aza 12
Yecu ma gwu maryam oraḏa beyṯanya
1 ki ŋwamin ŋwir nyirlil, iti ṯimayina kinna mac lomur ledi kuruu keni ṯiṯamḏa ŋiɽany, iid yi, na Yecu ila beyṯanya nani gwu liazar kwumɔŋw diɽa ki ŋiɽany-na. 2 ner gwu ketize ŋirina ŋizaw; na marṯa ogwumicelu, na liazar orɔ kwete kwinḏiraḏir gi keḏneya la. 3 na maryam dimi ŋila ŋifirli yiili ŋeni nardiin, ŋir minmin, roṯla wete. nuŋw zi enji Yecuŋw ŋwara nana, nuŋw firṯizi ŋwara nana owɽu yi, na wəŋ weḏi ŋila ipelu kufu-kufuk kiininy. 4 lakin na kwete kweḏi limeḏgen, kweni yahuuza izkaryuuṯi, ŋgwa kwinḏi eḏi bɔŋwḏi, andaci nuŋw zi eca ŋwu: 5 ŋila ŋu ŋɔḏɔ ŋiti ŋiliṯir zi kwuruuza kwitezir eḏinḏeda luwaya? 6 ŋandizaŋwzi ŋu, ŋiti ŋinaŋnaŋw ŋi ŋeḏi ŋi aŋraci luwaya mac, lakin urŋw gwu keni kwoɽam kweṯapi jizlana, eṯuŋw nyimi kwɔmne kweṯir imezi. 7 nezi Yecu eca ŋwu: duŋgwecer; ŋerraŋw zi ŋu eḏorɔ ŋeḏi lamin leḏi ṯaniḏa ṯinyi. 8 luway leṯinanni ŋaŋa li dɔk dɔk, ne nyi ta, nyiti kwunanni ŋaŋa li dɔk mac.
9 na yahuuḏ elŋece litezir, ner ari, ŋgwana gwu; ner ere ilizi Yecuŋw eḏeze ŋunduŋwu ṯuɽuk mac; linaŋna eḏeze liazarŋw tɔk, kwudiɽaŋw ki ŋiɽany-na. 10 na leleny leḏi yiziiz kitaḏa eḏeɽenye liazarŋw tɔk, 11 kaka, ŋiɽaŋal ŋi ŋuŋun, na gwu yahuuḏ yuru orlaḏa Yecuŋw nana ṯəmna ṯi.
Yecu muŋw gwu enḏi urzaliim kaka melik
12 ma ŋurpu ŋgwa orɔ, na ŋwuduŋw ŋwuru ŋwumila ki iid-na, mer zi neŋne ŋinḏi ŋi Yecu eḏila urzaliim, 13 ner agri ril reḏi ḏenḏe, nerele eḏi li biɽda ki ṯay, ner ariri ŋwu: hozanna, eḏuŋw ortanni ŋgwu kwinḏi yiriny yi yeḏi Kweleny, emba, Kweleny kweḏi izrayiil. 14 na Yecu inḏa teɽiŋgaŋi tir kamal, nuŋw gwu dallu la, kaka luḏinar gwu ŋeni ŋwu:
15 eṯiṯinya mac, tira teḏi ziyuun ŋw.
izari, Kweleny kwɔŋwa ŋgwa kwinḏi
kwelliḏi ki teɽiŋga la tir kamal.
16 nezi limeḏgen ere elŋe ŋu fitak mac; lakin, mindaŋ ma Yecu niini-na ta, ner zi ma ṯiŋayini ŋu, eḏari: ŋimerzi lɔ ŋu ŋeni ŋundu, na ŋinderṯa ŋimerzi errici ŋunduŋwu. 17 na ta ŋwuduŋw ŋwunanuŋw gwu-na ki lomur limɔŋw li ornuṯi liazarŋw eḏi ruda ki ṯimamu-na, diɽaŋw gwu ŋunduŋwu ŋiɽany-na, ner ŋi unḏi ki ŋeni ŋundu. 18 ŋwu ṯaŋwu, na lizi bindiḏi ŋundu ŋali tɔk, kaka niŋnarzi gwu, ŋimɔŋwzi erri ŋu ŋir ŋilim. 19 na gwu ṯa lifarzi andiza-na, ner ari, izarṯi, a lende limofḏani ŋiɽaŋal ŋi ŋere. kwumɔ ṯurmun kwaḏiḏa ndendeṯ.
ṯuṯalu ṯeḏi umam
20 ner nani lɔkwɔ deŋgen-na lir yunaani linḏi eḏi kwocelu ki iid-na. 21 ner ila nani gwu fiilibbuz kwir kweḏi beyṯzaydaŋw kweḏi jaliilŋw, ner uṯizelu, ner eca ŋwu: kwor kwalu, nyiŋa linaŋna eḏeze Yecuŋw. 22 na fiilibbuz ila, nuŋw andaci andaraawuzŋw; na andaraawuz-ŋa ila fiilibbuz gi, ner andaci Yecuŋw. 23 nezi Yecu eŋnici, nuŋw zi eca ŋwu: lomur limila le li nii Toru-na teḏi kwizigwunaŋ. 24 nyi kwecaŋazi ma ŋwa rerem, ma lan lete ere biɽalu kureyu-na mac eḏi kiranalu, eṯuŋw ta nani lutuput ṯuɽuk; muŋw ṯa kiranalu, eṯuŋw ami riɽuŋw nyoru nyitezir. 25 muŋw amɽi kwere rɔgwɽɔ ruŋwun, eṯuŋw zi kiraza lu; na kweṯifirazi rɔgwɽɔ ruŋwun ki ṯurmun-na kḏu, kwunde kwiri kwe zi ami aŋracuŋw, mindaŋ er enḏi ki ŋimiiḏa-na ŋiaŋ ŋeṯi nanniḏa dɔk. 26 muŋw əkizi nyuŋwu kwere ŋɔḏɽor, eḏuŋw kwaḏiḏa nyuŋwu; na wenyi gwu nani, a gwu ṯa kaḏaam kinyi nani tɔk. muŋw əkizi nyuŋwu kwere ŋɔḏɽor, a Papa nii-na.
27 ne nyi apiri ṯugwori kire-kirem, ta nyi ma ari ḏa. Papa, kileḏenyi ki lomur la ṯa klu? beri. na ṯa ŋiɽaŋal orɔ ŋu ŋilaḏinyi gwu. 28 Papa, niiye keni yiriny-na yɔŋwa. na ṯɔgwɽɔ ermiḏa kilerena, nuŋw ari: yimenyji nii-na, ta enyji ma nii-na kwokwony. 29 na gwu ṯa ŋwuduŋw neŋne tɔk ŋwurillu kinaŋw, ner ari: lere liri lari-na. ner ari liḏaḏu: maleyka kwiri kwandica. 30 nezi Yecu eŋnici, nuŋw zi eca ŋwu: ṯɔgwɽɔ kḏu titi ṯinḏi ṯeni nyi mac, ṯinḏi keni ṯeni ŋaŋa. 31 er zi ketize leḏi ṯurmun kḏu hakwuma kirem; er allalu kwelenyi kweḏi ṯurmun kḏu kirem tɔk. 32 nenyi, menyi dirnini kureyu la eḏallani, enyji mulḏani nana tatap. 33 nuŋw zi andazi ŋu nda, ŋinḏuŋw ŋi eḏay, ŋɔrɔtɔ ḏa.
34 na ŋwuduŋw eŋnici, ner eca ŋwu: ŋiniŋnanyji kuruu-na ŋenu ŋwu, Kwruztu kweṯinanni dɔk, na aḏa kwiri pa, mindaŋ ari ŋa gwu, lazim eḏi Tor teḏi kwizigwunaŋ allani? eya kwiri ŋgwu kwir Tor teḏi kwizigwunaŋ? 35 nezi Yecu eca ŋwu: fori kwe gi nani-na kwɔkwɔ cukw. nani fori kinna daŋgal-na, inḏir gi, na e ŋazi ezir ere riimeḏa mac. ŋgwa kweṯele kirim-na, kwende kweṯelŋe ezir wetuŋw gwu ila. 36 nani fori kinna daŋgal-na, allaḏir fori rugwori nana, eḏi ma orɔ keni kwelle kweḏi fori.
lizi leḏi yahuḏiiyaŋw liira ṯəmna-na, na lɔkwɔ leḏi ṯəmna ŋejmeṯi
mezi Yecu andaci ŋiɽaŋali ŋu, nuŋw duŋgwa nuŋw zi lucineḏa. 37 erricaŋwzi ŋilima ŋitezir deŋgen-na, ner ta ere emni eḏalliḏa rugwori nana tɔk mac, 38 eḏi ma rataḏi ŋandizazi izaya, kwiɽi, ŋaruŋw:
Kweleny, eyaŋa liri limezemni ŋiniŋnarzi deŋgeri-na?
na eyaŋa liri limerzi ruweci loɽal lu leḏi Kweleny?
39 ner zi ṯa ere eḏi zi ŋuma mac eḏi zi emni: kaka andizazi gwu izaya kwokwony, ŋaruŋw ŋi ŋwu:
40 limɔŋw zi riimizi yey-na yeŋen, limɔŋw zi niŋneci rugwori reŋen,
mindaŋ er ere ami ezeŋw yey yi yeŋen mac,
er zi ere ami elŋeceŋw tɔk mac rugwor ri reŋen,
mindaŋ eḏi ma orla rugwori lu, enyji kileḏi.
41 ŋiɽaŋal ŋu ŋandizazi izaya, izaŋw gwu ŋiniṯi ŋuŋun, andicaŋwzi gwu ŋeni ŋundu tɔk. 42 ner ṯa alliḏa ŋunduŋwu rugwori nana luru leḏi lijowiṯ, lakin ner ere ruwene lu mac, ŋiɽaŋal ŋi ŋeḏi lifarzi, arir gwu ŋwu, mer zi andizalu pɔrpɔr, er nyji allalu ki majma-na, 43 kaka amɽar gwu eḏi zi lizigwunaŋ iɽi-na beṯen eḏi Allah la.
ŋiɽaŋal ŋimezi Yecu andazi pɔrpɔr ki lizi-na
44 na Yecu ofna ŋuma ŋi, nuŋw ari: kweṯinyi alliḏa ṯugwori nana, eṯuŋw ṯa ere alliḏa nyuŋwu ṯugwori nana mac, eṯuŋw eni kwalliḏaŋw tugwori nana kwuzanyi. 45 na kweṯinyi eze, eṯuŋw eze ŋgwa kwuzanyi. 46 nyi kwiri fori, nenyila ki ṯurmun-na mindaŋ muŋw alliḏa nyuŋwu kwere ṯugwori nana, ŋwere nani kirim-na mac. 47 muŋw neŋne kwere ŋiɽaŋali ŋinyi, muŋw zi ere miḏa mac, kwiti kwenyi hakwumi mac; kaka iti inḏi nyi gwu eḏi zi hakwumi kla leḏi ṯurmun mac, lakin keni, eḏi zi kileḏi. 48 ner nani ŋete ŋinḏi eḏi hakwumi ŋgwa kweṯi nyi derne, kwiti kweṯi miḏici nyuŋwu ŋiɽaŋali mac; ŋiɽaŋal ŋimenyjandazi, ŋinderṯa ŋinḏi eḏi hakwumi ki lamin leḏi kwaḏanŋw. 49 nenyji ere andazi zulṯa gi kwinyi mac; na ŋgwa kwuzanyi, keni Papa ŋundu, orɔ kwumenyi ellici amra ŋiɽaŋal ŋi ŋeḏi zi andazi, na ŋeḏi ŋi andazi aŋgwuru. 50 nenyi elŋece amra wuŋwun rac wiri ŋimiiḏa ŋiaŋ, ŋinḏi eḏi nanniḏa dɔk. ŋwu ṯa, ŋiɽaŋal ŋimenyji Papa andazi, ŋinderṯa ŋeṯinyjandazi.
امرأة تسكب الطيب على يسوع
(متى 26‏:6‏-13، مرقس 14‏:3‏-9)
1 وقَبلَ الفِصحِ بسِتّةِ أيّامٍ، جاءَ يَسوعُ إلى بَيت عنيا ونزَلَ عِندَ لِعازَرَ الذي أقامَهُ مِنْ بَينِ الأمواتِ. 2 فهَيّأوا لَه عَشاءً، وأخَذَت مرتا تَخدُمُ، وكانَ لِعازَرُ أحدَ الجالِسينَ معَهُ لِلطعامِ. 3 فتَناوَلَت مَريَمُ قارورَةَ طِيبٍ غالي الثّمنِ مِنَ النارِدينِ النّقيّ، وسكَبَتْها على قدَمَي يَسوعَ ومَسَحتْهُما بِشَعرِها. فاَمتَلأ البَيتُ بِرائِحَةِ الطّيبِ، 4 فقالَ يَهوذا الإسخَريوطيّ، أحدُ تلاميذِهِ، وهوَ الذي سيُسلّمُهُ: 5 «أما كانَ خَيرًا أنْ يُباعَ هذا الطّيبُ بِثلاثِ مئةِ دينارٍ لِتُوَزّعَ على الفُقراءِ؟» 6 قالَ هذا لا لِعَطفِهِ على الفُقراءِ، بَلْ لأنّهُ كانَ لِصّا وكانَ أمينَ الصّندوقِ، فيَختلِسُ ما يُودَعُ فيهِ. 7 فقالَ يَسوعُ: «اَترُكوها! هذا الطّيبُ حَفِظَتْهُ لِـيَومِ دَفني. 8 فالفُقَراءُ عِندَكُم في كُلّ حينٍ، وأمّا أنا فلا أكونُ في كُلّ حينٍ عِندَكم».
محاولة قتل لعازر
9 وعَلِمَ جُمهورٌ كبـيرٌ مِنَ اليَهودِ أنّ يَسوعَ في بَيت عنيا فجاؤُوا، لا مِنْ أجلِهِ وحدَهُ، بَلْ ليُشاهِدوا لِعازَرَ الذي أقامَهُ مِنْ بَينِ الأمواتِ. 10 فتَشاوَرَ رُؤساءُ الكَهنَةِ ليَقتُلوا لِعازَرَ أيضًا، 11 لأنّ كثيرًا مِنَ اليَهودِ كانوا يَترُكونَهُم بِسبَبِه ويُؤمنونَ بـيَسوعَ.
يسوع يدخل أورشليم
(متى 21‏:1‏-11، مرقس 11‏:1‏-11، لوقا 19‏:28‏-40)
12 وفي الغَدِ، سَمِعَتِ الجُموعُ التي جاءَت إلى العيدِ أنّ يَسوعَ قادِمٌ إلى أُورُشليمَ. 13 فحَمَلوا أغصانَ النّخلِ وخَرَجوا لاَستِقبالِهِ وهُم يَهتِفونَ: المَجدُ للهِ! تبارَكَ الآتي باَسمِ الربّ! تبارَكَ مَلِكُ إِسرائيلَ!» 14 ووجَدَ يَسوعُ جَحشًا فرَكِبَ علَيهِ، كما جاءَ في الكِتابِ:
15 «لا تخافي يا بِنتَ صهيونَ:
ها هوَ مَلِكُكِ قادِمٌ إليكِ،
راكِبًا على جَحشٍ اَبنِ أتانٍ».
16 وما فَهِمَ التلاميذُ في ذلِكَ الوقتِ مَعنى هذا كُلّهِ. ولكنّهُم تَذكّروا، بَعدَما تَمجّدَ يَسوعُ، أنّ هذِهِ الآيةَ ورَدَت لتُخبِرَ عَنهُ، وأنّ الجُموعَ عَمِلوا هذا مِنْ أجلِهِ.
17 وكانَ الجَمعُ الذينَ رافَقوا يَسوعَ عِندَما دَعا لِعازَرَ مِنَ القَبرِ وأقامَهُ مِنْ بَينِ الأمواتِ، يَشهَدونَ لَه بذلِكَ. 18 وخَرجَتِ الجَماهيرُ لاَستقبالِهِ لأنّها سَمِعَت أنّهُ صَنَعَ تِلكَ الآيةَ. 19 فقالَ الفَرّيسيّونَ بَعضُهُم لِبَعضٍ: «أرَأيتُم كيفَ أنّكُم لا تَنفَعونَ شَيئًا. ها هوَ العالَمُ كُلّهُ يَتبَعُهُ!»
يسوع ينبـئ بموته وقيامته
20 وكانَ بَعضُ اليونانيّـينَ يُرافِقونَ الذينَ صَعِدوا إلى أُورُشليمَ لِلعبادَةِ في أيّامِ العيدِ. 21 فجاؤُوا إلى فيلُبّسَ، وكانَ مِنْ بَيتِ صيدا في الجليلِ. وقالوا لَه: «يا سيّدُ، نُريدُ أنْ نرى يَسوعَ». 22 فذَهَبَ فيلبّسُ وأخبَرَ أندراوُسَ، وذهَبَ فيلبّسُ وأندراوُسُ وأخبَرا يَسوعَ. 23 فأجابَهُما يَسوعُ: «جاءَتِ السّاعةُ التي فيها يتَمَجّدُ اَبنُ الإنسانِ. 24 الحقّ الحقّ أقولُ لكُم: إنْ كانَتِ الحَـبّةُ مِنَ الحِنطَةِ لا تقَعُ في الأرضِ وتَموتُ، تَبقى وَحدَها. وإذا ماتَت أخرَجَت حَبّا كثيرًا. 25 مَنْ أحبّ نَفسَهُ خَسِرَها، ومَنْ أنكَرَ نَفسَهُ في هذا العالَمِ حَفِظَها للحَياةِ الأبديّةِ. 26 مَنْ أرادَ أنْ يَخدُمَني، فليَتْبَعْني، وحَيثُ أكونُ أنا يكونُ خادِمي. ومَنْ خَدَمَني أكرَمَهُ الآبُ.
27 الآنَ نَفسي مُضطَرِبَةٌ، فماذا أقولُ؟ هَلْ أقولُ: يا أبـي، نَجّني مِنْ هذِهِ السّاعةِ؟ ولكنّي لِهذا جِئتُ. 28 يا أبـي، مَجّدِ اَسمَكَ!» فقالَ صوتٌ مِنَ السّماءِ: «مَجّدتُهُ وسأمَجّدُهُ!» 29 فسَمِعَهُ الحاضِرونَ، فقالوا: «هذا دَوِيّ رَعدٍ!» وقالَ بَعضُهُم: «كَلّمَهُ مَلاكٌ!»
30 فقالَ يَسوعُ: «ما كانَ هذا الصوتُ لأجلي، بل لأجلِكُم. 31 اليومَ دَينونَةُ هذا العالَمِ. واليومَ يُطرَدُ سيّدُ هذا العالَمِ. 32 وأنا متى اَرتَفَعتُ مِنْ هذِهِ الأرضِ، جَذَبتُ إليّ النّاسَ أجمعينَ». 33 قالَ هذا مُشيرًا إلى الميتَةِ التي سيَمُوتُها.
34 فأجابَهُ الجَمعُ: «علّمَتْنا الشّريعةُ أنّ المَسيحَ يَبقى إلى الأبَدِ. فكيفَ تَقولُ: لا بُدّ لاَبنِ الإنسانِ أنْ يرتَفِـعَ؟ فمَنْ هوَ اَبنُ الإنسانِ هذا؟»
35 فقالَ لهُم يَسوعُ: «سيَبقى النّورُ مَعكُــم وقـتًا قليــلاً، فاَمشُوا ما دامَ لكُمُ النّورُ، لِئَلاّ يُباغِتَكُمُ الظّلامُ. والذي يَمشي في الظّلامِ لا يَعرِفُ إلى أينَ يَتّجِهُ. 36 آمِنوا بالنّورِ، ما دامَ لكُمُ النّورُ، فتكونوا أبناءَ النّورِ».
اليهود يرفضون الإيمان بـيسوع
واَبتعَدَ يَسوعُ عَنْ أنظارِهِم، بَعدَما قالَ لهُم هذا الكلامَ. 37 ومع أنّهُ عَمِلَ لهُم كُلّ هذِهِ الآياتِ، فما آمَنوا بِه، 38 لِـيَتِمّ ما قالَ النّبـيّ إشَعيا: «يا رَبّ، مَنِ الذي آمَنَ بِكلامِنا؟ ولِمَنْ ظَهَرَت يَدُ الرّبّ؟» 39 وما قَدِروا أنْ يُؤمِنوا بِه، لأنّ إشَعيا قالَ أيضًا: 40 «أعمى اللهُ عُيونَهُم وقَسّى قُلوبَهُم، لِئَلاّ يُبصِروا بِعيونِهِم ويَفهَموا بِقلوبِهِم ويَتوبوا فأشفيَهُم». 41 قالَ إشَعيا هذا الكلامَ لأنّهُ رأى مَجدَهُ وتَحدّثَ عَنهُ.
42 غيرَ أنّ كثيرًا مِنْ رُؤساءِ اليَهودِ أنفُسِهِم آمَنوا بـيَسوعَ، ولكنّهُم ما أعلَنُوا إيمانَهُم مُسايَرةً لِلفَرّيسيّـينَ، لِئَلاّ يُطرَدوا مِنَ المَجمَعِ. 43 كانوا يُحبّونَ رِضى النّاسِ أكثَرَ مِنْ رِضى اللهِ.
44 فرَفَعَ يَسوعُ صوتَهُ، قالَ: «مَنْ آمنَ بـي لا يُؤمِنُ بـي أنا، بل يُؤمِنُ بالذي أرسَلَني. 45 ومَنْ رَآني رأى الذي أرْسَلَني. 46 جِئْتُ نُورًا إلى العالَمِ، فمَنْ آمَنَ بـي لا يُقيمُ في الظّلامِ، 47 ومَنْ سمِعَ أقوالي وما آمَنَ بِها لا أدينُهُ، لأنّي ما جِئتُ لأَدينَ العالَمَ بل لأُخلّصَ العالَمَ. 48 مَنْ رَفَضَني وما قَبِلَ كلامي، فلَهُ مَنْ يدينُهُ. الكلامُ الذي قُلتُهُ يدينُهُ في اليومِ الآخِرِ، 49 لأنّي ما تكَلّمْتُ بشيءٍ مِنْ عِندي، بَلِ الآبُ الذي أرسَلني أَوصاني بِما أقولُ وأتكَلّمُ. 50 أنا أعرِفُ أنّ وصيّتَهُ حياةٌ أبديّةٌ. فالكلامُ الذي أقولُهُ أقولُهُ كما قالَهُ ليَ الآبُ».