1 WA biqa yu‘allim an-nās fi ṭaraf al-baḥar wa itlammū lēhu nās ketīrīn khalās ḥattan Yasū‘ dakhal fi-l-murkab eṣ-ṣag̠h̠āiyir wa ‘allamahum min al-baḥar wa hum qā‘idīn fi qēf al-baḥar. 2 Wa huwa ‘allamahum kitīr bi amsāl wa qal lēhum, 3 Isma‘ū, az-zarrā‘ ḵh̠arag fi s̠h̠ān yezra‘ tērābu. 4 Wa wakit huwa zara‘, ba‘ḍ min et-tērāb waqa‘at fi-d-derib, wa-ṭuyūr as-samā akalatha. 5 Wa ba‘ḍ minnaha waqa‘at fi-l-wāṭā el fōqa ḥasḥās, mā fōqa ṭin semiḥ, wa ṭala‘at bi sirā‘. 6 Wa lākin lamman as̠h̠-s̠h̠amis s̠h̠araqat nis̠h̠fat fi s̠h̠ān mā ‘indaha ‘urūq. 7 Wa ba‘ḍ minnaha waqa‘at fi wasṭ as̠h̠-s̠h̠ōk el khanaqūha, wa mā gābat samar. 8 Wa ba‘ḍ minnaha waqa‘at fi-l-arḍ as-semḥa wa qāmat wa zādat wa gābat dura, minnaha telātīn ḥabba wa minnaha sittīn ḥabba wa minnaha miyat ḥabba. 9 Wa Yasū‘ qāl lēhum, El ‘indu aḍān li sima‘ yesma‘.
10 Wa lamman huwa kān barāhu ḥērānu wa-n-nās at-tānyīn ṭalabū minnu yefassir lēhum al-masal. 11 Wa huwa qāl, Intu māshyīn ta‘rifū sirr Malakūt Allah, lākin aḥaddis an-nās al-barraniyyīn bi-l-amsāl sākit. 12 Ḥatta hum yeqdarū yu‘āyinū wa lākin mā yes̠h̠ūfū, wa yeqdarū yesma‘ū wa lākin mā yefhamū wa yerga‘ū li-r-Rabb wa yitsāmiḥū. 13 Wa qāl lēhum, Intu lilēla mā bita‘rifū ma‘nat al-masal da, kān kadi kēfin teqdarū tefhamū al-amsāl al-bāqiyīn. 14 Az-zarrā‘ biyezra‘ kalimat Allah. 15 Wa el waqa‘at fi-d-derib dōl el yesma‘ū kalām Allah lākin ḥālan yigi Iblīs wa yeḵh̠tif al-kalām min qu-lūbahum. 16 Wa el mazrū‘a fi-l-wāṭā el fōqa ḥasḥās hum dōl el yesma‘ū kalām Allah wa yeqbalūhu wa yinbasiṭū. 17 Lākin mā fōqun ‘urūq, yeqdarū yistaḥmilū s̠h̠wāiya wa lākin fi wakit as-sa‘ūba yeqa‘ū. 18 Wa-l-mazrū‘a fi wasiṭ as̠h̠-s̠h̠ōk dōl el yesma‘ū kalām Allah. 19 Wa ba‘dēn humūm ad-dunya wa s̠h̠ahawātha wa g̠h̠urūr al-gh̠inna yekhnuqun wa yebqū aqrin. 20 Wa-l-mazrū‘ fi-l-arḍ as-semḥa dōl el yesma‘ū kalām Allah wa yeqbalūhu wa yegībū tērāb, ya‘ni ‘amāl ḥasina, telatīn au sittīn au miyat ḥabba.
21 Wa huwa qāḥ Tekhuttu al-fānūs wēn? Taḥit al-melwa au taḥit al-‘anqarēb, au terfa‘ū-hu fōq li yeḍawwī li-n-nās? 22 Mā fi madsūsa illa yabīn wa mā fi sirr illa yinkas̠h̠if. 23 El ‘indu aḍān yesma‘. 24 Wa qāl lēhum, Khallū bālkum s̠h̠īn tesma‘ū; bi-l-kēla el tekayyilū biha li-n-nās hum kamān yekayyilū lēkum. Wa intu el tesma‘ū yaddūkum ziyāda. 25 Fi s̠h̠ān el ‘indu ketīr yezīdu lēh, wa-l-‘indu s̠h̠wāiya yes̠h̠īlu minnu. 26 Wa qāl lēhum, Malakūt Allah yes̠h̠ba wāḥid el ramā tērābu fi-l-arḍ. 27 Wa nām wa qām lēl wa nahār wa ba‘dēn at-tērāb ṭala‘ wa huwa mā ya‘rif kēfin yeṭla‘. 28 Fi s̠h̠ān al-arḍ min nafsaha tegīb ḥabbāb, fi-l-awwal teqūmal-qasaba waba‘dēnal-qandūḥ 29 Wa lamman ad-dura yengad, yersal al-muaggarīn li yehishs̠hū bi-l-malōda fi shān gā wakit lamm al-‘ēs̠h̠.
30 Wa huwa qāh̠ Nes̠h̠ebbah Malakūt Allah bi s̠h̠inū, au bi yātū masal nemassilū? 31 Ma-lakut Allah mitil ḥabbat khardal fi s̠h̠ān lamman mazrū‘ tekūn aṣg̠h̠ār min kull al-ḥabūb fi-d-dunya. 32 Wa lākin lamman teqūm tebqa akbar min kull as̠h̠-s̠h̠adar wa tefarra‘ furū‘ kubār ḥattan kull ṭuyūr as-samā yuriqū fi ḍullaha.
33 Wa Yasū‘ ‘allamahum bi amsāl kutār mitil dōḥ qadir ma yeqdarū yesma‘ū. 34 Wa lākin bilā masal mā ‘allamahum abadan, wa lamman kānū barāhum fassar kull s̠h̠ī li ḥērānu.
35 Wa nafs al-yōm fi-l-mag̠h̠rib huwa qāl, Khallīna neqta‘ al-baḥar. 36 Wa ba‘di ma sarafū an-nās kulluhum, ḥērānu akhadūhu ma‘-hum fi-l-murkab, wa kānū ma‘hum, marākib ṣugh̠ār kamān. 37 Wa qām ‘alēhum habūb s̠h̠edīd wa-l-mōg ḍarabat al-murkab wa malatha. 38 Wa Yasū‘ kān nāyim fi mukhar al-murkab wa rāsu fōq makhadda, wa hum tawwarūhu wa qālū lēh, Ya sīdi, inta mudi tahimmaka wa neḥna neg̠h̠raq? 39 Wa huwa qām wa sakkat la-habūb wa qāl li-l-baḥar, Uskut sākit. Wa-l-habūb wa-l-baḥar inkatamat. 40 Wa huwa qāl lēhum, Lē tekhāfū kadi? Lē s̠h̠inū mā ‘indakum īmān? 41 Wa ḵh̠āfū ketīr ḵh̠alās wa qālū ba‘ḍibi ba‘ḍ, Ar-rāgil da ginsu s̠h̠inū fi s̠h̠ān al-habūb wa-l-baḥar yesma‘ū kalāmu?
Odaije gwa kwiji gwina gwathauni
1 Ŋwuje manaŋ dalimiye lijo kimumu ga baẖr; a liji auradha dugun loinyadho, ŋwela, ŋwuni gi felluuka, ŋwujalo gi baẖr alaŋ; a liji peth je kimumu. 2 Ŋwulalimiye dhuŋuna dhoinyadho odaije gwai, ŋwulaici gi taⓐliim dhuŋun, 3 Diŋinul. Kwiji gweta gwiludhi dauni. 4 Dina aunuŋw ŋwon ŋwai, a ŋwitiny ide gi dhai alaŋ, a nyira nya kabo ila, aleny. 5 A ŋwiter ide ŋworlolo ganu ŋwina ŋwati ŋwuthi kwiyaŋu gwoinyadho no; altu babraŋ, ŋinena athi kwiyaŋ jo gwoinyadho no. 6 Abi ma aŋin alidha, ŋwulduni, alai nono; ŋinena athil uthi duwa no. 7 A ŋwiter ide gi cugi ganu, a cugi biŋa, aleny ŋwona, athilbuthi je no. 8 A ŋwiter ide kwiyaŋ gwina gwiŋir, altu, albiŋa; alliŋa; a coŋ uthi je dhure‐a‐die, a coŋ uthi je dure‐thiril, a coŋ uthi je dure‐thudhina. 9 Ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Gwina gwuthi nyuni nya dhidiŋini, abricul ŋwudiŋini. 10 Dina muŋwjalo cucun, a liji lina lijaijo galo a lina liro die‐a‐ram alothaije galo dhuŋun dhai dhina dhodaijuŋwulo. 11 Ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Dhimadhedhini dagalo diliŋa dhuŋuna dhina dhigilibicinu dha gidhila ga Kalo; abi degen lina lathije por dhuŋun peth dhapinu odaije gwai. 12 Athildatiŋa galo alaŋa, athilbiliŋidhi no; aldiŋini, athathilbiliŋidhi no; dathil urle dugore galo degen a Kalo dhudhani ganu ŋidi ŋegen ŋina ŋike. 13 Ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Nyaŋa lati liliŋidhi odaijuŋw ibigwa na? Nyabi liŋa odaijuŋw peth akwai? 14 Kwiji gwina gwathauni, gwathauni dhuŋun dhai. 15 A lina lathije gi dhai alaŋ liro lina luthi dhuŋuna dhina dhan dhikwuinu; abi maldiŋini, an Sheṯaan eladha ganu, ŋwapai dhuŋuna dhina dhikwuinu gi dugor ganu degen. 16 A minoŋ lina likwuinu ŋworlolo ganu; maldiŋini dhuŋuna, almutha babraŋ, aliŋir dugore. 17 Athilbuthi duwa ganu no, athil je ŋwamun coŋ; abi maji ma dhuŋun dhina dhibur je i man liji dhagirini gi dhuŋun dhina dhuthilo dha Kalo, alkadugore babraŋ. 18 A lina likwuinu gi cugi ganu; liro lina lathidiŋini dhuŋuna, 19 abi lumurudhilo ŋidi ŋa gidhila ibiga, al ŋeleny ŋa gidhila ibiga amra, albupe ŋida ŋiter, athi ŋidi ibiŋe eny dhuŋuna, athathil liŋidhi keleŋa no. 20 A lina likwuinu kwiyaŋ gwina gwiŋir; liro minoŋ, maldiŋini dhuŋuna, almutha, alliŋa keleŋa, coŋ dhure‐a‐die, a coŋ dure‐thiril, a coŋ dure‐thudhina.
Odaije gwa lamba a gwa luginy
21 Ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Kwiji gwathapai shama ŋwugeta gi leny ganu, i gi lagram ganu a? Jati jathuŋwul uleje gi shamadan ganu na? 22 Ŋidi ŋeda ŋate ŋina ŋigilibicinu ŋina ŋati ŋaji ŋaŋini no; a ŋidi ŋate ŋina ŋigitinu nyim ŋina ŋati ŋaji ŋatejini galo no. 23 Ada kwiji gweta gwimuthi nyuni nya dhidiŋini, abricul ŋwudiŋini. 24 Ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Ethadhinul galo gi dhuŋun dhina dhidiŋinanya; gwiro ŋinena athanyan yeco, laji lajiyeco ko; a dagalo lina ladiŋini labuthani. 25 Gwina gwuthi ŋida, gwaji gwaldhedha; a gwina gwati gwuthi ŋida no, gwaji gwalapa ŋida ŋina ŋuthuŋwulo. 26 Ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Gidhila ga Kalo giro ŋinena ada kwiji gwimakwoi ŋwulaŋa kwiyaŋ. 27 Gwathidhre gile, ŋwudire bigunu, a ŋwulaŋ tuya, albiŋa, athuŋw biliŋidhi darnu dhuŋun ibidhe dhiro akwai no. 28 Kwiyaŋ gwathi teya ŋwona gwiren; kuni gathituya kwereny, abi lupire aji ŋwutuya, abi ŋwon aji alje. 29 Abi maji ma ŋwon ure, athuŋwul uni, ŋinena ma kalo ro dhura. 30 Ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Anaŋa larnu gidhila ga Kalo giro ŋinena aŋ? Aluthi ŋoma lodaije dhuŋun dhuŋun akwai? 31 Giro ŋinena luginy la mastarda lina likwuinu kwiyaŋ, litinyunu ŋwuginy peth ŋwina ŋwathije kwiyaŋ. 32 Abi muŋw kwuini, ŋwubiŋa, ŋwolanalaŋ gi jari jina jitijitiny peth, ŋwuteye durna dipidipa; athin nyira nya kabo jalo kwuel. 33 Ŋwulabiŋaijo dhuŋuna odaije gwai gwortal, gwiro ŋinena athil luthi ŋoma ladiŋini. 34 Abi ada odaije gwati gwimaje no, athuŋwulabiŋaijo no; abi dina jalilo calmiz jai juŋun, athuŋwul aŋajo dhuŋuna dha dhodaije peth.
Yasuuⓐ gwabiŋaijo karuna, ŋwaici, Ji jigwoiny
35 A lamun ibile ma kalo ro ŋibilbil, ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Almure kimumu giter. 36 Maldhiŋa lijo, anela ganu felluuka gwina gwijina Yasuuⓐ, a lifelluuka liter lina litilitiny, alligwudhie. 37 A karun aji ŋware gipa, a ŋau ule felluuka ganu, aloinyadhe. 38 A Yasuuⓐ je didhre gi libil lina lijudhi gidon, ŋwudhire makhadda alaŋ. Albirtheye, alabiŋaijo, alaici, Muⓐallim gwai, ŋa gwijalo mun, abi anaŋa laji ladhirudhe, anai a? 39 Ŋwudire, ŋwuŋeŋira karuna, ŋwabiŋaijo ŋau, ŋwulaici, Jul jigwoiny. A karun erna, a kalo audhaijiye galo. 40 Ŋwulabiŋaijo, ŋwulaici, Nyaŋa larau nyabi dhenya minoŋ? Kworaŋ athanya buthi imaan no? 41 Albi dhenya gwuleny, alabiŋaijiye, alarnu, Kwiji ibigwa gwiro dhaŋ, abi ŋau a karun uthejo nyuni?