1 WA qām min henāk wa wiṣil fi naḥīyat al-Yaḥudiyya wa qaṭa‘ baḥar al-Urdun, wa-n-nās itlammū lēhu wa kān yu‘allimahum mitil al-‘āda. 2 Wa al-Farīsīyīn gū dāyrīn yeg̠h̠alliṭūhu, sa-alū wa qālū, Halal li rāgil yeṭalliq maratu? 3 Wa qāl lēhum, An-nebi Mūsa waṣākum bi s̠h̠inū? 4 Wa qālū, Mūsa addāna izin bi-ṭ-ṭallaq. 5 Wa Yasū‘ qāl, Fi s̠h̠ān qasāwat qulūbakum huwa katab lēkum al-waṣīya deyya. 6 Wa lākin min khalaq ad-dunya Allah ḵh̠alaqhum ḍakar wa intāya. 7 Wa fi s̠h̠ān kadi ar-rāgil lāzim yekhalli ummu wa abūhu wa yeqannib ma‘a maratu. 8 Wa-l-etnēn yebqū mitil zōl wāḥid, wa-l-etnēn mā yebqu etnēnlākin wāḥid bas. 9 El gama‘hum Allah mā yitfarriq beni-ādam. 10 Wa fi-l-bēt ḥērānu sa-alū ‘an zāt as̠h̠-s̠h̠ī. 11 Wa huwa qāl, Az-zōl el yeṭalliq maratu wa yitgawwiz inara tānya, yezni ḍidd al-awwalānya. 12 Wa-l-mara el teṭalliq rāgilha wa titgawwiz wāḥid tāni, tezni.
13 Wa gābū lēhu gannūn fi s̠h̠ān yebārikhum, wa ḥērānu naharū an-nās el gābūhum. 14 Wa Yasū‘ zi‘il lamman s̠h̠āfhum wa qāḵ Khallū aṣ-ṣugh̠ār yegū lēya wa mā tehaggirūhum, fi s̠h̠ān Malakūt Allah tekūn hīl an-nās el yekūnū mitil aṣ-ṣug̠h̠ār. 15 Ḥaqīqa aqūl lēkum, El mā yeqbal Malakūt Allah mitil wāḥid ṣag̠h̠āyir, mā yeqdar yedḵh̠ulha abadan. 16 Wa ḥaḍanhum wa khaṭṭ idēhu fōqhum wa bārakhum wāḥid wāḥid.
17 Wa lamman Yasū‘ kān mās̠h̠i fi-s-sikka, wāḥid gara wa saggad lēh, wa qāḥ Ya mu‘allim as-ṣāliḥ, asawwi s̠h̠inū li adḵh̠ul ag-ganna? 18 Wa Yasū‘ qāl, Lē s̠h̠inū tesammīni ṣāliḥ? Mā fi ṣāliḥ illa Allah wāḥidu. 19 Inta ta‘rif al-waṣīya, Mā tektiḥ mā tesriq, mā tes̠h̠had bi-l-kiḍib, mā tenhab iḥterim abūk wa ummak. 20 Wa qāl lēh, Ya Sīdi, ana mā sawwēt ḥāgāt ka‘bāt mitil dēl kull ‘umri. 21 Wa Yasū‘ ‘āyan lēhu wa rādu wa qāḥ Nāqiṣ lēk s̠h̠ī wāḥid, ruḥ wa bī‘ kull el ‘indak wa farriqu li-l-masākīn, wa teris lēk g̠h̠ina fi-s-samā, wa ta‘al bārīni. 22 Wa ṣarra wes̠h̠s̠h̠u wa mas̠h̠ā za‘lān fi s̠h̠ān kān ‘indu māl ketīr.
23 Wa Yasū‘ ‘āyan ḥawalēhu wa qāl li ḥērānu, Al-g̠h̠aniyīn yedḵh̠ulū Malakūt Allah bi sa‘ūba. 24 Wa ḥērānu istagh̠rabū min ḥadīsu, wa Yasū‘ qāḥ Ya awlādi, duḵhūl Malakūt Allah yekūn sa‘b giddan li dōlak el yetakkilū bi-l-māl. 25 Ahyān li-g-gamal yedḵh̠ul qadd al-massella min ar-rāgil al-g̠h̠ani yedḵh̠ul fi Malakūt Allah. 26 Wa it‘aggabū ḵh̠alās, wa qālū ma‘a ba‘ḍ, Kān kadi minu yetḵh̠alliṣ? 27 Wa Yasū‘ ‘āyan fōqhum wa qāḥ Mā mumkin li-n-nās lākin kull s̠h̠ī mumkin li Allah. 28 Wa Butros biqa yeqūḥ Uzkur; neḥna ḵh̠allēna kull s̠h̠ī wa taba‘nāk. 29 Wa Yasū‘ qāḥ Ḥaqīqa aqūl lēkum, mā fi zōl el ḵh̠alla bētu wa iḵh̠wānu wa iḵh̠wātu wa abūhu wa ummu wa maratu wa awlādu wa arḍu li ḵh̠ātri wa li ḵh̠ātir al-ingīl. 30 Illa hassa‘ di yezīd lēhu miyat marra biyūt wa iḵh̠wān wa iḵh̠wāt wa umhāt wa awlād wa arḍiyya, bi-s-sa‘ūba, wa fi-z-zaman al-gāi al-ḥāyā al-aba-diyya. 31 Lākin ketīrīn min an-nās el biqū hassa‘ di al-awwalūn yebqū al-akharūn wa-l-aḵh̠arūn yebqū al-awwalūn.
32 Wa kānū lilēla fi-d-derib mās̠h̠yīn li-l-Qudus, wa Yasū‘ kān mās̠h̠i quddām, wa ḥērānu istagh̠rabū wa khāfū wa huwa nādā al-itnās̠h̠er lēhu wa biqa yeḥaddishum s̠h̠īn yeḥṣal lēh. 33 Wa qāl lēhum, Eṣṣannatū; naḥna māshyīn li-l-Qudus wa Ibn al-Insān yitsallim li idēn as̠h̠-s̠h̠iyūḵh̠, wa yeḥkimū lēhu bi-l-mōt, wa yesallimūhu linās al g̠h̠uraba. 34 Wa yenab-bazūhu wa yebazaqū fōqu wa yeduqqūhu wa yemawwitūhu; lākin at-tālit yōm yeqūm min al-mōt.
35 Wa Ya‘qūb wa Yuḥanna, awlād Zabadī, gū lēhu wa qālū, Ya Sīdi, dāyrīn minnak te-sawwi fīna mitil ma nerīd. 36 Wa qāl lēhum, Dāyrīn minni s̠h̠inū? 37 Wa qālū lēh, Ḵh̠al-līna neqannib wāḥid fi yamīnak wa wāḥid fi yasīrak fi magidak. 38 Wa lākin Yasū‘ qāl lēhum, Intu mā ‘ārifīn s̠h̠īn teṭlubū; Intu teqdarū tes̠hrabū min al-kōz el ana bas̠h̠rab minnu, wa tit‘ammidū bi-l-ma‘madiyya el ana it‘ammid biha? 39 Wa qālū lēh, Neqdar. Wa Yasū‘ qāl lēhum, Siḥḥ; Intu mās̠h̠yīn tes̠h̠rabū min al-kōz el ana bas̠h̠rab minnu, wa mās̠h̠yīn tit‘ammidūbi-l-ma‘madiyya elana bit‘-ammid biha, 40 Wa lākin al-qu‘ūd fi yamīni wa yasīri mā ‘alēya addīkum; lāzim yekūn li dōlak el ḥaddir lēhum Allah. 41 Wa lamman al-‘as̠h̠ara simi‘ū al-ḥadīs da zi‘ilū ketīr min Ya‘qūb wa Yuḥanna. 42 Wa Yasū‘ nādā-hum lēhu wa qāḥ Intu fāhimīn kēf dōlak el yeḥkimū fōq nās al-g̠h̠uraba, yebqū qāsiyīn lēhum wa yezlimūhum. 43 Lākin mā lāzim ta‘milū kadi bēnākum; el dāyir yebqa kebīr bēnākum lāzim yeḵh̠dim. 44 Wa el dāyir yebqa raḍs lāzim yebqa mitil ‘abid. 45 Ibn al-Insān mā gā fi s̠h̠ān an-nās yeḵh̠dimūhu, lākin li yeḵh̠dim an-nās, wa li yeqaddim raqabtu ḍabīḥa li kull.
46 Wa gū li Arīha, wa ba‘dēn lamman kānū mārqīn min al-ḥilla, (huwa wa ḥērānu wa nās kutār) rāgil ‘amyān ismu Bārtīmāwus kān qā‘id yes̠h̠ḥad fi-d-derib. 47 Wa lamman simi‘ kān Yasū‘ an-Naṣiri, biqa yekōrik wa yeqūḥ Yasū‘ ibn Dawūd, irḥamni. 48 Wa nās kutār naharūhu wa qālū lēh, Uskut. Wa lākin kōrak ziāda wa qāḥ Ya Yasū‘ ibn Dawūd, irḥamni. 49 Wa Yasū‘ waqaf wa waṣāhum yegībūhu, wa hum nādū al-‘amyān wa qālū, Sh̠idd ḥēlak, qūm, biyenādīk. 50 Wa qām wa gala‘ tōbu wa gā li Yasū‘. 51 Wa Yasū‘ qāl lēhu, Asawwi iēk s̠h̠inū? Wa-l-‘amyān qāl lēh, Ya Rabbi, Raggi‘ lēya nazari. 52 Wa Yasū‘ qāl lēh, Amis̠h̠ qablak; īmānak s̠h̠afāk. Wa daḥīn nazaru raga‘ lēh, wa bāra Yasū‘ fi-d-derib.
Ŋen Yesu gërrəŋaid̶u ŋen ŋəd̶ənaned̶a liji
(Maṯṯa 19:1-12Luka 16:18)
1 Yesu nəŋəməñe alo yakəl na gabəṯa alo Yuḏiya na alo isi yafo d̶əbarlda nëiñua d̶oɽra d̶əbërnia Urḏun. Na led̶a lwaiña ldərarraide ŋu nano təŋ, na gënəŋu nəŋəlërrəŋaici ŋen garno gəbəd̶ia jaica jaica. 2 Na led̶a ləmaṯan l-Alfarisiyin ldəminḏeici ldəmeɽəd̶e ldaṯa, “Gaɽe ŋen ŋëpi ig-Alganun ṯa maje aŋəɽwad̶aṯe gəned̶a wasen?” 3 Yesu nəŋəluɽəbiṯi eŋen nəŋaṯa, “Musa geiṯənde ṯau?” 4 Lënəŋulu ldaṯa, “Musa gaŋgiṯu ed̶a gənəŋ ṯa aŋəned̶e wasen na aŋəmanaice ad̶am ṯa ŋen aŋələŋini ṯa ganed̶əma.” 5 Yesu nəŋəluɽəbiṯi eŋen nəŋaṯa, “Gënəŋu gəwerd̶əṯənde ŋen iŋi ŋen ŋanṯa galəŋeṯo ṯa, nara enalo nabɽwaŋəno. 6 Orn ananoŋ ndə Rəmwa rid̶u laŋge pred̶, ‘Rënəŋu rid̶u ed̶a gəɽorra na gəɽəbwa’. 7 ‘Ŋen ŋafəṯia maje gəɽorra gid̶i aŋəṯad̶e eṯen na ləŋgen alakaseid̶əni wasenga’. 8 Na lënəŋulu ildi ləɽijan lid̶i aləɽeṯe aŋəno yento. Nṯia gerṯe lënəŋulu laɽo ləɽijan məldin orn laɽo aŋəno yento.” 9 Ñerṯe ñagəŋgiṯia ed̶a gənəŋ aŋarnəd̶e led̶a ano ildi Rəmwa rakaseid̶əlo. 10 Ndə loɽəbaṯo egeɽa, ṯaləmis nemeɽəd̶e eŋen iŋi. 11 Na Yesu nəŋəleiṯi ṯa, “Ed̶a gənəŋ gəned̶o wasen nəŋəme wuji gwomən gënəŋu gaɽo alaiñ. 12 Na wuji gəɽəbwa gənəŋ igi gəned̶o ebaŋgen nəŋəməni eged̶a gwomən, gënəŋu gaɽo alaiñ.”
Ŋen Yesu gabuŋṯu ñere ñərra
(Maṯṯa 19:13-15Luka 18:15-17)
13 Led̶a lamaməṯu Yesu ñere eñen ṯa, gënəŋu aŋələpərre, orn ṯaləmis negəriñaṯe led̶a. 14 Ndə Yesu gəseicu ŋen iŋi, nəŋəciṯano nəŋəleiṯi ṯa, “Ŋgiṯr ñere aiñeṯa nano, ñerṯe ñagələtriṯia. Ŋen ŋanṯa led̶a larno ṯia, laŋələŋe ŋə-Rəmwa. 15 Đeṯəm igandəlwaɽəṯia ṯa, ed̶a gənəŋ igi gəber gəbaŋënṯia ŋələŋe ŋə-Rəmwa, ŋen ŋarno ŋere ŋəta gënəŋu gaber gid̶i aŋënṯi.” 16 Yesu nəŋape ñere ndərəŋ nəŋəlëɽəni nano, na nəŋəlëɽi rəŋ nano nəŋələbuŋṯi.
Ŋen maje gerṯo laŋge lwaiña gəpwaiña d̶əməṯia d̶əbəɽəbəte
(Maṯṯa 19:16-30Luka 18:30)
17 Ŋen Yesu gəfo ed̶ad̶, maje gənəŋ gobəd̶o nəŋəmeṯa nano, nəŋəmud̶əñiṯi ndrianalo, nəŋəmeɽəd̶e nəŋaṯa, “Ya Ed̶a gəŋəra gəbërrəŋaid̶ia ŋen, igëbəd̶ia ṯau ṯa, yifid̶i d̶əməṯia d̶əbəɽəbəte?” 18 Na Yesu nəŋəmeiṯi ṯa, “Agënəciñi egəŋəra ed̶a? Ed̶a gero gənəŋ gəŋəra illi Rəmwa ronto. 19 Agaləŋeṯo Alganun: ‘Ŋerṯe agəɽiñəd̶ia, na ŋerṯe agəɽaŋa wujiga gərto, ŋerṯe agəɽia oɽom. Ŋerṯe agəɽia d̶aməd̶aṯa d̶əŋen ŋəpiano, na ŋerṯe agəsaṯa led̶a, na d̶əñiṯu eṯalo na ləŋgalo ŋaɽrəmoṯe’.” 20 Na maje nəŋəmeiṯi ṯa, “Ya Ed̶a gəbërrəŋaid̶ia ŋen, egarəmoṯo ŋen iŋi pred̶ liga egəɽo ëd̶əm na d̶əñid̶i məldin.” 21 Yesu nəŋəmanwane nəŋəmaiyəbwiṯi nəŋəmeiṯi ṯa, “Agafo pwa eŋen ŋənəŋ. Mbu ŋaṯwe laŋge əllaɽəŋa pred̶, na ŋananaice led̶a algərus ildi ləɽo ləbai na agid̶i ŋerṯe laŋge lwaiña elo. Oro ŋela ŋaiñəteṯe.” 22 Orn maje nəŋirəwano nəgabəla ṯaŋwano kaiñ. Ŋen ŋanṯa gerṯo laŋge lwaiña.
23 Yesu nəŋəred̶ialo nəŋənwanəd̶e nəŋeiṯi ṯaləmis ilëɽəŋu ṯa, “Ŋen ŋau ŋabɽwaŋəno kaiñ ŋəled̶a ildi lerṯo laŋge lwaiña ṯa, alënṯi eŋələŋe ŋə-Rəmwa.” 24 Na ṯaləmis niyirəwano ndə yeno ŋen iŋi. Orn Yesu nəŋəlwaɽəṯi təŋ nəŋaṯa, “Ya, ñere ñəlëɽəñi ŋen ŋawande ŋabɽwaŋəno ṯia ŋəled̶a ildi ləɽaŋad̶aṯa d̶wala nano, ṯa alënṯi eŋələŋe ŋə-Rəmwa. 25 Ndə d̶ëuri d̶əbënṯia id̶əɽi d̶alibria ŋen iŋi ŋëbia aten ŋaməñaṯo ŋen ṯa, ed̶a igi gerṯo laŋge lwaiña aŋënṯi eŋələŋe ŋə-Rəmwa.” 26 Na ṯaləmis ilëɽəŋu ŋen nəŋəlajəbinṯi kaiñ ṯaiɽwataid̶o niyaṯa, “Ndə ŋen ŋəfo ṯia əsëgi gəɽwad̶aṯa gëbərnia?” 27 Yesu nəŋələseici nəŋaṯa, “Ŋen iŋi led̶a laber loɽwad̶aṯa, orn gerṯe Rəmwa nano. Ŋen ŋanṯa Rəmwa raɽwad̶aṯo rəbəd̶ia ŋen pred̶.”
28 Buṯrus nəŋəmeiṯi ṯa, “Seicu nanda ñagaŋgiṯu neɽa enaiñ nəñaŋateṯe.” 29 Yesu nəŋoɽəbaice eŋen nəŋaṯa, “Đeṯəm igandəlwaɽəṯia ṯa, ed̶a gənəŋ gəṯad̶o eɽa gəlëɽəŋu walla lorəba lərrwa na əɽəlda walla ləŋgen walla eṯen walla wasen walla ñere walla nii, ŋen ŋanṯa ñi, na ŋen ŋanṯa ŋen ŋəŋəra ŋə-Rəmwa. 30 Gënəŋu gid̶i aŋəneini d̶əñid̶i laŋge ndəred̶ia nwaiña kaiñ, garno neɽa na lorəba lərrwa na əɽəlda na ləŋgenanda na eṯenanda na ñere na nii na ŋen ŋubwa com, na iliga ildi lid̶i alela gënəŋu gid̶i aŋəneini d̶əməṯia d̶əbəɽəbəte. 31 Led̶a lənëiñua lid̶i alɽeṯe lənḏurṯu, na led̶a lənḏurṯu lid̶i alɽeṯe lənëiñua.”
Ŋen Yesu gəlwaɽo təŋ eŋen ŋəŋəɽaiñ ŋəlëɽəŋu
(Maṯṯa 20:17-19Luka 18:31-34)
32 Na ŋen lënəŋulu ləfo ed̶ad̶ ləbəṯa alo yi-Ursalim, na Yesu nəŋəlafəṯi nëiñua, na lënəŋulu ildi ləmateṯa nəŋen nəŋəlajəbinṯi ldəd̶əñiṯalo kaiñ. Orn Yesu nəŋəmaṯe ṯaləmis aləsoŋ red̶ neməñe eɽijan təŋ, nəŋəlwaɽəṯi ŋen pred̶ iŋi ŋid̶i aŋəmeṯa nano. 33 Yesu nəŋəleiṯi ṯa, “Seid̶r, ləgabəṯar alo yi-Ursalim na Id̶ia gə-Led̶a gid̶i aŋəneid̶əni enələŋ nəkana na eled̶a ildi ləbërrəŋaid̶ia ŋen ŋ-Alganun yi-Musa. Lënəŋulu lid̶i almakəme ŋəɽaiñəŋa, na lid̶i almanaice led̶a ildi gerṯe laɽo Alyawuḏ. 34 Na lënəŋulu lid̶i almad̶aməce eŋen, na lid̶i almëpwi kaiñ ləcwala na lid̶i almaɽiñe. Orn gënəŋu gid̶i aŋətwod̶e eŋəɽaiñ ndə ñoman ñəɽo ñiɽijin.”
Ŋen ŋəd̶eɽəd̶ia d̶ə-Yagub na d̶e-Yuanna
(Maṯṯa 20:20-28)
35 Na Yagub na Yuanna, ləd̶ia lə-Sabḏi ldeṯa Yesu nano ldəmeiṯi ṯa, “Ya, Ed̶a gəbërrəŋaid̶ia ŋen, ñagwonaṯa ṯa ŋendiṯi ŋen iŋi ñagəŋeɽədia.” 36 Gënəŋu nəŋəleiṯi ṯa, “Ñagwonaṯa igendiṯia wande?” 37 Lënəŋulu ldəmeiṯi ṯa, “Ŋgiṯənde ṯa ed̶a gənəŋ aŋəɽaŋe ndəŋd̶əlaɽəŋa d̶əŋaicəba na gənəŋ ndəŋ d̶əlaɽəŋa d̶əŋabur eŋaɽrwa ŋəlaɽəŋa.” 38 Yesu nəŋəleiṯi ṯa, “Ñagaijəba ŋen iŋi ñageɽəd̶o. Ñagaɽwad̶aṯa ñagaṯia alfiñjan yarno isi igaṯia? Walla ñagaɽwad̶aṯa ñaganeinia mamuḏiya
yarno isi iganeinia.” 39 Lënəŋulu ldəmeiṯi ṯa, “Ñagaɽwad̶aṯa.” Yesu nəŋəleiṯi ṯa, “Đeṯəm ñagid̶i ñëṯi alfiñjan isi igəṯia na ñagid̶i ñaneini mamuḏiya isi iganeinia. 40 Orn d̶əɽaŋa nḏəŋ d̶əŋaicəba d̶əlëɽəñi na nḏəŋ d̶əŋabur d̶əlëɽəñi, gerṯe ŋen iŋi ŋəlëɽəñi ṯa enaid̶e, orn alo isi yafo ŋen ŋanṯa led̶a ildi lëɽənṯu.”
Ŋen ŋəled̶a ildi loɽra d̶eṯəm
41 Ndə ṯaləmis yiṯënu red̶, yeno ŋen iŋi niciṯano kaiñ, eŋen ŋə-Yagub na ŋe-Yuanna. 42 Na Yesu nəŋəlundəd̶i nəŋəleiṯi ṯa, “Ñagaləŋeṯo ṯa led̶a ildi laṯa laɽo nələŋ nəled̶a gerṯe laɽo Alyawuḏ, lënəŋulu lad̶ərno led̶a nano, na led̶a ildi loɽra lerṯo ŋələŋe eled̶a. 43 Ŋen ŋero ŋəfəṯia eñaŋ, orn ed̶a gwonaṯa gəɽia ed̶a goɽra eñaŋ, ŋen ŋaŋəra ṯa d̶eṯəm gënəŋu aŋəndəd̶uɽəd̶ənṯi. 44 Na ed̶a gwonaṯa gəɽia nda eñaŋ, ŋen ŋaŋəra ṯa gënəŋu aŋəɽeṯe ebai gəled̶a pred̶. 45 Ŋen ŋanṯa Id̶ia gə-Led̶a com gero geṯo ṯa led̶a aləmad̶uɽəd̶ənṯi ṯa orn, aŋəd̶uɽəd̶ənṯi led̶a. Na ṯa aŋənaid̶e d̶əməṯia d̶əlëɽəŋu d̶əɽo d̶əpəɽa ŋen ŋanṯa led̶a lwaiña.”
Ŋen Barṯimawus igi gəŋəlisi geid̶inu
(Maṯṯa 20:29-34Luka 18:35-43)
46 Na lënəŋulu ldərəmaṯe alo y-Ariya. Orn ndə Yesu gəŋgaṯo alo y-Ariya ṯaləmisya ilëɽəŋu na led̶ala lwaiña, ed̶a gənəŋ igi gəŋəlisi gərəmiṯu gafo gaɽaŋa ed̶ad̶ ṯaŋekeɽəd̶o led̶a laŋge. Gënəŋu gabërnia Barṯimawus, id̶ia gə-Ṯimawus. 47 Ndə gəno ṯa fəŋu Yesu galo yi-Nasəraṯ igi gəfo ed̶ad̶, gënəŋu nəŋərəjaice olia nəŋaṯa, “Yesu Id̶ia gə-Ḏawuḏ, giaciñe ŋəbaiya nano.” 48 Led̶a lwaiña ldəmagariñaṯe ldəmeiṯi ṯa, aŋəbwaiñe ŋəma, orn gënəŋu ṯaŋərəjaico olia kaiñ nəŋaṯa, “Id̶ia gə-Ḏawuḏ giaciñe ŋəbaiya nano.” 49 Yesu nəŋəd̶uri nəŋəlwaɽəṯi led̶a ṯa, “Undəd̶iamar”. Lënəŋulu ldundəd̶i maje gəŋəlisi gərəmiṯu ldəmeiṯi ṯa, “Ëɽənu d̶əñano ŋatwod̶e. Gënəŋu gaŋurndəd̶ia.” 50 Maje nəŋauwəṯi erenia alo nəŋaborṯelo nəŋətwod̶e taltal nəgabəṯa Yesu nano. 51 Yesu nəŋəmuɽəbiṯi eŋen nəŋaṯa, “Wandəgi agwonaṯa igəŋiṯia?” Maje gəŋəlisi nəŋəmeiṯi ṯa, “Ya Eləŋ ŋəŋgi agəbërrəŋaid̶ia ŋen ŋgiṯəñi iseid̶i.” 52 Yesu nəŋəmeiṯi ṯa, “Mbu, d̶wonaṯa d̶əlaɽəŋa d̶eid̶iaŋa.” Orn maje nəŋəseid̶i ṯaŋəmateṯo ed̶ad̶.