1 WA huwa biqa yu‘allimahum bi-l-amsāl. Kān wāḥid rāgil zara‘ zirā‘; wa khatt zarība ḥawalēha wa banā bēt, wa ba‘dēn aggaru li nās wa safar. 2 Wa fi-mi‘ad as-samar rassal wāḥid khaddām li-l-muaggarīn fi s̠h̠ān yelimm minnahum ḥaqqu. 3 Wa qabaḍūhu wa ḍa-rabūhu wa ṭaradūhu idēhu yābsāt. 4 Wa ba‘-dēn rassal lēhum ḵh̠addām tāni, wa fallagūhu bi ḥigār wa ṭaradūhu magrūḥ fi rāsu. 5 Wa ba‘dēn rassal lēhum ḵh̠addamīn kutār, wa sawwū fōqhum ka‘b, wa ḍarabū ba‘ḍahum wa katalū ba‘ḍahum. 6 Kān lissa lēhu waladu huwa, el yerīdu khalās, wa qāh̠ Arassil lēhum waladi, fi s̠h̠ān lāzim yeqbalūhu bi-l-iḥtarām. 7 Wa lākin lamman s̠h̠āfīīhu, qālū ma‘a ba‘ḍ, Aho, da al-wāris; araḥkum, nektilu, wa ba‘dēn niris arḍīyyatu. 8 Wa qabaḍūhu wa ka-talūhu wa gada‘ū gittatu barra. 9 Sīd az-zirā‘ mās̠h̠i yesawwi s̠h̠inū? Yegi wa yektil an-nās dōlak wa yuaggir arḍīyyatu li gh̠ērhum. 10 Ma qarētu fi-l-kutub?
Al-ḥagar el bannāyīn ramūhu
Biqa ahamm min al-kull.
11 As̠h̠-s̠h̠ugh̠l dāk kan min ar-Rabb,
Wa biqa ‘agīb fi ‘uyūna?
12 Wa qannabū yekūsū sabab li yeqbaḍūhu fi s̠h̠ān ‘ārifīn huwa qāl al-masal da ‘alēhum, lākin ḵh̠āfū min an-nās, wa ḵhallūhu wa s̠h̠ālū biyūthum. 13 Wa rassalū lēhu ba‘ḍ min al-Farīsīyīn wa min al-Herōdīyīn fi s̠h̠ān yegh̠alliṭūhu fi kalāmu. 14 Wa lamman wiṣlū qālū lēh, Ya mu‘allim, naḥna ‘ārifīn inta ṣādiq wa mā tekhāf min zōḥ wa mā tes̠h̠ūf fāriz an-nās, lākin te‘allim ta‘līm Allah bi-l-ḥaqq, — qūl lēna — wāgib ‘alēna nedfa‘ ‘awāid li-l-malik walla lā? 15 Nedfa‘ au nāba? Lākin Yasū‘ ‘arif ma-krahum wa qāl lēhum, Lē s̠h̠inū tegarribūni? Gībū lēya riāl li nes̠h̠ūfu. 16 Wa gābū riāl, wa huwa qāl lēhum, Fōqa taṣwīrat minu, wa kitābat minu?. Wa qālū lēh, Ḥaqq al-malik. 17 Wa Yasū‘ qāl lēhum, Addū ḥaqq al-malik li-l-malik, wa addū ḥaqq Allah li Allah. Wa it‘aggabū minnu.
18 Wa ba‘dēn gū gamī‘ min as-Sadduqīyīn el ma yeṣaddiqū al-qiyāma, wa sa-alūhu wa qālū, 19 Ya mu‘allim, an-nebi Mūsa katab lēna fi-l-kitāb, Kān akhu zōl māt wa ḵh̠alla maratu, wa mā ḵh̠alaf awlād, ar-rāgil lāzim yegawwiz al-‘azaba fi s̠h̠ān yegīb awlād bi-ism aḵh̠ūhu. 20 Masalan, kān saba‘ aḵh̠wān, al-bikir gawwaz lēhu mara wa itwaffā wa mā ḵh̠alaf awlād. 21 Wa-t-tāni gawwazha wa māt wa mā ḵh̠alaf, wa-t-tālit kamān; wa-s-saba‘ kulluhum gawwazūha wa mā khalafū awlād. 22 Wa fi-l-ākhir al-mara mātat. 23 Fi-l-qiyāma lamman yeqūmū min al-mōt, tebqa mara li minu? Fi s̠h̠ān gawwazat as-saba‘ aḵh̠wān. 24 Wa Yasū‘ qāḥ Intu mā fahimīn al-kutub walla qudrat Allah, wa da sabab g̠h̠alaṭkum. 25 Fi s̠h̠ān lamman ye-qūmū min al-mōt mā yegawwizū walla yitgaw-wizū, lākin yebqū mitil malāikat Allah fi-s-samā. 26 Wa ‘an al-māyitīn wa-l-qiyāma mā qarētū fi sifir Mūsa kēf Allah kallamu fi bakān as̠h̠-s̠h̠idir, wa qāl lēh, Ana Allah Ibrahīm w-Allah Isḥāq w-Allah Ya‘qūb. 27 Ar-Rabb mā Allah al-māyitīn lākin Huwa Allah al-ḥayyīn; fi s̠h̠ān kadi intu g̠h̠alṭānīn.
28 Wa kān wāḥid s̠h̠ēḵh̠ simi‘hum yitfa-wadū fi ba‘ḍ. Wa lamman ‘arif Yasū‘ radd ‘alēhum semiḥ, qaddam lēhu wa qāḥ Yātu al-waṣīya ahamm min al-kull? 29 Wa Yasū‘ qāḥ Aho, al-waṣīya al-ahamm; Eṣṣannatū, ya Beni Isra-īl, Rabbina Allah wāḥid, 30 Wa lāzim terīd ar-Rabb min kull qalbak, wa min kull nafsak, wa min kull qudratak, wa min kull fikrak; di hiya al-waṣīya al-ahamm. 31 Wa-t-tānya mitilha; lāzim terīd qarībak mitil nafsak; mā fi waṣīya akbar min al-etnēn dēla. 32 Wa-s̠h̠-s̠h̠ēkh qāḥ Semiḥ, ya mu‘allim, ḥad-dastana bi-l-ḥaqq; ya‘ni Allah wāḥid wa mā fi g̠h̠ēru. 33 Wa rēdatu min kull al-qalib wa min kull al-qudra wa min kull al-fikir wa rēdat al-qarīb mitil nafsu, da akhēr min aḍ-ḍabīḥa wa min al-karāma. 34 Wa lamman Yasū‘ s̠h̠āyif yitkallim bi-s-siyāsa, qāl lēh, Inta mā ba‘īd min Malakūt Allah. Wa min al-wakit dāk mā fi zōl qidir yesa-alu su-āl abadan.
35 Wa lamman Yasū‘ kān qā‘id yu‘allim fi-g-gāmi‘ al-kebīr, qāl, Lē s̠h̠inū as̠h̠-s̠h̠iyūḵh̠ yeqūlū al-Maṣīḥ ibn Dawūd? 36 Fi s̠h̠ān Dawūd zātu qāl bi Ruḥ al-Qudus,
Ar-Rabb qāl li Rabbi,
Qannib fi yamīni,
Ḥattan aḵh̠utt a‘dāak tiḥit kor‘ēnak.
37 Dawūd bi zātu qāl al-masīḥ rabbu wa kēf yeqdar yekūn ibnu? Wa an-nās inbasaṭū min kalāmu.
38 Wa huwa qāl fi ta‘līmu, Uwa‘ū min an-nās al-kebīr el yeḥibbū yems̠h̠ū lābsin ‘abāyāt semḥāt wa el yeḥibbū iḥtarām an-nās fi-s-sūq. 39 Wa el-yedurū maḥallāt al-aḥsan fi-g-gawā-mi‘ wa fi-l-‘azāim, 40 Wa-l yaḵh̠udū qurūs̠h̠ al-‘azabāt wa ba‘dēn yeṣallū ṣalāwāt ṭawīla quddām an-nās bi-l-makar; dēl yakhudū dēnūna ‘azīma fi-l-āḵh̠ir.
41 Wa Yasū‘ qa‘ad gamb al-ḵh̠azna, wa s̠h̠āf an-nās yermū qurūs̠h̠um fi-l-ḵh̠azna; wa-l-g̠h̠aniyīn ramū qurūs̠h̠ ketīr, 42 Wa waḥida mara miskīna gāt wa hiya ‘azaba wa hiya ramat millīmtēn fi-l-ḵh̠azna. 43 Wa Yasū‘ nādā lēhu ḥērānu wa qāl lēhum, Bi-l-ḥaqq al-‘azaba al-miskīna deyya ramat aktar minnahum kullu-hum. 44 Fi s̠h̠ān an-nās dēlak ramū min faḍlathum lākin hiya ramat kull al-‘indaha el tit‘ēs̠h̠ bēhu.
Lapidriopi Losioye'bai ro Ämvu Kono roya
(Matayo 21:33-46Luka 20:9-19)1 'Dooko Yesu petate ànyari lapidriopi si ekye: “Tu alo aza si mano aza kyi'di kono te ämvu ya, 'be aga te gbikyi lomvoigyesi, 'di pi'di te vino ozwaza, ago be zowiṛa vookwaro te. 'Dooko ozo ämvu kono rote losioye'bai ri losi oyene kigye ago e'be 'ba te ago oyite vo aza ya. 2 Ondro tu doŋgo topi ro kesate oko, nda zo ruindu'ba aza te losioye'bai re ŋga jalia ro se ndäri ana urune ni ànya resi. 3 Losioye'bai ruyi ruindu'ba ana te 'biyi nda te, ago zoyi nda te kovole teinye ŋga aza ako. 4 'Dooko kuzupi zo ruindu'ba aza te; losioye'bai 'biyi nda te drî ya ago yeyi nda te koziro. 5 Ago kuzupi zo ruindu'ba aza kpate, ago ànya fuyi nda te, ago yeyi azakana amba kpate oso inye, 'biyi azaka te ago fuyi azaka te. 6 Se alodi ke'bebe ozone te toto ŋgwa modo mano ana ro ayani, 'dooko äduro oko, nda zo ŋgwa ndaro te losioye'bai re, nda atate ekye: ‘Mama ndi endaro ànya oronayi ŋgwa maro ndi.’ 7 Oko losioye'bai kai atayite iyivoya ekye: ‘Ono ni ŋgwa kuzupi ämvu kono ro ro owo, nyìkyi ri, mì'de mä̀fu nda, tana drimbi ndaro a'dona te amaro!’ 8 Ta'dota ànya ruyi ŋgwa ana te ago fuyi nda te ago voyi avo ndaro te cowa ni ämvu kono ro yasi.”
9 Yesu ejitate ekye: “Ka'do inye, 'dooko kuzupi ämvu kono ro ro oyena e'di ya? Nda ikyina 'da ago tufuna lidri kai 'da ago ozona ämvu kono ro 'da losioye'bai azaka ri. 10 Mìzi taegyi ono ṛo ko ya? Se ekye:
‘Kuni zo obe'bai kogayibezo ekye koziro ana
go a'dote kadopara ndrani vona cini drisi.
11 Ono ni taoye Opi ro;
ondrena liŋgyi tawi!’ ”
12 Dri'bai Yudai ro ojoyite Yesu urune, tana ànya niyite anjioko Yesu pi lapidri ono te ànya lomvo, caoko ànya a'doyite turi ro ni lowa ri, ndi ànya e'beyi nda te ago oyiyite.
Taeji ta Parata Driutwero Kotoro ta
(Matayo 22:15-22Luka 20:20-26)13 Rukä Parusii ro ndi gboko Eroda ro azaka be azote Yesu re nda odone taeji si. 14 Ànya ikyiyite ndare ago atayite ekye: “Miemba'ba, mä̀ni ndi anjioko nya ni taŋgye ata teinye milo'be ako tase lidri kabe usuna ta. Tana nya ko 'desi lidri ro tana usuna ayani, oko nya ni ole Lu ro taŋgyena emba lidri ri. Nyiti ta ämäri, inye'do ota amaro letadri gindi parata driutwero ozone 'Bädri'ba Roma'ba ro ri kode ko ya? Inye'do mòzona ndi kode ko ya?”
15 Oko Yesu ndre ŋgaodo ànyaro te ago zatadrite ekye: “Tana e'di nyà ma ojo niya? Nyèzi mo'di kaci aza te, mandre robe.”
16 Ànya eziyi alodina aza te ndare, ago nda ejitate ekye: “Beti ndi ävuru kwoi be a'di roya?” Ànya zayitadrite ekye: “'Bädri'ba ro.”
17 Ta'dota Yesu atate ekye: “Ka'do inye, nyòzo ŋgase 'Bädri'ba ro gi 'Bädri'ba ri, ago nyòzo ŋgase Lu ro gi Lu ri.”
Ago ànya laroyi tawi ta Yesu ro erivoya.
Taeji ta Eforo ni Avo yasi rota
(Matayo 22:23-33Luka 20:27-40)18 'Dooko rukä Sadukei, se kayibe ata ekye lidri ri efone ni avo yasi i'do kai ro, ikyiyite Yesu re ago atayite ekye: 19 “Miemba'ba, Musa egyi ota ono te ämäri ekye: ‘Ondro ka'do mano aza kodrate ago ke'be toko te teinye ŋgàga ako, anjioko beṛo ädrupi mano 'do ro ri ocine ävuzi ri tana ànya kutiyi ŋgàga robe se ka'do robe ŋgwai ro mano se kodrabe ana ri.’ 20 Tu alo aza si ädrupii njidrieri azaka orivoya, se kayoŋwa gye lagye te ago drate teinye ŋgàga ako. 21 'Dooko ṛirina cigwo toko ana ri, ago nda dra kpate teinye ŋgàga ako. Ta ono a'do kpate inye ädrupi nina na ri, 22 ago a'do kpate inye ädrupii se njidrieri kociyibe toko ana ri kai ri ago todrayite teinye ŋgàga ako. Äduro oko, toko ana drate. 23 Ka'do inye, tu eforo rosi lidriidriro anya a'dona toko ro a'di riya? Tana vo ànya se cini njidrieri ana ro a'dote àgo ro anya ri.”
24 Yesu zatadri ànyaro te ekye: “Mìjete! Inye'do mìni takacina gindi ya? Tana mìni Taegyi ko ca mbara Lu ro. 25 Tana ondro avo kefote lidriidriro, ànya a'donayi oso malaikai vo'buyakuru ya ronye ago uninayi ko lagye ogyene. 26 Oko, ta efo avoro mìzi tana ro ko ni Buku Musa ro yasi ta uje ce kumvuŋwa ro ana rota ya? Tase egyibe se Lu katabe Musa ri ekye: ‘Ma ni Lu Abarayama ro, Lu Yisika ro, ago Lu Yakoba ro.’ 27 Nda ni Lu 'dise lidriidriro ro, ko avo ro. Mìjete kpeye.”
Ota se 'Desi Parandra
(Matayo 22:34-40Luka 10:25-28)28 Miemba'ba Ota ro aza orivoya lau se eri tase abe atane ana te. Nda ndrete Yesu zatadri Sadukei rote kado, ago nda ikyite ndare taeji ono be ekye: “Ota se eŋwani ni para ndra vona cini risi ya?”
29 Yesu logotate ekye: “Se alodi parandra ni no ekye: ‘Nyeri, Yisaraele! Opi Lu amaro toto ni Opi yi. 30 Nyulu Opi Lu miro ya cini miro si, lindri cini miro si, tauni cini miro si, ago mbara cini miro si.’ 31 Ṛiri ota se foparandra ro ni no ekye: ‘Nyulu oriazi miro oso nyulu andivo miro be ronye.’ Ota aza para ndrani se ritu kwoi ri i'do.”
32 Miemba'ba Ota ro ana atate Yesu ri ekye: “Miemba'ba! 'Do orivoya taŋgye yi, ndi oso nyatabe ronye, anjioko Opi toto ni Lu yi ago Lu aza tona i'do oko toto nda ayani. 33 Ago beṛo lidri ri Lu lune ya cini ndaro si ago tauni cini ndaro si ago mbara cini ndaro si; ago beṛo ndäri oriazi ndaro lune oso nda kulu andivo ndaro be ronye. Ota ritu kwoi orone orivoya ta 'desi para yi ndrani koronyai 'ba ro ozane vo tori oloro dri ndi ŋgapäṛi azaka ozona be Lu ri drisi.”
34 Yesu ndrete nda zatadrite tavouni si, 'dooko nda ititate ndäri ekye: “Mi ko lozo ni Miri 'Bädri'ba Lu ro ro resi.”
Ono vosi 'diaza le kote Yesu ejine taeji aza si tona.
Taeji ta Mesiya rota
(Matayo 22:41-46Luka 20:41-44)35 Ondro Yesu kate ugu miemba Yekalu ya oko, nda ejitate ekye: “Miemba'bai Ota ro kayi ata ekye Mesiya a'dona 'da ni zelevoi Dawidi ro yasi eŋwanye ya? 36 Tana Tori Alokado 'ba tavousu te Dawidi ya atane ekye:
‘Opi atate Opi maro ri ekye;
Miri noŋwa drígwo maro ya
madale ma'bana kyila'baazii miro lutu pa miro zele.’
37 Dawidi andivo zi Mesiya te ‘Opi’; ka'do inye Mesiya a'dona zelevo Dawidi ro eŋwanye ya?”
Yesu ka Miomba Ozo ta Miemba'bai Ota rota
(Matayo 23:1-36Luka 20:45-47)Lowa du eriyi ta Yesu rote yai'dwesi. 38 Ondro nda kate ànya emba oko, nda atate ekye: “Mì'ba mi amiro komba kado ni miemba'bai Ota ro ri, se leyi alo ugu abane gbikyi boŋgo runduṛuro ànyaro be, ago leyi lidri ri mede oyene iyi ri taoro si vo ŋga logyero yasi, 39 se kayi vo oriro se kado zoitaeriro yasi onji ndi vo oriro kadopara se karama yasi be. 40 Ànya kayi ni ŋga kandrakado ävuzii ro ro uruna ago kayi 'bai ànyaro topana ni, ago kayi iyi ka'da mätu gyoroŋgolo ro oye si. Taezaro ànyaro a'dona ni kozipara ndra.”
Ŋgapäṛi Ävuzi ro
(Luka 21:1-4)41 Ondro Yesu korite lototi vo ŋgapäṛi ovoro Yekalu ya lomvo oko, nda ndre lidri te parata ànyaro ovovoya. Lidri amba se ŋgadriamba be voyi parata amba te, 42 'dooko ävuzi ati'ba ro aza ikyite ago vo parata kaciro ritu giṛiŋwa rote, lagyena oso mileni ritu ronye. 43 Nda zi taeri'bai ndaro te voaloya ago atate ànyari ekye: “Mata ämiri ono anjioko ävuzi ati'ba ro ono vo ŋga ni amba sänduku ŋgapäṛi ovoro ya ndrani azii cini ri. 44 Tana azii kayibe ovona etayi ŋgadriamba ànyaro azakana kpa, oko anya ca orivoya ati'ba ro oko, ozo se anya kaoye be ŋgaonyane sina ana vona ṛo cini.”