Ŋiɽaŋal ŋandisasi Isṯifaanuus.
1 Nǝ Rǝ-iis Rɔppa rǝthi kahana uṯici Isṯifaanuus-ŋwɔlɔ nɔŋwɔccǝŋw, “Ŋir rerrema?” 2 Nǝ Isṯifaanuus ǝŋnici nɔŋwɔccǝŋw, “Liyǝŋgǝri-ŋǝ papa-ŋǝli niŋnacar-nyii-ṯi! Kinaŋw niti mǝ papa kwǝri kwǝni Ibraahiim ele ethi nanni Haaraan kinnǝni mac, nǝ Allah wǝthi ŋinith ruwǝthithǝ naana kinaŋw naanɔ-ŋgwɔ Beinǝ Nahrein, 3 nɔŋwɔccǝŋw, ‘Durṯu a ṯayyi bǝlǝḏǝ-lɔ kwɔɔŋa, mindaŋ ele ki-bǝlǝḏ kwir ter kwɔŋǝ andaci’. 4 Ṯaŋw nɔŋw ṯayya bǝlǝḏǝ-lɔ kwuuŋwun nɔŋweele eṯhi nanni Haaraan. Mindaŋ mǝ ṯǝrnyin ṯǝṯhi Ibraǝhiim-ŋǝ ai ṯǝ, na Allah iilǝ ki-bǝlǝḏǝ-nǝ ŋgwɔ kwɔnaaniŋa-gwɔ kire-kirem-ŋgwɔ. 5 Laakin nǝ Allah ere inḏǝthǝ Ibraahiim-ŋwɔ tǝzir tokwo kinnǝni mac, wala kaaga kɔtɔpɔt kǝthi wurǝyu tok mac, laakin nǝtǝ Allah ǝccǝ wa@ḏa ethi inḏǝthǝ ŋunduŋw ṯǝ wɔ ethoro wǝthi rogɽo ruuŋwun, nǝ wǝthi ŋwɔɔla ŋwuuŋwun tok. Nǝ ki-lɔɔmɔr-la lǝccǝŋw-li wa@ḏa, nǝ Ibraahiim ere ǝthi kinnǝ nyɔɔrɔ nyeere mac. 6 Ŋindǝr-ṯǝ ŋɔ ŋandicasi Allah ŋǝccǝŋw-ŋiŋw, ‘Ŋwɔɔlaa ŋwɔɔŋa ŋwinḏi ethi nǝnni ki-bǝlǝḏ kwiti kwir kweeŋen mac, kǝzir winḏir-gwɔ ethoro lɔwaay, mindaŋ ǝrsi ǝwɽi yǝy-lɔ yithlǝyu ruɽi-ṯuɽi. 7 Laakin nyǝccǝ lizi haakimǝa kila linḏirsi ethisi ǝkkici ŋothɽor, nǝ kwaathan-tǝ, ǝri ruuthǝ kithaay ki-bǝlǝḏ-nǝ ŋgwa, mindaŋ ǝrnyii kwogwɔccelɔ kǝzir wɔ’. 8 E-ta nǝ Allah inḏǝthǝ Ibraahiim-ŋwɔ kuruu kǝthi-gi unduni ŋwɔthrɔnya kir @alaama wǝthi wa@ḏ wuuŋwun. E-ta nǝ Ibraahiim uɽu Is-haag-ŋwɔ lɔthrɔnya ki-ŋwaamin-la ŋwir dɔvokwɔppa ŋwɔthi ŋelŋe ŋuuŋun; nǝ Is-haag tok uɽu tiɽiŋǝyin tǝni Ya@guub, na nǝ Ya@guub uɽu nyiɽiŋǝyin nyir wrii-kwuɽǝn, kinya nyimoro lugwurnǝ lǝri.
9 “Nǝ lugwurnǝ kiici eŋgen kweeŋen ŋiɽany kwǝni Yuusuf, mindaŋ nǝr iila ŋunduŋw ethoro kwɔwaay Mɔsir-na. Laakin nǝtǝ Allah naanaci, 10 nǝ ki-ṯurvǝ-nǝ tuuŋwun tatap nǝtǝ Allah aŋraci ethi nannatha kwisaaw. Nǝ mǝ Yuusuf iila kiyǝnǝ yǝthi mǝlik kwǝthi Mɔsir-ŋwɔ, nǝ Allah inḏǝthǝ ne@ma nǝ ṯǝthinǝ yǝnǝ tok, mindaŋ nǝ mǝlik ruusi Yuusuf-ŋwɔ haakim wǝthi bǝlǝḏ tatap, nǝ dɔɔnɔ kwǝthi ŋeeleny tok. 11 E-ta nǝ yaaŋwɔ karbatha Mɔsir-ŋwɔ naana tatap, nǝ Kan@aan-ŋwɔ tok, mindaŋ nǝraava ṯurvǝ ṯɔppa ṯimni. Nǝ lugwurnǝ lǝri ere ǝthi ethneyǝ-na weere mac, 12 mindaŋ mǝ Ya@guub neŋne ethaarɔŋw ŋwan ŋwana Mɔsir-na tǝ, nɔŋw ɔɔsi kwelle kwuuŋwun, kwir lugwurnǝ lǝri, lǝni linḏi etheele ṯaay-thi kwon-kwon. 13 Nǝ mǝr aaɽi ki-taamin tithaathɔ, nǝsi Yuusuf ruwǝnnicǝ-lɔ, mindaŋ nǝ mǝlik kwǝthi Mɔsir-ŋwɔ elŋe lizi lǝthi dɔɔnɔ kwǝthi Yuusuf. 14 E-ta nǝ Yuusuf ṯiŋacci ṯǝrnyin ŋiɽaŋali ṯǝni Ya@guub, nɔŋwsi andaci dɔɔnɔ-ŋgana tatap kwǝthi lizi-nǝ lir ruɽi-ṯoɽol-la wrii-ṯɔthni ethi diiɽǝ ethiilǝ Mɔsir. 15 Ṯaŋw nǝ Ya@guub ele Mɔsir, kǝzir wɔmǝr-gwɔ ai ŋundu-ŋǝ nyɔr-nyi nyuuŋwun. 16 Mindaŋ nǝr ɔṯa ŋwiyaŋi ŋweeŋen nǝr-ŋi iila Shakiim, kǝzir wɔmǝrsi-gwɔ aanitha ki-thimaamɔ-na ṯiliṯṯathi Ibraahiim nyɔɔrɔ nyǝthi Haamuur gwuruushǝ.
17 “Laakin mǝ lɔɔmɔr aadithi keṯṯok kila linḏi-li Allah ethi ṯimmaci Ibraahiim-ŋwɔ wa@ḏa, nǝ lizi kikiɽǝthi tok Mɔsir-na mindaŋ nǝr uri deddep. 18 Nǝ kwaathan-tǝ nǝ mǝlik iila kwir ter kwiti kwilŋithi Yuusuf-ŋwɔ mac, mindaŋ nɔŋw mithǝ Mɔsir-ŋwɔ. 19 Nɔŋw ǝrri rǝrnyǝriŋwɔ-silɔ biḏinǝ-biḏinǝ, nɔŋwsi kǝgiṯici nyɔɔrɔ par nyǝṯirsi elŋe taay-thi ethi-gwɔ ai. 20 Nǝ ki-lɔɔmɔr-la ṯǝ kila nǝr elŋe Muusǝ-ŋwɔ mindaŋ nɔŋw saawi ŋɔɔrɔ beṯṯen kiyǝnǝ yǝthi Allah. Mindaŋ nǝr aŋraci yǝwǝ ṯoɽol ki-dɔɔnɔ kwǝthi ṯǝrnyin, 21 mindaŋ mǝr ruwazǝlɔ pǝr, nǝ tǝr tǝthi mǝlik kwǝthi Mɔsir-ŋwɔ tir tiira dimmi nɔŋw ruusi tɔr tuuŋwun. 22 Nǝrǝccǝ @allima ṯǝthinǝ yǝnǝ ṯǝthi Mɔsriyyiin, mindaŋ nɔŋw ǝthi ŋɔma kandisa-gi nǝ ŋothɽor-ŋi tok.
23 “Mǝ Muusǝ oro yithlǝyu ruɽi-riɽǝn, nɔŋw kittatha etheele ethi raaŋitha lizi luuŋwun lir Israa-iil. 24 E-ta nɔŋweese kwette kweeŋen kwǝwɽǝ Kwɔmɔsrii yǝy-lɔ, mindaŋ nɔŋweele ethi mǝcci mindaŋ nɔŋw ɽeenye ŋgwa kwir Kwɔmɔsrii. 25 Nɔŋw kittatha ethaarɔŋw liyeŋgen luuŋwun lelŋe ethaarɔŋw kwɔɔsa Allah ethisi alla, laakin nǝrseere elŋe ŋɔ mac. 26 Mǝ ŋɔrpɔ-ŋgwa oro, nɔŋweese lizi ndǝn lir Israa-iil lurrǝthu, mindaŋ nɔŋwsi ṯǝcci ethisi ǝmmithinǝ nɔŋwsǝccǝŋw, ‘Niŋnar-ṯi lɔr laalɔ ŋaaŋa lirpa ŋiyaŋga, nǝ aatha kwurrǝthicǝ-ŋǝ?’ 27 Laakin ŋgwa kwir kaṯṯi nɔŋw ove Muusǝ-ŋwɔ wur, nɔŋwɔccǝŋw, ‘Ǝyǝ kwɔrɔ kwuruusǝ-ŋǝ rǝ-iis nǝ gaaḏi dǝŋgǝr-lǝ? 28 A kwɔnaŋna-nyii ethi ɽeenye kaka niɽinyithi-ŋǝ-gwɔ Kwɔmɔsriiya kilginǝ?’ 29 Mǝ Muusǝ neŋne ŋiɽaŋali ŋɔ, nɔŋw avri Mɔsir-nǝ nɔŋweele Miḏiyaan mindaŋ nɔŋw elŋe nyiɽiŋǝyin nyiɽǝn nyir nyoŋwor kinanaŋw.
30 “Mǝ yithlǝ ere ruɽi-riɽǝn, nǝ meleka ruwǝthǝthǝ Muusǝ-ŋw naana kwaaɽi-gi kwɔfɔɔdɔ iigǝŋi ki-sahraa-na kwɔnanyja ayinɔ-lɔ keṯṯok wǝni Siinaa. 31 Nǝ Muusǝ liŋɽi beṯṯen kwomne-gi ŋgwa kwiisa-ŋwɔ, mindaŋ nɔŋw dɔŋgwatha kwaaɽi naana keṯṯok ethaami eseŋw. Laakin nɔŋw niŋnaci ṯogɽo ṯǝthi Kweeleny ṯǝccǝŋw, 32 ‘Nyii kwir Allah wǝthi rarnyalɔ ŋǝ, Allah wǝthi Ibraahiim, nǝ Is-haag, nǝ Ya@guub’. E-ta nǝ Muusǝ ṯeenye nɔŋw ɔnḏɔthi nɔŋweere bonye etheese ǝzir wa mac. 33 Nǝ Kweeleny ǝccǝŋw, ‘Ǝlli yithwǝnu yɔɔŋwa kithaay ki-ŋwaara, kaka nirllinǝ-gwɔ ǝzirlɔ wa ter wirliŋa-gwɔla. 34 Nyii kwɔmǝ ese ṯurvǝ ṯɔppa ṯǝthi lizi liinyi Mɔsir-na. Nyii kwɔmǝ neŋne ŋwɔɽundulǝ ŋweeŋen, mindaŋ nenyii-mǝ ɔɽa ethisi alla ki-ŋɔwaay-na. Ila kire-kirem-ŋgwɔ, ŋǝ ɔɔsi Mɔsir-na’.
35 “Nǝ Muusa oro kwette kwɔmǝ lizi lǝthi Israa-iil dirnathalɔ mindaŋ nǝrǝccǝŋw, ‘Ǝyǝ kwɔrɔ kwuruusǝ-ŋǝ rǝ-iis nǝ gaaḏi ethi ǝccǝ nyuŋwsi haakima?’ Nǝ nɔŋworo kwette kwɔɔsa Allah ethoro kweeleny nǝ kwiglǝthǝ kwǝthi lizi mindaŋ ethisi alla lɔɔɽall-li nǝ ṯimǝccǝ-thi ṯǝthi meleka ŋgwa kwuruwǝthu Muusǝ-ŋw naana kwaaɽi-na ŋgwa kwɔfɔɔdɔ iigǝŋi. 36 Nɔŋw ruwǝ lizi Mɔsir-na, ǝrrǝ-ŋgwɔ ŋilima-ŋwɔsi kwomne-gi kwir ŋwundǝ-ŋwundǝ Mɔsir-na ki Bahar El-ahmar, mindaŋ nǝr nanni yithlǝyu ruɽi-riɽǝn ki-sahraa-na. 37 Nǝ Muusǝ oro kwǝccǝ lizi lǝthi Israa-iil-ŋwɔ, ‘Allah wɔŋǝsi usicǝ kwiɽiiya kwette, kaka-ṯǝ nɔɔsǝ-ŋgwɔ nyuŋwɔ, kwinḏi ethoro kwette kwaalɔ daŋgal-na’. 38 Nɔŋworo kwette kwɔnaanir lizi-li lǝthi Israa-iil dɔŋw ki-sahraa-na; nɔŋw naani kinanaŋw rǝrnyǝri-ŋǝli nǝ meleka ŋgwa tok kwɔmǝ andaci kaayin-la wǝni Siinaa, mindaŋ nɔŋw aava ŋiɽaŋali ŋimiithɔ naanɔ-gwɔ Allah ethisi tǝllicǝ nyuŋwsi.
39 “Laakin nǝ rǝrnyǝri-ŋǝ derne ethi iinyici ŋunduŋw naana; nǝr ove kithaay, mindaŋ nǝrǝthi sɔɔrɔma ethaaɽitha Mɔsir-na. 40 E-ta nǝrǝccǝ Haaruun-ŋwɔ, ‘Daɽimica-nyji riiɽuwǝ ǝrnyji mɔmlotto, kaka niti nilŋithiny-gwɔ mac aatha kwɔmǝ ǝrrinici kwɔɔrɔ ŋgwɔ kwǝni Muusǝ, ŋgwa kwuruwǝ-nyji Mɔsir-na’. 41 Nǝr ṯoo tithri, mindaŋ nǝr kettice kiraama, mindaŋ nǝr aamina kwomne-gi kwuthuuthur kwǝthi ŋothɽor ŋǝthi rii reeŋen. 42 Laakin nǝsi Allah ɔrlacci ŋwɔdoŋw, ethi kwogwɔcce rɔɔrɔm-lɔ kaka nɔlɔɔthonar-gwɔ Kiṯaab-na kǝthi liɽii ŋaarɔŋw,
‘Lizi lǝthi Israa-iil!
Nyii-ti kwir mac ŋgwa kwɔgittica-ŋa kiraama kwomne-gi
ŋgwa kwǝṯi undundu kworo yithlǝyu ruɽi-riɽǝn
ki-sahraa-na.
43 Nǝ kheme oro ŋga kǝthi ṯiiɽu ṯǝni Mulɔkh kǝṯi appila, nǝ
suurǝ kwǝthi ṯiiɽu ṯǝni Ramfaan,
kwir ṯɔɔrɔm ṯir ṯiiɽu ṯaalɔ, kaka nɔrɔr-gwɔ riiɽu raalɔ,
kaka nɔrɔr-gwɔ riiɽu rǝṯirsi kwogwɔccelɔ, ŋwɔṯaŋw ŋǝsi iili
ki-ŋɔwaay-na tuk Baabil-ŋwɔ ṯɔɔɽɔthala’.
44 “Nǝ rǝrnyǝri-ŋǝ ǝthi khemeya kǝthi shahaaḏa ki-sahraa-na. Nɔŋw daɽimanni kaka-ṯǝ nandica-gwɔ Allah Muusǝ-ŋwɔ. 45 Nǝ kwaathan-tǝ nǝ lugwurnǝ lǝri dimmǝ khemeya ŋga kaavar naanɔ-gwɔ rǝrnyin-ŋǝ reeŋen, nǝrgeele kinaŋw ninḏir Yashuu@-ŋǝli, mindaŋ nǝr aavi bǝlǝḏǝ kwǝthi Umam wa wɔmǝ Allah rutti kithaay. Ŋwɔṯaŋw nɔŋw nannitha mindaŋ nǝ lɔɔmɔr iila lǝthi Ḏaawḏ. 46 Nɔŋw ǝmi Allah-na, mindaŋ nɔŋw uṯicǝlɔ ethi duŋgwǝci ŋunduŋw, ethi ǝccici dɔɔnɔŋw kwǝthi Allah wǝthi Ya@guub. 47 Laakin nǝ Sulemaan oro kwɔmǝ ǝccici dɔɔnɔŋwɔ.
48 “Laakin ǝṯi Allah Wɔppa Wuthǝmthi-lǝ Pur-pur ere nanni ki-yiŋna-na mac yaccasi lizigwunǝŋ; kaka nandisa-gwɔ kwiɽii naarɔ-ŋgwɔŋw,
49 ‘Kweeleny kwaarɔŋwa, Leere lir kwɔrsi kwiinyi kwǝthi
ŋeeleny,
nǝ wurǝyu oro ǝzir wǝṯiny-gwɔ kette ŋwaara-la.
Yiŋna yɔrtɔ aŋgwɔrɔ yinḏi-nyji ethisi kettice?
Ǝzir wundǝr wǝndu wiinyi winḏiny-gwɔ ethi-gwɔ kaṯṯɔ
wǝŋ?
50 Nyiti kwɔrɔ rogɽo-ri riinyi kwɔgitta kwomne ŋgwɔ tatap
mac-a?’
51 “Ŋaaŋa lir-mba linyɔɔrɔthɔna gaa! Rɔgwor raalɔ ririmba rifirlli kaka aatha kweere, ŋaaŋa lirṯaŋ kɔlɔ limǝ riimǝcci Allah yǝni-nǝŋw ethi neŋne ŋiɽaŋali ŋuuŋun! Ŋaaŋa laaɽinna-ma-ṯǝ lugwurnǝ laalɔ; nǝ ǝṯi urrǝthǝ Ṯigɽimǝ-nǝ Ṯirllinǝlɔ ter dok-dok! 52 Kwiɽli kwunaanɔ kweere kwiti kwɔmǝ lugwurnǝ-lɔ ere ǝwɽi yǝy-lɔ mac-a? Ǝṯir endinye lizi kila lǝṯisi Allah ɔcicca, kila landindisa kerreny tuk ŋiɽaŋali ŋǝthi Kwette Kwirllalɔ kwinḏi ethiila. Nǝ kirem tǝ kwɔmǝ bɔɔŋwɔthi mindaŋ nǝ ɽeenye. 53 Ŋaaŋa lir laava Sherii@a kwǝthi Allah kwinḏǝthǝ-ŋǝsi limeleka, laakin neere iinyici naana mac!”
Isṯifaanuus mǝr-gwɔ ɽeenye yall-yi.
54 Mǝ lizi lǝthi mǝjlǝs neŋne ŋiɽaŋali ŋɔ ŋǝthi Isṯifaanuus, nǝr urǝzi rɔgwori deddep, mindaŋ nǝr yecce yiŋath-na. 55 Laakin nǝ Isṯifaanuus urǝnni-nǝ Ṯigɽim-thi Ṯirllinǝlɔ ter, mindaŋ nɔŋw baaŋatha leereya-la, nɔŋweese ŋinithi ŋǝthi Allah, nǝ Yǝcu-ŋwɔ tok kwirlɔ tok ki-ṯuɽumǝ ṯǝthi mɔni ṯǝthi Allah. 56 Nɔŋwaarɔŋw, “Iisar-ṯi nyii-ŋgwɔ kwiisa leereya lidiŋǝlnǝ kworo, ninyeese Tɔɔrɔ tǝthi Kwizigwunǝŋ tirllɔ ki-ṯuɽumǝ ṯǝthi mɔni ṯǝthi Allah!”
57 Nǝ lizi kila linaanɔ ki-mǝjlǝs-na ɔvɔna kwɔɔla-gi ŋɔmmaŋi, mindaŋ nǝr ǝnyjini nyaamin ki-yǝni-nǝ yeeŋen. Nǝr avratha naana tɔc dɔŋw-li tatap, 58 nǝr mithǝ nǝrgeele nǝr-gi ruu par kwǝthi mǝḏiinǝ mindaŋ nǝr accathalɔ yall-yi. Nǝ kila lir shuhuuḏ ṯǝyyici kaamali kette kǝni Shaawul yirethi-lɔ yeeŋen ki-ŋwaara-na ŋwuuŋwun ethisi karnicalɔ. 59 Nǝraari isṯimir ethi accatha Isṯifaanuus-ŋwɔ-lɔ, laakin ŋundu-tǝ nɔŋwɔni kwɔrnɔṯɔ Kweelenyi nɔŋwɔccǝŋw, “Kweeleny Yǝcu, mǝṯṯi ṯigɽimǝ ṯiinyi!” 60 Ŋwɔṯaŋw nɔŋw kwee ŋwɔrŋwɔ-lɔ, nɔŋw ɔvɔna ŋɔmmaŋi ṯogɽo-thi nɔŋwaarɔŋw, “Kweeleny! Ǝṯisi kitta kǝṯṯi ŋikiya-ŋi ŋɔ mac!” Mɔŋwsi andasi ŋɔ nɔŋw ayanni tɔc.
خطبة إستفانوس
1 فقالَ رَئيسُ الكَهنَةِ لإستِفانوسَ: «أهذا صحيحٌ؟» 2 فأجابَ: «إسمَعوا، أيّها الإخوَةُ والآباءُ: «ظهَرَ إلهُ المجدِ لأبـينا إبراهيمَ وهوَ في ما بَينَ النّهرين، قَبلَ أنْ يَسكُنَ في حَرّانَ، 3 وقالَ لَه: أُترُكْ أرضَكَ وعَشيرَتَك واَرحَلْ إلى الأرضِ التي أُريكَ. 4 فتَركَ بلادَ الكَلدانيّـينَ وسكَنَ في حَرّانَ. وبَعدَما ماتَ أبوهُ، نقَلَهُ اللهُ مِنها إلى هذِهِ الأرضِ التي تَسكُنونَ فيها الآنَ، 5 مِنْ غَيرِ أنْ يُعطيَهُ فيها ميراثًا أو مَوضِعَ قَدَمٍ. إلاّ أنّ اللهَ وعَدَهُ بأنْ يَجعَلَها مُلكًا لَه ولِنسلِهِ مِنْ بَعدِهِ، معَ أنّهُ ما كانَ لَه ولَدٌ. 6 وقالَ اللهُ: سَيَسكُنُ نَسلُكَ في بِلادٍ غريبَةٍ، فيكونونَ عَبـيدًا ويُعانونَ الذّلّ مُدّةَ أربعمِئةِ سنَةٍ». وقالَ اللهُ: 7 «ولكنّي سأَدينُ الشّعبَ الذي يَستَعبِدُكُم، ثُمّ يَخرُجونَ مِنْ تِلكَ البِلادِ ويَعبُدوني هُنا في هذا المكانِ». 8 وأعطى اللهُ إبراهيمَ عَهدَ الخِتانِ، فــوَلدَ إبراهيمُ اَبنَهُ إسحقَ وختَنَهُ في اليومِ الثامِنِ. وختَنَ إسحقُ يَعقوبَ، ويَعقوبُ ختَنَ الآباءَ الاثنَي عشَرَ.
9 وحسَدَ الآباءُ الأوّلونَ يوسُفَ فَباعوهُ، فَجيءَ بِه إلى مِصرَ. وكانَ اللهُ معَهُ، 10 فخَلّصَهُ مِنْ جميعِ مَصائِبِه، ووهَبَهُ نِعمةً وحِكمةً عِندَ فِرعونَ ملِكِ مِصرَ، فــوَلاّهُ فِرعونُ على مِصرَ وعلى قَصرِهِ. 11 ووَقَعت في مِصرَ كُلّها وأرضِ كَنعانَ مَجاعةٌ وضيقٌ شديدٌ، فاَحتاجَ آباؤُنا إلى القُوتِ. 12 وسَمِعَ يَعقوبُ أنّ في مِصرَ قَمحًا، فأرسَلَ آباءَنا إلى هُناكَ أوّلَ مرّةٍ، 13 وفي المرّةِ الثانيَةِ تَعرّفَ يوسُفُ إلى إخوتِهِ، وتَبَــيّنَ أصلُهُ لِفرعونَ، 14 فاَستدعى يوسُفُ أباهُ يَعقوبَ وجميعَ عَشيرَتِهِ، وكانوا خَمسةً وسَبعينَ شَخصًا. 15 فنَزَلَ يَعقوبُ إلى مِصْرَ وماتَ فيها هوَ وآباؤُنا. 16 فنَقَلوهُم إلى شَكيمَ ودَفَنوهُم في القَبرِ الذي اَشتَراهُ إبراهيمُ مِنْ بَني حَمورَ في شَكيمَ بمبَلغٍ مِنَ المالِ.
17 وكانَ كُلّما اَقترَبَ تَحقيقُ الوَعدِ الذي وَعَدَ اللهُ بِه إبراهيمَ، كَثُرَ شَعبُنا واَزدادَ في مِصْرَ، 18 إلى أنْ قامَ مَلِكٌ آخَرُ في مِصْرَ لا يَعرِفُ يوسُفَ، 19 فمكَرَ بِشَعبِنا وأذَلّ آباءَنا، حتى جَعَلَهُم يَنبُذونَ أطفالَهُم فلا يَعيشونَ. 20 وفي تِلكَ الأيّامِ وُلِدَ موسى. وكانَ جَميلاً جدّا. فتَربّــى ثلاثَةَ أشهُرٍ في بَيتِ أبـيهِ. 21 ولمّا نبَذَهُ أهلُهُ تَبَنّتهُ اَبنةُ فِرعونَ ورَبّتْهُ، 22 فتَعلّمَ حِكمةَ المِصريّـينَ كُلّها، وكانَ مُقتدِرًا في القولِ والعَمَلِ.
23 ولمّا بلَغَ الأربعينَ، خطَرَ لَهُ أنْ يَتَفقّدَ إخوانَهُ بَني إِسرائيلَ. 24 فرأى مِصريّا يَعتَدي على واحدٍ مِنهُم، فدافَعَ عَنِ المَظلومِ وقتَلَ المِصريّ اَنتقامًا مِنهُ. 25 وظَنّ موسى أنّ إخوانَهُ سيَفهَمونَ أنّ اللهَ يُخَلّصُهُم على يَدِهِ، فما فَهِموا. 26 ورأى في الغَدِ اَثنَينِ مِنهُم يَتَقاتلانِ، فدَعاهُما إلى الصُلحِ. وقالَ: «أيّها الرّجُلانِ، أنتُما أخَوانِ، فلِماذا يُؤذي أحَدُكُما الآخَرَ؟» 27 فدفَعَهُ المُعتَدي مِنهُما على قريبِهِ وقالَ: «مَنْ جَعَلكَ رَئيسًا وقاضيًا علَينا؟ 28 أتُريدُ أنْ تَقتُلَني مِثلَما قَتَلْتَ المِصريّ أمسِ؟» 29 فلمّا سَمِعَ موسى هذا الكلامَ هَرَبَ وسكَنَ في أرضِ مِديانَ. وهُناكَ ولَدَ اَبنَينِ.
30 وبَعدَ أربعينَ سنَةً، ظهَرَ لَهُ ملاكٌ في برّيّةِ جبَلِ سيناءَ، في عُلّيقَةٍ تَشتَعِلُ فيها النّارُ. 31 فتَعَجّبَ موسى عِندَما رأى هذِهِ الرُؤيا، وتقَدّمَ لينَظُرَ عَنْ قُربٍ، فَناداهُ صوتُ الرّبّ: 32 «أنا إلهُ آبائِكَ، إلهُ إبراهيمَ وإسحقَ ويَعقوبَ». فاَرتَعدَ موسى وما تَجاسَرَ أنْ يَنظُرَ. 33 فقالَ لَه الرّبّ: «إخلَعْ حِذاءَكَ، لأنّ المكانَ الذي أنتَ واقِفٌ فيهِ أرضٌ مُقَدّسَةٌ. 34 أنا نَظَرْتُ إلى مَذَلّةِ شَعبـي في مِصْرَ وسَمِعتُ أنينَهُ، فنَزَلتُ لأُخَلّصَهُ. فتَعالَ أُرسِلُكَ إلى مِصْرَ».
35 فموسى الذي أنكَرَهُ شَعبُهُ وقالوا لَه: مَنْ جعَلَكَ رَئيسًا وَقاضيًا علَينا، هوَ الذي أرسَلَهُ اللهُ رئيسًا ومُخَلّصًا بِمَعونَةِ المَلاكِ الذي ظهَرَ لَه في العُلّيقَةِ، 36 فأخرَجَ شَعبَهُ مِنْ مِصْرَ بِما صنَعَهُ مِنَ العجائبِ والآياتِ في أرضِ مِصْرَ وفي البحرِ الأحمرِ وفي البرّيّةِ مُدّةَ أربعينَ سنَةً، 37 وهوَ نَفسُهُ الذي قالَ لبَني إِسرائيلَ: «سيُــقيمُ اللهُ لكُم مِنْ بَينِ شَعبِكُم نَبـيّا مِثلي». 38 وموسى هوَ الذي كانَ معَ جَماعةِ بَني إِسرائيلَ في البرّيّةِ وسيطًا بَينَ آبائِنا وبـينَ الملاكِ الذي كَلّمَهُ على جبَلِ سيناءَ، فتَلقّى كَلماتِ الحياةِ ليَنقُلَها إلَينا. 39 ولكنّ آباءَنا رفَضوا أنْ يُطيعوهُ، فأزاحوهُ وتَلفّتَت قُلوبُهُم إلى مِصْرَ، 40 فقالوا لهارونَ: «اَصنَعْ لنا آلهةً تَسيرُ أمامَنا، لأنّنا لا نَعرِفُ ما حَلّ بموسى هذا الذي أخرَجَنا مِنْ مِصْرَ». 41 فصَنَعُوا في ذلِكَ الوقتِ صَنَمًا في صورةِ عِجْلٍ، وقَدّموا لَه الذّبائِـحَ، واَبتَهَجوا بِما هوَ مِنْ صُنعِ أيديهِم. 42 فأعرَضَ اللهُ عَنهُم وأسلَمَهُم لِعِبادَةِ النّجومِ، كما جاءَ في كُتبِ الأنبـياءِ:
«يا بَني إِسرائيلَ!
هل قَدّمتُم إليّ الذّبائِـحَ والقَرابـينَ
مُدّةَ أربعينَ سنَةً في البرّيّةِ؟
43 لا بل حَمَلتُم خَيمةَ مُولُوخَ
ونَجمةَ إِلهِكُم رَمْفانَ:
أَصنامًا صنَعْتُموها لِلعِبادَةِ.
فسأَنفيكُم إلى ما وراءِ بابلَ».
44 وكانَ معَ آبائِنا في البرّيّةِ خَيمةُ الشّهادَةِ التي صَنَعها موسى، كما أمرَهُ اللهُ، على المِثالِ الذي رآهُ. 45 فتَسَلّمَها آباؤُنا وفَتَحوا بِها بلادَ الأُمَمِ التي طَرَدَها اللهُ أمامَهُم بِقيادَةِ يَشوعَ. وبَقِـيَت هُناكَ إلى أيّامِ داوُدَ. 46 ونالَ داوُدُ رِضى اللهِ، فسألَهُ أنْ يَبني مَسكِنًا لإلهِ يَعقوبَ، 47 إلاّ أنّ سُليمانَ هوَ الذي بَنى لَه البَيتَ.
48 لكنّ اللهَ العلَيّ لا يَسكُنُ بُيوتًا صَنَعتها الأيدي، كما قالَ النّبـيّ:
49 «يقولُ الرّبّ: السّماءُ عَرشي،
والأرضُ مَوطِـئُ قَدَمَيّ.
أيّ بَيتٍ تَبنُونَ لي؟
بل أينَ مكانُ راحتي؟
50 أما صَنَعَت يَداي هذا كُلّهُ؟»
51 يا قُساةَ الرِقابِ والقُلوبِ ويا صُمّ الآذانِ! أنتُم مِثلُ آبائِكُم، ما زِلتُم تُقاوِمونَ الرّوحَ القُدُسَ. 52 أما اَضطَهَدوا كُلّ نَبـيّ، وقَتلوا الذينَ أنبأُوا بِمَجيءِ البارّ الذي أسلَمْتُموهُ وقَتَلْتُموهُ؟ 53 أنتُم تَسَلّمتُم شريعةَ اللهِ مِنْ أيدي الملائكةِ وما عَمِلتُم بِها».
استشهاد إستفانوس
54 فلمّا سَمِعَ أعضاءُ المجلِسِ كلامَ إستِفانوسَ مَلأَ الغيظُ قُلوبَهُم وصَرَفوا علَيهِ بأسنانِهِم. 55 فنَظَرَ إلى السّماءِ، وهوَ مُمتلئٌ مِنَ الرّوحِ القُدُسِ، فرَأى مَجدَ اللهِ ويَسوعَ واقِفًا عَنْ يَمينِ اللهِ. 56 فقالَ: «أرى السّماءَ مَفتوحَةً واَبنَ الإنسانِ واقِفًا عَنْ يَمينِ اللهِ!» 57 فصاحوا بأعلى أصواتِهِم، وسَدّوا آذانَهُم، وهَجَمُوا علَيهِ كُلّهُم دَفعةً واحِدةً، 58 فأخرَجوهُ مِنَ المدينةِ ليَرجمُوه. وخلَعَ الشّهودُ ثيابَهُم ووَضَعوها أمانَةً عِندَ قَدَمي فَتًى اَسْمُهُ شاوُلُ. 59 وأخَذوا يَرجُمونَ إستِفانوسَ وهوَ يَدعو، فَيقولُ: «أيّها الرّبّ يَسوعُ، تَقبّلْ رُوحي!» 60 وسَجَدَ وصاحَ بأعلى صوتِهِ: «يا رَبّ، لا تَحسُبْ علَيهِم هذِهِ الخطيئَةَ!» قالَ هذا وماتَ.