Paul and the False Apostles
1 Please put up with a little of my foolishness. 2 I am as concerned about you as God is. You were like a virgin bride I had chosen only for Christ. 3 But now I fear that you will be tricked, just as Eve was tricked by that lying snake. I am afraid that you might stop thinking about Christ in an honest and sincere way. 4 We told you about Jesus, and you received the Holy Spirit and accepted our message. But you let some people tell you about another Jesus. Now you are ready to receive another spirit and accept a different message. 5 I think I am as good as any of those super apostles. 6 I may not speak as well as they do, but I know as much. And this has already been made perfectly clear to you.
7 Was it wrong for me to lower myself and honor you by preaching God's message free of charge? 8 I robbed other churches by taking money from them to serve you. 9 Even when I was in need, I still didn't bother you. In fact, some of the Lord's followers from Macedonia brought me what I needed. I have not been a burden to you in the past, and I will never be a burden. 10 As surely as I speak the truth about Christ, no one in Achaia can stop me from bragging about this. 11 And it isn't because I don't love you. God himself knows how much I do love you.
12 I plan to go on doing just what I have always done. Then those people won't be able to brag about doing the same things we are doing. 13 Anyway, they are no more than false apostles and dishonest workers. They only pretend to be apostles of Christ. 14 And it is no wonder. Even Satan tries to make himself look like an angel of light. 15 So why does it seem strange for Satan's servants to pretend to do what is right? Someday they will get exactly what they deserve.
Paul's Sufferings for Christ
16 I don't want any of you to think I am a fool. But if you do, then let me be a fool and brag a little. 17 When I do all this bragging, I do it as a fool and not for the Lord. 18 Yet if others want to brag about what they have done, so will I. 19 And since you are so smart, you will gladly put up with a fool. 20 In fact, you let people make slaves of you and cheat you and steal from you. Why, you even let them strut around and slap you in the face. 21 I am ashamed to say we are too weak to behave in such a way.
If they can brag, so can I, but it is a foolish thing to do. 22 Are they Hebrews? So am I. Are they Jews? So am I. Are they from the family of Abraham? Well, so am I. 23 Are they servants of Christ? I am a fool to talk this way, but I serve him better than they do. I have worked harder and have been put in jail more times. I have been beaten with whips more and have been in danger of death more often.
24 Five times my own people gave me 39 lashes with a whip. 25 Three times the Romans beat me with a big stick, and once my enemies stoned me. I have been shipwrecked three times, and I even had to spend a night and a day in the sea. 26 During my many travels, I have been in danger from rivers, robbers, my own people, and foreigners. My life has been in danger in cities, in deserts, at sea, and with people who only pretended to be the Lord's followers.
27 I have worked and struggled and spent many sleepless nights. I have gone hungry and thirsty and often had nothing to eat. I have been cold from not having enough clothes to keep me warm. 28 Besides everything else, each day I am burdened down, worrying about all the churches. 29 When others are weak, I am weak too. When others are tricked into sin, I get angry.
30 If I have to brag, I will brag about how weak I am. 31 God, the Father of our Lord Jesus, knows I am not lying. And God is to be praised forever! 32 The governor of Damascus at the time of King Aretas had the city gates guarded, so he could capture me. 33 But I escaped by being let down in a basket through a window in the city wall.
Ŋen ŋə-Bulus na led̶a ləɽo d̶əd̶weinia d̶əŋəɽəwen
1 Egwonaṯa ṯa ñaŋënṯi ŋiɽəṯiano ŋəmaṯan ŋəlëɽəñi. Đeṯəm, naṯiñr! 2 Egageiya ŋen ŋen ŋanṯa ñaŋ, d̶əgiyacad̶a d̶ə-Rəmwa, ŋen ŋanṯa igid̶u ŋen ṯa endənaice ebaŋgalo gənəŋ gəɽo gonto, ṯa igid̶i endənaice Almasiya ñagəɽo ŋere ŋətəɽe iŋi ŋaŋəba ed̶a gəɽorra kwai kwai. 3 Orn igad̶əñialo ṯa aŋgaica ŋen ŋənəŋ ŋid̶i aŋəmiñi ŋəṯəɽa eŋalo id̶əbwa d̶ə-Almasiya id̶i ñagerṯo araga gonto na d̶ətəɽe, ŋen ŋarno rəmwa reicia rid̶u Auwa ŋad̶əna ŋenŋa ŋəlëɽəŋu ŋəɽiano. 4 Ndə ed̶a geṯo gəndërrəŋaicia ŋen ŋə-Yesu gərto, gerṯe fə-Yesu igi nanda ñagërrəŋaicənde, ñaganeinu usila gərto, gerṯe f-Usila igi ñagəfo ñagəneinu, walla ŋen ŋərto ŋəŋəra, gerṯe fəŋen ŋəŋəra iŋi ñagəŋënṯu, ñaŋ ñagənna ŋopia. 5 Ŋen ŋanṯa egaṯa ṯa egaber egəfia pwa eŋen ŋənəŋ ed̶əṯweinia id̶ei d̶əŋəra kaiñ. 6 Egaɽo ywarra egole, orn egero egəɽia ywarra eŋen ŋəd̶ələŋeṯa. Ñagërrəŋaicənde ṯia eŋen pred̶ rad̶əra rwaiña.
7 Igid̶u ŋen ŋeicia ndə igid̶u etam gəlëɽəñi gero ŋeniano ṯa ñoɽreṯe, ndə igërrəŋaicənde ŋen ŋəŋəra ŋə-Rəmwa na ndə egero egəma d̶əpəɽa eñaŋ? 8 Egaso led̶a ləkanisa d̶womən ndə egəmo d̶əpəɽa iŋulu ṯa indəd̶uɽəd̶ənṯi, 9 na ndə ləgəfr na gərus ilëɽəñi yaməndëd̶ənu egero egəndəmaṯa esalo kwai kwai, ŋen ŋanṯa lorldalanda leṯo alo yi-Makəḏuniya ldəñənaice laŋge ildi ləɽo d̶eṯəm iñi. Ŋen ŋafəṯia egero egəɽia waginia eñaŋ eŋen ŋənəŋ, na egaber igid̶i eɽeṯe ṯia kwai kwai. 10 Garno d̶eṯəm d̶-Almasiya d̶əfo iñi, d̶ëminia id̶i d̶əlëɽəñi d̶aber d̶id̶i ad̶ətrinṯi alo y-Akaiya kwai kwai. 11 Egero egəmama d̶əpəɽa eñaŋ ed̶a? Ŋen ŋanṯa egero igəndibwa? Rəmwa raləŋeṯo ṯa igəbwandiya d̶eṯəm.
12 Na ŋen iŋi igəbəd̶ia igid̶i yid̶i ṯia məldin ṯa yerṯe egənaica led̶a ŋen ildi lwonaṯa ləndəŋaicia ṯa lënəŋulu ñagerṯəlda ŋen ŋonto eŋen iŋi lëminiau. 13 Led̶a ildi laɽo d̶əṯweinia d̶əŋəɽəwen na lëbəd̶ia ŋəmëɽria ŋad̶əna, na lënəŋulu lërkəd̶eid̶ia ŋen garno led̶a ildi ləɽo d̶əṯweinia d̶-Almasiya. 14 Na nëndr ləgaber ləgirəwarano eŋen iŋi, ŋen ŋanṯa Seṯan yënəŋu yërkəd̶eid̶ia ŋen garno malaiyəka yarrerre. 15 Nṯia nëndr ləgaber ləgirəwarano ndə led̶a ildi ləd̶uɽəd̶ənṯia Seṯan lërkəd̶eid̶ia ŋen com garno ləbai ildi ləbəd̶ia ŋəmëɽria ŋəd̶urwaṯo. Đakəmia ed̶en d̶id̶i ad̶əɽeṯe ŋen ŋarno ŋəmëɽria iŋi lid̶u.
Ŋen ŋubwa ŋinia iŋi Bulus gənaneinu
16 Egalwaɽa təŋ, ñerṯe ñaŋgiṯia ed̶a gənəŋ gəbaṯa ṯa egaɽo iɽəṯiano. Ndə ñagəbaṯa ṯa egaɽo iɽəṯiano aŋënṯiñr ṯia, na ŋgiṯiñr yëmini aten com. 17 Orn ndə igëminia ed̶ëɽənia d̶əñano id̶i egero egəɽwata ŋen ŋarno Eləŋ Yesu gəɽwata orn ŋen ŋarno ed̶a gəɽo iɽəṯiano gəɽwata. 18 Ŋen ŋanṯa led̶a lwaiña lëminia eŋen ŋaŋəno, igid̶i yid̶i ṯia com. 19 Ŋen ŋanṯa ñaŋ ñəŋgi ñagələŋeṯo ŋen nəsi kaiñ ñaganna led̶a ildi ləɽo liɽəṯiano d̶əŋərad̶a nano. 20 Ŋen ŋanṯa ñaganna ed̶a ndə gënəŋu gəndid̶ia ñagəɽo ləbai, na ndə gënəŋu gəndəsa, na ndə gënəŋu gəndëndia, na ndə gënəŋu gəndəd̶aməca eŋen, na ndə gënəŋu gəndəpwa endrel.
21 Đeṯəm igirəwano ŋen ŋanṯa nanda ñagafo ñagëbia eŋen garno ṯia!
Orn ndə ed̶a gənəŋ gëminia eŋen ŋənəŋ igid̶i yëmini com. Egalwaɽa garno ed̶a gəɽo iɽəṯiano. 22 Led̶a ildi laɽo Ibraniyin? Igënəñi com egaɽo Ibraniyin. Lënəŋulu laɽo Israyil? Igënəñi com egaɽo Israyil. Lënəŋulu laɽo ləd̶ia l-Ibrayim? Igënəñi com egaɽo id̶ia g-Ibrayim. 23 Lënəŋulu lad̶uɽəd̶ənṯia Almasiya? Igamad̶uɽəd̶ənṯia egəməñaṯəlo. Egaɽwata garno ed̶a gəɽo ëɽia. Igid̶u ŋəmëɽria ŋwaiña ŋəməñaṯo orəba egen. Igëndənu isijən ñoman ñwaiña ñəməñaṯo orəba egen. Igepənu ŋaicwaŋa kaiñ. Egafo ŋəɽaiñ ṯwaiñ ñoman ñwaiña. 24 Ñoman d̶enəŋ Alyawuḏ yëpuñi ŋaicwaŋa ñoman ered̶ia giɽijin nalo d̶enəŋ na marldwan, 25 ñoman ñiɽijin Aromaniyin yëpuñi ŋəfraŋa, na lomanəŋ təŋ led̶a laməndaiñi ŋwandraŋa, ñoman ñiɽijin upəndria geŋau igi egəfau gagəro niyiɽəṯi eŋau alo, egafo nəŋau nalbar ëd̶əñëd̶əñin na uləŋgələŋ. 26 Egafo egabakaldaicia nwaldaŋ jaica jaica. Egafo eŋen ŋubwa ŋinia esəbarlda, na eled̶a ləɽo ndom, na eled̶a əllëɽəñi, na eled̶a ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ, na irnuŋ, na ed̶əñwa, na egalbar, na elorəba ləŋəɽəwen. 27 Ñoman ñwaiña egafo egaicwaro kaiñ. Igid̶u ŋəmëɽria ŋwonḏəṯo. Ñoman ñwaiña egero egəndra uləŋgələŋ. Egafo egaiconia na aŋal gafo garriñe kaiñ ñoman ñwaiña. Egafo egaɽaŋa ŋəsa ŋero liga lwalano, ñoman ñwaiña. Egafo igëɽəd̶eṯu na egafo ndrema nero ñoman ñəmaṯan. 28 Ŋen ŋëni məldin na com fəd̶ərəmoṯwa d̶əleɽəm ŋen ŋanṯa kanisa pred̶, id̶i d̶aiñəṯəmaid̶ia ñoman pred̶. 29 Ǝsëgi gëbia na igënəñi egaber ñagëbia com? Ǝsëgi gid̶ənu gəbëɽəŋeinia eŋen ŋə-Rəmwa na egaber igeiciano kaiñ? 30 Ndə ŋen d̶eṯəm, igid̶i yëmini, orn eŋen ŋəd̶ebia d̶əlëɽəñi ikərəŋ. 31 Rəmwa irri rəɽo Eṯen g-Eləŋ igëndr Yesu, irri rabuŋənṯu bəɽəbəte, rënəŋu raləŋeṯo ṯa egaɽwata d̶eṯəm. 32 Alo yi-Đimisk, iliga lëləŋ goɽra gəbërnia Ariṯas, eləŋ gëɽu askari ṯa aiyarəmoṯe ëuwər yalo yi-Đimisk ṯa aiñendi, 33 orn led̶a ldəñiruwi egone larla id̶əɽi iguṯa girnuŋ, nṯia nimabərəd̶əni.