Rəmwa rero rəned̶a led̶a l-Israyil
1 Nṯia egabeɽəd̶ia ṯa, Rəmwa raned̶o led̶a əllëɽəŋu? Ndo, kwai kwai! Igënəñi egaɽo ed̶a g-Israyil, igaləŋənu ed̶ələŋəd̶ia d̶-Ibrayim, egeled̶a lə-Benyamin. 2 Rəmwa rero rəned̶a led̶a əllëɽəŋu ildi rënəŋu rwoṯəlo ananoŋ. Ñagaijəba ŋen iŋi ŋəwërd̶ənu egad̶am gə-Rəmwa eŋen ŋ-Iliya ṯa gënəŋu geɽəd̶o Rəmwa kaiñ ŋen ŋəgeiya led̶a l-Israyil? 3 Iliya gaṯa, “Ya Eləŋ Rəmwa lënəŋulu laɽiño alanəbiya yelaɽəŋa, lënəŋulu lagero alo isi id̶əɽəd̶ənia yelaɽəŋa. Igaṯenu egonto, na lënəŋulu lwonaṯa ṯa laiñəɽiña.” 4 Orn Rəmwa ruɽəbiṯəma eŋen ṯau? Rəmwa reiṯəma ṯa, “Egarəmoṯo led̶a aləf d̶enəŋ ldəməñe ləɽijan ŋen ŋanṯa ñi, ildi lero lukwud̶əñiṯia Bal alo.” 5 Ŋen ŋafo ṯia d̶əñid̶i com led̶a ləmaṯan laṯenu ildi luṯənu eŋen ŋəd̶ənaica məɽəməɽeñ d̶ə-Rəmwa. 6 Orn ndə ŋen iŋi ŋəfo ŋen ŋanṯa d̶ənaica məɽəməɽeñ d̶əlëɽəŋu ŋero ŋəfia eŋen iŋi lënəŋulu lid̶u Gəbanṯa ŋen iŋi ŋafo ṯia ṯa d̶ənaica məɽəməɽeñ d̶ero d̶əɽia d̶ənaica məɽəməɽeñ d̶eṯəm.
7 Nṯia ləgabaṯrau? Led̶a l-Israyil lero ləfid̶a ŋen iŋi lënəŋulu ləbapwaiña məldin. Orn led̶a ildi Rəmwa rwoṯəlo lënəŋulu laneinu, led̶a ildi ləṯënu lid̶ənu ləbɽwaŋəno enare. 8 Garno ŋen ŋəwërd̶ənu egad̶am ṯa,
“Rəmwa ranaicəlo usila igi gəɽo təgətəg
ṯa isi esen aiyerṯe yiseid̶ia na ṯa nënəñia enen anerṯe nənna,
na ŋen ŋaɽo ṯia məldin d̶əñid̶i.”
9 Na Ḏawuḏ gaṯa ṯa,
“Ŋgiṯr d̶əsa ed̶en ad̶əɽeṯe d̶əbəɽua na d̶ar d̶ələkëndia,
na waŋge igi gəlëɽəŋnicia na d̶əpəɽa ed̶en!
10 Ŋgiṯr isi esen aiyid̶əni irəmiṯu ṯa lënəŋulu alerṯe ləɽwad̶aṯa ləseid̶ia.
Na ṯa lënəŋulu aləfeṯe eŋen ŋubwa jaica jaica.”
11 Nṯia egabaṯa ṯa, lënəŋulu lëɽəŋeinu ṯa aliɽi? Ndo, kwai kwai! Orn d̶ëbərnia d̶eṯo eled̶a ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ ŋen ŋanṯa led̶a l-Israyil lëɽəŋeinu ṯa led̶a ildi l-Israyil alid̶əni ləɽo d̶əgeiyaca ŋen. 12 Orn ndə d̶ëɽəŋeinia ed̶en d̶aməməṯu led̶a lalo d̶əbuŋṯia d̶oɽra, na d̶əd̶ama ŋen ed̶en d̶aɽo d̶əbuŋṯia d̶oɽra eled̶a ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ, ŋend̶eṯəm ŋaməñaṯo orəba igi ṯa ŋen ŋəŋəra ŋid̶i aŋəfeṯe ŋwaiña, ndə led̶a pred̶ ildi Rəmwa rwoṯəlo ig-Alyawuḏ lid̶i alɽəñad̶eini.
Ŋen ŋəd̶ëbərnia d̶əled̶a ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ
13 Đeṯəm, d̶əñid̶i igandəlwaɽəṯia ñəŋgi gerṯe ñagaɽo Alyawuḏ. Ŋen ŋanṯa igad̶weinu eled̶a ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ, egananaica d̶ërrəŋaid̶ia d̶əŋen d̶əlëɽəñi d̶amia iŋulu, 14 ṯa ed̶ad̶ d̶ənəŋ igid̶i yid̶i led̶a əllëɽəñi egaŋəno ṯa laɽo d̶əgeiyaca eŋen, nṯia ṯa yilëbəri ləmaṯan iŋulu. 15 Ŋen ŋanṯa ndə ŋen iŋi, ṯa lënəŋulu lanid̶ənu, ŋëbəd̶ia led̶a lalo ṯa almameini Rəmwa nano, d̶eṯəm ŋen ṯa Rəmwa raləŋënti ŋid̶i aŋəmame d̶əməṯia eŋəɽaiñ. 16 Ndə ŋəɽu ŋiṯil ŋananoŋ ŋətəɽe, ŋəɽu pred̶ ŋid̶i aŋətəɽeṯe. Ndə urldia guɽi gətəɽe, reṯia ratəɽe com.
17 Reṯia rəmaṯan rafo rakəlainialo egworəb, na ñaŋ ñəŋgi ñagəɽo reṯia ruɽi gəbërnia seiṯun igi ged̶əñwa, ñagafo ñagakad̶ənu ereṯia rəseiṯun d̶urri egworəb, na ñagid̶ənu ṯa ñaɽəbəd̶əlda eŋen ŋəd̶əsa d̶əŋəra, 18 nṯia ñerṯe ñagëminia bəɽan məldin ñagageiya reṯia irri rəkəlainialo, orn ndə ñagëminia bəɽan, lëldəŋəd̶einr eŋen ṯa gerṯe agaməcia urldia orn urldia gandaməcia. 19 Orn ñagid̶i ñaṯa ṯa, “Reṯia rakəlainialo egworəb ṯa igënəñi ikad̶əni iguɽi.” 20 Ŋen ŋëpi. Rënəŋulu rakəlianialo egworəb ŋen ŋanṯa rënəŋulu rero rəbëndia ŋen ŋə-Rəmwa, na d̶əñid̶i ñagad̶uru d̶wonaṯad̶a ed̶alo. Ñerṯe ñagəbənia enare orn d̶əñiṯr. 21 Ŋen ŋanṯa ndə Rəmwa rero rəŋgiṯia reṯia d̶urri rënəŋu raber rəndəŋgiṯia kwai kwai. 22 Ŋen ŋafəṯia, seicr ŋen ŋəŋəra na ŋen ŋinia ŋə-Rəmwa. Rënəŋu rerṯo ŋen ŋinia eled̶a ildi liɽu, orn rerṯo ŋen ŋəŋəra eñaŋ ndə ñagəfafia jaica jaica ŋenŋa ŋəŋəra ŋəlëɽəŋu. Orn ndə ñagəber ñagəfia ŋenŋa ŋəŋəra ŋəlëɽəŋu ñaŋ com ñagid̶i ñakəleini alo egworəb. 23 Na lënəŋulu com ndə ləber ləɽaŋa məldin eŋen eŋen ṯa laned̶a ləbëndia ŋen ŋə-Rəmwa lënəŋulu com lid̶i aləkad̶əni egworəb, ŋen ŋanṯa Rəmwa raɽwad̶aṯa rəlakad̶a təŋ egworəb. 24 Ŋen ŋanṯa ndə ñaŋ ñagakəleinu alo iguɽi gəbërnia seiṯun igi ged̶əñwa na ñagakad̶ənu iguɽi gəbërnia seiṯun eŋen iŋi ŋafo ŋageiya ŋen ŋëɽənu ananoŋ ŋen d̶eṯəm ŋaməñaṯa orəba igi kaiñ ṯa reṯia d̶urri raɽwad̶aṯa rəkad̶ənia iguɽi egen.
Rəmwa rwonaṯa rageiyaca led̶a pred̶ ŋəbaiya nano
25 Egaber egwonaṯa ṯa ñagaijəba, lorldaiñ, ŋen ŋəŋaməɽa iŋi ŋërrəŋeid̶ənu, ñagəberṯia d̶ələŋeṯa ŋen nəsi ed̶alo ṯa ñerṯe bəɽan, ṯa led̶a l-Israyil ŋəṯəɽa eŋen ŋaɽo təgətəg, ṯa məldin led̶a pred̶ ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ ildi luṯənu aleṯa Rəmwa nano ikərəŋ, 26 nṯia d̶ad̶d̶a d̶ənəŋ id̶i led̶a pred̶ l-Israyil lid̶i alëbərni, garno ŋen ŋəwërd̶ənu ṯa,
“Ed̶a igi gəɽo Đëbəria gid̶i aŋela alo yi-Siyun,
na gid̶i aŋgeici ŋen pred̶ iŋi gerṯe ŋə-Rəmwa eled̶a lə-Yagub.
27 Na fəd̶ərreid̶ia eŋen d̶əlëɽəñi id̶i ñagid̶i ñid̶i,
liga igid̶i iŋgeici ŋen eŋen ŋeicia.”
28 Ŋen ŋanṯa Alyawuḏ yaned̶o ŋen ŋəŋəra ŋ-Almasiya yënəŋulu yaɽo d̶əgeiya Rəmwa ŋen ŋanṯa ñaŋ, orn eŋen ŋəd̶woṯa d̶ə-Rəmwa yënəŋulu yaɽo led̶a ildi rënəŋu rəbwaliya ŋen ŋanṯa eṯenanda ləpənde. 29 Ŋen ŋanṯa d̶ənaica məɽəməɽeñ na d̶undəd̶ia d̶ə-Rəmwa, lënəŋulu laber laməlëd̶ənia kwai kwai. 30 Ŋen ŋanṯa garno ananoŋ ñaganed̶o ṯa ñanne ŋen ŋə-Rəmwa, orn d̶əñid̶i Rəmwa rageiyacənde ŋəbaiya nano ŋen ŋanṯa Alyawuḏ yaned̶o ṯa yanna, 31 nṯia com d̶əñid̶i yënəŋulu yaned̶o yenna ŋen ŋanṯa ñagageiyainu ŋəbaiya nano, ṯa yënəŋulu com aigeiyaini ŋəbaiya nano d̶əñid̶i. 32 Ŋen ŋanṯa Rəmwa rid̶u led̶a pred̶ lëndənu ṯa laned̶o lənna, ṯa rënəŋu arələgeiyace ŋəbaiya nano pred̶.
Rəmwa arnaneini ŋaɽrwa
33 Ǝsëgi gəɽwad̶aṯa gələŋeṯa d̶oliano d̶əŋen ŋəŋəra ŋə-Rəmwa na d̶ələŋeṯa ŋen nəsi d̶əlëɽəŋu na d̶ələŋeṯa d̶əlëɽəŋu? Ǝsëgi gəɽwad̶aṯa gəgagwonda d̶akənua d̶əlëɽəŋu na əsëgi gəɽwad̶aṯa gəfid̶ia rad̶ rəlëɽəŋu irri rënəŋu rəbəd̶ia ŋen ŋəlëɽəŋu? 34 Ŋen ŋarno ad̶am gə-Rəmwa gaṯa,
“Ǝsëgi gələŋeṯo ŋəṯəɽa ŋ-Eləŋ Rəmwa?
Walla əsëgi gërrəŋaicəma ŋen?
35 Walla əsëgi gənaico Rəmwa wagənəŋ,
ṯa Rəmwa arəmuɽəbiṯi d̶əpəɽa ŋen ŋanṯa wagi?”
36 Ŋen ŋanṯa laŋge pred̶ leṯo iŋu, na laŋge pred̶ laməṯia ŋuga, na laŋge pred̶ lafo ŋen ŋanṯaŋu. Egabeɽəd̶ia Rəmwa ṯa arnaneini ŋaɽrwa bəɽəbəte. Amin
هل نبذ الله إسرائيل
1 لكِنّي أقولُ: هَلْ نبَذَ اللهُ شَعبَهُ؟ كلاّ! فأنا نَفسي مِنْ بَني إِسرائيلَ، مِنْ نَسلِ إبراهيمَ وعَشيرَةِ بِنيامينَ. 2 ما نبَذَ اللهُ شَعبَهُ وهوَ الذي سبَقَ فاَختارَهُ. وأنتُم تَعرِفونَ ما قالَ الكِتابُ في إيليّا حينَ شَكا بَني إِسرائيلَ إلى اللهِ، فقالَ: 3 «يا ربّ، قَتَلوا أنبـياءَكَ وهَدَموا كُلّ مَذابِحِكَ وبَقِـيتُ أنا وحدي، وهُم يُريدونَ أنْ يَقتُلوني». 4 فَماذا أجابَهُ صوتُ اللهِ؟ أجابَهُ: «أبْقَيتُ سَبعةَ آلافِ رَجُلٍ ما حَنَوا رُكبَةً لِبَعلٍ». 5 وفي الزّمَنِ الحاضِرِ أيضًا بَقِـيّةٌ مِنَ النّاسِ اَختارَها اللهُ بالنّعمةِ. 6 فإذا كانَ الاختِـيارُ بالنّعمةِ، فما هوَ إذًا بالأعمالِ، وإلاّ لما بَقِـيَتِ النّعمةُ نِعمةً.
7 فماذا بَعدُ؟ ما كانَ يَطلُبُهُ بنو إِسرائيلَ ولا يَنالونَهُ، نالَهُ الذينَ اَختارَهُمُ اللهُ. أمّا الباقونَ فقَسَتْ قُلوبُهُم، 8 كما جاءَ في الكِتابِ: «أعطاهُمُ اللهُ عَقلاً خامِلاً وعُيونًا لا تُبصِرُ وآذانًا لا تَسمَعُ إلى هذا اليومِ». 9 وقالَ داودُ: «لِتكُنْ مَوائِدُهُم فخّا لهُم وشَرَكًا وحجَرَ عَثرةٍ وعِقابًا. 10 لتُظلِمَ عُيونُهُم فَلا تُبصِرَ، ولتَكُنْ ظُهورُهُم مَحنِـيّةً كُلّ حينٍ».
خلاص غير اليهود
11 وأمّا أنا فأقولُ: هل زَلّتْ قَدَمُ اليَهودِ ليَسقُطوا إلى الأبدِ؟ كلاّ! بَلْ بِزَلّتِهِم صارَ الخلاصُ لِغيرِ اليَهودِ حتى تَثورَ الغيرَةُ في بَني إِسرائيلَ. 12 فإذا كانَ في زَلّتِهِم غِنًى لِلعالَمِ وفي نُقصانِهِم غِنًى لِسائِرِ الشّعوبِ، فكَمْ يكونُ الغِنى في اَكتِمالِهِم؟
13 والآنَ أقولُ لِغيرِ اليَهودِ مِنكُم: ما دُمتُ رَسولاً إلى غَيرِ اليَهودِ، فأنا فَخورٌ بِرِسالتي 14 لعَلّي أُثيرُ غَيرَةَ بَني قومي فأُخَلّصَ بَعضًا مِنهُم. 15 فإذا كانَ رَفضُهُم أدّى إلى مُصالَحَةِ العالَمِ معَ اللهِ، فهَلْ يكونُ قُبولُهُم إلاّ حياةً بَعدَ موتٍ؟ 16 وإذا كانَتِ الخَميرَةُ مُقَدّسَةً، فالعَجينُ كُلّهُ مُقَدّسٌ. وإذا كانَ الأصلُ مُقَدّسًا، فالفُروعُ مُقَدّسَةٌ أيضًا. 17 فإذا قُطِعَتْ بَعضُ الفُروعِ، وكُنتَ أنتَ زيتونَةً برّيّةً فَطُعّمْتَ لِتُشارِكَ الفُروعَ الباقِـيةَ في أصلِ الشّجرَةِ وخِصبِها، 18 فلا تَفتَخِرْ على الفُروعِ التي قُطِعَتْ. وكيفَ تَفتَخِرُ وأنتَ لا تَحمِلُ الأصلَ، بَلِ الأصلُ هوَ الذي يَحمِلُكَ؟ 19 ولكنّكَ تَقولُ: «قُطِعَتْ تِلكَ الفُروعُ حتى أُطعّمَ أنا!» 20 حسنًا! هيَ قُطِعَتْ لِعَدَمِ إيمانِها، وأنتَ باقٍ لإيمانِكَ، فلا تَفتَخِرْ بَلْ خَفْ. 21 فَإن كانَ اللهُ لم يُبقِ على الفُروعِ الطّبـيعِيّةِ فهَلْ يُبقي علَيكَ؟ 22 فاَعتَبِرْ بِلينِ اللهِ وشِدّتِهِ فالشّدّةُ على الذينَ سقَطوا، واللينُ لكَ إذا ثــبَتّ أهلاً لِهذا اللينِ، وإلاّ فتُقطَعُ أنتَ أيضًا. 23 أمّا هُم، فإذا تَوَقّفوا عَنْ عدَمِ إيمانِهِم يُطَعّمَهُمْ اللهُ، لأنّ اللهَ قادِرٌ على أنْ يُطعِمّهُم ثانيةً. 24 فإذا كانَ اللهُ قَطَعَكَ مِنْ زيتونَةٍ برّيّةٍ تَنتَمي إلَيها بِطبـيعتِكَ، وطَعّمَكَ خِلافًا لِطبـيعَتِكَ في زيتونَةٍ جيّدَةٍ، فما أحقّ الذينَ يَنتَمونَ إلى زيتونَتِهِم بالطَبـيعَةِ بأنْ يُطعّمَهُمُ اللهُ فيها.
رحمة الله تشمل الجميع
25 فأنا لا أُريدُ، أيّها الإخوةُ، أنْ تَجهَلوا هذا السّرّ لِئَلاّ تَحسَبُوا أنفُسَكُم عُقلاءَ، وهوَ أنّ قِسمًا مِنْ بَني إِسرائيلَ قَسّى قَلبَهُ إلى أنْ يكمُلَ عَددُ المُؤمِنينَ مِنْ سائِرِ الأُمَمِ. 26 وهكذا يَخلُصُ جميعُ بَني إِسرائيلَ، كما جاءَ في الكِتابِ: «مِنْ صِهيونَ يَجيءُ المُخَلّصُ ويُزيلُ الكُفرَ عَنْ بَني يَعقوبَ. 27 ويكونُ هذا عَهدي لَهُم حينَ أمحو خَطاياهُم». 28 فاليَهودُ مِنْ حيثُ البِشارَةُ هُم أعداءُ اللهِ لِخيرِكُم. وأمّا مِنْ حيثُ اَختِـيارُ اللهِ، فَهُم أحبّاؤُهُ إكرامًا للآباءِ. 29 ولا نَدامَةَ في هِباتِ اللهِ ودَعَوتِهِ. 30 فكَما عَصَيتُمُ اللهَ مِنْ قَبلُ ورَحِمَكُمُ الآنَ لعِصيانِهِم، 31 فكذلِكَ هُمْ عَصَوا اللهَ الآنَ ليَرحَمَهُم كما رَحِمَكُم، 32 لأنّ اللهَ جعَلَ البشَرَ كُلّهُم سُجناءَ العِصيانِ حتى يَرحَمَهُم جميعًا.
33 ما أعمَقَ غِنى اللهِ وحِكمَتَهُ وعِلْمَه! وما أصعَبَ إدراكَ أحكامِهِ وفَهمَ طُرُقِهِ؟ 34 فالكِتابُ يَقولُ: «مَنِ الذي عرَفَ فِكْرَ الرّبّ، أو مَنِ الذي كانَ لَه مُشيرًا؟ 35 ومَنِ الذي بادَرَهُ بالعَطاءِ لِـيُبادِلَهُ بِالمِثلِ؟» 36 فكُلّ شيءٍ مِنهُ وبِه وإلَيهِ. فَلَهُ المَجدُ إلى الأبدِ. آمين.