درهم الأرملة
(مرقس 12‏:41‏-44)
1 وتطَلّعَ يَسوعُ فرَأى الأغنياءَ يُلقُونَ تَبَرّعاتِهِم في صُندوقِ الهَيكَلِ. 2 ورأى أيضًا أرمَلةً مِسكينةً تُلقي فيهِ دِرهَمينِ، 3 فقالَ: «الحقّ أقولُ لكُم: هذِهِ الأرمَلةُ الفَقيرةُ ألقَت أكثَرَ مِمّا ألقاهُ الآخَرونَ كُلّهُم. 4 فَهُم ألقَوا في الصّندوقِ مِنَ الفائِضِ عَنْ حاجاتِهِم. وأمّا هيَ، فمِنْ حاجَتِها ألقَت كُلّ ما تَملِكُ لمَعيشَتِها».
خراب الهيكل ونهاية العالم
(متى 24‏:1‏-14، مرقس 13‏:1‏-13)
5 وتَحدّثَ بَعضُهُم كيفَ أنّ الهَيكَلَ مُزَيّنٌ بِالحِجارَةِ البَديعةِ وتُحفِ النذورِ، فقالَ يَسوعُ: 6 «ستَجيءُ أيّامٌ لَنْ يُتركَ فيها مِمّا تُشاهِدونَهُ حجَرٌ على حجَرٍ، بل يُهدَمُ كُلّهُ».
7 فسألوهُ: «متى يَحدُثُ هذا، يا مُعَلّمُ؟ وما هيَ العلامَةُ التي تَدُلّ على قُربِ حُدوثِهِ؟» 8 فأجابَ: «اَنتَبِهوا لِئَلاّ يُضَلّلَكُم أحَدٌ! سيَجيءُ كثيرٌ مِنَ النّاسِ مُنتَحِلينَ اَسمي، فَيقولونَ: أنا هوَ! وحانَ الوقتُ! فلا تَتبَعوهُم. 9 وإذا سَمِعْتُم بأخبارِ الحُروبِ والثوراتِ فلا تَفزَعوا، لأنّ هذا لا بُدّ أنْ يَحدُثَ في أوّلِ الأمرِ ولكِنْ لا تكونُ الآخِرَةُ بَعدُ».
10 وقالَ يَسوعُ: «سَتقومُ أُمّةٌ على أُمّةٍ ومَمْلكَةٌ على مَمْلكَةٍ، 11 وتقَعُ زَلازِلُ شَديدةٌ، وتَحدُثُ أَوبئَةٌ ومجاعاتٌ في أماكِنَ كثيرةٍ، وتَجري أحداثٌ مُخيفَةٌ، وتَظهَرُ علاماتٌ هائِلةٌ في السّماءِ. 12 وقَبْلَ هذا كُلّهِ، يَعتَقِلُكُمُ النّاسُ ويَضطَهِدونَكُم ويُسْلِمونَكُم إلى المجامِعِ والسّجونِ ويَسوقونَكُم إلى المُلوكِ والحُكّامِ مِنْ أجلِ اَسمي. 13 ويكونُ هذا فُرصَةً لكُم، تَشهَدونَ فيها لِلبِشارةِ. 14 ولا تَهتَمّوا كيفَ تُدافِعونَ عَنْ أنفُسِكُم، 15 لأنّي سأُعطيكُم مِنَ الكلامِ والحِكمةِ ما يَعجِزُ جميعُ خُصومِكُم عَنْ رَدّهِ أو نَقضِهِ. 16 وسيُسَلّمُكُم والدوكُم وإخوتُكُم وأقرباؤُكُم وأصدقاؤُكُم أنفسُهُم إلى الحُكّامِ، ويَقتُلونَ مِنكُم، 17 ويُبغِضُكُم جميعُ النّاسِ مِنْ أجلِ اَسمي. 18 ولكِنْ شَعْرةٌ واحدةٌ مِنْ رؤُوسِكُم لا تقَعُ. 19 وبِثَباتِكُم تَخلُصونَ.
خراب أورشليم ومجيء ابن الإنسان
(متى 24‏:15‏-31، مرقس 13‏:14‏-27)
20 «فإذا رأيتُم أُورُشليمَ تُحاصِرُها الجُيوشُ، فاَعلَموا أنّ خَرابَها قَريبٌ. 21 فمَنْ كانَ في اليهودِيّةِ فلْيَهرُبْ إلى الجبالِ، ومَنْ كانَ في المدينةِ فلْيَخرُجْ مِنها، ومَنْ كانَ في الحُقولِ فلا يَدخُلْ إلى المدينةِ، 22 لأنّ هذِهِ أيّامُ نَقمَةٍ يَتِمّ فيها كُلّ ما جاءَ في الكُتُبِ المُقدّسَةِ. 23 الوَيلُ لِلحَبالى والمُرضِعاتِ في تِلكَ الأيّامِ! فستَنزِلُ النَكبةُ على هذا البَلَدِ وغَضَبُ اللهِ على هذا الشّعبِ، 24 فيَسقُطونَ بِحَدّ السّيفِ، ويُؤخَذونَ أسرى في جَميعِ الأُمَمِ، ويَدوسُ الوَثَنيّونَ أُورُشليمَ إلى أنْ يَتِمّ زَمانُهُم.
25 وستَظهَرُ عَلاماتٌ في الشّمسِ والقَمَرِ والنّجومِ، ويُصيبُ الأُمَمَ في الأرضِ قَلَقٌ شَديدٌ ورُعبٌ مِنْ ضَجيجِ البحرِ واَضطِرابِ الأمواجِ. 26 ويَسقُطُ النّاسُ مِنَ الخَوفِ ومِنِ اَنتظارِ ما سَيحِلّ بالعالَمِ، لأنّ قوّاتِ السّماءِ تَتزَعزَعُ. 27 وفي ذلِكَ الحِينِ يَرى النّاسُ اَبنَ الإنسانِ آتيًا في سحابةٍ بِكُلّ عِزّةٍ وجَلالٍ. 28 وإذا بَدأَتْ تَتِمّ هذِهِ الحوادِثُ، قِفوا واَرْفَعوا رُؤُوسَكُم لأنّ خلاصَكُم قَريبٌ».
مثل شجرة التين
(متى 24‏:32‏-35، مرقس 13‏:28‏-31)
29 وقالَ هذا المثَلَ: «اَنظُروا إلى شجَرَةِ التّينِ وسائِرِ الأشجارِ. 30 فإذا أوْرَقَت، عرَفتُم أنّ الصّيفَ قَريبٌ. 31 وكذلِكَ إذا رأيتُم هذِهِ الأحداثَ وقَعَت، فاَعلَموا أنّ مَلكوتَ اللهِ قَريبٌ. 32 الحقّ أقولُ لكُم: لَنْ يَنقَضي هذا الجِيلُ حتى يَتِمّ هذا كُلّهُ. 33 السّماءُ والأرضُ تَزولانِ وكلامي لَن يَزولَ.
ضرورة الانتباه
34 «اَنتَبهوا لِئَلاّ تَنشَغِلَ قُلوبُكُم بالخَمرةِ والسّكرِ وهُمومِ الدّنيا، فيُباغِتَكُم ذلِكَ اليومُ، 35 لأنّهُ كالفَخّ يُطبِقُ على سكّانِ الأرضِ كُلّهِم. 36 فاَسهَروا وصلّوا في كُلّ حينٍ، حتى تَقدِروا أن تَنجُوا مِنْ كُلّ ما سَيَحدُثُ، وتَقِفوا أمامَ اَبنِ الإنسانِ».
37 وكانَ يَسوعُ في النّهارِ يُعَلّمُ في الهَيكَلِ، وعِندَ المساءِ يخرُجُ لِيَبيتَ في جبَلِ الزّيتونِ. 38 وكانَ الشّعبُ كُلّهُ يُبكّرُ إلَيهِ في الهَيكَلِ ليَسمَعَ كلامَهُ.
aza 21
haḏiya weḏi kwaw kwir kweḏel
1 na Yecu baŋḏala nuŋw icaci lizi lir lurṯu, likeṯi haḏiya weŋen kazzina-na keḏi heykal. 2 ta nuŋw eze kweḏela kwete kwir kwuway cakicagi, kwukeṯi rarifa riɽen. 3 nuŋw zi eca ŋwu: nyi kwecaŋazi ma ŋwa rerem, kweḏel ŋgwu kwir kwuway, kwumɔkaṯu kwuṯemḏelu kweḏi kla tatap limɔkatu kazzina-na; 4 kaka keṯer gwu tatap kweḏi ŋurṯu ŋeŋen, lakin kwaw ŋgwu kweḏi ŋuway ŋuŋun, tatap kweḏuŋwi.
Yecu kwandiza ŋiɽya ŋi ŋeḏi ṯikiraza lu ṯeḏi heykal
5 mer zi andazi lɔkwɔ ŋeḏi heykal, ṯowcina ṯi ṯuŋwun, yal yi yizaw nana, nuŋw zi eca ŋwu: 6 ŋeḏi kwɔmne ŋgwu kwizaŋa, ŋwamin ŋwa ŋwinḏi a ŋi kal kere ere urgwuḏi mac; yifaḏa lu faṯ faṯ. 7 ner uṯizelu, ner eca ŋwu: muallim, ŋiɽaŋal ŋu ŋinḏi eḏenḏa ṯacaŋ? na aḏa kwinḏi eḏorɔ mindaŋ ma kwɔmne ŋgwu naŋni eḏi rataḏi? 8 nuŋw zi eca ŋwu: aŋraḏir er ŋazi ere lere ṯugwudazi eḏaki ṯay pir mac, kaka inḏir gwu eḏila luru yiriny yi yinyi, er aru ŋwu: nyi kwiri ṯa ŋgwu, na lomur limadiḏi. eṯi zi kwaḏaḏi kla mac. 9 mezi neŋne ŋeḏi ṯuwən, na təmbalnina ṯɔk, eṯi ṯinya mac, eṯere afri rugwori mac; ŋinḏi eḏenḏa, lakin er ere rataḏi kinna mac.
10 nuŋw zi eca ŋwu: lizi linḏi eḏ ofaḏa lizi lir ter, a ŋeleny ofaḏa ŋelenyi ŋir ter; 11 a ureyu rigini; ezi yaŋwu ye yu tɔrtɔr kezir were were, a kimeṯ enḏa kiki beṯen tɔk; er inḏa kwɔmne tɔk kweḏi gi ṯenye ṯeṯec; er eze kwɔmne kweḏi lerena tɔk kwupa kwuminni. 12 lakin, iti enḏi ŋiɽaŋal ŋu kinna mac, er ŋazi kete rii nana, er ŋazi owɽi yeye, er ŋazi mulḏa ki limajma-na, ki zijin-na tɔk; er ŋazi mulḏa ki leleny, ki limuḏiir, kaka roḏa ŋa gwu leḏi yiriny yinyi. 13 ŋalu ŋir ṯa kinaŋw ki lomur la kla, eḏi ŋi unḏizi ŋiɽaŋali ki. 14 ŋwu ṯa, kitizar ŋiɽaŋali ŋu yey, eḏi zi ere enji ŋwoɽa-na kerreny mac eḏi zi andazi. 15 kaka roḏi nyi gwu, kwinḏi ŋazi eḏinḏeḏa runyu eḏi zi andazi ŋeḏi yeyna, mindaŋ na leṯi ŋazi ɔpipiḏacelu, er ŋazi ere eḏici ŋuma mac eḏi zi rii ya eḏi zi ermiḏeḏa nana tɔk mac. 16 er ŋazi bɔŋwḏi lir rarnyalu-ŋa lanyalu ŋali, lir ŋali ŋiaŋga, lizi li-na lalu rac, na limaḏgalu, er ŋazi kete lɔkwɔ kaṯi eḏendinye. 17 er ŋazi uwezi tatap, kaka roḏu ŋa gwu leḏi yiriny yinyi. 18 lakin na owɽu weḏi ŋwoɽa ŋwalu ere kiraḏa lu were mac. 19 kwurmɔṯazar rɔgwɽɔ mindaŋ a əgini ŋimiiḏa ŋir rerem.
20 ma eze ŋwufeɽera ŋwumɔ rikaḏa urzaliimŋw lu, ezi ta elŋece rac eḏaruŋw, lomur klu mi, lim ani ila luŋwun leḏi tikiraḏa lu. 21 linani yahuḏiiya, eḏir afra yayinu nana na kla linani ki meḏiina-na, eḏir ru, na linani par kwuḏer, eḏir ere enḏi ki meḏiina-na mac. 22 kaka nani gwu lomur linḏi li jiiza eḏi zi gwu enḏi-na, er rataḏi tatap ŋuluḏina. 23 enna, ezi ṯurfa enḏiḏa ṯupak kla leni liiḏa, ya leṯ iɽi nyelle tɔk, ki ŋwamin ŋwa, kaka nani gwu ṯurfa ṯupa kezir wu, na hukm wifirli, ki lizi-na klu tɔk. 24 er ipiḏi yalala yi, er irdi; er zi mulḏa ŋuwaya ezir nana tatap; a lizi leḏi umam ruta urzaliimŋw lu, mindaŋ a ŋwomur ŋweḏi umam ṯimayini.
25 a alaama ijini kaŋwun, ki owa tɔk, rorum tɔk; a ṯurfa enḏida ṯurmun nana ndendeṯ; kaka iti ilŋiicar gwu ŋiɽaŋali ezir mac, kaka ma gwu rujul upuna ŋuma ŋi, kiiru gi, 26 a lizi ere keṯini wəŋ mac ŋiḏeny ŋi, kaka ṯinyar gwu ŋiɽaŋal ŋi ŋedi kwɔmne kwinḏi ki ṯurmun-na; kaka inḏi gwu ŋuma ŋupa ŋedi lere eḏi rigini. 27 ta er ma eze Toru teḏi kwizigwunaŋ tinḏi ki lebleṯ-na, ŋuma ŋi, ŋiniṯ ŋi ŋupa ŋiminni. 28 ma ŋazi ŋiɽaŋal ŋu naŋni eḏenḏiḏa, rillir titir, a dima ŋwoɽala, kaka inḏi gwu lomur leḏi ṯalliḏiza ṯalu.
ṯireca eḏaŋraḏa ŋama-ŋaman
29 nuŋw zi andaci ŋiŋerɔŋwa, nuŋw zi eca ŋwu: eti ketize ŋiɽaŋali yey ŋeḏi kwoḏa, yaɽi yi tatap. 30 mer ru-na kurfu-kurfuk, mezeze, ezi ta elŋece rac, ari, kiɽa ŋgu nii kwum ani adiḏi. 31 ŋwu ṯa ŋwu, ma inḏa kwɔmne ŋgwu kwindi eḏ iŋna, a elŋe eḏaru ŋwu: ŋeleny ŋeḏi Allah ŋimadiḏi adi adi. 32 emba, nyi kwecaŋazi ma ŋwa, a lizi leḏi ŋelŋe ŋu ŋutuput, er ere ay mac mindaŋ ma kwɔmne ŋgwu tatap errini. 33 a lere-ŋa ureyu yi ernine, lakin a ŋiɽaŋal ŋinyi ere ernine ḏuṯ.
34 deŋniṯiner eḏaŋrani ki rɔgwɽɔ; eṯi riimeḏi ŋwoɽa-na mezi ṯibaḏa ŋeḏi rɔgwɽɔ ralu, ṯurulela ṯi, na ṯaŋrica ṯeḏi kwɔmne kweḏi ṯurmun, a ta lamin kla iidezi ŋaŋwuzi dip kaka kiɽbin. 35 kaka inḏi gwu lamin kla eḏi zi ilica tatap kezir wanda gwu ṯurmun. 36 ŋwu ṯa ŋwu, eṯ icazi ki ṯay, eṯariri ki yiriny dɔk dɔk, mindaŋ ma inḏa ŋuma eḏ arṯiḏa ṯurfa lu kḏu tatap ṯinḏi; mindaŋ a rillazi Toru lu teḏi kwizigwunaŋ ki yey-na.
37 eṯuŋw zi ilŋiiḏini ki heykal-na; mindaŋ ma kilikelu orɔ, eṯuŋw ele kayin weni zeyṯuun eḏi gwu inḏirini. 38 na eṯi lizi ila nanuŋw gwu ŋurpana tutuk ki heykal-na, eḏi niŋnaci ŋiɽaŋali ŋeṯuŋw zi anandazi.