قيامة المسيح
1 أُذَكّرُكُم، أيّها الإخوَةُ، بِالبِشارَةِ التي حَمَلتُها إلَيكُم وقَبِلتُموها ولا تَزالونَ ثابِتينَ علَيها، 2 وبِها تَخلُصونَ إذا حَفِظتُموها كما بَشّرْتُكم بِها، وإلاّ فأنتُم آمَنتُم باطِلاً.
3 سلّمْتُ إلَيكُم قَبلَ كُلّ شيءٍ ما تَلَقّيتُهُ، وهوَ أنّ المَسيحَ ماتَ مِنْ أجلِ خَطايانا كما جاءَ في الكتُبِ، 4 وأنّهُ دُفِنَ وقامَ في اليومِ الثّالثِ كما جاءَ في الكُتُبِ، 5 وأنّهُ ظهَرَ لِبُطرُسَ ثُمّ لِلرّسُلِ الاثنَي عشَرَ، 6 ثُمّ ظهَرَ لأكثَرَ مِنْ خَمسِ مِئةِ أَخٍ معًا لا يَزالُ مُعظَمُهُم حيّا وبَعضُهُم ماتوا، 7 ثُمّ ظهَرَ لِـيَعقوبَ، ثُمّ لِجَميعِ الرّسُلِ، 8 حتى ظَهَرَ لي آخِرًا أنا أيضًا كأنّي سِقْطٌ.
9 فما أنا إلاّ أصغَرُ الرّسُلِ، ولا أحسَبُ نَفسي أهلاً لأنْ يَدعوَني أحَدٌ رَسولاً لأنّي اَضطَهَدتُ كنيسةَ اللهِ، 10 وبِنِعمَةِ اللهِ أنا ما أنا علَيهِ الآنَ، ونِعمَتُهُ علَيّ ما كانَت باطِلَةً، بَلْ إنّي جاهَدتُ أكثَرَ مِنْ سائِرِ الرّسُلِ كُلّهِم، وما أنا الذي جاهَدتُ، بَلْ نِعمَةُ اللهِ التي هِيَ مَعي. 11 أكُنتُ أنا أم كانُوا هُم، هذا ما نُبَشّرُ بِه وهذا ما بِه آمَنتُم.
قيامة الأموات
12 وما دُمنا نُبَشّرُ بأنّ المَسيحَ قامَ مِنْ بَينِ الأمواتِ، فكيفَ يَقولُ بَعضُكُم إنّ الأمواتَ لا يَقومونَ؟ 13 إنْ كانَ الأمواتُ لا يَقومونَ، فالمَسيحُ ما قامَ أيضًا. 14 وإنْ كانَ المَسيحُ ما قامَ، فتَبشيرُنا باطِلٌ وإيمانُكُم باطِلٌ، 15 بَلْ نكونُ شُهودَ الزّورِ على اللهِ، لأنّنا شَهِدْنا على اللهِ أنّهُ أقامَ المَسيحَ وهوَ ما أقامَهُ، إنْ كانَ الأمواتُ لا يَقومونَ. 16 فإذا كانوا لا يَقومونَ، فالمَسيحُ ما قامَ أيضًا. 17 وإذا كانَ المَسيحُ ما قامَ، فإيمانُكُم باطِلٌ وأنتُم بَعدُ في خَطاياكُم. 18 وكذلِكَ الذينَ ماتوا في المَسيحِ هَلَكوا. 19 وإذا كانَ رَجاؤُنا في المَسيحِ لا يَتَعَدّى هذِهِ الحياةَ، فنَحنُ أشقى النّاسِ جميعًا.
20 لكِنّ الحقيقَةَ هِيَ أنّ المَسيحَ قامَ مِنْ بَينِ الأمواتِ هوَ بِكرُ مَنْ قامَ مِنْ رُقادِ المَوتِ. 21 فالمَوتُ كانَ على يَدِ إنسانٍ، وعلى يَدِ إنسانٍ تكونُ قيامَةُ الأمواتِ. 22 وكما يَموتُ جميعُ النّاسِ في آدمَ، فكذلِكَ هُم في المَسيحِ سَيحيَوْنَ،
23 ولكِنْ كُلّ واحدٍ حسَبَ رُتبَتِه. فالمَسيحُ أوّلاً لأنّهُ البِكرُ، ثُمّ الذينَ هُمْ للمَسيحِ عِندَ مَجيئِهِ. 24 ويكونُ المُنتَهى حينَ يُسَلّمُ المَسيحُ المُلْكَ إلى اللهِ الآبِ بَعدَ أنْ يُبـيدَ كُلّ رئاسَةٍ وكُلّ سُلطَةٍ وقُوّةٍ. 25 فلا بُدّ لَه أنْ يَملِكَ حتى يَضَعَ جميعَ أعدائِهِ تَحتَ قدَمَيهِ. 26 والموتُ آخِرُ عَدُوّ يُبـيدُه. 27 فالكِتابُ يَقولُ إنّ اللهَ «أخضَعَ كُلّ شَيءٍ تَحتَ قدَمَيهِ». وعِندَما يَقولُ: «أخضَعَ كُلّ شيءٍ»، فمِنَ الواضِحِ أنّهُ يَستَثني اللهَ الآبَ الذي أخضَعَ كُلّ شيءٍ لِلمَسيحِ. 28 ومتى خضَعَ كُلّ شيءٍ للاَبنِ، يَخضَعُ هوَ نَفسُهُ للهِ الذي أخضَعَ لَه كُلّ شيءٍ، فيكونُ اللهُ كُلّ شيءٍ في كُلّ شيءٍ.
29 وإذا كانَ الأمواتُ لا يَقومونَ، فماذا يَنفَعُ الذينَ يَقبَلونَ المَعمودِيّةَ مِنْ أجِلِ الأمواتِ؟ لِماذا يتَعَمّدونَ مِنْ أجلِهِم؟ 30 ولِماذا نَتَعرّضُ نَحنُ لِلخَطَرِ كُلّ حينٍ؟ 31 فأنا أذوقُ المَوتَ كُلّ يومٍ. أقولُ هذا، أيّها الإخَوةُ، بِما لي مِنْ فَخرٍ بِكُم في المَسيحِ يَسوعَ ربّنا. 32 فإذا كُنتُ صارَعتُ الوحوشَ في أفسسَ لِغَرَضٍ بَشَرِيّ، فما الفائِدَةُ لي؟ وإذا كانَ الأمواتُ لا يَقومونَ، فلنَقُلْ معَ القائِلينَ: «تَعالَوا نأكُلُ ونَشرَبُ، فغَدًا نَموتُ».
33 لا تَضِلّوا: «المُعاشَرَةُ السّيّئَةُ تُفسِدُ الأخلاقَ الحسَنَةَ». 34 عودوا إلى وعيِكُمُ السّليمِ ولا تَخطَأوا، لأنّ بَعضَكُم يَجهَلُ اللهَ كُلّ الجَهلِ. أقولُ هذا لِتَخجَلوا.
قيامة الجسد
35 ويسألُ أحدُكُم: «كيفَ يَقومُ الأمواتُ، وفي أيّ جِسْمٍ يَعودونَ؟» 36 يا لكَ مِنْ جاهِلٍ! ما تَزرَعُهُ لا يَحيا إلاّ إذا مات. 37 وما تَزرَعُهُ هوَ مُجرّدُ حَـبّةٍ مِنَ الحِنطَةِ مَثلاً، أو غَيرِها مِنَ الحُبوبِ، لا جِسم النّبتَةِ كما سَيكونُ، 38 واللهُ يَجعَلُ لَها جِسمًا كما يَشاءُ، لِكُلّ حَـبّةٍ جِسمٌ خاصّ. 39 وما الأجسامُ الحَـيّةُ كُلّها سَواءً، فللإنسانِ جِسمٌ ولِلحيوانِ جِسمٌ آخرُ، ولِلطيرِ جِسمٌ ولِلسّمكِ جِسمٌ آخرُ. 40 وهُناكَ أجسامٌ سَماوِيّةٌ وأجسامٌ أرضِيّةٌ. فلِلأجسامِ السّماوِيّةِ بَهاءٌ، وللأجسامِ الأرضِيّةِ بَهاءٌ آخَرُ. 41 الشّمسُ لَها بَهاءٌ والقَمَرُ لَه بَهاءٌ آخَرُ، ولِلنّجومِ بَهاؤُها، وكُلّ نَجمٍ يَختَلِفُ بِبَهائِهِ عَنِ الآخَرِ. 42 وهذِهِ هِيَ الحالُ في قيامَةِ الأمواتِ: يُدفَنُ الجِسمُ مائِتًا ويَقومُ خالِدًا. 43 يُدفَنُ بِلا كرامَةٍ ويَقومُ بِمَجدٍ. يُدفَنُ بِضُعفٍ ويَقومُ بِقُوّةٍ. 44 يُدفَنُ جِسمًا بَشَرِيّا ويَقومُ جِسمًا روحانِـيّا. وإذا كانَ هُناكَ جِسمٌ بَشَرِيّ، فهُناكَ أيضًا جِسمٌ روحانِـيّ. 45 فالكِتابُ يَقولُ: «كانَ آدمُ الإنسانُ الأوّلُ نَفسًا حَـيّةً»، وكانَ آدمُ الأخيرُ رُوحًا يُحيـــي. 46 فما كانَ الرّوحانيّ أوّلاً، بَلِ البَشَرِيّ، وكانَ الرّوحانِـيّ بَعدَهُ. 47 الإنسانُ الأوّلُ مِنَ التّرابِ فهوَ أرضِيّ، والإنسانُ الآخَرُ مِنَ السّماءِ. 48 فعَلى مِثالِ الأرضِيّ يكونُ أهلُ الأَرضِ، وعلى مِثالِ السّماويّ يكونُ أهلُ السّماءِ. 49 ومِثلَما لَبِسنا صُورَةَ الأرضِيّ، فكذلِكَ نَلبَسُ صُورةَ السّماوِيّ.
50 أقولُ لكُم، أيّها الإخوَةُ، إنّ اللّحمَ والدّمَ لا يُمكِنُهُما أنْ يَرِثا مَلكوتَ اللهِ، ولا يُمكِنُ لِلموتِ أنْ يَرِثَ الخُلودَ.
51 واَسمَعوا هذا السّرّ: لا نَموتُ كُلّنا، بَلْ نَتَغَيّرُ كُلّنا، 52 في لَحظَةٍ وطَرفَةِ عَينٍ، عِندَ صَوتِ البوقِ الأخيرِ، لأنّ صَوتَ البوقِ سيَرتَفِـعُ، فيَقومُ الأمواتُ لابسينَ الخُلودَ ونَحنُ نَتَغَيّرُ. 53 فلا بُدّ لِهذا المائِتِ أنْ يَلبَسَ ما لا يَموتُ، ولِهذا الفاني أنْ يَلبَسَ ما لا يَفنى. 54 ومتى لَبِسَ هذا المائِتُ ما لا يَموتُ، ولَبِسَ هذا الفاني ما لا يَفنى، تَمّ قَولُ الكِتابِ: «الموتُ اَبتَلَعَهُ النّصرُ». 55 فأينَ نَصرُكَ يا موتُ؟ وأينَ يا موتُ شوكَتُكَ؟ 56 وشوكَةُ الموتِ هِيَ الخَطيئَةُ، وقُوّةُ الخَطيئَةِ هِـيَ الشّريعةُ. 57 فالحمدُ للهِ الذي مَنَحنا النّصرَ بِرَبّنا يَسوعَ المَسيحِ.
58 فكونوا، يا إخوَتي الأحِبّاءَ، ثابِتينَ راسِخينَ، مُجتَهِدينَ في عَمَلِ الرّبّ كُلّ حينٍ، عالِمينَ أنّ جَهدَكُم في الرّبّ لا يَضيعُ.
aza 15
ṯidiɽa ṯeḏi kla limay
1 na ŋazi naŋni, lieŋgeri linyi, eḏi zi ilŋiiḏini ŋir injiil ŋimɔ ŋazi andaci, ŋimɔ zi miḏa, na ŋeṯi gwu dirnaṯi-na, 2 ŋimɔ ŋi kilaw tɔk mezi miḏa teter, illi keni ma urla rugwori lu ŋidiny.
3 kaka na ŋazi gwu andaci ŋa ŋeni ŋupa, ŋafanyji nyi tɔk ŋeni ŋu, Kwruztu kwumenyji eyzi ŋiɽaŋal ŋi ŋeḏi ŋikya ŋeri, kaka luḏinar gwu; 4 ner aniḏa, nuŋw diɽa ki ṯimamu-na ki ŋwamin ṯɔɽɔl kaka luḏinar gwu tɔk; 5 mindaŋ nuŋw ruweḏa zafaŋw nana, na liḏaḏu lir wri-kwuɽen tɔk; 6 kwaḏan ta nuŋw zi ruweḏa nana kla leḏi ŋumaṯ litezir, liṯemḏi ruɽi-ṯuɽi-la-ruɽi-ṯuḏni kiduŋw lutuput, ner nani luru deŋgen-na limiiḏu kire-kirem ŋgwu, lakin na lɔkwɔ linḏiri ŋwaru ŋweni ŋiɽany. 7 kwaḏan ta, nuŋw ruweḏa yaguubŋw nana, na yafura nana yiḏaḏu yeḏi Kwruztu tatap. 8 nenyi orɔ nyi kwir kwaḏan kwaḏan kwumɔ ŋwi ruwenicelu, kwir kaka kwete kwumer ere elŋe mac ki lomur lofḏana. 9 kaka ur nyi gwu kwɔkwɽeny beṯen eḏi yafur la yiḏaḏu, yica zi Kweleny-na kwiti kwofḏana mac eḏeni kafur, kaka owɽenyi gwu kaniiza yey keḏi Allah. 10 lakin nenyi orɔ kaka izari nyi gwu kirem ṯimeca ṯi ṯeḏi ŋimɽi ŋeḏi Allah; na ṯimeca ṯeḏi ŋimɽi ŋuŋun kḏa ṯinḏeḏaŋw nyuŋwu, nuŋw ere orɔ luŋw zagi mac. beri ma; kaka eṯi nyi gwu keni aki ŋɔḏɽor ŋifirli beṯen eḏi kwere la deŋgen-na, lakin ŋu tatap ner ere orɔ ŋinyi mac, lakin ṯimeca ṯiri ṯeḏi ŋimɽi ŋeḏi Allah ṯeṯi nyi gwu nani-na. 11 menyi kinna orɔ, nyi ya ŋunduŋa, ner ŋazi ṯa andaci nezi ṯa emni.
12 na kwokwony, mer ŋazi andaci ŋeḏi Kwruztu kwumer diɽa ki ŋiɽany-na, lɔkwɔ lalu lɔḏɔ laruŋw, ṯidiɽa ṯeḏi kla leṯay titi mac? 13 eŋgi ṯidiɽa ere mac ṯeḏi kla leṯay ta, eŋgir ma ere diɽa Kwruztuŋw tɔk mac. 14 eŋgir ere diɽa Kwruztuŋw mac ta, eŋgi ŋiɽaŋal ŋeri ŋeṯir zi andaci ŋiti ŋeḏi fayḏa kwere tɔk mac; na ṯəmna ṯalu tɔk ṯende ṯeḏi fayḏa kwere. 15 epa, na nyiŋa tɔk er nyji ruzi ləluŋ, leṯunḏizi Allah ki, kaka eṯir zi gwu andaci ŋeḏi ṯidiɽa ṯeḏi Kwruztu ŋiɽany-na ŋuma ŋi ŋeḏi Allah, ŋgwa kwiti kwudiɽa ŋwu mac eŋgir orɔ ŋwu rerem eḏaruŋw, kla leṯay liti linḏi eḏi diɽa mac. 16 eŋgir ere diɽa mac kla leṯay ta, eŋgi Kwruztu eni kwiti kwumer dira tɔk mac. 17 na eŋgir ere diɽa Kwruztuŋw mac, eŋgi ṯəmna ṯalu ere eḏi fayḏa tɔk mac, na eŋgi ta nanniḏa ki ŋikya-na ŋalu. 18 ṯaŋwu tɔk, kla leṯinḏiri ŋwaru ŋweni ŋirany eḏi Kwruztu-na, er eni limɔ kiraḏa lu. 19 ma ṯəkiza ṯeri kizen eḏi Kwruztu-na orɔ ṯeḏi ŋimiiḏa ŋu dak ta, er ṯamdu nyiŋa lizi la tatap ṯuronyina ṯi.
20 lakin, ŋiɽaŋal ŋu ŋiri rerem, Kwruztu kweni kwumer diɽa ki ŋiɽany-na, enuŋw gwu lola lir nda leḏi lizi kla tatap linḏiri ŋwaru ŋweni ŋiɽany. 21 kaka inḏi gwu ṯa ŋiɽany kwor ŋgi kwete, ṯaŋwu na ṯidiɽa ṯeḏi kla leni layyu ṯimila kwor ŋgi kwete tɔk. 22 kaka ay ri gwu tatap linani eḏi adam-na, ṯaŋwu er miiḏi tatap linani eḏi Kwruztu-na. 23 lakin er ṯa miiḏi ŋwuduŋw ŋwere ŋwere, eni gwu Kwruztu lola lir nda, na kwaḏan, inḏuŋw gwu eḏaɽa, kla lir leḏi Kwruztu er diɽi tɔk. 24 mindaŋ ma ŋiɽaŋal ṯimayini kworɔ dap, kirazaŋw gwu ŋelenyi lu ŋir-na ter ter tatap, na lizulṯa tatap, na ŋuma ŋir-na ter ter tatap tɔk, a Kwruztu inḏeḏa Allah wir Papa ŋelenyi. 25 kaka ofḏanar gwu duŋgwun eḏi miḏa ŋelenyi mindaŋ muŋw annazi ṯuwənu lu ṯuŋwun tatap ŋwara ŋi. 26 na ṯuwən ṯeḏi kwaḏanŋw ṯinḏi eḏi kiraḏa lu, tiri ŋiɽany. 27 luḏinar gwu ŋwu: Allah wumɔ annazi kwɔmne lu tatap ŋwara ŋi ŋwuŋwun. lakin, mer aruŋw: kwɔmne tatap, a kwilŋiiḏir eḏaruŋw, ŋgwa kwumɔ annazi kwɔmne lu ŋwara ŋi ŋweḏi Kwruztu, nuŋw ere orɔ ki rɔgwɽɔ ruŋwun kwannizelu mac. 28 na ma Allah annazi kwɔmne lu ŋwara ŋi ŋweḏi Tor tuŋwun ta, a Tor inḏeḏa ŋunduŋwu rɔgwɽɔ ruŋwun, ŋgwa kwumɔ annazi kwɔmne lu tatap ŋwara ŋi ŋwuŋwun, mindaŋ a Allah orɔ wuṯemḏizila ndendeṯ.
29 na kla layyu mer ere diɽi mac, na maana kweneya ŋgwa kweṯi gi lizi aruŋw: nyiŋa libaptazine ki ŋwobi ŋweḏi kla limay? lɔḏɔ linaŋna eḏi baptazini ki ŋwobi ŋweḏi yaŋna yayyu? 30 nyi kwɔḏɔ kwunani ŋiɽany kworɔ ki ŋwomur tatap? 31 nyi kwecaŋazi ma ŋwa, lieŋgeri linyi, ki ṯellina ṯinyi ṯeṯi nani daŋgal-na eḏi Kwruztu-na kweni Yecu, kwir Kweleny kweri, eṯi nyi nanni ŋwamin tatap ŋiɽany kworɔ, eṯinyjəkici kizen tɔk. 32 aḏa kwinḏi nyi eḏəgini, ṯugwuḏinyi gwu lizi li lir kaka yiraw afazuz? mer zi ere diɽi ŋiɽany-na mac kla limay ta, a kwiti kwer ari pa ŋwu manya: er eḏne mindaŋ, er ii mindaŋ, kaka inḏir gwu eḏay ŋurpu? 33 eṯi keɽinyjinelu mac, kaka luḏinar gwu ŋaruŋw: eṯi gwu ŋumaṯ ŋiki kii ŋeḏre ŋizaw. 34 kiɽtiri ki ŋwaru-na ŋweḏi ṯurlela, mindaŋ mezi ere aki ŋere kwokwony pir mac. kaka nanir gwu lɔkwɔ daŋgal-na liti lilŋiiḏi Allah mac. eḏi turony miḏa ŋaŋwuzi kaka ma ŋazi gwu andaci ŋu.
35 lakin, a kwizi uṯa lu kwere kezni, ŋwaruŋw: lizi layyu lidiɽi aŋgwuru? na yaŋna yiri taŋ yinḏir yi eḏi diɽi? 36 a kwiri kwor kwiḏiki. ŋgwa kweṯi kwe kwende kweṯi miiḏi illi muŋw keni ay. 37 na ŋgwa kweṯi kwe, eṯuŋw ere orɔ kinna mac aŋna wa winḏuŋw eḏorɔ, lakin eti keni lola orɔ, kezni leḏi ŋwan, ya leḏi ŋwola ŋwete nyiḏak. 38 lakin eti Allah inḏeḏa lola kla aŋna kaka wicaŋw-na eḏinḏeḏa, na eṯuŋw inḏeḏa tɔk ŋwola yaŋna yeŋen, yir-na ter ter. 39 kaka iti ur gwu yiiḏi yutuput mac, lakin na lizigwunaŋ eḏi yiiḏi yeŋen, nezi ŋirel eḏi yir ter, nezi ndow eḏi yir ter, nezi lum eḏi yir ter tɔk. 40 na yaŋna nani yeḏi kilerena ner nani yeḏi ṯurmun tɔk; lakin na ŋiniṯ ŋeḏi kilerena orɔ ter, na ŋeḏi ṯurmun ner orɔ ter. 41 na aŋwun eḏi ŋiniṯi ŋete, na owa eḏi ŋiniṯi ŋir ter, na rorum tɔk, kaka eti rorum eḏi ŋiniṯi ŋeŋen ter ter.
42 ner ṯa orɔ ŋwu tɔk ŋeḏi ṯidiɽa ṯeḏi lizi layyu, na aŋna weṯir kwe, wumer aniḏa, eṯuŋw digɽi, na wa weṯidalliḏa ki ṯidiɽa-na, wunderṯa witi weḏi ŋuma eḏi digɽi mac. 43 eṯir aniḏa wiira ṯiniiya-na, na eṯuŋw dalliḏa ki ṯidiɽa-na ŋiniṯ ŋi; eṯir aniḏa weni wajila, na eṯir dalliḏa ki ṯidiɽa-na ŋuma ŋi-na. 44 eṯir aniḏa wir ŋizigwunaŋ, eṯuŋw dalliḏa ki ṯidiɽa-na aŋna yi weḏi kilerena, ma aŋna nani weḏi ṯurmun ṯa, eṯuŋw nani tɔk weḏi kilerena. 45 ṯaŋwu ner lɔḏine, ŋaruŋw: na kwor kwiŋna kweni adam nuŋw orɔ rɔgwɽɔ rimiiḏu; Adam kweḏi kwaḏanŋw, nuŋw orɔ Ṯigɽim ṯeṯinḏeḏa lizi ŋimiiḏa. 46 lakin na aŋna weḏi kilerena ere nani kerreny mac, nuŋw keni orɔ weḏi ṯurmun wiŋna na kwaḏan ta wa weḏi kilerena. 47 na kwor kwiŋna nuŋw orɔ kweḏi ureyu, kwudaɽmaḏir kullu gi; na kwor kweḏi kwaḏanŋw, nuŋw orɔ kweḏi kilerena. 48 kaka urŋw gwu ŋgwa kwudaɽmaḏir kullu gi, ner ṯa orɔ ŋwu kla tatap tɔk leḏi kullu; na kaka urŋw gwu ŋgwa kweḏi kilerena ta, ner ṯa orɔ ŋwu tɔk lir leḏi kilerena. 49 kaka kitarnyji gwu ṯayṯi eḏaɽani kworu kweḏi kullu, ṯaŋwu er aɽani kwaḏan kworu kweḏi kilerena. 50 nyi kwecaŋazi ma ŋwa, lieŋgeri linyi: yaŋna-na ŋin ŋi yiti yeḏi ŋuma mac eḏorɔ yeḏi ŋeleny ŋeḏi Allah, na kwɔmne ŋgwa kweṯi digɽi, kwiti kweḏi ŋuma tɔk mac eḏorɔ kweḏi ŋgwa kwiti kweḏi ŋuma eḏi digɽi mac.
51 izarṯi, nyi kwɔŋazi ruweci ŋejmeṯi lu. a kwiti kwinḏir tatap mac eḏinḏiri ŋwaru ŋweni ŋiɽany, lakin lenyji riiḏi tatap. 52 fita-fitak, ki lomur linḏi li bruz kweḏi kwaḏanŋw eḏurnini; kaka inḏi gwu bruz eḏari, mindaŋ a lizi kla layyu diɽa ŋimiiḏa ŋi ŋeṯinnanniḏa dɔk mindaŋ mer nyji riiḏi. 53 kaka ofḏanar gwu eḏi yaŋna kyu yeṯi digɽi reḏe mindaŋ mer orɔ kaka kya yiti yeṯi digɽi mac; na kya yeṯay, er zi riiḏi eḏorɔ kaka kya yiti yeṯay mac. 54 mindaŋ muŋw kenne wa weṯi digɽi aŋna wir ter, witi weṯi digɽi mac, na wa weṯay eḏi kenne wa witi weṯay mac, er ṯa ila ŋa ŋuluḏina, ŋaruŋw:
ṯillaza ki ṯimofḏaḏa ŋiɽany.
55 wə ŋiɽany, ṯillaza ki ṯɔŋwa ṯende?
wə ŋiɽany, ṯun ṯɔŋwa ṯende?
56 eṯi ṯun ṯeḏi ŋiɽany orɔ ŋikya, na eṯi kuruu eḏi ŋuma eḏi zi baŋaci ŋa ŋeni ŋiki. 57 lakin er eca Allah zukran, weṯinyjinḏeḏa ṯillaza ki Kweleny ŋgi kweni Yecu Kwruztu.
58 ŋwu ṯaŋwu, lieŋgeri linyi lamɽanyji beṯen, enjer ŋwara lu teter, liti lara lu tiŋgil tiŋgil mac: eṯaki ŋɔḏɽor ŋiṯemḏelu purpur ŋeḏi Kweleny, lilŋiica rac eḏaruŋw: ŋɔḏɽor ŋeri ŋiti ŋinḏi eḏorɔ lu zagi mac eḏi Kweleny-na.