1 WA biqa yu‘allim an-nās fi ṭaraf al-baḥar wa itlammū lēhu nās ketīrīn khalās ḥattan Yasū‘ dakhal fi-l-murkab eṣ-ṣag̠h̠āiyir wa ‘allamahum min al-baḥar wa hum qā‘idīn fi qēf al-baḥar. 2 Wa huwa ‘allamahum kitīr bi amsāl wa qal lēhum, 3 Isma‘ū, az-zarrā‘ ḵh̠arag fi s̠h̠ān yezra‘ tērābu. 4 Wa wakit huwa zara‘, ba‘ḍ min et-tērāb waqa‘at fi-d-derib, wa-ṭuyūr as-samā akalatha. 5 Wa ba‘ḍ minnaha waqa‘at fi-l-wāṭā el fōqa ḥasḥās, mā fōqa ṭin semiḥ, wa ṭala‘at bi sirā‘. 6 Wa lākin lamman as̠h̠-s̠h̠amis s̠h̠araqat nis̠h̠fat fi s̠h̠ān mā ‘indaha ‘urūq. 7 Wa ba‘ḍ minnaha waqa‘at fi wasṭ as̠h̠-s̠h̠ōk el khanaqūha, wa mā gābat samar. 8 Wa ba‘ḍ minnaha waqa‘at fi-l-arḍ as-semḥa wa qāmat wa zādat wa gābat dura, minnaha telātīn ḥabba wa minnaha sittīn ḥabba wa minnaha miyat ḥabba. 9 Wa Yasū‘ qāl lēhum, El ‘indu aḍān li sima‘ yesma‘.
10 Wa lamman huwa kān barāhu ḥērānu wa-n-nās at-tānyīn ṭalabū minnu yefassir lēhum al-masal. 11 Wa huwa qāl, Intu māshyīn ta‘rifū sirr Malakūt Allah, lākin aḥaddis an-nās al-barraniyyīn bi-l-amsāl sākit. 12 Ḥatta hum yeqdarū yu‘āyinū wa lākin mā yes̠h̠ūfū, wa yeqdarū yesma‘ū wa lākin mā yefhamū wa yerga‘ū li-r-Rabb wa yitsāmiḥū. 13 Wa qāl lēhum, Intu lilēla mā bita‘rifū ma‘nat al-masal da, kān kadi kēfin teqdarū tefhamū al-amsāl al-bāqiyīn. 14 Az-zarrā‘ biyezra‘ kalimat Allah. 15 Wa el waqa‘at fi-d-derib dōl el yesma‘ū kalām Allah lākin ḥālan yigi Iblīs wa yeḵh̠tif al-kalām min qu-lūbahum. 16 Wa el mazrū‘a fi-l-wāṭā el fōqa ḥasḥās hum dōl el yesma‘ū kalām Allah wa yeqbalūhu wa yinbasiṭū. 17 Lākin mā fōqun ‘urūq, yeqdarū yistaḥmilū s̠h̠wāiya wa lākin fi wakit as-sa‘ūba yeqa‘ū. 18 Wa-l-mazrū‘a fi wasiṭ as̠h̠-s̠h̠ōk dōl el yesma‘ū kalām Allah. 19 Wa ba‘dēn humūm ad-dunya wa s̠h̠ahawātha wa g̠h̠urūr al-gh̠inna yekhnuqun wa yebqū aqrin. 20 Wa-l-mazrū‘ fi-l-arḍ as-semḥa dōl el yesma‘ū kalām Allah wa yeqbalūhu wa yegībū tērāb, ya‘ni ‘amāl ḥasina, telatīn au sittīn au miyat ḥabba.
21 Wa huwa qāḥ Tekhuttu al-fānūs wēn? Taḥit al-melwa au taḥit al-‘anqarēb, au terfa‘ū-hu fōq li yeḍawwī li-n-nās? 22 Mā fi madsūsa illa yabīn wa mā fi sirr illa yinkas̠h̠if. 23 El ‘indu aḍān yesma‘. 24 Wa qāl lēhum, Khallū bālkum s̠h̠īn tesma‘ū; bi-l-kēla el tekayyilū biha li-n-nās hum kamān yekayyilū lēkum. Wa intu el tesma‘ū yaddūkum ziyāda. 25 Fi s̠h̠ān el ‘indu ketīr yezīdu lēh, wa-l-‘indu s̠h̠wāiya yes̠h̠īlu minnu. 26 Wa qāl lēhum, Malakūt Allah yes̠h̠ba wāḥid el ramā tērābu fi-l-arḍ. 27 Wa nām wa qām lēl wa nahār wa ba‘dēn at-tērāb ṭala‘ wa huwa mā ya‘rif kēfin yeṭla‘. 28 Fi s̠h̠ān al-arḍ min nafsaha tegīb ḥabbāb, fi-l-awwal teqūmal-qasaba waba‘dēnal-qandūḥ 29 Wa lamman ad-dura yengad, yersal al-muaggarīn li yehishs̠hū bi-l-malōda fi shān gā wakit lamm al-‘ēs̠h̠.
30 Wa huwa qāh̠ Nes̠h̠ebbah Malakūt Allah bi s̠h̠inū, au bi yātū masal nemassilū? 31 Ma-lakut Allah mitil ḥabbat khardal fi s̠h̠ān lamman mazrū‘ tekūn aṣg̠h̠ār min kull al-ḥabūb fi-d-dunya. 32 Wa lākin lamman teqūm tebqa akbar min kull as̠h̠-s̠h̠adar wa tefarra‘ furū‘ kubār ḥattan kull ṭuyūr as-samā yuriqū fi ḍullaha.
33 Wa Yasū‘ ‘allamahum bi amsāl kutār mitil dōḥ qadir ma yeqdarū yesma‘ū. 34 Wa lākin bilā masal mā ‘allamahum abadan, wa lamman kānū barāhum fassar kull s̠h̠ī li ḥērānu.
35 Wa nafs al-yōm fi-l-mag̠h̠rib huwa qāl, Khallīna neqta‘ al-baḥar. 36 Wa ba‘di ma sarafū an-nās kulluhum, ḥērānu akhadūhu ma‘-hum fi-l-murkab, wa kānū ma‘hum, marākib ṣugh̠ār kamān. 37 Wa qām ‘alēhum habūb s̠h̠edīd wa-l-mōg ḍarabat al-murkab wa malatha. 38 Wa Yasū‘ kān nāyim fi mukhar al-murkab wa rāsu fōq makhadda, wa hum tawwarūhu wa qālū lēh, Ya sīdi, inta mudi tahimmaka wa neḥna neg̠h̠raq? 39 Wa huwa qām wa sakkat la-habūb wa qāl li-l-baḥar, Uskut sākit. Wa-l-habūb wa-l-baḥar inkatamat. 40 Wa huwa qāl lēhum, Lē tekhāfū kadi? Lē s̠h̠inū mā ‘indakum īmān? 41 Wa ḵh̠āfū ketīr ḵh̠alās wa qālū ba‘ḍibi ba‘ḍ, Ar-rāgil da ginsu s̠h̠inū fi s̠h̠ān al-habūb wa-l-baḥar yesma‘ū kalāmu?
Ŋen ŋəwujənu ŋed̶a igi gabəd̶a ŋwored̶a
(Maṯṯa 13:1-9Luka 8:4-8)1 Lomanəŋ təŋ Yesu gafo gəbërrəŋaicia led̶a ŋen d̶əbarlda nano d̶oɽra, na led̶a lwaiña ldəmarraid̶e nano, na gënəŋu nəŋënṯi id̶əpundr d̶eŋau id̶i d̶əfo nəŋau nəŋəɽaŋe alo. Na led̶a pred̶ lafo nëṯəndi. 2 Na gënəŋu nəŋəlërrəŋaici ŋen ŋwaiña ŋenŋa ŋəwujənu nəŋəleiṯi ṯa, 3 “Nər, ed̶a gənəŋ gabəɽo ŋen ŋanṯa aŋabəd̶e ŋwored̶a. 4 Na ndə gabəd̶əlo ŋəmaṯan nəŋəreinialo ed̶ad̶ na ndəfia nela nəloṯe. 5 Ŋwored̶a ŋəmaṯan nəŋərcinialo yeɽo ŋwandra d̶ud̶a d̶əfau d̶ətëfr nəŋobəd̶e taltal ŋen ŋanṯa d̶ud̶a d̶ətëfr. 6 Orn ndə ëd̶əñin yetwod̶o yibwa niluɽi nəŋəmud̶iṯi aŋəno, ŋen ŋanṯa urldia gero gəfia alo yoliano. 7 Ŋwored̶a ŋəmaṯan nəŋəreinialo iri, orn ri ndrətwod̶e ndrləkëndi nəŋerṯe ŋələŋa ləd̶ia. 8 Orn nəŋəmaṯan nəŋəreinialo id̶ud̶a d̶əŋəra nəŋobəd̶e nəŋələŋe ləd̶ia lwaiña. Ŋəmaṯan ŋaləŋo ləd̶ia ered̶ia giɽijin, na ŋəmaṯan ŋaləŋo ləd̶ia ered̶ia d̶enəŋ nalo ered̶ia gonto, na ŋəmaṯan ŋaləŋo ləd̶ia ered̶ia red̶.” 9 Na Yesu nəŋəleiṯi ṯa, “Ed̶a gerṯo nënəñia gəliyena ŋgiṯəmar aŋəne.”
Ŋen ŋəd̶ërrəŋaid̶ia ŋen ŋəwujənu
(Maṯṯa 13:10-17Luka 8:9-10)10 Na ŋen Yesu gəfo aləsoŋ, na led̶a ildi ləfəma nano na ṯaləmis ilëɽəŋu red̶ neməñe eɽijan, ldəmeɽəd̶e ṯa, aŋələŋaici ŋen iŋi ŋəwujənu. 11 Na gënəŋu nəŋəleiṯi ṯa, “Ŋen ŋaneinənde ṯa ñaləŋeṯe ŋen ŋəŋaməɽa ŋəŋələŋe ŋə-Rəmwa, orn led̶a pred̶ ildi ləfo ndëuwər ŋen ŋaneinəlo ŋenŋa ŋəwujənu. 12 Ṯa lënəŋulu aləseici d̶eṯəm orn alerṯe ləseicia,
‘Na ṯa, alne orn alerṯe lələŋeṯa,
ṯa alerṯe ləŋgiṯia ŋen eŋen ŋeicia
aloɽəbaṯe Rəmwa nano, na Rəmwa rid̶i
arləŋgəd̶eici ŋen eŋen ŋeicia’.”
Ŋen Yesu gërrəŋaicu led̶a ŋen ŋəwujənu ŋed̶a igi gabəd̶a ŋwored̶a
(Maṯṯa 13:18-23Luka 8:11-15)13 Na Yesu nəŋəleiṯi ṯa, “Ñaŋ ñagaijəba ŋen ŋəwujənu? 14 Ed̶a igi gabəd̶o ŋwored̶a fəŋu ed̶a gəbërrəŋaid̶ia Ole gə-Rəmwa. 15 Ŋwored̶a iŋi ŋəreinialo ed̶ad̶ ŋarno led̶a ildi ləno ŋen ŋə-Rəmwa, orn Iɽildia nəyela taltal nelmaṯe ŋen iŋi ŋəwad̶ənu enare enen. 16 Led̶a ləmaṯan larno ŋwored̶a iŋi ŋəreinialo yeɽo ŋwandra, fəŋu led̶a ildi ləno Ole gə-Rəmwa ldëndi d̶əŋərad̶a nano. 17 Orn ŋen nəŋerṯe ŋəberṯia urldia enare enen, na liga lobəlano ndə ləneinu ŋen ŋinia, walla ŋen ŋubwa ŋen ŋanṯa ŋen ŋə-Rəmwa, lënəŋulu ldəŋgiṯi ŋen taltal.
18 “Na led̶a ləmaṯan larno ŋwored̶a iŋi ŋəreinialo iri, lënəŋulu lano ŋen ŋə-Rəmwa orn d̶wana d̶alo isi, 19 Na d̶wonaṯa d̶əlaŋge lwaiña na d̶wonaṯa d̶əŋen ŋəlaŋge lwomən ndə d̶əd̶arnaid̶əlo, lderṯe lələŋa ləd̶ia. 20 Orn led̶a ləmaṯan larno ŋwored̶a iŋi ŋəreinialo id̶ud̶a d̶əŋəra, fəŋulu led̶a ildi ləno ŋen ŋə-Rəmwa ldëndi na ldəŋënṯi enare enen, ldələŋe ləd̶ia lwaiña. Ləmaṯan laləŋo ləd̶ia ered̶ia giɽijin, na ləmaṯan laləŋo ləd̶ia ered̶ia d̶enəŋ nalo ered̶ia gonto, na ləmaṯan laləŋo ləd̶ia ered̶ia red̶.”
Ŋen ŋəd̶ërrəŋaid̶ia ŋəlamba
(Luka 8:16-18)21 Na Yesu nəŋəlwaɽəṯi ŋen ŋəmaṯan ŋəwujənu, nəŋəleiṯi ṯa, “Gaɽe ed̶a gid̶i aŋəme lamba lerṯo isiano aŋëɽi egeɽa na aŋəṯëɽəbwaṯi ləmbwalua nano, walla aŋëɽi egaləŋgərem? Gerṯe gid̶i aŋəme aŋëɽi pəlelo? 22 Ŋen ŋanṯa laŋge pred̶ ildi lələbijənu lid̶i alələŋini na laŋge pred̶ ildi lətërnu lid̶i aləseini. 23 Na ndə ed̶a gənəŋ gerṯo nënəñia ṯa aŋəliyene, ŋgiṯəmar aŋəne.”
24 Na Yesu nəŋəleiṯi təŋ ṯa, “Rəmoṯr ŋen ñagənna. Rəmwa rid̶i arndənanaice ŋen ŋarno ñagakəmiaya led̶a lwomən, na rid̶i arndakəme d̶akəmia d̶əməñaṯo orəba. 25 Ŋen ŋanṯa ed̶a gənəŋ igi gerṯo laŋge, gënəŋu gid̶i aŋəlneini ləmən təŋ, orn ed̶a igi gero laŋge na waŋge igi gerṯo gətëfr gid̶i aŋəmeini.”
Ŋen ŋəwujənu ŋəŋolwa ŋobəd̶o
26 Ŋen ŋəŋələŋe ŋə-Rəmwa ŋarno ṯia, ndə ed̶a gənəŋ gawad̶a ŋwana id̶ud̶a. 27 Na uləŋgi na ëd̶əñin gënəŋu ṯaŋəndro na ṯaŋəɽatwod̶o iŋurid̶. Orn ŋwana nəŋəraice ṯaŋoɽra, orn ed̶a nəŋaijəbeṯe ŋen ṯa ŋwana ŋoɽra ṯau. 28 Đud̶a d̶aləŋa bəɽan, ananoŋ ŋwana ŋatwod̶a nəŋëɽi nəmud̶ia na nəŋëbəri d̶aba na nəŋeɽsi. 29 Ndə ŋwana ŋore, ed̶a nəŋəme irtia taltal ŋen ŋanṯa liga leṯo ləd̶wanḏa.
Ŋen ŋəwujənu ŋəŋolwa ŋakarḏal
(Maṯṯa 13:31-32, Maṯṯa 34Luka 13:18-19)30 Na Yesu nəŋaṯa, “Ləgaɽuwajid̶iar ŋen ŋəŋələŋe ŋə-Rəmwa ŋenŋa ŋwande? Walla ŋenŋa ŋanṯau ŋəwujənu? 31 Ŋënəŋu ŋarno ŋolwa ŋəkardal iŋi ŋərresi kaiñ, ŋəməñaṯo ŋolwa pred̶ ndə ŋəwad̶ənu.” 32 Orn ndə ŋəwad̶ənu nəŋobəd̶e nəŋəɽeṯe uɽi goɽra gəməñaṯo nuɽi pred̶ ini nobəd̶a, orn nəŋid̶i reṯia roɽra nṯia ndəfia nelo naɽwad̶aṯa nəɽaŋa igusil gəlëɽəŋu. 33 Gënəŋu nəŋërrəŋaici led̶a ŋen ŋə-Rəmwa ŋenŋa ŋwaiña ŋarno ṯia iŋi ləɽwad̶aṯa lənna. 34 Gaɽwatiṯəlo ŋen ŋə-Rəmwa pred̶ ŋenŋa ŋəwujənu ikərəŋ, orn nəŋërrəŋaici ṯaləmis ilëɽəŋu ŋen iŋi ŋəwujənu ndə ləfo aləsoŋ.
Ŋen Yesu gəd̶uri d̶əbera na ŋawa
(Maṯṯa 8:23-27Luka 8:22-25)35 Na eloman lakəl erregano. Yesu nəŋəlwaɽəṯi ṯaləmis ilëɽəŋu ṯa, “Aɽr aluɽəd̶r ed̶əbarlda d̶oɽra.” 36 Na ldəṯad̶e led̶a lwaiña na ṯaləmis ilëɽəŋu niyënṯi id̶əpundr id̶i Yesu gəfo gəfau na upəndria gwomən gərra lafəlda. 37 Na d̶əbera nḏətwod̶e d̶oɽra kaiñ na ŋawa ṯaŋakaborṯo elo na ṯaŋəpu d̶əpundria na d̶əpundria d̶afo ṯwaiñ ad̶unḏeini ŋawano. Đəpundria d̶əfo nəŋau na d̶əbera d̶əpwaid̶ia 38 Orn Yesu gafo gandro alo yinḏurṯu id̶əpundr nəŋëndeini ereniaga. Ṯaləmis nimatud̶i iŋurid̶ niyaṯa, “Ya Ed̶a gəbërrəŋaid̶ia ŋen, ŋen ŋëpiŋa nano ṯa ñaiye?” 39 Na Yesu nəŋətwod̶e iŋurid̶ nəŋgariñaṯe d̶əbera na nəŋəlwaɽəṯi ŋawa ṯa, “Đuru ŋabwaiñe ŋəma.” Orn d̶əbera nəd̶əd̶uri, na alo ṯaiyəbwaiño ŋəma aten. 40 Orn Yesu nəŋeiṯi ṯaləmis ilëɽəŋu ṯa, “Ñagad̶əñialo kaiñ ed̶a? Ñagero d̶wonaṯa məldin?” 41 Ṯaləmis yafo yad̶əñialo kaiñ ṯaiɽwataid̶o ṯayaṯa, “Ǝsëgi igi? Ŋen ŋanṯa d̶əbera na ŋawa ŋəd̶əbarlda lanna ŋen ŋəlëɽəŋu.”