dhitiny, limega lai, dathaji aŋidhani gi dhuŋun dha niⓐma gwina gwidhedhiny Kalo. 16 Dinyiro gadham ga Yasuuⓐ al Masiiẖ gan Liumam, nyabiŋaijo lijo Dhuŋuna dhina Dhiŋir dha Kalo, gwiro ŋinena ŋiro ŋa gasiis di kwoŋ gwadhi garini gwa Liumam uminyini, ŋwujurini Dhigirim dhai dhina Dhiŋir. 17 A minoŋ nyi gwuthi dhuŋuna dha dhare ŋamilai Yasuuⓐ al Masiiẖ gwai gi dhuŋun ibidha dhina dhiro dha Kalo. 18 A nyi gwati gwuthi ŋoma dabiŋi gwan ŋidi ibiŋa ŋina ŋati ŋimal al Masiiẖ apai nyi gwai, dilabrico Liumam aluthi nyuni dhuŋun dhai a ŋiro ŋai no. 19 Ŋoma ŋai ŋa ⓐalaamaat a dhuŋun dhai dhina dhathalije lijo galo dir, ŋoma ŋai ŋa Dhigirim dha Kalo; di gi Urushaliim a kalo gina gijaijo galo Illiiriikuun nyi gwimabiŋaijo lijo Dhuŋuna dhina Dhiŋir dha al Masiiẖ momaŋ. 20 Abi nyi gwijo momaŋ dabiŋaijo lijo Dhuŋuna dhina Dhiŋir minoŋ, gwati gwiro kalo gina giman jiriny ja al Masiiẖ abiŋini, dathinyi aico gi dhugul alaŋ dha kwiji gwiter no. 21 Abi gwiro ŋinena ulinuŋwna, Liji lina lati limadiŋini dhuŋuna dhuŋun no laji laŋa; a lina lati limadiŋini no laji laliŋa.
Dhuŋun dhina dhuthi Buulus dhan gwidom gwuŋun
22 A gi dhuŋun ibidha ko nyi gwimekajini ŋwamun ŋwoinyadho dila dagalo. 23 Abi ŋinena athinyi uthi kaloŋa gi ŋwen ibiŋwa manaŋ no, abi nyi gwuthi uminyuŋw gwuleny jidhileo ibija joinyadho dinyila dagalo. 24 Maji minyela Asbaaniya, nyi gwila dagalo; ŋinena uthiny dhunijuŋw dajaŋa gi ela gwiny, a nyaŋa liny geta gi dhai dinyela mine, ada alŋa limaje galo kwereny gwitiny. 25 Abi ŋinena nyi gwela Urushaliim dupijo lijo lina liŋir didirel ŋiro. 26 Ŋinena liji la Makiduuniya a Akhaaya limiŋir dugore didhedha lijo ŋida lina liŋir didirel lina lati luthi ŋida no lina lo gi Urushaliim. 27 Liŋir dugore dilapai dhuŋuna ibidha; aluthi gamja degen. Ŋinena ada Liumam limaicaijiye ŋediŋa lai gi ŋidi ŋegen ŋina ŋiro ŋa Dhigirim dhuŋun, dhaudhi degen dilupijo ŋiro gi ŋidi ŋina ŋiro ŋa aŋinu ko. 28 A maji minyi meaje ŋiro ibiŋa, a minyil khithimijo fruuta ibigwa, a nyi gwila dagalo nyela Asbaaniya. 29 A nyi gwiliŋidhi darnu maji minyila dagalo, nyila gwoinyadhinu baraka gwa Dhuŋun dhina Dhiŋir dha al Masiiẖ. 30 Nyi gwothaijaje galo, limega lai, jiriny jai ja Kweleny gwina gwan Yasuuⓐ al Masiiẖ, a uminyi gwa Dhigirim, dilapaijiye ŋiro gi abiŋaije Kaloŋa gwalo gwan nyi di Kalo. 31 Dinyi ubirini degen lina lati luminyi no gi Yahuudiiya; a di ŋiro ŋiny ŋina ŋuthiny ŋan Urushaliim uminyini gi liji lina liŋir didirel. 32 Dinyila dagalo iŋir gwai dhugore dhuŋun dhai dhina dhibupo Kalo, dilgathajiye uwa. 33 Kalo ga audhaijiye galo gaje dagalo peth. Amiin.
aza 15
1 ŋofḏana deŋgeri-na leni lifirli eḏi zi meci leni lajila ki ṯəmna-na, eḏere iɽi rɔgwɽɔ-na reri mac; 2 lere lere deŋgeri-na, er zi iɽi-na liḏaḏu eḏi zi errizi ŋizaw, eḏi zi ŋi firlaci ŋeḏre la ŋeŋen. 3 kaka Kwruztu ŋundu kwende kweṯiɽi rɔgwɽɔ-na ruŋwun; lakin, kaka luḏinar gwu, ŋaruŋw: yufulu yeṯir yi ɔllɔ ŋaŋwu yimɔ iideḏa nyuŋwu nana. 4 kaka ŋa ŋuluḏina kerreny, ner zi lɔ eḏi ŋi ilŋiiḏini nyuŋwuzi, mindaŋ mer zi orti ŋeḏi ṯukwurmɔṯana ṯeḏi lizi, na ŋeḏi ṯimeca ṯimɔ zi Allah inḏeḏa ki lomur ṯa kla, er firlaḏa la eḏi kikindeci ṯəkiza ṯeri kizen kirem. 5 eḏi Allah weṯi zi meci eḏi kwurmɔṯani, na weṯi zi firlazi la tɔk, meci ŋaŋwuzi eḏi kiɽmiḏi ŋiɽaŋal-na, kaka amɽa ŋazi gwu Kwruztu kweni Yecu ṯugwor ṯi ṯutuput, 6 mindaŋ ma eḏi ŋuma eḏi nii Allah-na duŋw li, ṯɔgwɽɔ ṯi ṯutuput, wir Allah na Papa kweḏi Kweleny kweri kweni Yecu Kwruztu.
7 eṯi zi kiṯici rugwori liḏaḏu kaka kiṯicaŋazi gwu Kwruztu ṯugwori ṯuŋwun, eḏi ŋi nii Allah-na. 8 kaka andicaŋazi gwu ŋwu: Kwruztu kwumorɔ kaḏaam keḏi kla leṯi miḏa kuruu keḏi ṯuɽuna ŋwuḏɽunya eḏi zi ruwece lu ŋirlalu ŋeḏi Allah, mindaŋ eḏi miḏeḏa ṯikitaḏa la timer inḏeḏa papaŋwuzi, 9 mindaŋ ma lizi lir umam tɔk er ma nii Allah-na ŋiɽaŋal ŋi ŋeḏi ŋimɽi ŋuŋun. kaka luḏinar gwu, ŋaruŋw:
ŋwu ṯaŋwu enyortaḏa ŋaŋwu ki lizi-na lir umam,
enyi iɽezi yiriny yɔŋwa;
10 ner aruŋw tɔk:
eti nyeŋlena, ŋaŋa lir umam, lizi li luŋwun;
11 ner aruŋw tɔk:
eṯortaḏa Kwelenyi, ŋaŋa lir umam tatap,
na eḏi lizi tatap ortaḏa ŋunduŋwu;
12 na izaya aruŋw tɔk:
ṯufu ṯeḏi yazzi-ŋa tinḏi eḏila,
ŋgwa kwudiɽi eḏi miḏa ŋelenyi ŋeḏi lizi lir umam;
a kla lir umam er kete təkiza kizen duŋgwun-na.
13 eḏi Allah weḏi təkiza kizen urezi ŋaŋwuzi tinyiŋlana, na ŋiɽena təmna ṯi-na ṯalu, mindaŋ ma ṯamḏalu purpur ki ṯəkiza-na kizen ŋuma ŋi ŋeḏi Ṯigɽim ṯirlinelu ter.
buuluz muŋw dedi lizi ŋiɽaŋal ŋi ŋeḏi juwab kwuŋwun
14 nyi kwilŋiicaŋazi ki ṯugwor-na ṯinyi, lieŋgeri linyi, eḏaruŋw, ŋaŋa a limureni ŋizana ŋi, na ṯilŋiiḏina ṯi tɔk, na eṯeḏi ŋuma eḏi meciḏizina ŋiɽaŋal ŋi ŋizaw. 15 ŋimɔ ŋazi loce ŋifirli beṯen ŋɔkwɔ eḏi ŋi ṯiŋayini, kaka inḏeḏa nyi gwu Allah ṯimeca ṯeḏi ŋimɽi ŋuŋun. 16 eḏorɔ kiziiz keḏi Yecu Kwruztu nani gwu lizi lir umam, ki ŋɔḏɽor-na ŋeḏi injiil weḏi Allah. nyi kwunaŋna lizi lir umam eḏorɔ kaka karama keṯəmi Allah-na, kaka enir gwu lirlinelu ter Ṯigɽim ṯi ṯirlinelu ter. 17 ŋwu ṯa, nenyeḏi ŋuma eḏellini eḏi Kwruztu-na kweni Yecu ŋɔḏɽor ŋi ŋinyi ŋeḏi Allah. 18 nyi kwubonye eḏi zi andazi ŋeḏi kwɔmne ṯuɽuk kwumɔ Kwruztu erri duŋgwinyi ŋgi, eḏi mulḏa lizi lir umam eḏinyici ŋunduŋwu nana, ŋiɽaŋal ŋi ŋinyi na ŋɔḏɽor ŋi ŋinyi tɔk, 19 na kwɔmne gi kwir ŋilim kweṯir gi liŋɽi, ŋuma ŋi-na ŋeḏi Ṯigɽim ṯirlinelu ter. ṯaŋwu nenyi rikaḏa ezir lu tatap urzaliim ŋgi mindaŋ menyi upaḏi al yarkun, kwandiza ŋiɽaŋali ŋizaw ŋeḏi Kwruztu dap dap kezir wa tatap. 20 nyi kwiri zurum eḏefici ezir tatap ŋiɽaŋali ŋizaw ŋir injiil, iti mer gwu neŋne kinna yiriny yeḏi Kwruztu mac, kaka iti naŋna nyi gwu mac eḏaci ki ṯugwagiza la ṯeḏi kwizi kwir ter, lakin kaka luḏinar gwu, ŋaruŋw:
21 kla liti limer zi andaci ŋeni ŋundu mac, linde liri leze ŋunduŋwu,
na kla liti limɔ zi neŋne mac, linde liri le zi elŋece.
ray rinaŋna zi buuluz eḏi ri ele
22 ki ŋiɽaŋal-na ŋu eṯir nyi kireḏi ŋwamin ŋwuru eḏila nani ŋa gwu. 23 lakin kirem, kaka iti inḏa nyi gwu ezir kwokwony mac kunuŋ eḏi gwu aki ŋɔḏɽor ŋu, na kaka eṯi nyi gwu orɔ zurum yiḏleyu yuru eḏila nani ŋa gwu, 24 nyi kwaki kizen eḏi raŋḏa ŋaŋwuzi ki ṯay la menyele azbaanya, mindaŋ menyi nani ŋirin-na ŋɔkwɔ ŋami ŋaŋa li ta, er nyi ma kete ki ṯay. 25 nyi ŋgwu ṯa kwinḏi kirem urzaliim kwɔmne gi eḏi zi gi meci leni lirlinelu ter eḏi Kwruztu-na. 26 kaka amir gwu-na kla leḏi makḏunyaŋw, na leḏi akayaŋw, eḏizinḏeḏa kwɔmne kweḏi kla lir luway ki lizi-na leni lirlinelu ter urzaliim; 27 ner amina eḏizerrici ŋu, kaka eḏir gwu keni kəmzu ŋunduŋali; kaka ma gwu lizi lir umam oɽmaṯi ŋunduŋali ki ṯortaḏa-na ṯeḏi rigɽim reŋen, ŋwu ṯa, ner ofḏani deŋgen-na eḏi zi meci kwɔmne gi kweḏi yaŋna. 28 mindaŋ menyji ṯimaca ŋiɽaŋali ŋu kwɔmne gi kwumer zi uzici, e ŋazi ma ṯamḏu eḏele azbaanya. 29 na ŋilŋiicanyji rac eḏaruŋw, menyila daŋgalu ta, enyila ṯortaḏa ṯi turena dedep ṯeḏi Kwruztu.
30 nyi kworacaŋazi, lieŋgeri linyi, Kweleny ŋgi kweri kweni Yecu Kwruztu, na ṯamɽa ṯi ṯeḏi Ṯigɽim ṯirlinelu ter, eḏoɽmaṯi nyi gi teter, eḏerici nyuŋwu Allah ki yiriny, 31 mindaŋ enyji kilaḏa leḏi yahuḏiiyaŋw liti leḏi ṯəmna mac, mindaŋ tɔk eḏi ŋɔḏɽor ŋinyi ŋeḏi urzaliimŋw əmi lizi-na leni lirlinelu ter, 32 na ṯaŋwu enyila daŋgalu, menyi Allah emnici, ṯinyiŋla ṯi-na, er kaṯu wəŋ duŋw li. 33 eḏi Allah weḏi ŋiɽena nani daŋgal-na tatap. emba.