الزواج والطلاق
(متى 19‏:1‏-12، لوقا 16‏:18)
1 وقامَ يَسوعُ مِنْ هُناكَ وجاءَ إلى بلادِ اليهوديّةِ مِنْ عَبرِ الأُردُنِ، فأقبلَت إلَيهِ الجُموعُ وأخَذَ يُعَلّمُهُم كعادَتِهِ.
2 فدَنا بَعضُ الفَرّيسيّينَ وسَألوهُ ليُحرِجوهُ: «أيَحِلّ لِلرّجُلِ أنْ يُطَلّقَ اَمرَأتَهُ؟» 3 فأجابَهُم: «بماذا أوصاكُم موسى؟» 4 قالوا: «أجازَ موسى لِلرَجُلِ أنْ يَكتُبَ لاَمرأتِهِ كِتابَ طَلاقٍ فتُطلّقُ».
5 فقالَ لهُم يَسوعُ: «لِقساوَةِ قُلوبِكُم كَتبَ لكُم موسى هذِهِ الوصيّةَ. 6 فمِنْ بَدءِ الخَليقَةِ جَعلَهُما اللهُ ذكَرًا وأُنثى. 7 ولذلِكَ يَترُكُ الرّجُلُ أباهُ وأُمّهُ ويتّحِدُ باَمرأتِهِ، 8 فيَصيرُ الاثنانِ جسَدًا واحدًا. فلا يكونانِ اَثنَينِ، بل جَسدٌ واحدٌ. 9 وما جَمَعَهُ اللهُ لا يُفَرّقُهُ الإنسانُ».
10 ولمّا دَخَلوا البَيتَ، سألَهُ التلاميذُ عَنْ هذا الأمرِ، 11 فقالَ لهُم: «مَنْ طلّقَ اَمرأتَهُ وتَزوّجَ غَيرَها زنى علَيها، 12 وإنْ طَلّقتِ اَمرأةٌ زوجَها وتَزوّجت غيرَهُ زَنَت».
يسوع يبارك الأطفال
(متى 19‏:13‏-15، لوقا 18‏:15‏-17)
13 وجاءَ إلَيهِ بَعضُ النّاسِ بأطفالٍ ليضَعَ يَدَيهِ علَيهِم، فاَنتَهرَهُمُ التلاميذُ. 14 ورأى يَسوعُ ذلِكَ فغَضِبَ وقالَ لهُم: «دَعُوا الأطفالَ يأْتُونَ إليّ ولا تَمنعوهُم، لأنّ لأمثالِ هَؤُلاءِ مَلكوتَ اللهِ. 15 الحقّ أقولُ لكُم: مَنْ لا يَقبَلُ مَلكوتَ اللهِ كأنّهُ طِفلٌ، لا يَدخُلُهُ». 16 وحضَنَهُم ووضَعَ يدَيهِ علَيهِم وبارَكَهُم.
الرجل الغني
(متى 19‏:16‏-30، لوقا 18‏:18‏-30)
17 وخرَجَ إلى الطّريقِ، فأسرَعَ إلَيهِ رَجُلٌ وسَجَدَ لَه وسألَهُ: «أيّها المُعَلّمُ الصالِحُ، ماذا أعمَلُ لأرِثَ الحياةَ الأبديّةَ؟» 18 فقالَ لَه يَسوعُ: «لماذا تَدعوني صالِحًا؟ لا صالِحَ إلاّ اللهَ وحدَهُ. 19 أنتَ تَعرِفُ الوصايا: لا تَقتُلْ، لا تَزْنِ، لا تَسرِقْ، لا تَشهَدْ بالزّورِ، لا تَظلِمْ، أكرِمْ أباكَ وأُمّكَ».
20 فأجابَهُ الرّجُلُ: «يا مُعَلّمُ، مِنْ أيّامِ صِبايَ عَمِلتُ بِهذِهِ الوصايا كُلّها». 21 فنَظَرَ إلَيهِ يَسوعُ بِمحَبّةٍ وقالَ لَه: «يُعْوزُكَ شيءٌ واحدٌ: اَذهَبْ بِعْ كُلّ ما تَملِكُه ووَزّعْ ثَمنَهُ على الفُقَراءِ، فيكونَ لكَ كَنْزٌ في السّماءِ، وتَعالَ اَتْبَعني». 22 فحَزِنَ الرّجُلُ لِهذا الكلامِ ومَضى كَئيبًا، لأنّهُ كانَ يَملِكُ أموالاً كثيرةً. 23 فنَظَرَ يَسوعُ حولَهُ وقالَ لِتلاميذِهِ: «ما أصعَبَ دُخولَ الأغنياءِ إلى مَلكوتِ اللهِ!» 24 فاَستَغْربَ التلاميذُ كلامَهُ، فقالَ لهُم ثانيةً: «يا أبنائي، ما أصعَبَ الدُخولَ إلى مَلكوتِ اللهِ. 25 فَمُرورُ الجمَلِ في ثَقْبِ الإبرةِ أسهلُ مِنْ دُخولِ الغنيّ إلى مَلكوتِ اللهِ». 26 فزادَ اَستِغرابُهُم وتَساءَلوا: «مَنْ يُمكِنُهُ أنْ يخلُصَ، إذًا؟» 27 فنظَرَ إلَيهِم يَسوعُ وقالَ: «هذا شيءٌ غَيرُ مُمكِنٍ عِندَ النّاسِ لا عِندَ اللهِ، فعِندَ اللهِ كُلّ شيءٍ مُمكِنٌ».
28 فقالَ لَه بُطرُسُ: «ها نَحنُ تَركنا كُلّ شيءٍ وتَبِعْناكَ». 29 فأجابَهُ يَسوعُ: «الحقّ أقولُ لكُم: ما مِنْ أحدٍ ترَكَ بَيتًا أو إخوَةً أو أخواتٍ أو أُمّا أو أبًا أو أولادًا أو حُقولاً مِنْ أجلي ومِنْ أجلِ البِشارَةِ، 30 إلاّ نالَ في هذِهِ الدّنيا، معَ الاضطِهاداتِ، مئةَ ضُعفٍ مِنَ البيوتِ والإخوةِ والأخواتِ والأُمّهاتِ والأولادِ والحُقولِ، ونالَ في الآخِرَةِ الحياةَ الأبديّةَ. 31 وكثيرٌ مِنَ الأوّلينَ يَصيرونَ آخرينَ، ومِنَ الآخِرينَ يَصيرونَ أوّلينَ».
يسوع ينبئ مرة ثالثة بموته وقيامته
(متى 20‏:17‏-19، لوقا 18‏:31‏-34)
32 وكانوا في الطّريقِ صاعِدينَ إلى أُورُشليمَ ويَسوعُ يتَقَدّمُهُم. وكانَ التلاميذُ في حَيرةٍ، والذينَ يَتبَعونَهُ خائِفينَ. فاَنفَرَدَ بالاثني عشَرَ مرّةً أُخرى وأخَذَ يُكلّمُهُم بِما سيَحدُثُ لَه، 33 فقالَ: «ها نَحنُ صاعِدونَ إلى أُورُشليمَ، وسيُسلَمُ اَبنُ الإنسانِ إلى رُؤساءِ الكَهنَةِ ومُعَلّمي الشّريعَةِ، فيَحكُمونَ علَيهِ بالموتِ ويُسلِمونَهُ إلى حُكّامٍ غُرباءَ، 34 فيَستَهزِئونَ بِه، ويَبصِقونَ علَيهِ ويَجلِدونَهُ ويَقتُلونَهُ، وبَعدَ ثلاثةِ أيّامٍ يَقومُ».
طلب يعقوب ويوحنا
(متى 20‏:20‏-28)
35 ودَنا إليهِ يَعقوبُ ويوحنّا، اَبنا زَبْدي، وقالا لَه: «يا مُعَلّمُ، نُريدُ أنْ تُلَبّيَ طَلَبَنا». 36 فقالَ لهُما: «ماذا تُريدانِ أنْ أعمَلَ لكُما؟» 37 فأجابا: «أعطِنا أنْ نَجلِسَ، واحدٌ عَنْ يَمينِكَ وواحدٌ عَنْ شِمالِكَ في مَجدِكَ». 38 فقالَ لهُما يَسوعُ: «أنتُما لا تَعرِفانِ ما تَطلُبانِ: أتقدِرانِ أنْ تَشرَبا الكأسَ التي سأشرَبُها، أو تَقبلا مَعمودِيّةَ الآلامِ التي سأقبَلُها؟» 39 فأجابا: «نَقدِرُ». فقالَ لهُما: «نَعَم، الكأسُ التي أشرَبُها تَشرَبانِها، ومَعمودِيّةُ الآلامِ التي أقبَلُها تقبَلانِها. 40 وأمّا الجُلوسُ عَنْ يَميني أو عَنْ شِمالي، فلا يَحقّ لي أنْ أُعطِيَهُ، لأنّهُ للّذينَ هيّأهُ اللهُ لهُم».
41 وسَمِعَ التلاميذُ العَشرَةُ هذا الكلامَ، فغَضِبوا على يَعقوبَ ويوحنّا. 42 فدَعاهُم يَسوعُ وقالَ لهُم: «تَعلَمونَ أنّ رُؤَساءَ الأُمَمِ يَسودونَها، وأنّ عُظَماءَها يتَسَلّطونَ علَيها. 43 فلا يكُنْ هذا فيكُم، بل مَنْ أرادَ أنْ يكونَ عَظيمًا فيكُم، فلْيكُنْ لكُم خادِمًا. 44 ومَنْ أرادَ أنْ يكونَ الأوّلَ فيكُم، فليَكُنْ لجَميعِكُم عَبدًا. 45 لأنّ اَبنَ الإنسانِ جاءَ لا ليَخدِمَهُ النّاسُ، بل ليَخدِمَهُم ويَفديَ بِحياتِهِ كثيرًا مِنهُم».
شفاء برتيماوس الأعمى
(متى 20‏:29‏-34، لوقا 18‏:35‏-43)
46 ووَصَلوا إلى أريحا. وبَينَما هوَ خارِجٌ مِنْ أريحا، ومعَهُ تلاميذُهُ وجُمهورٌ كبيرٌ، كانَ بَرتيماوُسُ، أي اَبنُ تِيماوُسَ، وهوَ شحّاذٌ أعمى، جالِسًا على جانِبِ الطّريقِ. 47 فلمّا سَمِعَ بأنّ الذي يَمُرّ مِنْ هُناكَ هوَ يَسوعُ النّاصِريّ، أخَذَ يَصيحُ: «يا يَسوعُ اَبنَ داودَ، اَرحَمْني!» 48 فاَنتَهَرَهُ كثيرٌ مِنَ النّاسِ ليَسكُتَ، لكِنّهُ صاحَ بِصوتٍ أعلى: «يا اَبنَ داودَ، اَرحَمني!» 49 فوقَفَ يَسوعُ وقالَ: «نادوهُ!» فنادوا الأعمى وقالوا لَه: «تَشَجّعْ وقُمْ! ها هوَ يُناديكَ!» 50 فألقى عَنهُ عَباءتَهُ وقامَ وجاءَ إلى يَسوعَ. 51 فقالَ لَه يَسوعُ: «ماذا تُريدُ أنْ أعمَلَ لكَ؟» قالَ: «يا مُعَلّمُ، أنْ أُبصِرَ!» فقالَ لَه يَسوعُ: 52 «اَذهَبْ! إيمانُكَ شَفاكَ». فأبصَرَ في الحالِ وتَبِعَ يَسوعَ في الطّريقِ.
X. FASEL DIMITTILIN.
1 Kutta kiron mandotōni Yahūdīgūn barrin irkigū logo, Yurdān gerrā. Ademirī wīdagōn tal lo kaššan ǵammā āgallimǵon unden nagittanī. 2 Farisī tal lo kir issiksan: idin dōro okkofīkanī, idēn tannatōni bāyōsinanī. Ter takkā in nog ǵerribsan. 3 Wīd īgatiḱḱon: Mūsē miṅgā kullikaḱḱō? 4 Īksan: Mūsē barion tallāgin šō wēkā fāye yon talligōsin siballā. 5 Yesū wīd īgatiḱḱon: ai unnin kogor-kennēs siballā in banittā īgatiḱḱon. 6 Lākēn hallikin awellatōni nōr hilgigon ondi-gōn karrē-gōn wēkā. 7 Inīn sibballā taf fāp-pōn tan ēṅ-gōṅ-kā mugōǵa idēn dan ǵammafakkin. 8 Ūwon gāri arrig wēra-ṅinan. Iṅ girrā ter ūwo imminan arriǵ wēr ā-menan. 9 Nōrin ǵammikirōgekā ādem eska bāyeḱḱimun. 10 Nōgiddo-gōn issiksan talamīdī in bańittā. 11 Īgatiḱḱon: Nai bāyikiro idēn tannatōni, tar fellātikennē idēn dōro. 12 Idēn wēi id tannatōn bāyōskanī, id iḱḱi wēkā edkanī, idēṅ-gōn fellātikennē idēn-dōro.
13 Assarīg eḱḱaǵūsan tal logo, tar tekkā taffa naḱḱeyā. Talamīdī heddisšan tekkā eḱḱakaḱḱokūgā. 14 Yesū iṅgā nassīn kēllā, kešsirōsa īgatiḱḱon: Mugōgana assarīg ai log kaḱḱanayā, sukkigitamman nōrin mulki ten dōro ānī. 15 Allēa, īgatiḱḱir: wēlon nōrin mulkā dummimēṅkanī assar wē nagittā, auwō auwō fa-ǵūmun. 16 Tekkā battarkaḱḱon, eddi tāṅ-gūgā ten dōro okkira barakagā tiḱḱon.
17 Sādō ǵūson dawilā; wē urrag tannā mirron, kurtikūma tīgōsa, issigon: wo maallim masa, ai miṅg awiā aṅi daimaṅgā ken fagginangā. 18 Yesū īgatiron: Minā illim aigā masa īgadēni? mas dāmun nōr tar-kōṅ-gērī. 19 Ir masa nōrin wessāgā irbēnam: fellattā awatam; fāwitam; markatam; šahādasūrkā šahadatam, hūnatam, ibōg kerme in ēṅgā kerme. 20 Wīda baṅatiron: wo maallim! assarkenneltōn irig awis. 21 Yesū gūṅa, dollōsa, īgatiron: wēi elgōn kirkummūn. Il lo dārī kāmilkā ǵanǵe, meskīnīg faggatiḱḱe, kins wēḱā fa-elnam semālā. Abāg annā kir salīb iṅgā sokkede. 22 Tar simarkōsa tīgōson in baṅidin dōro gammidakōsa nogon, tal log urti diyyi dārin nogo.
23 Yesū hauwalēn taṅgā gūṅa talamīdīg īgatiḱḱon: Ollīda šēyi diyyikā kūnnigū, nōrin mulkil kaḱ-ḱanaṅgā. 24 Talamīdī aǵibsān bańit tan nogo. Yesū wīda īgatiḱḱon: Welledī aṅgū, minkelli ollīda, šēyi diyyi tennā tekkila-fīgikū nōrin mulkilā kaḱḱa-naṅgā! 25 Gāsia alli-kullum wē intalēn uffi wēlā tōre, walla šēyi diyyikā kunin nōrin mulkil ǵūe. 26 Ter aǵibsanfāginī diyyikā, wēr wēkā īgotiḱḱisan: nai eska fa-hallistakkī? 27 Yesū gūria tekkā īga-tiḱḱon, ādemirī log dārī, eskitakkummun, ammā nō-riddo dārī, eskitakkin; nōriddog kāmil eskitakkin nogo.
28 Betrus īgatiron: ū šai kāmilkā mugosa ikk ergussu. 29 Yesū wīda īgatiḱḱon: Allē tottā, ukkā īgatiḱḱir, wē dāmun, nokā eṅgakūgā, essigūgā, fāppā, eṅgā īdēṅgā, wildīgā, haggi tan dārīkā, ai-gōn ingīl-kōn dōro mugikanī. 30 Tar dummimēṅkan wēkā, imil-wēra kira nokā, eṅgakūgā, essigūgā, ēāgūgā, wildīgā, haggīgā sulmi dani, iw-waktigā, wīdagān duṅan aharrā āni daimgā. 31 Auwēlkūn diyyī fa-ahiraṅinan, aharkū-gōn fa-awwelaṅinan.
32 Sikkal kērafīšan Gudeskā tirā. Yesū tekkā awwelaṅkenon, terī hayyirtakkafīšan; ergissan, ǵā-gintāni. Dumrniǵon wīdagōn dimerūwogā īgatiḱḱon, miṅg tal log kiddī. 33 Adī, dōro Gudsil gūdullu, ādemin tōt-tōn kahīnī dauwī-gōn šōnnōrkū-gōn nogo, ǵebbaitakkarin, takkā dīa tannā hokmallan, ǵeba-yallan kāfirī logo. 34 Giǵallan tan dōro, tōgallan, tuffudditidinnan, fawrōsallan; nahārrin tuskittilā faddin.
35 Tal lo ǵū, Yakūp-pōn, Yūhannī-gōn Sebedān tūm, īgatissan: wo maallim, firgur irīn amekā, ūīn ikkā āf-fedde nagittanī. 36 Īgatiḱḱon: Miṅgā fir-gurū ayīn ukkā awatiḱḱekā? 37 īgatissan: dēṅǵe āǵirūī īyon iṅ-gōn kondon iṅ gōn-nā rneǵed innāi 38 īgatiḱḱon Yesū: ur irbimminokom, miṅgā feddi-rūgā. Ur eska nīrō kās ayīn nīekā, au gatistakkirō in gatis logo, ayīn gatistakkisīn nagittanī? 39 īga-tissan: eio, ūī eskur. Yesū īgatiḱḱon: ur kāskā nīdillokom ayīn nīsīn, au ur gatistakkallókom, in gatis logo ayīn gatistakkisīn nagittanī. 40 Lakēn ai eska ukkā tiḱḱumun, ur īyon aṅ-gōn kondon aṅ-gōn nog āgirūī, lāken nai logo hadderafī.
41 Dimerūwoṅ-gār iṅgā ukkissan kēllā sirnarkōšan Yakūppōn Yūhannī-gōn siballā. 42 Yesū ōgaǵa īyatiḱḱon: irbērokom duńan dauwirī meliktakkōšaṅgā, fakki tennil kogorī gudrak kunninaṅyā. 43 Ammā iṅgirrā fakk unnilā lesmimun, lāken ullatōn nayā dauwiraṅinaṅgā firgī, hadām unnaṅeyā. 44 Nayā ullatōn auwelunnaṅinaṅgā firgī, kāmil unnin ošaṅēyā. 45 Ademin tōd elgōn kirkummun mahedūmaṅalleyā, lākēn hadāmaṅalleyā kiron, feddagalleya diyyikā.
46 Yerihōl kaššan, wīda Yerihōlatōn tak-kōn, talā-mīdī taṅgū-gōn ādemirī diyyī-gōn noksan kēllā, duṅgi wēi, tāṅis taṅga Bartimāi Timāin tōd innan, dawil āga, feddon. 47 Tar ukkisīn kēllā, Yesū Nasaretil-tōn tanafīnī, tāḱa baṅōn: wo Yesū, Dawūdin tōd, aigā arhamōse. 48 Diyyī takkā ǵismatissan hussō-seyā. Tar auwel lekin diyyikā tāḱon; ir Dawūdin tod, aigā arhamōse. 49 Yesū meṅǵon amarǵon kire yā; duṅgikā ōgir īgatissan: erreyahtakke, kutte ikkā āg-ōgēn ānī. 50 Kitti taṅgā wirkiǵa kutta ǵūon Yesū log. 51 Yesū wīda īgatiron: ir miṅgāfirgī awatidillēnī. Duṅgi īgatiron: nōr an, āi kawafiraṅinaṅgā. 52 Yesū īgatiron: gūe, āmin in ikkā hallion. Aballā tar id nalōson, ergadon abāg tannā dawil.