aza 18
gaaḏi kete kiti kofḏana mac
1 nuŋw zi andaci ŋiŋerɔŋwa eḏi zi baŋaci ŋeni ŋofḏana er ariri ki yiriny, eḏere ajili rugwori-na mac. 2 nuŋw zi eca ŋwu: gaaḏi kinani kete kayin wete, keṯi kete zeyria, eṯuŋw ere ṯenye Allah mac, eṯuŋw ajili lizi li-na cige-cigep. 3 na kwaw nani kwete kayin wa tɔk. eṯuŋw ele nanuŋw gwu, eṯuŋw eca ŋwu: kitizanyi zeyria kwofḏana, nyi ṯinyinizi ŋgwa kweti nyi urreḏa-na. 4 eṯuŋw derne ḏuṯ, mindaŋ lamin lete nuŋw ari ṯugwor ṯi-na ŋwu: iti ṯinya nyi Allah mac, ajilanyi lizi li-na tɔk, 5 lakin, kaka menyi gwu kweḏel ŋgwu urreḏa-na beṯen, eḏi nyi pa ṯinyinizi ŋgwana kweṯ urreḏa ŋunduŋwu-na. na kwe nyi erri kɔdɔŋori kɔdɔŋori, mindaŋ nyi muli. 6 na Kweleny eca ŋwu: kitizar zi yey ŋandizazi gaaḏi ŋgu kiti kofḏana mac. 7 e ṯa ezi Allah ere izaci ŋiɽaŋali kla licaŋw zi-na manya, leṯari ki yiriny kaŋwun kaŋwun, kulu kulu? wunaŋnazi eḏi zi ɽindaŋnelu lelu tuk a? 8 nyi kwecaŋazi ma ŋwa, lɔŋw zi izaci ŋiɽaŋali fitak. lakin, ma Tor teḏi kwizigwunaŋ ila, ti fa ta kaṯazi ṯəmna ki ṯurmun-na?
kwufarzi-ŋa kwor gi kweṯallila ṯulba
9 ner nani lete leṯellinizi rɔgwɽɔ reŋen, leṯarini ŋwu: nyiŋa lofḏana; leṯizi ajilazi liḏaḏu. nezi Yecu andaci ṯiŋerɔŋwa, nuŋw zi eca ŋwu: 10 lor nden liṯaŋi ki heykal-na eḏi gwu ari ki yiriny; kwete kwir kwufarzi, na kwuḏaḏu kweṯallila ṯulba. 11 na kwufarzi rilli, nuŋw arina ki yiriny ki ṯugwor-na, nuŋw aru ŋwu: Allah, nyi kwecaŋa zukran, kaka iti ur nyi gwu kaka loru liḏaḏu mac, lir ḏalim, liti lofḏana mac, lir lijin tɔk, ya kaka kworu ŋgwu kweṯallila ṯulba. 12 nyi kweṯala eḏneya rii nyamin nyiɽen ki uzbuwa tatap, nyi kweṯinḏeḏa Allah kwete kweḏi wri kweḏi kwɔmne tatap kweṯinyi eḏi. 13 na ŋgwa kweṯallila ṯulba rilli ter kwɔkwɔ, nuŋw ere dimi yey eḏi baŋḏa lerya la mac, nuŋw ipii kwurdum, nuŋw aru ŋwu: Allah, iinenyi ṯugwori-na, kaka kii nyi gwu tugwori. 14 nyi kwecaŋazi ma ŋwa, kwor ŋgwa muŋw oɽi deŋgen, ŋwu oɽi kwumɔ Allah ruzi kwirlalu ki ṯugwor-na eḏi kwor la kwuḏaḏu. ma kwete nyiḏak ellini ki rɔgwɽɔ ṯa ŋwu, er ṯa ruzi kwɔkwɽeny. muŋw ṯa ejilini ki rɔgwɽɔ kwere, ŋwu ṯa orɔ kwer piŋi.
Yecu kwortaḏi nyelle nyɔkwɽeny
15 ner mulḏi nyelle nyɔkwɽeny nanuŋw gwu eḏi zi kekite rii nana. mezi limeḏgen inḏa ner zi ermici. 16 nezi Yecu ornuti nanuŋw gwu, nuŋw eca limeḏgen ŋwu: efricer nyelle nyɔkwɽeny eḏila nani nyi gwu; eṯi zi ṯinyina mac; kaka aɽinarzi gwu kla leḏi ŋeleny ŋeḏi Allah. 17 nyi kwecaŋazi ma ŋwa rerem, muŋw ere amina kwere eḏi ruzi Allah Kweleny mac, kaka eṯi gwu tor tɔkwɽeny ami ruzuŋw, ŋwu ere enḏi ki ŋeleny-na ḏuṯ.
kamal kete kir kwurṯu kinaŋna ŋimiiḏa ŋeṯinanniḏa dɔk
18 na kwijowiṯ kwete utizi Yecuŋw lu, nuŋw eca ŋwu: muallim, a kwiri kwizaw; aḏa kwiri kwenyerri mindaŋ eḏi ma miḏa ŋimiiḏa ŋiaŋ, ŋeṯinanniḏa dɔk? 19 na Yecu eca ŋwu: a kwɔḏɔ kwecenyi kwizana? kwende kwere kwizaw illa Allah ṯuɽuk. 20 ŋilŋiiḏiŋazi ŋeḏi kuruu, ŋaru ŋwu: eṯi zi ere erri ŋir ŋijin mac; eṯere eɽenye kwizi kwere mac; eṯere nyimi mac; eṯere orɔ zahuuḏ kwir kwəluŋ kweḏi kwizi kwere mac; eṯ iɽi ṯarnyalu ŋwuzi-na, lanyalu gi. 21 nuŋw eca ŋwu: ŋiɽaŋal ŋu tatap ŋimiḏinyji ŋɔgɔŋ ŋi yey yelu tuk, mindaŋ kirem kwumorɔ. 22 mezi Yecu neŋne ta, nuŋw eca ŋwu: kwiiracaŋa kwutuput. inḏi liṯa kwɔmne tatap kweḏi ŋa, a kannaci luwaya ta, a ma afi ŋurṯua ŋownina kilerena. ila, enyi roma. 23 muŋw zi neŋne ŋu ta, na ṯugwor kaṯu kwrɔp, kaka roḏuŋw gwu kwurṯn beṯe-beṯen.
ṯaŋrica ṯeḏi ŋurṯu ṯeḏi ŋuma eḏi ṯinyini lizi eḏenḏi ki ŋeleny-na ŋeḏi Allah
24 na Yecu izani ŋgwa kwir kwurṯu, nuŋw zi eca ŋwu: ŋende ŋiri eyin eḏi lizi leḏi ŋurṯua enḏi ki ŋeleny-na ŋeḏi Allah. 25 kamla keŋgi ru lu wet ṯu ṯi-na ṯeḏi libri, eḏi kwor la kwir kwurṯu kweŋgenḏi ki ŋeleny-na ŋeḏi Allah. 26 na kla limezi neŋne aru ŋwu: na eyaŋa liri lani kilaw? 27 nuŋw zi eca ŋwu: ŋiɽaŋal ŋeṯi firlaṯa lizi eḏi zi erri, eṯi zi ṯa Allah erre lu wet. 28 na buṯruz eca ŋwu: na nyiŋa liṯaya pa kwɔmne lu kweri tatap, ner ŋa romi. 29 nuŋw zi eca ŋwu: nyi kwecaŋazi ma ŋwa rerem, ma kwizi kwere ṯaya duənuŋw lu, ya kwulen, ya lieŋgen, ya ṯernyin, ya lenyin, ya nyiɽŋeyin, ŋiɽaŋal ŋi ŋeḏi ŋeleny ŋeḏi Allah ta, 30 ŋwu afa kwɔmne kwir nyamin-na nyitezir ki lomur ṯa klu, na ki ŋwomur ŋwila, ŋimiiḏa ŋeṯinanniḏa dɔk.
Yecu kwandiza kwokwony ŋeḏi ŋiɽany ŋuŋun ŋinḏi
31 nuŋw zi mulɔ lir wri-kwuɽen, nuŋw zi eca ŋwu: a kwer ele urzaliim, mindaŋ a ŋiɽaŋal rataḏi tatap ŋuluḏizi liɽi ŋeḏi Tor teḏi kwizigwunaŋ. 32 kaka ŋwumiḏinizi gwu lir umam, er ṯecici, er erre luŋw ŋuduri ŋuduri, er unyinya nana. 33 er ipii zɔṯ gi, er eɽenye, mindaŋ ma ŋwamin ṯɔɽɔl ere ŋwu diɽi. 34 ner ureŋni ŋu uraŋ; nezi ŋiɽaŋal ŋu lucineḏa, ner zi ṯime ŋimɔŋw zi andaci.
ṯafrina ṯeḏi yey yeḏi kwunduŋ kwete
35 muŋw ilizi ezir weni ariiha keṯɔk ta, na kwor kwir kwunduŋ nanalu ki ṯay kəni kwukitaza yerge la. 36 muŋw neŋnaci ŋwuduŋw ŋwuṯemḏu, nuŋw zi eca ŋwu: aḏa kwiri manuŋ? 37 ner eca ŋwu: Yecu kwiri pa ŋgwu, ŋgwa kweḏi nazraŋw, kwuṯemḏi. 38 nuŋw ofna nuŋw aru ŋwu: Yecu, kwir Tor teḏi dauḏ-ŋa, iinenyi ṯa ṯugwor-na. 39 ner ermici kla ṯoɽu ṯi la, ner eca ŋwu: nani pet. lakin, nuŋw zi ma keni kiɽezi rerec, nuŋw aru ŋwu: Tor teḏi dauḏ-ŋa, iinenyi ṯugwor-na. 40 na Yecu rilli krip, nuŋw zi eca ŋwu: mulicarnyi ṯi. mindaŋ muŋw ilici keṯɔk, nuŋw uṯizelu, nuŋw eca ŋwu: 41 a kwunaŋna nyi eḏerrizi ŋaŋwu aḏa? nuŋw eca ŋwu: Kweleny, eḏi nyi ṯa afri yey-na. 42 na Yecu eca ŋwu: eḏir ma afri-na. ṯəmna ṯɔŋwa ṯimɔ ŋa zəwi. 43 nuŋw afri yey-na tuc, nuŋw kwakiḏaḏa lu, kwuniya Allah-na ŋiniṯ ŋi. mezi lizi tatap eze, ner ortaḏa Allah tɔk.
Gadhi gina gike
1 Ŋwulabiŋaijo odaije gwai gwiro minoŋ, ŋwulaici, Aram liji peth lathilabiŋaijo Kaloŋa ŋwamun peth, athil mulo nono no. 2 Ŋwulaici, Gadhi geta gijo gi len leta, gina gati gathidhenya Kaloŋa no, athuŋw muna lijo ganu. 3 A kwa gweta je gi len ibile gwina gwiro gwinina; ŋwela dugun, ŋwaici, Urudhije ganu, ŋekajo kwijo gwina gwikiana gwai. 4 Ŋwubidoinya ŋwamun coŋ; ŋwubaji ŋwabiŋini gi dhugor ganu dhuŋun, ŋwarnu, Nyi gwati gwathidhenya Kaloŋa no, nyi muna lijo ganu. 5 Abi kwa ibigwa gwathinyabiŋiye gigina, linyil ura ganu kwiji gwai gwina gwikil gwai, dathinyi muliye nono dila diginy gigina no. 6 A Kweleny arnu, Diŋinul dhuŋuna dha gadhi gina gike. 7 A Kalo gati gaji dhedha lijo jiza lina likil liji lai luŋun lina luŋwuluthini ganu, lina lathabiŋaijo aŋina a gile na? A minoŋ ada gimaji ina lijo lina likil lai. 8 Nyi gwa gwabiŋaijaje, ŋajaici, Laji luŋwuldhedha jiza babraŋ, abi maji ma Ŋari ŋa liji ila, ŋabuje imaan mina kidhila a?
Farriisi a kwiji gwina gwathimeje
9 Ŋwulodaije coŋ degen lina lathare gi dugor ganu degen liŋir, aldoinya lijo liter, ŋwulaici, 10 Liji ram liludhi hekal dabiŋaijo Kaloŋa; gweta gwiro Farriisi, a gweta gwiro kwiji gwa dhimeje. 11 A Farriisi dhuna cucun, ŋwabiŋaijo Kaloŋa gi dhugor dhuŋun, ŋwaici, Kalo, nyi gwiŋirijaŋa dhugore; nyi gwati gwiro ŋinena liji liter no lina lathiŋiŋiriye lijo, a lina lati lathapai dhuŋuna dhina dhiŋir no, a lina lathiwal laio, athinyi rui ŋinena kwiji ibigwa gwina gwathimeje no. 12 Nyi gwathije jamu ŋwamun ram ŋwa asbuuⓐ peth, athinyimeje ŋida ŋina ŋiro die ŋa ŋidi peth ŋina ŋuthinyilo. 13 A kwiji gwina gwathimeje dhuna romine, athuŋw baŋadhalaŋ gi Sama no, ŋwubipini gi jabaŋ ganu, ŋwarnu, Kalo, inudhiny gwina gwiro kwiji gwina gwike. 14 Nyi gwa gwabiŋaijaje, ŋajaici, Kwiji ibigwa gwulo dunu dugun, a Kalo aŋa diŋirani kwiji ibigwe gwiter. Liji peth lina lathiro lipilipa gi lidom legen gwiren, laji lajalo murulaŋ; abi lina lathiro litilitiny gi lidom legen gwiren, laji laro lipilipa.
Yasuuⓐ gwibarikiyo keleŋa gina gitigitiny
15 A liji upijo keleŋa gina giro ŋwugur ko, alari guŋwulmini; abi dina mal calmiz aŋa, allekajo. 16 Albi Yasuuⓐ urnie, ŋwari lela dugun, ŋwulaici, Abricul keleŋa gina gitigitiny alila diginy, athanyal ekajo no; liji lina lathije kidhila ga Kalo liro minoŋ. 17 Titiganu nyi gwa gwacaijinu, Kwiji gwina gwati gwuminyi gidhileo ga Kalo gwiro ŋinena ŋari ŋina ŋitiny no gwati gwanuni gatur no.
Midhe gwortal a dhuŋun dhina dhibur dha ŋeleny ŋa ŋidi ŋina ŋuthilo
18 A kweleny gweta othaije galo, ŋwaici, Muⓐallim gwai gwina gwiŋir, nyi gwapaŋa nyibimidhe gwortal? 19 A Yasuuⓐ abiŋaijo, ŋwaici, Kworaŋ ŋa barnu nyi gwiŋir? Kwiji gwate gwetipo gwina gwiŋir no, abi Kalo giro getipo gina giŋir. 20 Ŋa gwiliŋidhi dhuŋuna dha naamuus dhina dharnu, Athaŋa wuli kwaio gwa kwiji gwiter no, athaŋa rinyio dhimar no, athaŋa rui gwuram no, athaŋa abiŋudhi kwiji gwiter dhuŋuna dhina dhiro ŋidhuŋun no, neyo babuŋw gwuŋa a nana gwuŋa. 21 Ŋwarnu, Nyi gwathapai dhuŋuna ibidha peth ro ŋinena riny gwitiny. 22 Dina ma Yasuuⓐ diŋini dhuŋuna ibidhe, ŋwabiŋaijo, ŋwaici, Ŋidi ŋeta ŋoma ŋina ŋati ŋapaŋalo no. Ili ŋida peth ŋina ŋuthaŋalo, ŋa dhedha lijo gwarush lina lati luthi ŋida no; abi ŋa gwaji gwuthi ŋida ŋoinyadho gi Sama; ŋabila, nyi gwuje. 23 Dina muŋwdiŋini dhuŋuna ibidhe, ŋwujalo murulaŋ gi dhugor ganu; gwuthi ŋida ŋoinyadho gwuleny. 24 Dina ma Yasuuⓐ aŋa darnu gwijalo murulaŋ, ŋwarnu, Dhuŋun dha dhuni kidhila ga Kalo dhathenaijo lijo ganu lina luthi ŋida ŋoinyadho. 25 Gwijanu galo edeny di kamila uni gi lubiro la ibra, di kwiji uni kidhila ga Kalo gwina gwuthi ŋida ŋoinyadho. 26 A liji lina lidiŋinu alarnu, Eiŋa luthi ŋoma lagilaŋ? 27 Ŋwubarnu, Kalo guthi ŋoma gapai dhuŋuna dhina dhati dhuthi ŋoma dha liji apai no. 28 A Buṯrus abiŋaijo, ŋwaici, Abi anaŋa ligathanu ŋida ŋuri peth ŋalgwuje. 29 Ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Titiganu nyi gwa gwacaijinu, Kwiji gwate gwina gwimagathana duna gwuŋun, i nana, i babo, i limegen, i kwa gwuŋun, i keleŋa gwan gidhila ga Kalo, 30 gwina gwati gwapai ŋida ŋoinyadhanu kidhila ibiga no, a kidhila gina gaji gila gwatigwamidhe gwortal.
Yasuuⓐ gwabiŋu dhuŋuna dha ai gwuŋun ŋwamun ganu thiril
31 Ŋwodhadha calmiz ter jina jiro die‐a‐ram, ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Aŋadhul, anaŋa la liludhi Urushaliim, a dhuŋun peth dhina dhulo nebiŋa lai dhan Ŋari ŋa liji dhaji dhameajini. 32 A ŋanugejie gi Liumam, a ŋanidhagirini, a ŋalure ŋina, a ŋal gwoginya nono. 33 A ŋalpi laical lai, a ŋal rinya; a ma ŋwamun ro thiril ŋadire manaŋ. 34 Athilbi liŋidhi dhuŋuna ibidhe dhetipo no; a dhuŋun ibidhe dhigilibicinu degen, athil liŋidhi dhuŋuna dhina dhabiŋuŋw no.
Yasuuⓐ gwiŋiriyo kwijo nono gwina gwirima gi je
35 Muŋw doga Ariiẖa, a kwiji gweta je dhai kuni gwina gwirima gi je, athuŋw othaije lijo galo ŋidi ŋai. 36 A dina diŋinuŋw lijo loinyadho dimadhina galo, ŋwulothaije galo, ŋwari gwaliŋa darnu dhuŋun dha dhaŋ dhiro. 37 Alarnu, Yasuuⓐ gwa Naas̱ira gwa gwimadhinadhaŋa galo. 38 Ŋwure gwula, ŋwarnu, Yasuuⓐ, gwina gwiro Ŋari ŋa Daawud, inudhiny. 39 A liji ekajo lina limadhinu, alari gwajalo jigwoiny; ŋwuburani gwula, ŋwarnu, Ŋari ŋai ŋa Daawud, inudhiny. 40 A Yasuuⓐ dhuna, ŋwulabiŋaijo ŋwari gwalodha algwela dugun; a dina muŋwela githo, ŋwothaije galo, 41 ŋwaici, Au gwara nyi gwaŋupijaŋa? Ŋwarnu, Kweleny gwai, nyi gwara gwure je ganu manaŋ. 42 A Yasuuⓐ abiŋaijo, ŋwaici, Daŋudhi galo; imaan gwuŋa gwimaŋa iŋiriye nono. 43 Ŋwundaŋadhadha ganu, ŋwugwuje, ŋwumajidhe Kaloŋa. A dina ma liji peth aŋa dhuŋuna ibidhe, alorthadha Kaloŋa.