ميلاد يسوع
1 وفي تِلكَ الأيّامِ أمَرَ القيصَرُ أوغُسطُسُ بإحصاءِ سكّانِ الإمبراطورِيّةِ. 2 وجرى هذا الإحصاءُ الأوّلُ عِندَما كانَ كِيرينِيوسُ حاكِمًا في سوريّةَ. 3 فذهَبَ كُلّ واحدٍ إلى مَدينتِهِ ليكتَتِبَ فيها.
4 وصَعِدَ يوسُفُ مِنَ الجَليلِ مِنْ مدينةِ النّاصِرَةِ إلى اليهوديّةِ إلى بَيتَ لَحمَ مدينةِ داودَ، لأنّهُ كانَ مِنْ بَيتِ داودَ وعشيرتِهِ، 5 ليكتَتِبَ معَ مَريمَ خَطيبَتِهِ، وكانَت حُبلى. 6 وبَينَما هُما في بَيتَ لَحمَ، جاءَ وَقتُها لِتَلِدَ، 7 فولَدَتِ اَبنَها البِكرَ وقَمّطَتْهُ وأضجَعَتهُ في مِذْودٍ، لأنّهُ كانَ لا مَحَلّ لهُما في الفُندُقِ.
الرعاة والملائكة
8 وكانَ في تِلكَ النّاحيةِ رُعاةٌ يَبيتونَ في البرّيّةِ، يتناوَبونَ السّهَرَ في الليلِ على رعِيّتِهِم. 9 فظهَرَ مَلاكُ الرّبّ لهُم، وأضاءَ مجَدُ الرّبّ حَولَهُم فَخافوا خَوفًا شَديدًا. 10 فقالَ لهُمُ المَلاكُ: «لا تَخافوا! ها أنا أُبَشّرُكُم بِخَبرٍ عظيمٍ يَفرَحُ لَه جميعُ الشّعبِ: 11 وُلِدَ لكُمُ اليومَ في مدينةِ داودَ مُخلّصٌ هوَ المَسيحُ الرّبّ. 12 وإلَيكُم هذِهِ العلامَةَ: تَجِدونَ طِفلاً مُقَمّطًا مُضْجَعًا في مِذْودٍ».
13 وظهَرَ معَ المَلاكِ بَغتةً جُمهورٌ مِنْ جُندِ السّماءِ، يُسبّحونَ اللهَ ويقولونَ: 14 «المَجدُ للهِ في العُلى، وفي الأرضِ السّلامُ لِلحائزينَ رِضاهُ».
15 ولمّا اَنصَرَفَ المَلائِكةُ عَنهُم إلى السّماءِ، قالَ الرّعاةُ بَعضُهُم لِبَعضٍ: «تَعالَوا نَذهَبُ إلى بَيتَ لحمَ لِنرى هذا الحَدَثَ الذي أخبَرَنا بِه الرّبّ». 16 وجاؤُوا مُسرعينَ، فوَجَدوا مَريَمَ ويوسُفَ والطّفلَ مُضجَعًا في المِذودِ. 17 فلمّا رأوهُ أخبَروا بِما حَدّثهُمُ المَلاكُ عَنهُ، 18 فكانَ كُلّ مَنْ سَمِعَ يتَعَجّبُ مِنْ كلامِهِم. 19 وحَفِظَت مَريمُ هذا كُلّهُ وتأمّلتْهُ في قَلبِها.
20 ورَجَعَ الرّعاةُ وهُمْ يُمَجّدونَ اللهَ ويُسبّحونَهُ على كُلّ ما سَمِعوا ورَأوا كما أخبرهُمُ المَلاكُ.
ختان يسوع وتقديمه للرب
21 ولمّا بلَغَ الطّفلُ يومَهُ الثّامنَ، وهوَ يومُ خِتانِهِ، سُمّي يَسوعَ، كما سمّاهُ المَلاكُ قَبلَما حَبِلَت بِه مَريَمُ.
22 ولمّا حانَ يومُ طَهورِهِما بِحَسَبِ شَريعةِ موسى، صَعِدا بالطّفلِ يَسوعَ إلى أُورُشليمَ ليُقَدّماهُ لِلرّبّ، 23 كما هوَ مكتوبٌ في شريعةِ الرّبّ: «كُلّ بِكرٍ فاتحِ رَحِمٍ هوَ نَذْرٌ للرّبّ»، 24 وليُقدّما الذّبيحةَ التي تَفرِضُها شريعةُ الرّبّ: زَوْجَي يَمامٍ أو فَرخَي حَمامٍ.
25 وكانَ في أُورُشليمَ رَجُلٌ صالحٌ تَقيّ اَسمُهُ سِمعانُ، يَنتَظِرُ الخَلاصَ لإِسرائيلَ، والرّوحُ القُدُسُ كانَ علَيهِ. 26 وكانَ الرّوحُ القُدُسُ أوحَى إلَيهِ أنّهُ لا يَذوقُ الموتَ قَبلَ أنْ يرى مَسيحَ الرّبّ 27 فجاءَ إلى الهَيكَلِ بِوَحيٍ مِنَ الرّوحِ. ولمّا دخَلَ الوالدانِ ومعَهُما الطّفلُ يَسوعُ ليُؤدّيا عَنهُ ما تَفرِضُهُ الشّريعةُ، 28 حَمَلهُ سِمعانُ على ذِراعَيهِ وبارَكَ اللهَ وقالَ:
29 «يا ربّ، تَمّمْتَ الآنَ وَعدَكَ لي
فأطلِقْ عَبدَكَ بِسلامٍ.
30 عَينايَ رأتا الخَلاصَ
31 الذي هيّأْتَهُ لِلشُعوبِ كُلّها
32 نورًا لِهدايةِ الأُممِ
ومَجدًا لشَعبِكَ إِسرائيلَ».
33 فتعَجّبَ أبوهُ وأُمّهُ ممّا قالَهُ سِمعانُ فيهِ. 34 وباركَهُما سِمعانُ وقالَ لمَريَمَ أُمّهِ: «هذا الطّفلُ اَختارَهُ اللهُ لِسُقوطِ كثيرٍ مِنَ النّاسِ وقِيامِ كثيرٍ مِنهُم في إِسرائيلَ. وهوَ علامَةٌ مِنَ اللهِ يُقاوِمونَها، 35 لتَنكَشِفَ خفايا أفكارِهِم. وأمّا أنتِ، فسَيفُ الأحزانِ سَينفُذُ في قلبِكِ».
36 وكانَت هُناكَ نَبِيّةٌ كَبيرةٌ في السّنّ اَسمُها حَنّةُ اَبنَةُ فَنُوئيلَ، مِنْ عَشيرَةِ آشيرَ، تَزوّجت وهيَ بِكرٌ وعاشَت معَ زَوجِها سَبعَ سَنواتٍ، 37 ثُمّ بَقِيَت أرمَلةً فبَلغَتِ الرّابِعَةَ والثّمانينَ مِنْ عُمرِها، لا تُفارِقُ الهَيكَلَ مُتَعَبّدَةً بِالصّومِ والصّلاةِ ليلَ نَهارَ. 38 فحَضَرت في تِلكَ السّاعَةِ وحَمدَتِ اللهَ وتَحدّثت عَنِ الطّفلِ يَسوعَ معَ كُلّ مَنْ كانَ يَنتَظِرُ مِنَ اللهِ أنْ يَفديَ أورُشليمَ.
39 ولمّا تمّمَ يوسُفُ ومَريَمُ كُلّ ما تَفرِضُهُ شريعةُ الرّبّ، رَجَعوا إلى الجليلِ، إلى مَدينتِهمِ النّاصِرَةِ. 40 وكانَ الطّفلُ يَسوعُ يَنمو ويَتقوّى ويَمتَلئُ بالحِكمَةِ، وكانَت نِعمةُ اللهِ علَيهِ.
الصبي يسوع في الهيكل
41 وكانَ والدا يَسوعَ يَذهبانِ كُلّ سنَةٍ إلى أُورُشليمَ في عيدِ الفِصحِ. 42 فلمّا بلَغَ يَسوعُ الثّانيَةَ عَشْرَةَ مِنْ عُمرِهِ، صَعِدوا إلى أُورُشليمَ كَعادَتِهِم في العيدِ. 43 وبَعدَما اَنقَضَت أيّامُ العيدِ وأخذوا طريقَ العودَةِ، بَقِيَ الصّبيّ يَسوعُ في أُورُشليمَ، ووالِداهُ لا يَعلَمانِ، 44 بل كانا يَظُنّانِ أنّهُ معَ المُسافِرينَ. وبَعدَ مَسيرةِ يومٍ أخَذا يَبحثانِ عَنهُ عِندَ الأقاربِ والمعارِفِ، 45 فما وَجداهُ. فرَجَعا إلى أُورُشليمَ يَبحَثانِ عَنهُ، 46 فوَجَداهُ بَعدَ ثلاثةِ أيّامٍ في الهَيكَلِ، جالِسًا معَ مُعَلّمي الشّريعَةِ، يستَمِعُ إليهِم ويَسألُهُم. 47 وكانَ جميعُ سامِعيهِ في حَيرَةٍ مِنْ فَهمِهِ وأجوبَتِهِ.
48 ولمّا رآهُ والداهُ تَعَجّبا. وقالَت لَه أُمّهُ: «يا اَبني، لماذا فَعَلتَ بِنا هكذا؟ فأبوكَ وأنا تَعَذّبْنا كثيرًا ونَحْنُ نَبحَثُ عَنكَ».
49 فأجابَهُما: «ولماذا بَحَثتُما عنّي؟ أما تَعرفانِ أنّهُ يَجبُ أنْ أكونَ في بَيتِ أبي؟» 50 فما فَهِما معنى كلامِهِ.
51 ورجَعَ يَسوعُ معَهُما إلى النّاصِرَةِ، وكانَ مُطيعًا لهُما. وحَفِظَت أُمّهُ هذا كُلّهُ في قلبِها. 52 وكانَ يَسوعُ يَنمو في القامَةِ والحِكمَةِ والنّعمَةِ عِندَ اللهِ والنّاسِ.
Ŋen ŋəd̶ələŋənia d̶ə-Yesu
(Maṯṯa 1:18-25)
1 Iliga lakəl eləŋ Ugasṯus Gaisar gid̶u alganun ṯa led̶a pred̶ alwërd̶əni. 2 Na d̶əwërd̶ia id̶i d̶ananoŋ d̶afo iliga Kiriniywus gəɽo eləŋ galo yi-Suriya. 3 Na led̶a pred̶ labəṯa irnuŋ egen ṯa alwërd̶əni. 4 Na Yusif com gaməño alo yi-Jalil irnuŋ gəbërnia Nasəraṯ nəgabəṯa alo Yuḏiya, irnuŋ gə-Ḏawuḏ gəbërnia Beṯlam, ŋen ŋanṯa gënəŋu geled̶a lə-Ḏawuḏ. 5 Labəɽo Mariamga wasen igi gwonḏaico ṯa alwërd̶əni. 6 Ŋen ləfo Beṯlam nubwa nə-Mariam nabəɽenḏed̶o, 7 nəŋələŋe ŋere ŋəlëɽəŋu ŋəɽənda nəŋəməndeici ŋere ndreniana nəŋəndri alo yed̶wala d̶osaṯa, ŋen ŋanṯa alo yero egeɽa guwəndrnia ŋen ŋanṯa ŋulu.
Ŋen ŋəled̶a ildi ɽrəmoṯwa yaŋala na malaiyəka
8 Na alo isei com led̶a lafo ed̶əñwa ɽrəmoṯwa yaŋala uləŋgi. 9 Na malaiyəka d̶-Eləŋ Rəmwa nḏəleṯa nano, na ŋaɽrwa ŋ-Eləŋ Rəmwa nəŋəlwad̶e nano, na lënəŋulu ldəd̶əñiṯalo kaiñ. 10 Na malaiyəka nḏəleiṯi ṯa, “Ñerṯe ñagəd̶əñialo! Igandəlwaɽəṯia ŋen ŋəŋəra eŋen ŋəd̶əŋəra nano d̶oɽra id̶i d̶id̶i ad̶əfeṯe ŋen ŋanṯa led̶a pred̶. 11 Đəñid̶i ed̶a igi gəɽo Đëbəria fəŋu Almasiya Eləŋ galəŋənṯənde irnuŋ gə-Ḏawuḏ. 12 Fəŋaməla iŋi ṯa ñagid̶i ñafid̶i ŋere ŋaɽoləŋ ŋəməndeinu ereniaga nəŋəndrini alo yed̶wala d̶osaṯa.” 13 Na taltal led̶a lwaiña lelo lafo malaiyəkaya ldənanaice Rəmwa d̶amia ldaṯa,
14 “Rəmwa arnaneini ŋaɽrwa elo, na d̶ëuṯaralo ad̶əfeṯe eled̶a ildi
rënəŋu rəŋërṯəlo nano!”
15 Ndə malaiyəka yemiñəlau nəyoɽəbaṯe elo, led̶a ildi ləsia yaŋala ṯaɽwataid̶o ldaṯa, “Aɽr alo yi-Beṯlam alnwanr ŋen iŋi ŋid̶ənu, iŋi Eləŋ Rəmwa rəlwaɽəṯəndrau.” 16 Lënəŋulu ldabəla taltal, ldəfid̶i Mariam na Yusif na ŋere iŋi ŋəndra alo yed̶wala d̶osaṯa. 17 Na ndə ləseicu ŋere, lënəŋulu ldəɽwate eŋen iŋi ləfo ləlwaɽənṯu eŋen ŋəŋere iŋi. 18 Led̶a pred̶ ildi ləno ŋen ŋəled̶a ləsia yaŋala ldirəwano eŋen iŋi, 19 orn Mariam nəŋëndi ŋen iŋi pred̶ na ṯaŋulëldəŋəd̶einu egare gəlëɽəŋu. 20 Na led̶a ləsia yaŋala ldoɽəbəd̶e ldənanaice Rəmwa ŋaɽrwa na d̶amia ŋen ŋanṯa ŋen pred̶ lënəŋulu ləseicu na ləno, garno ŋen malaiyəka d̶əlwaɽəṯəlo.
Ŋen Yesu gënəjənu irəŋ
21 Ndə ñoman ñəɽo d̶enəŋ nəñəməñe ñiɽijin lduɽəd̶i ŋere ldënəci Yesu, ŋen ŋarno malaiyəka d̶enəcəma ŋen Mariam gəmulu gwonḏaica.
Ŋen Yesu gəneid̶ənu ig-Alekəl
22 Ndə ñoman ñaŋgaṯo ñəd̶ətəɽia eŋen ŋ-Alganun yi-Musa, lënəŋulu labəɽo Yesuga alo yi-Ursalim ṯa almanaice Rəmwa, 23 garno ŋen ŋəwërd̶ənu ig-Alganun y-Eləŋ Rəmwa ṯa, “Lemmia pred̶ ildi ləɽo ŋəɽwa lid̶i alëɽəni ltəɽe eg-Eləŋ Rəmwa.” 24 Na ṯa alnaid̶e bəldugur yeɽijan walla alamam yirresi eɽijan yeɽo d̶əɽəd̶ənia garno Alganun y-Eləŋ Rəmwa yelwaɽo.
Ŋen ŋə-Siman na ŋələŋa ŋəlëɽəŋu
25 Ed̶a gafo gənəŋ alo yi-Ursalim gəbërnia Siman igi gəd̶urwaṯo eŋen na gəbwa ŋenŋa ŋə-Rəmwa kaiñ, na gaṯurṯia ed̶a igi gid̶i aŋəɽeṯe Đëbəria id̶i led̶a l-Israyil ləṯurṯia, na Usila Gətəɽe gafəma nano. 26 Na Usila Gətəɽe gaŋaicəma ŋen ṯa gaber gid̶i aŋaiye illi ndə gəseicu Almasiya g-Eləŋ Rəmwa. 27 Na Usila Gətəɽe gënəcəma ig-Alekəl, alo isi Alyawuḏ yiwabuŋṯia Rəmwa, ndə Mariam na Yusif lënṯu Yesuga ṯa alid̶i ŋen Alganun yelwaɽo, 28 Siman nəŋəmape erəŋ nəŋənaice Rəmwa d̶amia nəŋaṯa,
29 “Ya Eləŋ Rəmwa, agaŋgiṯia ed̶a igi gəŋad̶uɽəd̶ənṯia aŋaiye id̶ëuṯaralo garno ŋen agëɽu,
30 ŋen ŋanṯa isi ilëɽəñi yəseicu ed̶a igi gəɽo d̶ëbria d̶əlaɽəŋa,
31 id̶i agëɽəṯu led̶a nëiñua pred̶,
32 id̶i d̶əɽo arrerre ṯa aŋërrəŋaici led̶a ŋen ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ,
na d̶aɽo ŋaɽrwa ŋen ŋanṯa led̶a əllaɽəŋa l-Israyil.”
33 Yusif na ləŋgen Yesu ŋen nəŋəlajəbinṯi iŋi Siman gəlwaɽo eŋen ŋəlëɽəŋu. 34 Siman gabuŋṯəlo nəŋeiṯi Mariam ləŋgen ŋere ṯa, “Ŋere iŋi ŋëɽənu ṯa aŋid̶i led̶a lwaiña ləbərtia na lwaiña ləɽatwod̶a alo y-Israyil, na ṯa aŋəɽeṯe ŋaməla iŋi led̶a ləɽwata ləgeiyəma, 35 ṯa ŋen ŋəŋəṯəɽa ŋəled̶a lwaiña aŋələŋini. (Đeṯəm ŋen ŋid̶i aŋəwad̶e egare com ŋarno d̶operria.)”
Ŋen ŋ-Anna
36 Na wuji gafo gənəŋ gəɽəbwa gəɽo nabi igi gəbërnia Anna, ŋere ŋə-Finuwil gəled̶a l-Asir. Gënəŋu gaɽo opo kaiñ. Ŋen ebaŋgen gəməma nələldəgəɽaŋe nṯəlia d̶enəŋ nəməñe nəɽijan, oro ebaŋgen nəŋaiye, 37 na d̶əñid̶i gaṯëd̶ənialo nṯəlia ered̶ia d̶enəŋ na alo ered̶ia giɽijin na marldwan. Gënəŋu gero gəŋgiṯia Alekəl lomanəŋ orn gad̶uɽəd̶ənṯia Rəmwa ëd̶əñëd̶əñin na uləŋgələŋ ŋorwaṯaŋa na id̶əṯurṯia Rəmwa. 38 Iliga ildei d̶urri wuji nəŋeṯa ṯwaiñ nəŋërṯi Rəmwa nano, nəŋəlwaɽəṯi led̶a pred̶ ŋen ŋə-Yesu ildi ləṯurṯia d̶əpəɽa d̶ə-Rəmwa alo yi-Ursalim.
Ŋen ŋəd̶oɽəbaṯa alo yi-Nasəraṯ
39 Na ndə Mariam na Yusif ləbəɽenḏeṯo ŋen ŋ-Alganun y-Eləŋ Rəmwa ŋopia, lënəŋulu ldoɽəbaṯe alo yi-Jalil, irnuŋ egen Nasəraṯ. 40 Na ŋere nəŋoɽreṯe nəŋwonḏəṯe, nəŋunḏəjeini d̶ələŋeṯad̶a ŋen nəsi. Na d̶ənaica məɽəməɽeñ d̶ə-Rəmwa d̶afəma nano.
Ŋen Yesu gəɽo umia gəfo ig-Alekəl
41 Yusif na Mariam laninia alo yi-Ursalim nṯəlia pred̶ ŋen ŋanṯa ëməd̶ia gəbërnia Alfissa. Ursalim 42 Na ndə Yesu gerṯo nṯəlia red̶ nəməñe nəɽijan lënəŋulu labəɽo alo yi-Ursalim eŋen ŋ-Alfissa ŋen ŋarno nṯəlia pred̶. 43 Na ndə ñoman ñ-Alfissa ñəməndëd̶ənu na lënəŋulu laməño ṯa aloɽəbaṯe təŋgen, umia Yesu nəŋəṯëd̶əni alo yi-Ursalim, Yusif na ləŋgen Yesu laijəbaman. 44 Lënəŋulu ldaṯa ṯa aŋgaica gënəŋu labəla led̶ala, ldəɽe ed̶ad̶ lomanto na erregano ldəmapwaiñe eled̶a elden na erappa eren, 45 lënəŋulu lderṯe ləmafid̶a ldoɽəbaṯe aloyi-Ursalim, ldəmapwaiñe. 46 Na ndə ñoman ñəŋgaṯo ñiɽijin oro ldəmafid̶i ig-Alekəl ləɽaŋa led̶ala ildi ləbërrəŋaid̶ia ŋen. Gënəŋu ṯaŋəɽaŋalo ṯaŋəlnaṯo na ṯaŋəlekeɽəd̶o eŋen. 47 Na led̶a pred̶ ildi lənaṯəma ldirəwano ŋen ŋanṯa d̶ələŋeṯa ŋen nəsi d̶əlëɽəŋu na d̶okoɽəbaica eŋen d̶əlëɽəŋu. 48 Ndə Yusif na ləŋgen ləseicəma nəŋen nənəlajəbinṯi kaiñ, na ləŋgen nəŋəmeiṯi ṯa, “Ya ŋere agiṯənde ṯia ed̶a? Ñi na Yusif ñagaŋapwaiña ñəgagərd̶o kaiñ.”
49 Gënəŋu nəŋəleiṯi ṯa, “Ñagaiñəpwaiña ed̶a? Ñagaijəba ṯa d̶eṯəm gəbanṯa efeṯe egeɽa gə-Bapa gəlëɽəñi?” 50 Lënəŋulu lderṯe lələŋeṯa ŋen iŋi gënəŋu gəlwaɽəṯəlo.
51 Nṯia ldəməñelda ldoɽəbaṯe alo yi-Nasəraṯ, na gënəŋu gafo galənaṯa eŋen pred̶. Ləŋgen ṯaŋərəmoṯo ŋen iŋi pred̶ egare. 52 Na Yesu nəŋoɽreṯe egaŋəno na ed̶ələŋeṯa ŋen nəsi, na ed̶ənaica məɽəməɽeñ i-Rəmwa na eled̶a.