Ŋen Bulus gəbəɽo alo yi-Ursalim
1 Na ndə ñagəŋgiṯəlo d̶əge nəñaməñe ed̶ad̶ id̶i d̶əd̶urwaṯo d̶abəṯa alo yi-Kus, na eloman leṯeɽe nəñaɽe alo yi-Ruḏs na nəñaɽe alo yi-Baṯara. 2 Na nəñafid̶i d̶əpundria d̶eŋau, d̶abəṯa alo yi-Finigiya, nṯia nəñënṯi nəñatwod̶e nəñaɽe. 3 Na ndə ñagərəmaṯo alo yi-Gubrus Ṯwaiñ ñagaṯad̶o alo isi nḏəŋ d̶əŋabur nəñëndi d̶ad̶ id̶i d̶əd̶urwaṯo d̶abəṯa alo yi-Siriya na nəñaɽe nəñad̶uri alo yi-Sur ŋen ŋanṯa alo isei d̶əpundria d̶əwëkəɽia laŋge. 4 Na nəñaɽe nəñapwaiñe ṯaləmis alo isei nəñaɽaŋəlda ñoman d̶enəŋ nəñəməñe ñəɽijan. Na ṯaləmis yalwaɽəṯu Bulus Usilaga Gətəɽe ṯa aŋerṯe gabəṯa alo yi-Ursalim. 5 Orn ndə ñoman ñəŋgaṯo iñi nəñatwod̶e, nəñaɽe na ṯaləmisanda na wasenanda na ñere pred̶ ldəndëɽeici ed̶ad̶ nəñarəmaṯe irnuŋ ndëuwər oro nəñwod̶əñiṯe alo nëṯəndi nəñaṯurṯi Rəmwa. 6 Oro nəñananəd̶e ëiñua pred̶ na ñagënṯu d̶əge id̶əpundr d̶eŋau na lënəŋulu ldoɽəbaṯe irnuŋ.
Ŋen labəṯa alo yi-Gaisariya
7 Ndə ñagəŋgaṯo alo yi-Sur nəñaɽe alo yi-Buṯulimais na alo isi nəñane lorldaiñanda ëiñua ildi lëndu ŋen nəñaɽaŋəlda lomanto. 8 Na eloman leṯeɽe nəñatwod̶e nəñaɽe alo yi-Gaisariya, nəñënṯi eɽa gə-Filibus igi gəbërrəŋaicia led̶a ŋen ŋə-Rəmwa, fəŋu igi luṯənu led̶ala ləɽo d̶aməd̶aṯa ŋen ŋəɽənda ləɽod̶enəŋ ldəməñe ləɽijan, nəñaɽaŋəlda. 9 Gënəŋu gerṯo ñere marldwan iñi ñero ñəmamənia nəɽwata ŋen ŋə-Rəmwa. 10 Ndə ñagəɽaŋo alo isei ñoman ñəmaṯan, nabi niyela yenəŋ yibërnia Agabus geṯo alo Yuḏiya. 11 Na geṯo ṯa gandənwana nəŋəme d̶ərna d̶ə-Bulus d̶egwoyia nəŋakasəni rəmanəña na rəŋ nəŋaṯa ṯa, “Usila Gətəɽe gaṯa Alyawuḏ isi yefo alo yi-Ursalim yid̶i aiyakase maje igi gerṯo d̶ərna id̶i ŋen ŋarno iŋi igakasənu, na almanaice led̶a ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ.” 12 Ndə ñagəno ŋen iŋi nanda na led̶a lalo isei, ñagalwaɽəṯu Bulus kaiñ ṯa aŋerṯe gabəṯa alo yi-Ursalim d̶eṯəm. 13 Orn Bulus nəŋənduɽəbiṯi eŋen nəŋəndeiṯi ṯa, “Ñagëbəd̶i ṯau ñagabara ṯia ñagagera ara gəlëɽəñi? Egamed̶əño gerṯe ṯa yakasəni ikərəŋ orn com ṯa yaiyeṯe alo yi-Ursalim ŋen ŋanṯa irəŋ g-Eləŋ Yesu.” 14 Na ndə gero gəndənaṯa eŋen iŋi nəñəmaŋgiṯi nəñaṯa ṯa, “Ŋgiṯr ŋen iŋi Eləŋ Yesu gwonaṯa aŋid̶əni.”
15 Na ndə liga ləŋgaṯo ildi nəñarreid̶i laŋge nəñabəṯa alo yi-Ursalim. 16 Na ṯaləmis yemaṯan yalo yi-Gaisariya nəñaɽəlda nindëŋaici eɽa gəmaje gəbërnia Manasun galo yi-Gubrus fəŋu gəfo gəɽo ṯaləmis ram, ṯa ñaɽaŋe egeɽa gəlëɽəŋu.
Ŋen Bulus gəbəɽo Yagub nano
17 Ndə ñagarəmaṯo alo yi-Ursalim lorldaiñanda ləkanisa ldəndəŋënṯi d̶əŋərad̶a nano. 18 Na eloman leṯeɽe nəñaɽe Bulusala eɽa gə-Yagub, na nələŋ pred̶ nəkanisa nafo com. 19 Ndə Bulus gənəlo ëiñua pred̶ d̶əge, ṯaŋəɽwatiṯəlo ŋen pred̶ ŋənenəŋ ŋənenəŋ ŋalo təmətəm iŋi Rəmwa rid̶u eled̶a gerṯe laɽo Alyawuḏ iŋəmëɽria ŋəlëɽəŋu. 20 Na ndə ləno ldəŋërṯi Rəmwa nano. Na ldəmeiṯi ṯa, “Oraiñ, agaseicu ṯa led̶a lwaiña kaiñ ləɽo Alyawuḏ lëndu ŋen, orn larəmoṯwa ŋen ŋ-Alganun yi-Musa kaiñ. 21 Na lano ŋen ṯa agəbërrəŋaicia Alyawuḏ ŋen alo pred̶, isi yefo led̶ala ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ, ṯa aləŋgiṯi Musa na alerṯe luɽəd̶ia ñere eñen na aləŋgiṯi ŋen pred̶ ŋ-Alyawuḏ yibəd̶ia. 22 Agëbəd̶ia ṯau d̶əñid̶i? Đeṯəm lid̶i alne ŋen ṯa ageṯo. 23 Ŋen ŋafəṯia id̶u ŋen iŋi ñagaŋəlwaɽəṯia. Ñagerṯo led̶a marldwan ildi lëɽu ŋen d̶aləfiad̶a. 24 Maŋ led̶a ildi na ñaldatəɽeinəlda, na eŋen iŋi ŋwonaṯa algərus naid̶o algərus aganəŋa ṯa lënəŋulu aɽwad̶aṯe ləbad̶ənia. Nṯia led̶a pred̶ lid̶i alaləŋeṯe ṯa ŋen ŋapiano iŋi ləno, ŋen ŋanṯa laseicaŋa agərəmoṯwa ŋen ŋ-Alganun yi-Musa. 25 Orn eŋen ŋəled̶a gerṯe laɽo Alyawuḏ, ildi lëndu ŋen, ñagad̶weiṯəlo ad̶am ṯa aɽrəmoṯe ŋen iŋi ŋarno kanisa d̶ə-Rəmwa ed̶aiñ, ṯa alerṯe ləsa d̶əɽəd̶ənia d̶əlaŋge ləpiano ildi led̶a ldukwud̶əñiṯialo na ŋəfəni, na laŋge ildi laiyo məɽəməɽeñ na ṯa aləŋgiṯi ŋen ŋəd̶əɽaŋa lijila ɽrəto.” 26 Na Bulus nəŋame led̶a ildi eloman leṯeɽe ldəṯuɽeinəlda eŋen ŋəd̶ətəɽia na ldënṯi ig-Alekəl ṯa alwaɽe ŋen ŋəliga elden lədəṯuɽeinia ṯa laɽiñəd̶einia ndaŋəɽwa na ŋəd̶ənaid̶ia d̶ənaid̶ia ŋen ŋanṯa ŋulu pred̶.
Ŋen Bulus gëndeinu ig-Alekəl
27 Ndə ñoman ñəfo ṯwaiñ ñaməndad̶ia iñi ñəɽo d̶enəŋ nəñəməñe ñəɽijan Alyawuḏ yalo y-Asiya isi yiseicu Bulus ig-Alekəl, nitud̶i nara nəled̶a pred̶ ldəciṯano orn nimëndi, 28 ṯairajaico olia niyaṯa, “Ya led̶a lərrwa l-Israyil, aməd̶aṯəndr Fəmaje igi gəbërrəŋaicia led̶a ŋen alo pred̶ iŋi ŋəgeiyo led̶a eldaiñ na Alganun na alo isi, na com gamamaṯo Yunaniyin ig-Alekəl na gid̶u alo isi yetəɽe yetaŋa.” 29 Ŋen ŋanṯa yafo yaseicu Ṯrufimus galo y-Afəsus ləfo Bulusga nəsuk niyaṯa ṯa aŋgaica Bulus gënəcəma ig-Alekəl. 30 Led̶a pred̶ lalo yakəl ldəciṯano ldobəd̶aṯe ldəɽo ldëndi Bulus dəmabərlded̶eṯe ndëuwər ldəndanḏe ëuwər ram. 31 Na led̶a laṯa ṯa lamaɽiña na olta nəŋərəmaṯe maje nano igi gəɽo eləŋ goɽra gaskari ṯa alo yi-Ursalim yatwod̶o ŋeniano ŋwama ŋəd̶əgerd̶ia. 32 Na eləŋ goɽra gaskari nəŋəme askari na nələŋ naskari ldobəd̶aṯe led̶a nano, orn ndə led̶a lənwano askari ldəŋgiṯi Bulus ṯa alerṯe lamëpwa təŋ. Askari yi-Romaniyin 33 Na eləŋ goɽra gaskari nəŋəmeṯa nano nəŋəmëndi nəŋəlwaɽəṯi askari ṯa aiyəmakase nurid̶ana nəɽijan, oro nəŋeɽəd̶e led̶a ṯa, “Maje gaŋga na gid̶i ṯau?” 34 Na ləmaṯan larəjaico olia ldaṯa ŋen ŋənəŋ na ləmaṯan ldaṯa ŋen ŋwomən, orn eləŋ nəŋerṯe gəɽwad̶aṯa gələŋeṯa ŋen ŋopia ŋen ŋanṯa ŋen ŋwaiña ləɽwata orn galwaɽəṯu askari ṯa aiyəmamamaṯe egeɽa egen. 35 Na ndə Bulus gərəmaṯo nəŋəbapəŋga ŋeɽa gaskari, askari nimapaṯe elo ŋen ŋanṯa led̶a leiciano kaiñ, 36 ŋen ŋanṯa led̶a ildi lwaiña ləldeyeteṯalo ṯaɽrəjaico olia ldaṯa ṯa, “Ɽiñəmar.”
Ŋen Bulus gopəṯo etam gəlëɽəŋu
37 Orn ndə ywonaṯa yimëncia egwaŋ d̶əge Bulus nəŋeɽəd̶e eləŋ goɽra gaskari ṯa, “Igaŋalwaɽəṯia ŋen ŋənəŋ?” Na eləŋ goɽra gaskari nəŋeiṯi Bulus ṯa, “Agaləŋeṯo olia gə-Yunaniyin? 38 Gerṯe fəŋa agəɽo maje galo yi-Masr igi gətud̶i d̶əgerd̶ia maijən na nəŋəme led̶a ildi laɽiñəd̶o ləɽo aləf marldwan nəŋəleɽe ed̶əñwa?” 39 Bulus nəŋəmuɽəbiṯi eŋen ṯa, “Egaɽo Alyawuḏ yalo yi-Ṯarsus alo yi-Kilikiya, egaɽo ed̶a galo isi yoɽra yiləŋinu alo pred̶, ŋgiṯəñi ilwaɽəṯi led̶a.” 40 Na ndə gəŋgiṯəma, Bulus nəŋəd̶uri nəŋəbapəŋga nəŋəbeiṯi led̶a rəŋ elo, na ndə led̶a ləŋgiṯu olia d̶əge nəŋəlwaɽəṯəlo oliaga g-Ibraniyin, nəŋaṯa,
Ŋen Bulus gəbəɽo alo yi-Ursalim
1 Na ndə ñagəŋgiṯəlo d̶əge nəñaməñe ed̶ad̶ id̶i d̶əd̶urwaṯo d̶abəṯa alo yi-Kus, na eloman leṯeɽe nəñaɽe alo yi-Ruḏs na nəñaɽe alo yi-Baṯara. 2 Na nəñafid̶i d̶əpundria d̶eŋau, d̶abəṯa alo yi-Finigiya, nṯia nəñënṯi nəñatwod̶e nəñaɽe. 3 Na ndə ñagərəmaṯo alo yi-Gubrus Ṯwaiñ ñagaṯad̶o alo isi nḏəŋ d̶əŋabur nəñëndi d̶ad̶ id̶i d̶əd̶urwaṯo d̶abəṯa alo yi-Siriya na nəñaɽe nəñad̶uri alo yi-Sur ŋen ŋanṯa alo isei d̶əpundria d̶əwëkəɽia laŋge. 4 Na nəñaɽe nəñapwaiñe ṯaləmis alo isei nəñaɽaŋəlda ñoman d̶enəŋ nəñəməñe ñəɽijan. Na ṯaləmis yalwaɽəṯu Bulus Usilaga Gətəɽe ṯa aŋerṯe gabəṯa alo yi-Ursalim. 5 Orn ndə ñoman ñəŋgaṯo iñi nəñatwod̶e, nəñaɽe na ṯaləmisanda na wasenanda na ñere pred̶ ldəndëɽeici ed̶ad̶ nəñarəmaṯe irnuŋ ndëuwər oro nəñwod̶əñiṯe alo nëṯəndi nəñaṯurṯi Rəmwa. 6 Oro nəñananəd̶e ëiñua pred̶ na ñagënṯu d̶əge id̶əpundr d̶eŋau na lënəŋulu ldoɽəbaṯe irnuŋ.
Ŋen labəṯa alo yi-Gaisariya
7 Ndə ñagəŋgaṯo alo yi-Sur nəñaɽe alo yi-Buṯulimais na alo isi nəñane lorldaiñanda ëiñua ildi lëndu ŋen nəñaɽaŋəlda lomanto. 8 Na eloman leṯeɽe nəñatwod̶e nəñaɽe alo yi-Gaisariya, nəñënṯi eɽa gə-Filibus igi gəbërrəŋaicia led̶a ŋen ŋə-Rəmwa, fəŋu igi luṯənu led̶ala ləɽo d̶aməd̶aṯa ŋen ŋəɽənda ləɽod̶enəŋ ldəməñe ləɽijan, nəñaɽaŋəlda. 9 Gënəŋu gerṯo ñere marldwan iñi ñero ñəmamənia nəɽwata ŋen ŋə-Rəmwa. 10 Ndə ñagəɽaŋo alo isei ñoman ñəmaṯan, nabi niyela yenəŋ yibërnia Agabus geṯo alo Yuḏiya. 11 Na geṯo ṯa gandənwana nəŋəme d̶ərna d̶ə-Bulus d̶egwoyia nəŋakasəni rəmanəña na rəŋ nəŋaṯa ṯa, “Usila Gətəɽe gaṯa Alyawuḏ isi yefo alo yi-Ursalim yid̶i aiyakase maje igi gerṯo d̶ərna id̶i ŋen ŋarno iŋi igakasənu, na almanaice led̶a ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ.” 12 Ndə ñagəno ŋen iŋi nanda na led̶a lalo isei, ñagalwaɽəṯu Bulus kaiñ ṯa aŋerṯe gabəṯa alo yi-Ursalim d̶eṯəm. 13 Orn Bulus nəŋənduɽəbiṯi eŋen nəŋəndeiṯi ṯa, “Ñagëbəd̶i ṯau ñagabara ṯia ñagagera ara gəlëɽəñi? Egamed̶əño gerṯe ṯa yakasəni ikərəŋ orn com ṯa yaiyeṯe alo yi-Ursalim ŋen ŋanṯa irəŋ g-Eləŋ Yesu.” 14 Na ndə gero gəndənaṯa eŋen iŋi nəñəmaŋgiṯi nəñaṯa ṯa, “Ŋgiṯr ŋen iŋi Eləŋ Yesu gwonaṯa aŋid̶əni.”
15 Na ndə liga ləŋgaṯo ildi nəñarreid̶i laŋge nəñabəṯa alo yi-Ursalim. 16 Na ṯaləmis yemaṯan yalo yi-Gaisariya nəñaɽəlda nindëŋaici eɽa gəmaje gəbërnia Manasun galo yi-Gubrus fəŋu gəfo gəɽo ṯaləmis ram, ṯa ñaɽaŋe egeɽa gəlëɽəŋu.
Ŋen Bulus gəbəɽo Yagub nano
17 Ndə ñagarəmaṯo alo yi-Ursalim lorldaiñanda ləkanisa ldəndəŋënṯi d̶əŋərad̶a nano. 18 Na eloman leṯeɽe nəñaɽe Bulusala eɽa gə-Yagub, na nələŋ pred̶ nəkanisa nafo com. 19 Ndə Bulus gənəlo ëiñua pred̶ d̶əge, ṯaŋəɽwatiṯəlo ŋen pred̶ ŋənenəŋ ŋənenəŋ ŋalo təmətəm iŋi Rəmwa rid̶u eled̶a gerṯe laɽo Alyawuḏ iŋəmëɽria ŋəlëɽəŋu. 20 Na ndə ləno ldəŋërṯi Rəmwa nano. Na ldəmeiṯi ṯa, “Oraiñ, agaseicu ṯa led̶a lwaiña kaiñ ləɽo Alyawuḏ lëndu ŋen, orn larəmoṯwa ŋen ŋ-Alganun yi-Musa kaiñ. 21 Na lano ŋen ṯa agəbërrəŋaicia Alyawuḏ ŋen alo pred̶, isi yefo led̶ala ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ, ṯa aləŋgiṯi Musa na alerṯe luɽəd̶ia ñere eñen na aləŋgiṯi ŋen pred̶ ŋ-Alyawuḏ yibəd̶ia. 22 Agëbəd̶ia ṯau d̶əñid̶i? Đeṯəm lid̶i alne ŋen ṯa ageṯo. 23 Ŋen ŋafəṯia id̶u ŋen iŋi ñagaŋəlwaɽəṯia. Ñagerṯo led̶a marldwan ildi lëɽu ŋen d̶aləfiad̶a. 24 Maŋ led̶a ildi na ñaldatəɽeinəlda, na eŋen iŋi ŋwonaṯa algərus naid̶o algərus aganəŋa ṯa lënəŋulu aɽwad̶aṯe ləbad̶ənia. Nṯia led̶a pred̶ lid̶i alaləŋeṯe ṯa ŋen ŋapiano iŋi ləno, ŋen ŋanṯa laseicaŋa agərəmoṯwa ŋen ŋ-Alganun yi-Musa. 25 Orn eŋen ŋəled̶a gerṯe laɽo Alyawuḏ, ildi lëndu ŋen, ñagad̶weiṯəlo ad̶am ṯa aɽrəmoṯe ŋen iŋi ŋarno kanisa d̶ə-Rəmwa ed̶aiñ, ṯa alerṯe ləsa d̶əɽəd̶ənia d̶əlaŋge ləpiano ildi led̶a ldukwud̶əñiṯialo na ŋəfəni, na laŋge ildi laiyo məɽəməɽeñ na ṯa aləŋgiṯi ŋen ŋəd̶əɽaŋa lijila ɽrəto.” 26 Na Bulus nəŋame led̶a ildi eloman leṯeɽe ldəṯuɽeinəlda eŋen ŋəd̶ətəɽia na ldënṯi ig-Alekəl ṯa alwaɽe ŋen ŋəliga elden lədəṯuɽeinia ṯa laɽiñəd̶einia ndaŋəɽwa na ŋəd̶ənaid̶ia d̶ənaid̶ia ŋen ŋanṯa ŋulu pred̶.
Ŋen Bulus gëndeinu ig-Alekəl
27 Ndə ñoman ñəfo ṯwaiñ ñaməndad̶ia iñi ñəɽo d̶enəŋ nəñəməñe ñəɽijan Alyawuḏ yalo y-Asiya isi yiseicu Bulus ig-Alekəl, nitud̶i nara nəled̶a pred̶ ldəciṯano orn nimëndi, 28 ṯairajaico olia niyaṯa, “Ya led̶a lərrwa l-Israyil, aməd̶aṯəndr Fəmaje igi gəbërrəŋaicia led̶a ŋen alo pred̶ iŋi ŋəgeiyo led̶a eldaiñ na Alganun na alo isi, na com gamamaṯo Yunaniyin ig-Alekəl na gid̶u alo isi yetəɽe yetaŋa.” 29 Ŋen ŋanṯa yafo yaseicu Ṯrufimus galo y-Afəsus ləfo Bulusga nəsuk niyaṯa ṯa aŋgaica Bulus gënəcəma ig-Alekəl. 30 Led̶a pred̶ lalo yakəl ldəciṯano ldobəd̶aṯe ldəɽo ldëndi Bulus dəmabərlded̶eṯe ndëuwər ldəndanḏe ëuwər ram. 31 Na led̶a laṯa ṯa lamaɽiña na olta nəŋərəmaṯe maje nano igi gəɽo eləŋ goɽra gaskari ṯa alo yi-Ursalim yatwod̶o ŋeniano ŋwama ŋəd̶əgerd̶ia. 32 Na eləŋ goɽra gaskari nəŋəme askari na nələŋ naskari ldobəd̶aṯe led̶a nano, orn ndə led̶a lənwano askari ldəŋgiṯi Bulus ṯa alerṯe lamëpwa təŋ. Askari yi-Romaniyin 33 Na eləŋ goɽra gaskari nəŋəmeṯa nano nəŋəmëndi nəŋəlwaɽəṯi askari ṯa aiyəmakase nurid̶ana nəɽijan, oro nəŋeɽəd̶e led̶a ṯa, “Maje gaŋga na gid̶i ṯau?” 34 Na ləmaṯan larəjaico olia ldaṯa ŋen ŋənəŋ na ləmaṯan ldaṯa ŋen ŋwomən, orn eləŋ nəŋerṯe gəɽwad̶aṯa gələŋeṯa ŋen ŋopia ŋen ŋanṯa ŋen ŋwaiña ləɽwata orn galwaɽəṯu askari ṯa aiyəmamamaṯe egeɽa egen. 35 Na ndə Bulus gərəmaṯo nəŋəbapəŋga ŋeɽa gaskari, askari nimapaṯe elo ŋen ŋanṯa led̶a leiciano kaiñ, 36 ŋen ŋanṯa led̶a ildi lwaiña ləldeyeteṯalo ṯaɽrəjaico olia ldaṯa ṯa, “Ɽiñəmar.”
Ŋen Bulus gopəṯo etam gəlëɽəŋu
37 Orn ndə ywonaṯa yimëncia egwaŋ d̶əge Bulus nəŋeɽəd̶e eləŋ goɽra gaskari ṯa, “Igaŋalwaɽəṯia ŋen ŋənəŋ?” Na eləŋ goɽra gaskari nəŋeiṯi Bulus ṯa, “Agaləŋeṯo olia gə-Yunaniyin? 38 Gerṯe fəŋa agəɽo maje galo yi-Masr igi gətud̶i d̶əgerd̶ia maijən na nəŋəme led̶a ildi laɽiñəd̶o ləɽo aləf marldwan nəŋəleɽe ed̶əñwa?” 39 Bulus nəŋəmuɽəbiṯi eŋen ṯa, “Egaɽo Alyawuḏ yalo yi-Ṯarsus alo yi-Kilikiya, egaɽo ed̶a galo isi yoɽra yiləŋinu alo pred̶, ŋgiṯəñi ilwaɽəṯi led̶a.” 40 Na ndə gəŋgiṯəma, Bulus nəŋəd̶uri nəŋəbapəŋga nəŋəbeiṯi led̶a rəŋ elo, na ndə led̶a ləŋgiṯu olia d̶əge nəŋəlwaɽəṯəlo oliaga g-Ibraniyin, nəŋaṯa,