Yasuuⓐ dina juŋw gi je ganu ja Biilaaṯus, gwina gwiro mudiir gwa Ruumiya
1 Aldiralaŋ peth, alodhadha di Biilaaṯus. 2 Alje dinugejie, alarnu, Anaŋa libujo kwijo ibigwa dugeje lijo, ŋwari lati limejo Ges̱aruŋw no, ŋwarnu gwiro al Masiiẖ gwiren gwina gwiro Malik. 3 A Biilaaṯus othaije galo, ŋwaici, Ŋa gwiro Malik gwa Yahuud a? Ŋwabiŋaijo, ŋwaici, Ŋa gwarnu nyi gwiro. 4 A Biilaaṯus abiŋaijo lelenya la gusus a liji peth, ŋwulaici, Nyi gwati gwibujo dhuŋuna dhike kwiji ibigwa no. 5 Albikani dugore, alarnu, Gwathi lagaje lijo ganu, athuŋw alimiye lijo peth lina liro Yahuud gi Jaliil kwereny, ŋwubari ŋwila mina.
Yasuuⓐ dina juŋw gi je ganu ja Hiiruudus
6 Dina ma Biilaaṯus diŋini dhuŋuna dha Jaliil, ŋwulothaije galo, ŋwari gwaliŋa ada gwimaro gweta gwa Jaliil. 7 A dina muŋwliŋa darnu gwiro kwiji gwa mudiiriiya gwa Hiiruudus, ŋwukeje di Hiiruudus gwina gwijo Urushaliim ko gi lamun ibile. 8 Dina ma Hiiruudus aŋa Yasuuⓐuŋw, ŋwiŋir dhugore gwuleny; ŋinena athuŋw bupe daŋa ro ŋwamun ŋwola ganu, ŋinena diŋinuŋw dhuŋuna dhoinyadho dugun; ŋwubari duŋw aŋa ŋiro ŋina ŋipiŋipa ŋina ŋathuŋwulapai. 9 Ŋwothaije galo dhuŋun dhai dhoinyadho; athibi Yasuuⓐ abiŋaijo no. 10 A leleny la gusus a jathib dhunalaŋ, anugejie gwuleny. 11 A Hiiruudusŋa akejuma ejigur yai yuŋun, al gwapai gwidera, alguke kiraŋa gina giŋir gwuleny, aldhiŋa di Biilaaṯus manaŋ. 12 A Biilaaṯusŋa Hiiruudus gwai alro ŋimedhiga gi lamun ibile, ŋinena ŋediŋa likajiyo ganu kwereny.
Biilaaṯus, Baaraabaas a Yasuuⓐ
13 A dina ma Biilaaṯus urnie lelenya la gusus a leleny liter a liji, 14 ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Nyaŋa limodhadha kwijo ibigwa diginy, nyarnu gwugejo lijo; a nyi gwimadiŋini dhuŋuna peth gi je ganu dagalo, athinyibibujo dhuŋuna dhetipo dhina dhiro ŋinena abiŋanyana no. 15 Athi Hiiruudus bujo ko no; gwimuŋw wureja dega. Gwati gwimapai dhuŋuna dha dhirinya no. 16 Gwinyipi, nyi guda galo, ŋwela. 17 (Dhuŋun dhegen dhijo dhina dhathildhai guda kwijo galo gwetipo gi lamun la ŋidwa.) 18 Albure gwula peth, alarnu, Udhul kwijo ibigwa, jibigudujo Baaraabaasuŋw galo. 19 (Baaraabaas gwiro kwiji gwina gwijil ŋura liji lai liter, ŋwurinyie dhimar, albigeta karkon.) 20 Biilaaṯus gwuminyu diguda Yasuuⓐuŋw galo, ŋwulabiŋaijo manaŋ. 21 Albure gwula, alarnu, Rinyiul gi lure alaŋ lina limaliganu, rinyiul gi lure alaŋ lina limaliganu. 22 Ŋwulabiŋaijo ŋwamun ganu thiril, ŋwulaici, Abi gwapaŋa gwina gwike? Nyi gwati gwibujo dhuŋuna dugun dha dhirinya no. Gwinyipi, nyi guda galo, ŋwela. 23 Albure gwula gwuleny, alari gwalrinya gi lure alaŋ lina limaliganu. A dhuŋun dhegen a dha leleny la gusus dhinyi. 24 A Biilaaṯus arnu dhuŋun dhina dhibupilo dhaji dhuthi je ganu. 25 Ŋwulbigudujo kwijo galo gwina gwibupilo, gwina gwijo karkon gi dhuŋun dha ŋura a dha dhirinyie dhimar; ŋwulbidhedha Yasuuⓐuŋw, ŋwari lapai dhuŋuna dhina dhibupilo.
Rinyini gwa Yasuuⓐ gi lure alaŋ lina limaliganu
26 A dina udhilo, almutha Simⓐaanuŋw, gwina gwiro Gerawaani, gwiludhi kedho, alupe lure lina limaliganu, ŋwapa, ŋwulgwuje Yasuuⓐuŋw. 27 A liji gwuje loinyadho, a la lina laro gwuleny, alrunijo. 28 Abi Yasuuⓐ urla degen, ŋwulaici, Nyera nyai nya Urushaliim, athanyil runijo no, nyabironani gi lidom lalo, nya runijo keleŋa galo. 29 Aŋadhul, ŋwamun ŋwaji ŋwila ŋwina ŋwauŋw liji arnu, La liŋir dugore lina liro ŋwudum, aliŋir dugore lina lati liliŋidhi keleŋa no, a lina luthi ju athathilbiro keleŋa no. 30 A liji ari alabiŋaijo amarigena, allaici, Acajije; alabiŋaijo ŋwena, allaici, Girbadhijilo galo. 31 Ada limathapai dhuŋuna ibidha mathi kwari udho no, abi laji lapaŋa muŋwudhe? 32 Alodha lijo liter ko ram lina lapo dhuŋuna dhina dhike, alari lallirinya. 33 A mal obani kalo gina gan Guna, allalije ŋwure alaŋ ŋwina ŋwimaliganu liji lai lina like, a gweta jadha gi limera la dhoi dhina dhiro dhiŋir, a gweta jadha gi limera la dhoi dhina dhiro dhour. 34 A Yasuuⓐ arnu, Babo, dhudhanu ganu degen. Lati liliŋidhi dhuŋuna dhina dhapilo no. Aldhuriye ciraŋ jai juŋun, alligugini. 35 A liji dhuna, altejo je, anidhagirini lina liro leleny ko, alarnu, Gwathigilaŋiye lijo liter. Ada gwimaro al Masiiẖ, gwina gwirujo Kalo ter, abricul ŋwugilaŋiye gwidom gwuŋun. 36 A gwi ejigur ko akejuma, athil ela dugun, alari gwaldhedha khall. 37 Alaici, Ada ŋa gwimaro Malik gwa Yahuud, gilaŋiyo gwidom gwuŋa. 38 Dhuŋun ko dhulinu giralaŋ dha Yuunaaniyiin a dha Ruumaani a dha Yahuud dhina dharnu, malik gwa yahuud gwiro ibigwa . 39 A kwiji gweta gwina gwike lo, gwina gwalijilo gi lure alaŋ, ŋwaici, Ŋa gwati gwiro al Masiiẖ na? Gilaŋiyo gwidom gwuŋa, jigilaŋiye ko. 40 Abi gwiter ŋeŋira, ŋwaici, Au gwati gwidhenyo Kaloŋa na? ŋinena apaŋa jiza jiro ŋinena juŋun. 41 Jiŋir dega; ŋinena apida dhuŋuna dhina dhike; athuŋwbapo dhuŋuna dhina dhike no. 42 Ŋwabiŋaijo Yasuuⓐuŋw, ŋwaici, Kweleny gwai, aŋidhaniny maji ma ŋa ila kidhila guŋa. 43 A Yasuuⓐ abiŋaijo, ŋwaici, Titiganu nyi gwa gwaicaŋanu, Dalaje Firduus ŋinenaŋina.
Ai gwa Yasuuⓐ
44 Saaⓐa jiro die‐a‐ram, a gidhila peth rimi ganu di saaⓐa ro thiril. 45 A aŋin iludhe, a kiraŋ ga hekal dhiriadhini ganu. 46 A Yasuuⓐ ure gwula, ŋwarnu, Babo, nyi gwa gwidhedhaŋa dhigirima dhiny; a dina muŋw are minoŋ, ŋwudhiŋa dhigirima dhuŋun. 47 Dina ma zabith aŋa dhuŋuna ibidhe duthi je ganu, ŋwumajidhe Kaloŋa, ŋwarnu, Titiganu kwiji ibigwa gwiro kwiji gwina gwiŋir. 48 A liji peth aŋa dhuŋuna duthi je ganu lina lauradhi liduŋw dilaŋa, alpini gi jabaŋ ganu, alaurai. 49 A liji peth lina liliŋidhi Yasuuⓐuŋw, a la lina ligwudhilai Jaliil, aldhuna romine, alaŋa dhuŋuna peth.
Gwurcini gwa Yasuuⓐ
50 A kwiji gweta je gwina gwan Yuusuf, gwina gwiro kwiji gwa juriya gwiro kwiji gwina gwiŋir, athuŋwapai dhuŋuna dhina dhiŋir. 51 (Athuŋw uminyu dhuŋuna dhegen dhina dharildhai dha dhi Yasuuⓐ ai no), gwiro kwiji gwa Ar Raama, gwina gwiro len leta la Yahuud; a ŋeda ko gwathidhunijo gidhileo ga Kalo. 52 A kwiji ibigwa ela di Biilaaṯus, ŋwothaije galo, ŋwari gwuŋwdhedha aŋina ya Yasuuⓐ. 53 Ŋwuleja galo, ŋwumiri nono kiraŋ gai, ŋwugwurce kimu gina gurinya kolya ganu, gati gigwurcina kwijo gwetipo kwereny no. 54 Lamun ibile liro lamun ladhi jarima ŋida, a lamun la Sabith ari ŋwure ganu. 55 A la ko, lina lidhilai Jaliil, algwuje, alaŋa kimu, alaŋa aŋina yuŋun dildhire akwai. 56 Alaurai duna, algeta ŋela momaŋ ŋina ŋiro gwudhurul, a gi lamun la Sabith algatho uwa gi dhuŋun dha naamuus.
aza 23
Yecu muŋw nani ki yey-na yeḏi bilaaṯuz, kwir muḏiir kwuruḏi ruumiya
1 ṯaŋwu, ner diɽela tatap duŋw ner muloce bilaaṯuzŋw. 2 ner naŋni eḏi rarmaḏa, ner eca ŋwu: nyiŋa liminḏa kworu ŋgwu kworlice lizi leri rugwori, kweṯinyji ṯinyini eḏinḏeḏa kwelenyi kweni gezar ṯulba, kwaruŋw, nyi kwiri kweni Kwruztu, kwir Kweleny. 3 na bilaaṯuz uṯizelu nuŋw eca ŋwu: a kwiri manja Kweleny kweḏi yahuuḏ a? nuŋw eŋnici nuŋw eca ŋwu: a kwami andazuŋw. 4 na bilaaṯuz andaci lelenyi leḏi yiziiz, ŋwuduŋw ŋi, nuŋw zi eca ŋwu: nyi kwende kwinḏaca kworu ŋgwu kaṯiya kere. 5 ner ermiḏeḏa-na ner eca ŋwu: ṯilŋiiḏina ṯuŋwun ṯeṯ ugwumini lizi leḏi yahuḏiiyaŋw tatap; kerreny nuŋw zi andaci leḏi jaliilŋw, na kirem keni, kezir wu tɔk.
Yecu muŋw nani ki yey-na yeḏi hiruuḏuz
6 na bilaaṯuz neŋne mer eca, jaliil, ta, nuŋw zi uṯizelu nuŋw zi eca ŋwu: kwor ŋgwu kwiri kwete kweḏi jaliilŋw a? 7 mer andaci mer eca ŋwu: kwiri kweḏi ŋeleny ŋeḏi hiruuḏuz-ŋa, nuŋw ṯiŋa nani gwu hiruuḏuz, kaka nanuŋw gwu urzaliim ki lomur ta kla. 8 ma hiruuḏuz eze Yecuŋw ta, nuŋw amina beṯen, kaka eṯuŋw gwu naŋnini eḏinḏa, niŋnaŋw gwu ŋiɽaŋali ŋitezir ŋeṯir zi andaci ŋeni ŋundu, akuŋw gwu kizen tɔk eḏ izaci yilima yere yeṯuŋw zi erri. 9 ŋwu ṯa, nuŋw utizi ŋiɽaŋal ŋi lu ŋitezir. na Yecu nani ṯirṯir. 10 na leleny leḏi yiziiz rilli keṯɔk, na lor leṯizilŋiiḏini kuruu-na, ner rarmaḏa tuctuc. 11 na hiruuḏuz-ŋa ruze luŋw orṯa yi wuŋwun; ner erri ŋidiny ner oɽaci yireṯi yizaw beten, nuŋw eɽizi bilaaṯuzŋw. 12 kerreny ta, na bilaaṯuz-ŋa luweḏizana hiruuḏuz gi, ta ner ta amiḏi ki lomur la ṯa kla.
bilaaṯuz-ŋa Yecu gi na barabbaaz tɔk
13 na bilaaṯuz raza lelenyi ledi yiziiz duŋw lijowiṯ li, lizi li rac. 14 nuŋw zi eca ŋwu: a limulocanyi kworu ŋgwu, kweti gi aru ŋwu, kweṯorlilici lizi rugwori; menyi dedricelu ki yey-na yalu ta, na kwende kwumer inḏaci ŋiɽaŋali ŋere ŋiki ŋari ŋa ŋi, kweṯerri ŋwu ŋwu. 15 nezi hiruuḏuz ere inḏa tɔk mac, kaka eɽicaŋw gwu nyuŋwuzi. nuŋw ere erri ŋiɽaŋali ŋere mac eḏi ŋi iɽinyaḏa. 16 ŋwu ṯa ŋwu, kwenyipii zɔṯ gi ta, nyi ṯa efrici. 17 kaka ki iid-na, eṯir əkizi muḏiira kizen eḏi zi ruca mabuuza kwete, kweṯirnaŋni.
18 lakin ner miḏiḏi kwola tuc, ner eca ŋwu: mulḏi kworu ŋgwu kiṯay, enyji kedica barabbaazŋw. 19 kwunderṯa kwukitar ki zijin-na, kaka kitaŋw gwu ḏimya biḏin gi, ki meḏiina-na. 20 nezi bilaaṯuz andaci kwokwony, naŋnaŋw gwu eḏefrici Yecuŋw. 21 ner miḏiḏi kwola, ner eca ŋwu: ṯigreḏi ŋwuɽi la ŋwuɽmɔḏalu a gwu eɽenye. 22 nuŋw zi uṯizelu kwokwony, na nyamin orɔ-na ṯɔɽɔl, nuŋw zi nyi eca ŋwu: aḏa kwerruŋw kwiki? nyi kwende kwinḏa kwɔmne kwere kwiki kweḏi gi iɽinyaḏa. kwenyipii ta, nyi ṯa efrici. 23 lakin ner upina ŋumma ŋi ŋumma ŋi, naŋnar gwu ŋunduŋwu eḏay ki ŋwuɽi la ŋwuɽmḏalu. ner ofiḏaḏa kwurna gi. 24 nezi bilaaṯuz ellici amra eḏi zi erri kaka ŋinaŋnarzi. 25 nuŋw kedi kworu kwukitar ki zijin kaka kitaŋw gwu ḏimya biḏin gi, kwuṯizergelu. lakin nuŋw zi emnizi eḏizerrizi Yecuŋw ŋir kaka ŋinaŋnar zi.
Yecu ki ṯay ṯinḏi kezir weni kurkony ya kalfari
26 limulḏu ŋwi ki ṯay la, ner miḏa kworu kwete kweni zimaan, kweḏi ezir weni geyrawaan kwuṯaŋa wuḏeri, ner allaci ŋunduŋwu ŋwuɽi ŋwumalliḏina eḏizapi, nuŋw ŋi kwaḏiḏa Yecuŋw. 27 na lizi luru kwakiḏalu ŋwuduŋw, law li-na, lari kwola ŋwunda ŋwunda. 28 lakin nezi Yecu orlaḏa nana, nuŋw zi eca ŋwu: nyira nyeḏi urzaliimŋw, eṯir nyi ariḏi mac; ariḏir rɔgwɽɔ ralu, ariḏir nyoru nyalu keni. 29 izarṯi, ŋwamin ŋwa ŋwinḏi ŋwer ŋi eca lorumi ŋwu: a leni lamina, yari yi tɔk yiti yilŋiidi mac, na yədu yiti yiɽe tɔk mac. 30 er naŋni eḏeca yayinu ŋwu: acizarnyjelu; eḏeca ŋwunderi ŋwu: kwuɽbeḏrinyjelu. 31 kaka mer zi errici kwaɽi kwigla ŋwu, er ma errici kwaɽi kwunḏu aḏa?
Yecu ki ŋwuɽi la ŋwuɽmɔḏalu
32 ner mulɔ lizi nden tɔk liki rugwori Yecu ŋali, eḏi li ele eḏi zi eɽenye. 33 mindaŋ mer miḏaḏi kezir weni kurkony, ner zi gwu ṯigreḏa ki ŋwuɽi la ŋwuɽmɔḏalu; kla liki ner zi kəmi ki yəni, kwete ki ṯii ṯeḏi mini, na kwete ki ṯii ṯeḏi ŋogwur. 34 na Yecu eca ṯernyin ŋwu: Papa, iɽnyacazelu, kaka ṯimḏir gwu ŋiɽaŋali ŋerrer zi. ner kanni yireṯi yuŋwun, ner yi ṯuɽi. 35 na lizi rilli eḏ icaci; lakin na lijowiṯ erre luŋw, laruŋw: eṯi zi kwizimini ŋgwu kileḏi lir ter; eḏuŋw emba kileḏini, muŋw orɔ Kwruztu kweḏi Allah, kwicaŋw-na. 36 na orṯa erre luŋw tɔk, ner ila nanuŋw gwu eḏi ṯiŋaci ŋaw ŋola. 37 ner eca ŋwu: ma orɔ Kweleny kweḏi yahuuḏ, kileḏi ṯi rɔgwɽɔ rɔŋwa. 38 na ŋiɽaŋal lɔḏine kindala ŋeni ŋwu: kwunderṯa ŋgwu kwir Kweleny kweḏi yahuuḏ.
39 na kwete kwiki ṯugwori, kwallinarli ŋwuɽi la, ermici Yecuŋw, nuŋw eca ŋwu: a ti kwiru Kwruztu manya? kileḏe rɔgwɽɔ rɔŋwa na nyuŋwuzi tɔk. 40 na kwuḏaḏu kirnyaḏa, nuŋw eca ŋwu: a kwiti kwuṯinya Allah manya? a kwiri pa ŋgwu kwunanir ki hukm-na wutuput. 41 a kwamindi emba nani nyiŋa ki hukm-na, kaka afindi gwu ujra wir kaka weŋgindafi, ŋiɽaŋal ŋi ŋimindi zi erri. na kwor ŋgwu, nuŋw ere erri kwɔmne kwere kwiki mac. 42 nuŋw eca ŋwu: Yecu, kiḏayinanyi ma ila ŋuma ŋi ŋeḏi ŋeleny ŋɔŋa. 43 nuŋw eca ŋwu: nyi kwecaŋa ma ŋwa rerem, a kwindi nani aŋwunu kezir-na wizaw nden tɔk.
ŋiɽany ŋeḏi Yecu
44 na zaa orɔ kaka wri-kwuɽen kaŋwuna, na kirim aɽaḏi kezir tatap ndɔm ndɔm mindaŋ ma zaa orɔ ṯɔɽɔl kirakalu, 45 na fori kweḏi aŋwun ay; na kireṯ keḏi heykal diɽaŋinina. 46 na Yecu ofna ŋuma ŋi, nuŋw aru ŋwu: Papa, nyi kwɔŋa ketice ṯigɽima ṯinyi ki rii-na rɔŋwa. muŋw zi andazi ṯa ŋu, muŋw alani wəŋ. 47 ma rayiiz weḏi orṯa ruɽi-ṯuḏni inḏa ŋiɽaŋali ŋimɔ rɔtɔ ŋwu, nuŋw ortaḏa Allah nuŋw aru ŋwu: kwor ŋgwu kwende kweḏi ŋarḏa ŋere. 48 na ŋwuduŋw tatap, ŋwumɔ rayḏiza eḏ izaci, eze ŋiɽaŋali ŋimɔ rɔtɔ ŋwu, ner pini lurdum ner aɽa duənu. 49 na kla lirir li ŋumaḏi, law li likwaḏiḏi jaliil, lirli tuk eḏ izaci.
ṯaniḏa ṯeḏi Yecu
50 nuŋw nani kwor kwete kweni kwizaw, kwofḏana tɔk, kwir kwijowiṯ kweḏi majliz, kweni yuzif, 51 kweḏi ayin weḏi yahuuḏ weni ar raama; kwunde kwir kwudirna ŋiɽaŋali ŋeŋen ki zeyria-na, naŋnar zi eḏi zi erri, nuŋw eni kwetəkizi ŋelenyi ŋeḏi Allah kizen tɔk. 52 nuŋw ele nani gwu bilaaṯuz, nuŋw utizi aŋna yi lu weḏi Yecu. 53 nuŋw dapizalu, nuŋw pezi kireṯi nana kimri-na, nuŋw aniḏa ki ṯimamu-na, tipiiḏir ki liiɽi-na ṯiti ṯaniḏir gwu kwere kinna mac. 54 na lamin orɔ kla leḏi ogwumlu, na zabiṯ adiḏi. 55 na law kwaḏiḏa, linḏir li jaliil, ner eze ṯimamu, na aŋna wuŋwun wunani ḏa ḏa. 56 ner aɽi ner lagiza kwuḏɽula, ner daɽmaḏa ŋila tɔk.
ki lamin leḏi zabiṯ, ner ere ogwumlu mac, kaka eṯir gwu miḏa kuruu.